به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، متن مصوبه «سند ازدواج دانشگاهیان» به شرح ذیل است:


نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت کشور
وزارت ورزش و جوانان
دانشگاه آزاد اسلامی
سازمان برنامه و بودجه
بانک مرکزی
سازمان صداوسیما
سازمان بسیج مستضعفین
کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی
سازمان اوقاف و امور خیریه
مدیریت حوزه‌های علمیه
معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه
بنیاد مستضعفان
شورای فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده
شهرداری تهران
آستان قدس رضوی
وزارت راه و شهرسازی
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
ستاد قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت

در اجرای‌ راهبرد 16 نظام فرهنگی - تربیتی سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها (مصوب جلسه 735 مورخ 1392/4/25 شورای عالی انقلاب فرهنگی)، «سند ترویج و تسهیل ازدواج دانشگاهیان» که در جلسه 848 مورخ 1400/08/26 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، جهت اجرا به شرح ذیل ابلاغ می‌­گردد:

مقدمه:
خانواده به عنوان اولین و مهمترین کانونی که فرد در آن قرار می­گیرد دارای اهمیت شایان توجهی است. اولین تأثیرات محیطی که فرد دریافت می­‌کند از محیط خانواده است؛ حتی تأثیرپذیری فرد از سایر محیط‌ها نشأت گرفته از محیط خانواده می‌باشد. خانواده پایه­ گذار بخش مهمی از سرنوشت انسان است و در تعیین سبک و خط­ مشی زندگی آینده، اخلاق، سلامت و عملکرد فرد در آینده نقش عمده­ای ایفا می‌کند.
ازدواج؛ هسته­‌ی اول ایجاد خانواده است که نزد ملل و فرهنگ‌های مختلف با آداب و رسوم گوناگون به عنوان سنگ بنا و سازوکار تشکیل خانواده به رسمیت شناخته شده است. ازدواج از نظر اسلام پیمانی مقدس است، پیمانی که برقراری آن براساس آداب و رسوم، تشریفات و قوانین خاصی است. کارویژه­ی ازدواج در خلق و ایجاد خانواده­ی پایدار زمانی محقق می­‌شود که به صورت آگاهانه و به هنگام انجام شود. در تحقق این آرمان، نهادها و سازمان‌­های مختلف جامعه می­‌بایست نقش خود را ایفا کنند.
دانشگاه همراه با مسئولیت اجتماعی خود در ارائه راهکار و راه­‌حل­‌های علمی به منظور شناخت و حل مسائل جامعه، در قبال اعضاء و ساخت درونی خود نیز مسؤلیت دارد. مهم­ترین کنشگران در نهاد دانشگاه، اساتید و دانشجویان می‌باشند. دانشگاه نهاد اجتماعی است که در برگیرنده بخشی از اعضای جامعه بوده که در سن جوانی قرار دارند؛ لذا اصلی‌­ترین مسؤلیت در تحقق ازدواج پایدار و آگاهانه، متوجه دانشگاه می­‌تواند باشد.
قوانين مصوب موجود و ابلاغ شده به نهادها و دستگاه­‌های حکومتی، غالباً در شکلی کامل، راهبردی و تأثيرگذار طراحی شده‌­اند، با این همه آنچه باعث شده تا این قواعد و قوانين بازدهی کافی را نداشته باشد عدم هماهنگی و همراهی دستگاه­‌های مربوطه با یکدیگر برای حصول به نتيجه‌ای مطلوب­ است؛ البته این گفته به این معنا نيست که قوانين ازدواج و خانواده بی نياز از بازنگری و تقویت‌­اند؛ بلکه منظور این است که با همين قوانين مصوب می­توان دستیابی به افق‌های روشن‌تری را انتظار کشيد. در هر صورت شکی نيست که با اجرایی شدن قوانين و مقررات و تقویت و اصلاح برخی از آنها، می‌توانیم شاهد جهشی روشن در زمينه ترویج ازدواج جوانان؛ به ویژه دانشجویان باشيم. تردیدی نيست که اگر سازمان‌ها و نهادها در اجرای وظایف محول شده مصمم باشند ضمن ایجاد هماهنگی بين نهادهای کشور می‌توان در زمينه گسترش ازدواج دانشگاهیان گام‌های مؤثرتری برداشت.
بر این اساس با اتکا بر اسناد بالادستی و تأکيد بر اجرای قوانين و مقررات مصوب، ازدواج جوانان، ضروری است راهکارهای عملیاتی در راستای ترویج، تسهیل و تحکیم امر ازدواج دانشگاهیان فراهم گردد. که در این رابطه و در اجرای راهبرد 16 نظام فرهنگی – تربیتی سند اسلامی شدن دانشگاه‌­ها، مصوب 1392/4/25 شورای عالی انقلاب فرهنگی، ذیل اقدامات ( 16-2 الی 7-16) با تشکیل «ستاد ازدواج دانشگاهیان»، اقدام عملیاتی، اثرگذار و جریان‌ساز در این خصوص، صورت می‌گیرد.

ماده 1ـ مبانی قانونی و اسناد بالادستی:
1-1- مفاد و احکام مندرج در اصول دهم، بیستم و بیست و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی
1-2- سیاست­‌های کلی خانواده و سیاست­‌های کلی جمعیت، ابلاغی مقام معظم رهبری^{(مدظله العالی)} در راستای تقویت طرح ازدواج دانشجویی و فرزندآوری و فراگیرسازی فرهنگ وساطت امر خیر
1-3- اهداف مندرج در سند اسلامی شدن دانشگاه­‌ها، از جمله: راهبرد 16 نظام فرهنگی - تربیتی سند اسلامی شدن دانشگاه‌­ها
1-4- مصوبات مجلس شورای اسلامی از جمله قانون تسهیل ازدواج جوانان مصوب سال 1384، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب سال 1400 و سایر قوانین ذیربط
1-5- سیاست­‌ها و اسناد مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی از جمله راهبرد کلان 3 و 4 نقشه مهندسی فرهنگی کشور
1-6- فصل هفتم بیانیه گام دوم، ابلاغی مقام معظم رهبری ^{(مدظله العالی)}

ماده 2ـ اصول:
2-1- خانواده سنگ بنای نظام اجتماعی است که تحکیم و تعالی آن تأثیر بی­بدیل در سلامت جامعه دارد. ارتباط اخلاقی و سالم بین دو جنس مرد و زن در چارچوب خانواده شکل می­‌گیرد و خانواده در رفع نیازهای واقعی معنوی، جسمی و روانی انسان نقش اساسی دارد.
2-2- سبک و شیوه ازدواج، به عنوان مقدمه لازم برای تشکیل خانواده، در نظام و سازمان خانواده نقش تعیین ­کننده دارد. لازمه شکل­ گیری خانواده پایدار، ازدواج به هنگام، ساده و آگاهانه است.
2-3- جمعیت و جوانی آن، در رشد و بالندگی و اقتدار هرکشوری یکی از اصلی­‌ترین مؤلفه­‌ها شمرده می­‌شود که تنها با توجه جدی به مسأله ازدواج پایدار و فرزندآوری و تحکیم و تربیت روزآمد محقق می‌­شود.
2-4- اثرگذاری بی‌بدیل دانشگاه­ها در فرهنگ و تمدن هر کشوری، توجه به مسأله خانواده و جمعیت فرهیختگان دانشگاهی در عالی­‌ترین سطوح سیاست­گذاری­‌های کلان را می‌­طلبد.

ماده3ـ اهداف
3-1- ایجاد نهضت فراگیر ملی برای ترویج و تسهیل ازدواج آگاهانه و پایدار در میان دانشجویان، اساتید و کارکنان با مشارکت نهادهای ذیربط از طریق وضع سیاست­ها، راهبردها و اقدامات اجرایی و ضوابط و مقررات تشویقی و حمایتی
3-2- تبیین موازین دینی و اخلاقیِ ارتباط مشروع جهت رفع نیازهای معقول و واقعی دانشجویان، اساتید وکارکنان، فرهنگ­سازی از طریق اهتمام بر اصل خانواده محوری و ترویج و تسهیل ازدواج دانشجویی
3-3- تأمین امکانات و منابع مالی و سرمایه‌ای مورد نیاز برای ازدواج دانشجویی، اساتید و کارکنان از طریق شناسایی، هماهنگی و همکاری نهادها، اشخاص و دستگاه­های اجرایی
3-4- افزایش مسئولیت­‌پذیری اجتماعی دانشجویان

ماده 4ـ راهبردها:
4-1- اصلاح رشد جمعیت در جامعه­ دانشگاهی
4-2- ایجاد بسترهای تشکیل و تحکیم خانواده دانشگاهیان
4-3- ارتقاء فضائل اخلاقی و پیشگیری از زمینه‌­های مفاسد اخلاقی و طلاق در جامعه دانشگاهی
4-4- فرآیندسازی موضوع ازدواج قبل از ازدواج، حداقل تا سه سال بعد از ازدواج در قالب ترویج، آموزش، تسهیل، مشاوره و هدایت

ماده 5 ـ ساختار ستاد ازدواج دانشگاهیان:
ستاد ازدواج دانشگاهیان دارای دو رکن سیاست­گذاری و اجرایی می‌باشد. ترکیب ستاد مرکزی، به شرح زیر است:

تبصره1: ستاد می‌­تواند حسب مورد از سایر دستگاه­‌ها یا اشخاص بنا بر ضرورت دعوت نماید.
تبصره2: دبیرخانه ستاد مرکزی بدون توسعه ساختاری در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه­ها تشکیل می‌­شود.
تبصره3: جلسات ستاد مرکزی ازدواج دانشگاهیان با حضور نصف به اضافه یک اعضا رسمیت می‌یابد. روانی و اعتبار مصوبات ستاد نیز منوط به کسب اکثریت آراء اعضای حاضر در جلسه است.
تبصره4: حکم رییس ستاد توسط رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر می­‌شود.
تبصره5: احکام  اعضاء ستاد و رؤسای ستادهای استانی توسط رییس ستاد ملی صادر می­‌شود.
تبصره6: جلسات سالانه ستاد با حضور اعضاء اصلی تشکیل می‌­شود.

ماده 6 ـ وظایف ستاد مرکزی ازدواج دانشگاهیان:

ماده 7ـ ماموریت­ها، تقسیم کار و نگاشت نهادی:

1- نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه­ها

    1. بکارگیری توان، تجربه وظرفیت‌های درون دانشگاهی و ایجاد جریان سازنده و همسوسازی ظرفیت‌‌های خارج از دانشگاه‌‌ها در راستای ازدواج دانشگاهیان
   2. ایجاد بسترهای ترویجی، آموزشی، انگیزشی، تسهیل­‌گری با بکارگیری اساتید و تهیه متون مناسب برای دروس مرتبط و اصلاح جریان فرهنگی در جهت ازدواج آسان، آگاهانه، پایدار و متعهدانه
   3. انعقاد موافقت‌نامه با مراکز مرتبط، در راستای تسهیل‌‌گری و مشارکت در امر ازدواج دانشگاهیان با توجه به ظرفیت‌‌های هر کدام از مراکز
    4. سایر اقدامات ذیربط در حیطه وظایف محوله
 

3- وزارت کشور
     1. رصد و پیمایش‌های علمی مرتبط با ازدواج و خانواده و طلاق دانشجویان و اساتید و ارائه خدمات آماری مربوطه
     2.  حمایت از مراکز حامی ازدواج دانشگاهیان و تسهیل سازی مجامع خیرین ذیربط
     3. اختصاص منابع و اعتبارات لازم در جهت افزایش ازدواج و کاهش طلاق در مجموعه‌های دانشگاهی از طریق شورای برنامه‌ریزی استانها و شورای اجتماعی کشور

4- سازمان برنامه و بودجه

6- وزارت ورزش و جوانان

6. 1. ارائه خدمات و تسهیلات ویژه رفاهی، مشاوره و حمایت از مراکز مشاوره ازدواج و امر وساطت با همکاری سازمان نظام روان شناسی و مشاوره کشور
   2. ارائه خدمات و تسهیلات و امکانات لازم اعم از سخت افزاری و نرم ­افزاری برای زوجین
   3. نظارت و حمایت از مجامع، صحن‌ها و سامانه های مرتبط با ازدواج و خانواده
   4. مساعدت در برخورداری ستاد از ظرفیت‌های قانونی و مقرراتی وزارت ورزش و جوانان


7.  

7- سازمان صداوسیما

تبصره: اهم وظایف مندرج در این ماده، نافی وظایف تکلیفی و اجرایی و تعهدات ناشی از تصمیمات مشترک ستاد ملی ازدواج دانشگاهیان نخواهد بود.

ماده 8ـ اعضای ستاد استانی(ستاد اجرایی) ازدواج دانشگاهیان:

تبصره1: ستاد استانی می­‌تواند حسب مورد از سایر دانشگاه‌­ها یا اشخاص بنا بر ضرورت دعوت نماید.

تبصره2: دبیرخانه ستاد استانی ازدواج دانشگاهیان در دفتر استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌‌ها تشکیل می­‌شود.

تبصره3: جلسات ستاد استانی ازدواج دانشگاهیان با حضور نصف به اضافه یک اعضا رسمیت می­‌یابد. اعتبار مصوبات ستاد نیز منوط به کسب اکثریت آراء اعضای حاضر است.

تبصره4: با توجه به شرایط خاص استان تهران، اعضای ستاد استان تهران به شرح زیر می­باشند:

ماده 10- این سند مشتمل بر 10 ماده و  11 تبصره در جلسه 848 مورخ  1400/08/26 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است.

 

سیدابراهیم رئیسی
رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی