به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، متن مصوبه
«سند ازدواج دانشگاهیان» به شرح ذیل است:
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت کشور
وزارت ورزش و جوانان
دانشگاه آزاد اسلامی
سازمان برنامه و بودجه
بانک مرکزی
سازمان صداوسیما
سازمان بسیج مستضعفین
کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی
سازمان اوقاف و امور خیریه
مدیریت حوزه‌های علمیه
معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه
بنیاد مستضعفان
شورای فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده
شهرداری تهران
آستان قدس رضوی
وزارت راه و شهرسازی
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
ستاد قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
در اجرای راهبرد 16 نظام فرهنگی - تربیتی سند اسلامی شدن دانشگاهها (مصوب جلسه 735 مورخ 1392/4/25 شورای عالی انقلاب فرهنگی)،
«سند ترویج و تسهیل ازدواج دانشگاهیان» که
در جلسه 848 مورخ 1400/08/26 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، جهت اجرا به شرح ذیل ابلاغ می‌گردد:
مقدمه:
خانواده به عنوان اولین و مهمترین کانونی که فرد در آن قرار میگیرد دارای اهمیت شایان توجهی است. اولین تأثیرات محیطی که فرد دریافت می‌کند از محیط خانواده است؛ حتی تأثیرپذیری فرد از سایر محیط‌ها نشأت گرفته از محیط خانواده می‌باشد. خانواده پایه گذار بخش مهمی از سرنوشت انسان است و در تعیین سبک و خط مشی زندگی آینده، اخلاق، سلامت و عملکرد فرد در آینده نقش عمدهای ایفا می‌کند.
ازدواج؛ هسته‌ی اول ایجاد خانواده است که نزد ملل و فرهنگ‌های مختلف با آداب و رسوم گوناگون به عنوان سنگ بنا و سازوکار تشکیل خانواده به رسمیت شناخته شده است. ازدواج از نظر اسلام پیمانی مقدس است، پیمانی که برقراری آن براساس آداب و رسوم، تشریفات و قوانین خاصی است. کارویژهی ازدواج در خلق و ایجاد خانوادهی پایدار زمانی محقق می‌شود که به صورت آگاهانه و به هنگام انجام شود. در تحقق این آرمان، نهادها و سازمان‌های مختلف جامعه می‌بایست نقش خود را ایفا کنند.
دانشگاه همراه با مسئولیت اجتماعی خود در ارائه راهکار و راه‌حل‌های علمی به منظور شناخت و حل مسائل جامعه، در قبال اعضاء و ساخت درونی خود نیز مسؤلیت دارد. مهمترین کنشگران در نهاد دانشگاه، اساتید و دانشجویان میباشند. دانشگاه نهاد اجتماعی است که در برگیرنده بخشی از اعضای جامعه بوده که در سن جوانی قرار دارند؛ لذا اصلی‌ترین مسؤلیت در تحقق ازدواج پایدار و آگاهانه، متوجه دانشگاه می‌تواند باشد.
قوانين مصوب موجود و ابلاغ شده به نهادها و دستگاههای حکومتی، غالباً در شکلی کامل، راهبردی و تأثيرگذار طراحی شده‌اند، با این همه آنچه باعث شده تا این قواعد و قوانين بازدهی کافی را نداشته باشد عدم هماهنگی و همراهی دستگاههای مربوطه با یکدیگر برای حصول به نتيجه‌ای مطلوب است؛ البته این گفته به این معنا نيست که قوانين ازدواج و خانواده بی نياز از بازنگری و تقویت‌اند؛ بلکه منظور این است که با همين قوانين مصوب میتوان دستیابی به افق‌های روشن‌تری را انتظار کشيد. در هر صورت شکی نيست که با اجرایی شدن قوانين و مقررات و تقویت و اصلاح برخی از آنها، می‌توانیم شاهد جهشی روشن در زمينه ترویج ازدواج جوانان؛ به ویژه دانشجویان باشيم. تردیدی نيست که اگر سازمان‌ها و نهادها در اجرای وظایف محول شده مصمم باشند ضمن ایجاد هماهنگی بين نهادهای کشور میتوان در زمينه گسترش ازدواج دانشگاهیان گام‌های مؤثرتری برداشت.
بر این اساس با اتکا بر اسناد بالادستی و تأکيد بر اجرای قوانين و مقررات مصوب، ازدواج جوانان، ضروری است راهکارهای عملیاتی در راستای ترویج، تسهیل و تحکیم امر ازدواج دانشگاهیان فراهم گردد. که در این رابطه و در اجرای راهبرد 16 نظام فرهنگی – تربیتی سند اسلامی شدن دانشگاهها، مصوب 1392/4/25 شورای عالی انقلاب فرهنگی، ذیل اقدامات ( 16-2 الی 7-16) با تشکیل «ستاد ازدواج دانشگاهیان»، اقدام عملیاتی، اثرگذار و جریان‌ساز در این خصوص، صورت میگیرد.
ماده 1ـ مبانی قانونی و اسناد بالادستی:
1-1- مفاد و احکام مندرج در اصول دهم، بیستم و بیست و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی
1-2- سیاستهای کلی خانواده و سیاستهای کلی جمعیت، ابلاغی مقام معظم رهبری
(مدظله العالی) در راستای تقویت طرح ازدواج دانشجویی و فرزندآوری و فراگیرسازی فرهنگ وساطت امر خیر
1-3- اهداف مندرج در سند اسلامی شدن دانشگاهها، از جمله: راهبرد 16 نظام فرهنگی - تربیتی سند اسلامی شدن دانشگاهها
1-4- مصوبات مجلس شورای اسلامی از جمله قانون تسهیل ازدواج جوانان مصوب سال 1384، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب سال 1400 و سایر قوانین ذیربط
1-5- سیاستها و اسناد مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی از جمله راهبرد کلان 3 و 4 نقشه مهندسی فرهنگی کشور
1-6-
فصل هفتم بیانیه گام دوم، ابلاغی مقام معظم رهبری
(مدظله العالی)
ماده 2ـ اصول:
2-1- خانواده سنگ بنای نظام اجتماعی است که تحکیم و تعالی آن تأثیر بیبدیل در سلامت جامعه دارد. ارتباط اخلاقی و سالم بین دو جنس مرد و زن در چارچوب خانواده شکل میگیرد و خانواده در رفع نیازهای واقعی معنوی، جسمی و روانی انسان نقش اساسی دارد.
2-2- سبک و شیوه ازدواج، به عنوان مقدمه لازم برای تشکیل خانواده، در نظام و سازمان خانواده نقش تعیین کننده دارد. لازمه شکل گیری خانواده پایدار، ازدواج به هنگام، ساده و آگاهانه است.
2-3- جمعیت و جوانی آن، در رشد و بالندگی و اقتدار هرکشوری یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌ها شمرده می‌شود که تنها با توجه جدی به مسأله ازدواج پایدار و فرزندآوری و تحکیم و تربیت روزآمد محقق می‌شود.
2-4- اثرگذاری بیبدیل دانشگاهها در فرهنگ و تمدن هر کشوری، توجه به مسأله خانواده و جمعیت فرهیختگان دانشگاهی در عالی‌ترین سطوح سیاستگذاری‌های کلان را می‌طلبد.
ماده3ـ اهداف
3-1- ایجاد نهضت فراگیر ملی برای ترویج و تسهیل ازدواج آگاهانه و پایدار در میان دانشجویان، اساتید و کارکنان با مشارکت نهادهای ذیربط از طریق وضع سیاستها، راهبردها و اقدامات اجرایی و ضوابط و مقررات تشویقی و حمایتی
3-2- تبیین موازین دینی و اخلاقیِ ارتباط مشروع جهت رفع نیازهای معقول و واقعی دانشجویان، اساتید وکارکنان، فرهنگسازی از طریق اهتمام بر اصل خانواده محوری و ترویج و تسهیل ازدواج دانشجویی
3-3- تأمین امکانات و منابع مالی و سرمایهای مورد نیاز برای ازدواج دانشجویی، اساتید و کارکنان از طریق شناسایی، هماهنگی و همکاری نهادها، اشخاص و دستگاههای اجرایی
3-4- افزایش مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانشجویان
ماده 4ـ راهبردها:
4-1- اصلاح رشد جمعیت در جامعه دانشگاهی
4-2- ایجاد بسترهای تشکیل و تحکیم خانواده دانشگاهیان
4-3- ارتقاء فضائل اخلاقی و پیشگیری از زمینه‌های مفاسد اخلاقی و طلاق در جامعه دانشگاهی
4-4- فرآیندسازی موضوع ازدواج قبل از ازدواج، حداقل تا سه سال بعد از ازدواج در قالب ترویج، آموزش، تسهیل، مشاوره و هدایت
ماده 5 ـ ساختار ستاد ازدواج دانشگاهیان:
ستاد ازدواج دانشگاهیان دارای دو رکن سیاستگذاری و اجرایی می‌باشد. ترکیب ستاد مرکزی، به شرح زیر است: