دکتر جمیله علم الهدی روز دوشنبه در دومین نشست از سلسله جلسات تخصصی فصل تحول با عنوان «دولت سیزدهم؛ گفتمان عدالت و جمهوریت» که در کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، با بیان اینکه عدالت و عقلانیت را با زاویه دیگری تحت عنوان «عدالت در عقلانیت» می دانم، تصریح کرد: ریشه ای ترین بی عدالتی وقتی اتفاق می افتد که عقلانیت از تعادل خارج می شود.
وی افزود: چالش دولت سیزدهم در اتخاذ رویکرد عدالت خواهانه و ضدفساد است زیرا همواره رویکرد فساد گریز همراه با برنامه های تامین معیشت مردم چالش برانگیز است. ضمن اینکه اگر رویارویی این دولت فسادگریز را با مفهوم های جدیدی مانند اقتصاد دانش بنیان مدنظر قرار دهیم، خواهیم دید چالش ها پررنگ تر خواهند شد.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با یادآوری اینکه هر روز و هر دقیقه تعدادی انسان بواسطه خانواده وارد زندگی اجتماعی می شود که از همان لحظه ورود به جهان طبیعی، حیات عقلی او شروع می شود، خاطرنشان کرد: این انسان به محض ورود به حیات دنیوی، درگیر حیات عقلانی می شود و نیازهای او برای زنده ماندن او را وارد می کند از استعدادهای خدادادی برای زنده ماندن کمک بگیرد. این حیات عقلی یا تعقل ورزی با یادگیری در نظامات اجتماعی شروع می شود که نخستین نظام اجتماعی زبان مادری و نظام خانواده است.
مردم به دنبال حکیم حاکم عادل هستند
علم الهدی در بخشی دیگر از سخنان خود به تشریح تحولات عقلی و تغییر سبک های حکمت نظری و عملی و صناعی در بازه های زمانی مختلف و تا امروز که اقتصاد دانش بنیان جای آن را گرفته اشاره و خاطرنشان کرد: این تحولات در جمهوری اسلامی ایران به شدت پیچیده تر است.
وی درباره دلیل این پیچیدگی توضیح داد: یکی از دلایل آن انقلابی است که اتفاق افتاده است؛ انقلابی که یک وجه شگفتی زای آن حضور حکیم حاکم عادل است که از سال ۵۶ مردم متوجه این حکیم و پیوند خوردن حکومت و عدالت در یک شخص شدند.
این استاد دانشگاه افزود: همه فکر می کردند با خاتمه زندگی امام (ره) این پیوند خاتمه می یابد اما دیدند که حضور حکیم حاکم عادل هنوز در ایران وجود دارد. در واقع یکی از ویژگی های جمهوری اسلامی و اصیل ترین خصلت آن، آنتی مدرن بودن آن است.
علم الهدی حضور قوی سنت دینی در ایران را یکی دیگر از پیچیدگی های جمهوی اسلامی دانست و گفت: این ویژگی در هیچ کشوری آنقدر قوی نیست و همین امر، تقاضای عموم مردم برای پرورش و مسوولیت حکیم حاکم عادل را افزایش داده است؛ مردم هنوز برای امام حسین(ع) گریه و از سخنان امیرالمومنین(ع) پیروی می کنند و خواهان حکیم حاکم عادل هستند که این موضوع به کشورهای دیگر هم سرایت کرده است. پدیده انتظار به شدت پررنگ و با زندگی روزمره گره خورده و مردم دنبال آن حکیم حاکم عادل هستند و در طبقات حاکمیتی در جست وجوی ۳۱۳ یارانی هستند که زمینه ظهور را مهیا می کنند اما وقتی خلاف عقلانیت را می بینند دچار شک و تردید بیشتر می شوند.
وی تاکید کرد: دوگانگی سوسیالیست و لیبرالیست که فربگی الگوی طبقاتی را افزایش می دهد و همچنین بروکراسی وحشتناک و حضور شبه حزب ها و قیم های مردمی به ترتیب سومین و چهارمین پیچیدگی پیش روی جمهوری اسلامی است. پنجمین پیچیدگی هم شکل گیری و تداوم مقاومت است زیرا امروز مردم اصلا نمی پذیرند و در همه چیز خود را با توسعه یافتگان مقایسه می کنند.
علم الهدی با تاکید بر اینکه این چند محوری که در جمهوری اسلامی وجود دارد مشکلات را برای دولت سیزدهم تشدید کرده، تصریح کرد: در حقیقت بخشی از چالش ها مربوط به ناکارآمدی های صورت گرفته در برابر مشکلات است و بخشی مربوط به توقعات مردمی است که حضور حکیمان و سردارانی همچون سردار سلیمانی را به عنوان حکیم حاکم عادل می خواهند. نتیجه انتخابات هم نشان داد رای مردم به اخلاق و فسادگریزی است و آنهایی هم که شک داشتند به این دلیل بود که نمی دانستند وعده ها فریبکارانه است یا راست. در واقع شک داشتند کسانی که برای انتخابات دست بلندکرده اند می توانند حکیم حاکم عادل باشند.
وی اظهار داشت: مشکل بزرگ دولت، درخواست مطالبات آزادی خواهی و عدالت خواهی است یعنی دولت سیزدهم مجبور است به عدالت عقلانی و نظام سیستماتیک جواب دهد. همه این ها یکطرف، حضور و بروز اقتصاد دانش بنیان هم از سویی دیگر بر پیچیدگی ها افزوده است، دانش بنیانی که از حکمت و عدالت فاصله دارد و فقط خدمات تخصصی می تواند ارائه دهد.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: اگر این دانش همراه با حکمت و عدالت شود امکان عدالت را فراهم می کند، در واقع هر چه قدر بین عدالت و دانش پیوند برقرار کنیم عدالت بیشتر برقرار می شود. حال رویکرد عدالت خواهانه و ضدفساد دولت سیزدهم این مساله را تشدید می کند زیرا می خواهد توزیع عادلانه کند و ماموریت های معیشتی را در پیش گیرد در حالی که سیستم ها از عدالت دور شده اند.
علم الهدی افزود: وقت آن است که جریان تحولی که در دانشگاه ها اتفاق افتاده کمی جدی تر وارد این ماجرا شود در غیر اینصورت نبود ظرفیت لازم برای تحقق عدالت، فضا را برای پرخاشگری سیاسی آماده می کند و فعالیت های دولت را بد جلوه می دهد و امکان  ایجاد بن بست جلوی دولت را فراهم می کند. در اینجاست که خشونت سیاسی در شکل های خود ظهور کرده و نسل های تازه به دوران رسیده جوان را به دام می اندازد و قربانیان این نوع پرخاشگری سیاسی می کند.
دومین نشست از سلسله جلسات تخصصی فصل تحول با عنوان «دولت سیزدهم؛ گفتمان عدالت و جمهوریت» با هدف تبیین گفتمانی از دولت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در آغاز گام دوم انقلاب اسلامی و با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.