آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در واکنش به سفر سه روزه پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌ رم به کشور عراق، گفت: جناب پاپ سال‌های متمادی در جریان دیپلماسی بین الادیانی و گفت و گوهای بینادینی و بینامذاهبی حضور داشته و نقش ایفا کرده است و این سفر حاوی جهات و نکات مثبت گوناگونی است، چنان که می‌تواند این رخداد از بعضی حیثیات جای تامل نیز باشد.
وی افزود: اصولا اینکه رهبران ادیان و اصحاب مذاهب به نقاط مختلف عالم سفر کنند و با مقامات و مردمان مناطق مختلف تماس بگیرند و گفت وگو کنند امر مثبت و مستحسنی است. اینکه میان ادیان و مذاهب موجود خاصه ادیان توحیدی، تعاملات مثبت و روابط فعالی برقرار باشد و از رهگذر دیپلماسی دینی در جهت حل مسائل جهان و مناطق و کاهش آلام بشر و ملل مظلوم و مستضعف گام برداشته شود خوب و سرکشی اصحاب ادیان به پیروانشان در هر نقطه عالم سنت پسندیده‌ای است.
ذکاوت مرجع اعلای نجف
رشاد افزود: ملاقات و مواجهه رهبران تراز اول ادیان و مذاهب با هم با برنامه و اهداف خالص و سالم و مستقل از نفوذ اصحاب قدرت و ثروت، و بدور از اغراض سیاسی منفی پنهان بسیار کار با ارزشی است و حتی لازم است. کاش مراجع بزرگوار ما هم به این سنت‌های عنایت بفرمایند تا ملل مسلمان از مواهب و برکات این دست سفرها بهره‌مند شوند. چرا که این دست ملاقات‌ها گاه می‌تواند بر فضای عمومی روابط پیروان ادیان و مذاهب و حتی مناسبات بین دولتها تاثیرگذار باشد، و چه بسا مایه ارتقاء آرامش و امنیت مناطق و باعث افزایش صفا و صمیمت بین ملل و دول مختلف شود.
این مدرس حوزه افزود: در این سفر قرار است جناب پاپ با مرجعیت اعلای شیعه در نجف نیز ملاقات داشته باشد که رخداد بسیار با ارزش و کم سابقه‌ای است. اینکه مرجع اعلای عراق از چنین ملاقاتی استقبال فرموده نشان‌دهنده هوشمندی، ذکاوت و کیاست حضرت آیت الله العظمی سیستانی (حفظه الله) است. قطعا در ملاقات، معظم له با رهبر کاتولیک‎‌ها که رئیس دولت‌شهر واتیکان نیز قلمداد می‌شود، نکات مهمی را به پاپ گوشزد و توصیه خواهند فرمود و چه بسا توصیه‌های ایشان بر روی رفتار جناب پاپ و دستگاه واتیکان و دول و ملل مسیحی موثر خواهد افتاد، و این جهت بسیار ارزشمند است.
نکات و جهات تأمل برانگیز
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: به هر حال اینها بخشی از نکات و جهات مثبت و ارزشمند این سفر و سفرهایی از این دست قلمداد می‌شود. لکن برخی نکاتی نیز وجود دارد که می‌توان و می‌باید مورد تامل قرار گیرد و هرگز نباید از آنها غافل شد. به هر حال اینکه رهبر سریر مقدس و اسقف اعظم کاتولیک رم جناب آقای «خورخه ماریو برگولیو» ملقب به « فرانسیس» از میان حدود ۲۰۰ کشور رسمی جهان، برای سفر، عراق را برگزیده است می‌تواند جای سؤال و تأمل باشد، ایشان از این سفر چه مقصود و اندیشه‌ای در سر دارند؟.
وی اضافه کرد: اگر به پیشینه مواضع و سوابق جناب پاپ مراجعه کنیم می‌بینیم ایشان جزو اسقف‌های تندرو علیه مسلمانها تلقی می‌شده و زمانی که ایشان بنا شد به عنوان پاپ انتخاب بشود این مطلب در فضای عمومی روابط بین الادیانی منعکس شد که ایشان با گفت و گوهای دینی موافق نیست و عملا این مطلب آشکار شد و در اوایل کار ایشان، جریان گفت وگوهای دینی مختل شد، در حالی که بین مذاهب و ادیان گوناگون و به طور خاص بین متفکران ایرانی و اندیشمندان شیعی با مذهب کاتولیک مسیحی رم گفت وگوهایی جریان داشت و بنده نیز در آن حضور داشتم، تا مدتی مسئله گفت وگوهای فیما بین دچار اختلال شد تا به تدریج مجددا این جریان احیا و فعال شد.
گفت و گوی ادیان یا هدایت مشرکان
تولیت حوزه علمیه امام رضا (ع) تاکید کرد: بنده این را به تجربه دریافتم که کمتر همایش و کنفرانس بین الادیانی برگزار می‌شد که پشت پرده آن، مردان سیاست و مقامات رسمی کشورها زمام کار را در دست نداشته باشند، و عناصری از سرویس‌های اطلاعاتی و امنیتی دولت‌ها، آشکار و پنهان در جلسات حضور نداشته باشند. و اصولا آن دستگاهی که به اصطلاح به شورای اسقفی یا پاپی گفت و گوی ادیان نام‌گذاری و شناخته است تا اوایل دهد شصت قرن بیستم (۱۹۶۳م) شورای هدایت مشرکان نام داشت و غرض آنها از مشرکان، مسلمین بود که بعد از آن بر اساس یک سیاست راهبردی آن عنوان به شورای گفت و گوی دینی تغییر نام یافت.
رشاد اظهار کرد: تندروی‌ها و بدرفتاری‌های و تعرض‌ها و تعارض‌هایی که مسیحیت تندرو و افراط‌گرا در طول تاریخ با مسلمانان داشت و بعث شد وقایع تلخ بزرگی مانند جنگ‌های صلیبی و حمله‌های سپاه مسیحی به جهان اسلام به فرمان پاپها به بهانه کشورگشایی و سرکوب مسلمین اتفاق افتاد، که همگان در جریان حوادث مذکور قرار دارند و نیز آنچه در داخل کشورهای مسیحی تحت اشراف و سلطه پاپهای زمان، حتی نسبت به خود مسیحیان و دانشمندان مسیحی در قرون وسطی واقع می‌شد، به یکباره دگرگون و سیاستی پیدا شد به عنوان «گفت‌وگوی ادیان»، اینکه در گفتگوی ادیان چه اهدافی تعقیب می‌شود این بماند و من این موضوع را در یک سخنرانی چند سال قبل از این – زمانی که در حوزه علمیه قم کنفرانسی در این خصوص برگزار شده بود – اهداف پنهان این دست جریان‌ها را توضیح داده‌ام.
چرا عراق؟ چرا اکنون؟
آیت‌الله رشاد ادامه داد: به هر حال این یک سوال است که جناب پاپ در این سفر به این منطقه چرا ؟، و در میان تمامی کشورهای دنیا، عراق چرا؟ و چرا اکنون؟! آیا بهتر نبود ایشان در زمانی که رئیس جمهور مسیحی امریکا که به بهانه واقعه یازده سپتامبر، مدعی بود به الهام الهی به کشورهای اسلامی منطقه لشگرکشی کرده است! به این منطقه هجوم کرد و ملت مظلوم افغانستان و عراق را قتل عام کرد و بطور بی‌سابقه‌ای در سراسر منطقه اقدام به ایجاد پایگاه‌های نظامی و جاسوسی کرد! بهتر نبود دستگاه واتیکان به بوش می‌گفت: تو به چه حقی ادعای الهام الاهی می‌کنی؟، خدا به کسی فرمان جنگ و ظلم نمی‌دهد، قتل عام و ویرانگری الهام نمی‌کند، خداوند الهام و عدالت و صلح می‌کند؟! نباید جنایت‌های جنگی و خشونت را به پای خدا گذاشت؛ آیا بهتر نبود در آن زمان پاپ به عراق و افغانستان سفر می‌آمد و اظهار می‌داشت که به نام مسیحیت، مسلمانان را قتل عام نکنید.
آقای پاپ سری به یمن بزنید
وی تاکید کرد: اکنون بهتر نیست جناب پاپ فرانسیس در این میان، به یمن هم سری بزند و از آنجا به پشتیبانان رژیم سفاک و به ظاهر مسلمان و به باطن یهود که همگی مسیحی و غالبا کاتولیک‌اند پیام بدهد که این منطقه را به بازار کاذب فروش سلاح‌های مرگبار و آزمایشگاه تسلیحات کشتار جمعی جدید خود بدل نکنید؟ و آیا بهتر نیست ایشان به یمن به خاک و خون کشیده سفر کند و دستی به سر دهها هزار یتیم گرسنه و در حال احتضار یمنی بکشد که با سلاح‌های کشتار مسیحیان والدینشان کشته و منابع و ذخایرشان نابود شده و و خانه‌هایشان ویران شده، هستی‌شان از بین رفته است ؟ و آیا آقای پاپ نمی‌داند که اگر دولتهای غرب مسیحی دست از پشتیبانی صهیونیست‌ها و سعودی‌ها در منطقه بردارند، جنگ تمام خواهد گشت و منطقه امن و آرام خواهد شد، و ملتهای منطقه از شر آنها خلاص و این دو دولت غدار و جبار نابود خواهند شد. جناب فرانسیس چه اقدامی در جهت رفع و دفع جنگ و جنایت در مناطق مختلف از جمله این منطقه کرده است؟
چرا ترور فرمانده نابودی داعش را محکوم نکردید؟
این استاد حوزه در ادامه با اشاره به اینکه آیا ایشان که مدعی صلح‌طلبی‌اند، آیا بهتر نبود زمانی که همین عراق مورد هجوم امریکا قرار گرفته بود لااقل یک بیانیه شدیداللحن می‌داد که مردم بیگناه را نکشید و ایشان که الان در حال سفر به عراق هستند آیا جا ندارد که در گوشه‌ای از سخنرانی‌هایشان اشاره کنند که چرا نیروهای امریکایی اخیرا این حمله وسیع را به نیروهای نظامی رسمی عراق که در حال حراست از مرزهای کشور خودشان بوده‌اند کرده (و لابد به پیشواز جناب پاپ) و این همه جوان مومن و مدافع مرزهای کشور خودشان در همین روزها قتل عام کرده‌اند، تعرضی و تذکری بدهند؟ و کشته شدند؟! آیا جا نداشت که به آقای ترامپ مسیحی می‌گفت: که چرا یک فرمانده برجسته نظامی را که بزرگترین و گسترده‌ترین نقش را در نابودی داعش و جلوگیری از خشونت در منطقه و تجاوز به دیگر کشورها ایفا کرد، ترور کردید و رسما و با کمال وقاحت مسئولیت جنایت را پذیرفتید؟! و چرا رئیس جمهور یک کشوری رسما مدعی می‌شود و اعلام می‌کند که شخصا دستور دادم که فرمانده رسمی یک کشور که مهمان یک کشور دیگر است را ترور کنند؟!! آیا این دست جنایت‌ها جای اعتراض و یک پیام از سوی پاپ را نداشت ؟
آقای پاپ چرا حالا؟
رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان یادآوری کرد: البته که بهرحال با تمام این مسائل، تنها در حد یک گله است که عرض می‌کنم: آقای پاپ چرا حالا؟ به تعبیر شاعر ایرانی که حالا که: « دارها برچیده خون‌ها شسته‌اند »! و جناب پاپ می‌خواهند قدم به سرزمین سوخته و ملت داغدیده عراق بگذارند، عراقی که هزاران یتیمی که بر اثر ظلم مدعیان مسیحیت والدین خود را از دست داده‌اند!
رشاد بیان کرد: ما از حضور جناب پاپ از منطقه استقبال می‌کنیم ولی اینها پرسش‌هایی منطقی است که عرض می‌کنیم و توقع داریم ایشان نسبت به این پرسش‌های اساسی پاسخ بدهند.