وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شنبه شب با حضور در یک برنامه زنده تلویزیونی  به ارائه گزارشی از مجموعه اقدام های این وزارتخانه در حوزه برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، جشنواره های فرهنگی و هنری فجر و همچنین اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه کرونا پرداخت.
وی در آغاز درباره برنامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای گرامیداشت ایام دهه مبارک فجر ۹۹ و جشن پیروزی چهل و دومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در شرایط کرونایی، گفت: شرایط کرونایی اقتضائات خودش را دارد و همان گونه که در حوزه آئین‌های مذهبی در یک سال گذشته از جمله مراسم محرم و ماه رمضان شاهد تغییراتی در نحوه برگزاری بودیم، در برنامه‌های دهه فجر امسال هم این گونه خواهد بود.
دکتر صالحی با بیان اینکه فضای مجازی یکی از بسترهایی بود که توانست به کمک اجرای مناسک مذهبی آئینی بیاید، افزود: اجتماعاتی که در هر سال در ایام دهه مبارک فجر انجام می‌شد امسال ممکن نیست و فضای مجازی فرصت جدیدی برای برنامه‌های گرامیداشت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و ایام دهه مبارک فجر است.
او ادامه داد: یکی از برنامه‌های قابل توجه این ایام، جشنواره‌های فجر بود و امسال سهم فضای مجازی در این جشنواره ها قابل توجه است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: در جشنواره‌های هنرهای نمایشی، این تمهید انجام شده است که از همه برنامه‌های حدود ۱۰۷ گروهی که امسال در هنرهای نمایش حضور دارند، ضبط حرفه‌ای می‌شوند و در سامانه تئاتر ایران و برخی از پلتفرم‌های دیگر، امکان پخش پیدا می‌کنند.
دکتر صالحی همچنین با اشاره به فرصت جدید فضای مجازی برای برنامه‌های گرامیداشت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: البته فضای حضوری هم وجود دارد، اما محدودتر شده و با شیوه نامه‌هایی همراه است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: کسانی که می‌خواهند با جشنواره‌های هنرهای نمایشی و موسیقی ارتباط برقرار کنند می‌توانند از سامانه تئاتر ایران و پلتفرم‌های دیگر استفاده کنند.
صالحی در ادامه با اشاره به اینکه حتی گروه‌های بین المللی هم برنامه‌های خود را ضبط کرده اند، ادامه داد: امکان پخش این برنامه‌های ضبط شده از طریق سامانه «بامک» فراهم است.
وی افزود: همچنین فضای مجازی، فرصت جدیدی را به فضای جشنواره موسیقی مشابه جشنواره هنرهای نمایشی می‌دهد.
دکتر صالحی در ادامه با بیان اینکه در بقیه جشنواره‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فضای مجازی را به عنوان فضای مکمل در نظر گرفتیم، گفت: در دهه فجر امسال، فرصت جدیدی را در کنار فرصت‌های قدیمی پیدا کردیم و این می‌تواند تجربه تازه‌ای برای ادامه راه در فضای هنری کشور در نکوداشت انقلاب اسلامی در ایام مبارک دهه فجر باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به فضای مجازی اشاره کرد و با تاکید بر اینکه باید این فضا را جدی‌تر بگیریم، گفت: جریان فضای مجازی باید بتواند در فضای اقتدار ملی حرکت کند.
دکتر صالحی با اشاره به اینکه هنوز شرایط متوازنی را در فضای مجازی نداریم، افزود: فضای سالم و مفید نسبت به فضای غیر سالم و غیر مفید در فضای مجازی، تعادل ندارد و درباره آنچه که در رویکردهای انقلاب قرار می‌گیرد با آنچه در فضای تضاد و یا مخالفت با آن قرار می‌گیرد، توازن بر قرار نیست.
وی با اشاره به اینکه این موضوع، علت‌های مختلفی دارد، ادامه داد: به نظر می‌آید یکی از علت‌ها این است که در فضای ساخت و ساز محتوا در فضای مجازی، جریان ملی و انقلابی حتی افرادی که ممکن است فاصله‌هایی با انقلاب داشته باشند، اما به ایرانیت خود وفادارند و اخلاق، سنت و فرهنگ ایرانی را دارند و هم مجموعه‌ای که علاوه بر این وفاداری‌ها نسبت به فرهنگ انقلاب اسلامی هم تعهد نشان می‌دهند و نسبت به آن متعهد هستند، هر دو مجموعه، ورودشان به فضای مجازی ورودی است که با تاخیر و فاصله زمانی اتفاق​ افتاده است.
صالحی افزود: در چند سال اخیر، هر دو مجموعه فعال‌تر شده اند و از آن جایی که دیرتر آغاز کردیم، زمان می‌برد تا به نقطه توازن برسیم.
او ادامه داد: باید تشویق کنیم آن‌هایی که به فرهنگ ایرانی، اسلامی و انقلابی شان وفادار هستند، فضای مجازی را جدی‌تر بگیرند و این تاخیر زمانی را با کار مضاعف​ جبران کنند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: این که سیاست پرهیز از فضای مجازی را برای گروه‌هایی که به فرهنگ ملی، اسلامی و انقلابی خود وفادارند، توصیه کنیم نتیجه آن روشن است و فاصله را دورتر می‌کنیم و آینده فضای مجازی را بیشتر در اختیار گروه‌هایی قرار می‌دهیم که تناسب هنجاری با فرهنگ ملی و اسلامی ما ندارند.
صالحی افزود: یکی از نکته‌های مهم این است که جریان تولید محتوا در کشور حس کند در کنار تولید محتوای کلاسیک، تولید محتوا در فضای مجازی کم اهمیت‌تر نیست.
او گفت: با این نگاه از سال گذشته در همه حوزه‌های مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت ها موظف شدند که درصدی از بودجه‌های خود را به حوزه تولید محتوا در فضای مجازی اختصاص دهند. از حوزه نشر و کتاب تا حوزه‌های هنری، دینی و ... که مسیر بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به طرف این قرار دهیم که در کنار تولید محتوا در فضای کلاسیک مانند کتاب کاغذی و نمایشنامه، فضا را ببریم به طرف اینکه تولید محتوا در همان سبک‌ها و موضوعات مشابه در فضای مجازی اتفاق بیفتد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با اشاره به اینکه بحث بودجه نسبت قابل توجهی با حوزه عملیات دارد، افزود: سال گشته از ۲۰ درصد آغاز کردیم و به طرف ۵۰ درصد می‌بریم.
صالحی ادامه داد: البته حوزه‌های کلاسیک هم نیازمند حمایت هستند، اما با توجه به هجمه‌های کسانی که نگاه‌های براندازانه فرهنگی دارند و با نگاه حمله به هویت ملی و هویت دینی حرکت می‌کنند، جریان فضای مجازی باید بتواند در فضای نوعی اقتدار ملی حرکت کند و این یکی از قدم‌هایی بود که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی کردیم.
وی با اشاره به برنامه تحول در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه فضای مجازی افزود: این برنامه شامل بیش از ۷۰ اقدام است و تاکنون حدود ۲۰ تا ۳۰ اقدام در موضوعات مختلف حوزه فضای مجازی و تولید محتوا، عملیاتی شده است.
دکتر صالحی گفت: در این فضا کارهایی را در دست انجام داریم و برخی هم، محقق و عرضه شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه همچنین به اهمیت سواد رسانه‌ای اشاره کرد و افزود: در کنار بحث تولید محتوای سالم، کسی که در این اقیانوس فضای مجازی حرکت می‌کند باید قدرت شنا کردن و مقابله با چیزهایی که در زیست بوم فضای مجازی می‌تواند تهدید افزا باشد، داشته باشد و بتواند از پس آن بربیاید و مصونیت نسبی و قدرت تشخیص پیدا کند.
او ادامه داد: بحث سواد رسانه ای، شاخه مهم در فضای مجازی است و ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نحو قابل توجهی به آن پرداختیم و برنامه‌های متعدد و قابل توجهی را در دستور کار داریم.
صالحی همچنین با اشاره به اینکه پویش‌های ملی و استانی در حوزه محتوا و موضوعات مختلف در فضای مجازی داریم، افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پنج موضوع اصلی را به عنوان محورهای کلان قرار داد ه است که از جمله آن می‌توان به بحث «عزت و اقتدار ملی»، «خانواده» و «مسئولیت پذیری فردی» اشاره کرد.
وی همچنین به مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در بحث فرهنگ و هنر در چهار دهه اخیر اشاره کرد و گفت: در فضای پرورش هنرمندان و خروجی منابع انسانی عرصه هنر، در حوزه آمایشی سرزمینی اتفاق قابل توجهی رخ داده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: هنر ایرانی تا پیش از انقلاب، مرکز محور بود و هنرمندان یا از تهران و یا شهرهای بزرگ بودند، اما پس از انقلاب اسلامی شاهد استعدادهای قابل توجهی از استان‌ها و شهرستان‌های کوچک هستیم و عدالت آمایشی بهتری را از لحاظ منابع انسانی هنرمندان پیدا کردیم.
صالحی گفت: پیش از انقلاب، هنر به ویژه در برخی از شاخه هایش به طبقات مرفه و متوسط اجتماعی بالا مربوط بود اما پس از انقلاب، جریان هنر به طبقات میانی و حتی پایین اجتماع هم سرایت پیدا کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه افزود: تعداد زنان هنرمند در پیش از انقلاب در شاخه‌های مختلف، نسبت به مردان فاصله قابل توجهی داشت اما اکنون این گونه نیست و تعداد زنان هنرمند رشد قابل توجه و جهشی پیدا کرده است.
دکتر صالحی تاکید کرد: انقلاب اسلامی، جریان زنان را به فضای هنر نزدیک‌تر کرده و نسبت هنر و عدالت را عمیق‌تر و محکم‌تر کرد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی یک پدیده بود، افزود: هنوز وجوه مختلفی از ویژگی‌های او مکتوم است و هنوز حیات پیوسته معنوی و فرهنگی دارد از این جهت که اجزا و ابعادی از زندگی او، هر روز می‌تواند بازتر شود.
صالحی گفت: شهید سلیمانی با شهادت خود باب جدیدی را برای معرفتش باز کرد و این باب، فضای هنر ایران را دگرگون کرده است زیرا هر خاطره و نوشته و مساله جدیدی می‌تواند قدرت بازنمایی‌های تازه‌ای را برای جامعه ادبی و هنری ما پیدا کند.
وی با بیان اینکه هنوز شهید سلیمانی چشمه جوشانی برای اطلاعات و معرفت‌های تازه است، افزود: امسال در جشنواره هنرهای نمایشی، حدود ۱۱ تئاتر به سردار سلیمانی مربوط است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین با اشاره به اینکه هنرمندان، خود جوش درباره شهید سلیمانی کار کرده و آثاری را تولید کرده اند، گفت: آنها در حوزه هنرهای نمایشی، عکس و تصویر، ادبیات، شعر، موسیقی و سینما در حال پیدا کردن ارتباط خود با شهید سلیمانی هستند.
دکتر صالحی ادامه داد: هر مجموعه‌ای برای خود اولویت‌های موضوعی دارد و یکی از اولویت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، «عزت و اقتدار ملی» است و مساله مهم کشور ما این است که باید بر همبستگی افزود.
وی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی در تبیین درست و دقیق شرایط پیش از انقلاب چه تمهیداتی دارد؟ گفت: القای برداشت‌های خاص از دوران پیش از انقلاب وجود داشته است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، افزود: اگر تصویر درست از انقلاب اسلامی داشته باشیم، نوع نگاه ما را نسبت به رژیم گذشته می‌تواند واقع بینانه‌تر و منصفانه کند.
صالحی ادامه داد: انقلاب اسلامی ایرانی با انقلاب‌های گذشته تاریخ اجتماعی ما تفاوت داشته و از این جهت قابل توجه بوده است که همه ایران از جمله شهر و روستا با هم انقلاب کردند.
وی افزود: وقتی همه وارد یک پروسه می‌شوند، همگان اشتباه نمی‌کنند حتی ممکن است بگوییم اکثریت نسبی اشتباه می‌کند اما جامعه ۳۵ میلیونی دوران انقلاب که یک صدا علیه رژیم پهلوی قرار گرفتند، اشتباه نمی‌کنند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: همه اینها نشان می‌دهد که رژیم پهلوی، کارهایی را انجام داده بود که یک اجماع ملی علیه خود را ایجاد کرده بود.
صالحی گفت: رژیم پهلوی کارهایی کرد که همه مردم از جمله روستایی و شهری، مرفه و متوسط و طبقه پایین و طبقات مختلفی جنسیتی و اجتماعی را با خود به ستیز در آورد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: زمانی که این اجماع ملی اتفاق می‌افتد، دامنه اتفاقات و وقایع نادرست به قدری عمیق بوده است که توانست چنین اجماع ملی را پدید بیاورد و از این پیامدها می‌توانیم به عمق نارضایتی و فساد اجتماعی رژیم پهلوی پی ببریم.
وی با اشاره به اینکه عکس‌ها و تصاویر سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ قابل توجه و گویاست، افزود: باید فضای انقلاب را با تصاویر درست نشان دهیم و روایت کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به برگزاری نمایشگاه کتاب امسال اشاره کرد و گفت: سال گذشته ۱۷ میلیارد تومان هزینه بالا سری برای نمایشگاه کتاب به جزء هزینه های ناشران داشتیم اما امسال نمایشگاه مجازی کمتر از یک میلیارد تومان هزینه داشت.

دکتر صالحی افزود: در نمایشگاه مجازی کتاب امسال هزار و ۷۰۰ ناشر داخلی با یکصد هزار عنوان کتاب حضور داشتند و بیش از یک میلیون و ۲۵۰ هزار عنوان کتاب هم فروخته شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه از مزایای این نمایشگاه دسترسی گسترده از همه نقاط ایران به این نمایشگاه بود، گفت: نمایشگاه کتاب امسال بر عدالت فرهنگی تاثیر قابل توجهی داشت.

وی با بیان اینکه نمایشگاه مجازی کتاب امسال فرصت های قابل توجهی را برای عرصه فرهنگ ایجاد کرد، افزود: در نمایشگاه مجازی ۲۵ وبینار بین المللی با حضور ۱۵۰ نفر برگزار و درباره حوزه های مختلف از جمله نشر و فرهنگ مکتوب گفت وگو شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: در نمایشگاه های غیر مجازی کتاب حتی درباره میزان فروش کتاب ها رقم مشخصی وجود نداشت و فروش متمرکز نبود اما در عین حال فروش نمایشگاه سال گذشته ۱۲۴ میلیارد تومان تخمین زده شد.

او گفت: در نمایشگاه مجازی امسال  ۶۴ میلیارد تومان کتاب فروخته شد و تعداد کتاب های فروخته شده نیز برعکس سال های گذشته بطور دقیق مشخص است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه در نمایشگاه های گذشته برخی ناشران کتاب های ناشران دیگر را می فروختند، افزود: امسال امکان این تخلف‌ها وجود نداشت و در نمایشگاه مجازی این مسائل به شدت کاهش داشت.

دکتر صالحی گفت: بسیاری از کتاب های خوب در روزهای نخست نمایشگاه مجازی تمام شد زیرا چشم اندازی از فروش نمایشگاه وجود نداشت.

وی افزود: همچنین نمایشگاه های سال های گذشته در ۱۱ روز برپا می شد اما نمایشگاه مجازی امسال با توجه به مشکلات سامانه ۸ روز برگزار شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با بیان اینکه شرایط کرونا توجه ناشران را به نشر الکترونیک به عنوان مکمل نشر کاغذی جلب کرده است، گفت: کسانی که کتاب های الکترونیک مطالعه می کنند در مقایسه با مطالعه کتاب های کاغذی بیشتر است.

دکتر صالحی ادامه داد: برای حذف مالکیت معنوی حوزه نشر الکترونیک و جلوگیری از کپی و قاچاق این آثار لایحه‌ای را به مجلس شورای اسلامی ارائه کرده‌ایم.

او در ادامه گفت: ​افزایش خوبی در یارانه های کتاب پیش بینی کرده ایم البته هزینه های چاپ هم افزایش بسیار داشته است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه افزود:​ فروش فصلی کتاب ۵۰ میلیارد تومان بود که بخشی از آن به علت اختصاص یارانه‌های کتاب است.

دکتر صالحی همچنین با بیان اینکه سبد مصرف فرهنگی کشور بسیار پایین و این برای مدیریت فرهنگی جامعه ما عیب است، گفت:​ گسترش فضاهای فرهنگی موجب افزایش سبد مصرف فرهنگی جامعه می شود.

وی تاکید کرد: در حوزه فضاهای فرهنگی عقب افتادگی و نیاز به سرمایه گذاری پرشتاب داریم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با بیان اینکه اکنون صد ها طرح فرهنگی ما نیمه کاره رها شده است یا با بهره برداری زمان زیادی فاصله دارد، افزود: البته تعداد سالن‌های سینما از ۲۰۰ سالن به بیش از ۶۰۰ سالن رسیده و میزان مخاطب های سالن های سینما از سال ۹۲ تاکنون هفت برابر شده است.
او گفت: همچنین فروش سینماها نیز از ۳۰ میلیارد تومان در سال ۹۲ به ۳۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۸ رسید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین با بیان اینکه نصف کارگردان های راه یافته به جشنواره فیلم فجر جزء کارگردان‌های اولی بودند، افزود: از ۱۶ فیلم راه یافته به مرحله نهایی نیز نیمی از آنها برای نخستین بار کارگردانی کرده اند و می توان گفت که این جشنواره فرصتی برای نسل تازه است.
صالحی گفت: با توجه به اینکه با تغییر شرایط شیوع کرونا امکان باز شدن سالن های سینمایی ایجاد شده است، فیلم های این رویداد فرهنگی هم با رعایت مقررات یعنی با استفاده از سی درصد ظرفیت سالن های سینمایی اکران می شوند و فروش بلیت‌ها نیز به طور سری انجام نمی شود و تک فروشی است.