وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه نقش وقف در توسعه ملی نباید فراموش شود، گفت: وقف نیازمند نیازسنجی‌های منطقه‌ای و ملی است، هراندازه وقف را به نیازهای محله‌ای، منطقه‌ای و ملی نزدیک کنیم سنت وقف بیشتر استمرار می یابد، نقش وقف در توسعه منطقه‌ای، ملی و فراتر از آن مهم است و حال که در گام دوم انقلاب اسلامی هستیم با این نگاه می‌توان به صورت فردی، اجتماعی و زیرساختی در حوزه وقف آثار گره‌گشایی را شاهد بود.
دکتر سید عباس صالحی بعداظهر امروز در همایش یاوران وقف که در سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد با اشاره به اینکه برخی سنت‌ها در عرب قبل از اسلام وجود داشت و اسلام سعی کرد دامنه وقف را توسعه دهد، اظهار داشت: وقف بعد از ظهور اسلام به اندازه‌ای متحول شد که هریک از صحابه پیامبر حتی پس از مرگ یک درخت را به عنوان وقف از خود به جای گذاشتند.
وی ادامه داد: پیامبر اکرم(ص) با وقف یک سنت اجتماعی را در جامعه مسلمانان ایجاد کرد، در واقع در تربیت اخلاقی و اجتماعی پیامبر(ص) وقف نقش بسیار مهمی داشت، در همین راستا امام علی(ع) نیز در حوزه وقف و همچنین تاسیسات موقوفه‌ای اقدامات شایانی داشت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: آنچه وقف را در تعالیم اسلامی و طول ۲۳ سال بعثت پیامبر اکرم(ص) تا این میزان متحول کرد جوهره وقف بود. از زوایه ویژگی‌های فردی وقف اهمیت دارد زیرا وقف روح انسان را به سمت تعالی صیقل می‌دهد، انسان با وقف از بخل و تنگ نظری دور و در مقابل به سمت نوع‌دوستی و هستی دوستی نزدیک می‌شود.
صالحی یادآور شد: وقف سکوی پرتاب رسیدن به اخلاق فاضله است. تاثیرات اجتماعی وقف هم بسیار زیاد است و محورهای متعددی برای این امر می‌توان در نظر گرفت. اگر توازن اجتماعی و تعدیل ثروت یکی از ویژگی‌های جامعه انسانی است یکی از حوزه‌ها در این مسیر وقف است، زیرا گردش اختیاری ثروت را ایجاد می‌کند، درواقع وقف یک دریچه برای محرومیت‌زدایی به شمار می‌آید.
وی افزود: کارکرد دیگر اجتماعی وقف همبستگی اجتماعی و نزدیک کردن قلب‌ها به هم است، در سفرنامه ابن بطوطه آمده است «در سوریه یک نفر برای آزادی مسیحیانی که به این سرزمین آمده و اسیر شده و امکان بازگشت نداشتند موقوفه‌ای احداث کرده بود». همچنین در میراث جاویدان نیز دکتر شهیدی گفته است «عموزاده‌ای داشتم که به یزد سفر می‌کرد و در یکی از سفرهای خود در استفاده از آب انبار اختلافی بین یک یهودی و مسلمان رخ داده بود و نهایتا فرد مسلمان از آنجایی که صیغه‌نامه وقف برای این مکان قرائت نشده بود آب‌انبار وقف یهودیان و وعده ساخت یک آب‌انبار برای مسلمانان داده بود».
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: اینکه وقف یک قدرت همبستگی اجتماعی دارد و می‌تواند جو‌امع مختلف را به هم وصل کند برکسی پوشیده نیست، حوزه زیست اجتماعی و زیست بوم انسان یکی از کارکردهای مهم وقف است.
صالحی با بیان اینکه نقش وقف در توسعه ملی نباید فراموش شود، خاطرنشان کرد: پیشرانی تمدن اسلامی با وقف بود، در پاره‌ای از مقاطع تاریخی چون دوره صفویه وقف در توسعه ملی ایران بسیار نقش دارد، نقش وقف در توسعه منطقه‌ای، ملی و فراتر از آن مهم است و حال که در گام دوم انقلاب اسلامی هستیم با این نگاه می‌توان به صورت فردی، اجتماعی و زیرساختی در حوزه وقف آثار گره‌گشایی را شاهد بود.
وی با اشاره به سند ارتقای وقف گفت: در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی سعی کردیم وقف را با زندگی اجتماعی پیوند دهیم و از این رو سندهای زیادی در حوزه سلامت، محیط‌زیست، امدادرسانی، حوزه آب و ... داشته و این سند در شورای فرهنگ عمومی تصویب و امروز رونمایی شد، در تلاش هستیم در این سندها ارتباط میان بخشی بین دستگاه‌های اجرایی و مردم نهاد ایجاد شود که اتفاقاتی که برای حیات اجتماعی چون وقف مهم است شتاب بیشتری پیدا کند.
صالحی ابراز داشت: وقف نیازمند نیازسنجی‌های منطقه‌ای و ملی است، هراندازه وقف را به نیازهای محله‌ای، منطقه‌ای و ملی نزدیک کنیم سنت کاری وقف بیشتر ادامه پیدا می‌کند چون محصول وقف برای مردم مشهود است، گاهی ما منتظر هستیم واقف به سمت وقف بیاید اما اینکه به این سمت برویم که چه نیازهایی را در بخش‌های مختلف داریم کمک می‌کند تا این فرصت فراهم شود تا خیرین، مردم و دستگاه‌ها در کنار هم قرار بگیرند، در این راستا هراندازه مصادیق عینی‌تر باشد مسائل با زمینه بهتر در بین همگان نهادینه می شود.
وی بیان کرد: گسترش انجمن‌ها و تشکل‌های مردم نهاد در موضوعات خاص نیز از کارکردهای دیگر سند وقف است، در برخی حوزه‌ها چون سلامت، مدرسه و... جریان واقفین هرچه سریع‌تر باشد محصول آن را زودتر می‌بینیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: فضای الگودهی به واقفان نیز مهم است، جریان الگوسازی وقف به توسعه کمی و‌کیفی وقف کمک می‌کند و این الگوها و نمادها در شکل متکثری در حال نمایان شدن است.
سازمان اوقاف به دنبال همکای با سایر دستگاه‌ها برای ارتقای وقف است
در ادامه این همایش حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه با بیان اینکه واقفان با خدا معامله می‌کنند، گفت: یاد و خاطره واقفان را گرامی می‌داریم و دست گرم آنها را می‌فشاریم.
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه با ارائه گزارشی از اقدامات این سازمان اظهار کرد: در این دوره کوتاه مدیریتی علاوه بر تلاش برای چابک سازی سازمان و اهتمام به نیت واقفان، در حوزه زنجیره‌های مواد غذایی و کشاورزی و تجهیزات پزشکی نیز ورود کرده‌ایم. به همین منظور تفاهم نامه هایی با وزارت خانه‌های بهداشت، مسکن و شهرسازی، جهاد کشاورزی و آموزش و پرورش و همچنین جهاد دانشگاهی مبادله شده است.
خاموشی با اشاره به فعالیت بقاع متبرکه در ایام محرم گفت: ۵۰۰ هزار هیئت در اماکن روباز بقاع متبرکه و امامزادگان برای برپایی عزای سیدالشهدا و ایام صفر جانمایی شدند.
امضای تفاهم‌نامه جهاد دانشگاهی و اوقاف برای محصولات دامی و کشاورزی
در بخش پایانی این مراسم حمیدرضا طیبی رئیس جهاد دانشگاهی با اشاره به امضای تفاهم‌نامه بین جهاد دانشگاهی و سازمان اوقاف و امور خیریه در موضوع محصولات دامی و کشاورزی گفت: در این تفاهم‌نامه سعی کردیم به موضوع فناوری تولید جنین‌های مرغوب دامی و همچنین رفع وابستگی به محصولات دامی بپردازیم.
وی ادامه داد: از آنجا که بخش قابل توجهی از محصولات دامی چون کره، گوشت و... به کشور وارد می‌شود به سمت فناوری تکثیر نژادهای مرغوب از دام‌ها رفته‌ایم، البته در زمینه تجاری‌سازی این دام‌ها نیازند منابع بودیم که با تفاهم‌نامه با سازمان اوقاف توانستیم به سمت خودکفایی در تولید محصولات دامی و تکثیر سریع دام برویم.
رئیس جهاد دانشگاهی تصریح کرد: در بخش دیگری از تفاهم‌نامه به سمت تولید بذرهای کشاورزی رفتیم که بسیاری از آنها وارداتی و عمدتا گران‌قیمت هستند، اتفاقات خوبی در این زمینه در‌حال رخ دادن است، این محصولات که با عنوان «بذرهای هیبریدی» معروف است با کمک‌های رهبر معظم انقلاب و سازمان اوقاف در حال تولید است و در این فناوری به نتایج خوبی رسیدیم.
گفتنی است در پایان این مراسم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه و رئیس جهاد دانشگاهی از سند ترویج فرهنگ وقف در کشور، پوستر جشنواره سراسری وقف چشمه همیشه جاری، سایت کتابخانه تخصصی وقف و فراخوان همایش وقف و سلامت رونمایی شد.
همچنین در این مراسم با حضور سید عباس صالحی از واقفین برتر کشور که از جمله می‌توان به واقف برگزیده استان کرمان یعنی سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی اشاره کرد تجلیل به عمل آمد.
لازم به ذکر است در این مراسم از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی حکم رئیس کارگروه سند ارتقاء وقف به حجت‌الاسلام خاموشی و حکم دبیری آن به حجت‌الاسلام عادل ابلاغ شد.
منبع:مرکز روابط عمومی و اطلاع‌‌‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
