دکترغلامحسین رحیمی معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با تاکید بر نقش مهم مجمع پژوهشگاههای ملی کشور در معرفی و تقویت توانمندی های موسسات پژوهشی و رفع مشکلات آنها، آینده‌نگری و ماموریت محوری، توجه به تحقیقات کاربردی و چابکی و انعطاف‌پذیری تشکیلاتی را از عوامل موفقیت پژوهشگاه‌ها در گذار از شرایط دشوار اقتصادی فعلی عنوان کرد.
دکتررحیمی در پنجمین جلسه سال جاری مجمع که به میزبانی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی برگزار شد در سخنانی با ابراز خرسندی از گزارش فعالیت ها و دستاوردهای پژوهشگاه ها، پژوهشکده ها و موسسات پژوهشی عضو مجمع که در این جلسه ارائه شد، گفت: این گزارش‌ها نشان از توجه جدی پژوهشگاه‌ها به تحقیقات کاربردی و نیازهای کشور داشت و البته هر قدر مشارکت پژوهشگاه‌ها در رفع مسائل و مشکلات عاجل کشور بیشتر باشد، بهتر می‌توانیم جایگاه و اهمیت فعالیت مراکز پژوهشی را به جامعه و مسوولان اثبات کنیم.
به گفته وی، در جریان پاندمی اخیر کرونا نیز شاهد بودیم که پژوهشگاه‌ها در کنار کارهای اساسی علمی خود در حوزه کرونا هم نسبت به رفع نیازهای کشور احساس مسئولیت کرده و با تمام توان در این حوزه نیز ورود پیدا کردند.
دکتررحیمی در ادامه با اشاره به سوابق و مسئولیت‌های مختلف خود در حوزه پژوهش و فناوری از جمله ریاست سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، مرکز طرح های کلان ملی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی و همچنین آشنایی با سازوکارها و امکانات موجود و تعامل نزدیک با مدیران و مسئولان این بخش ها ابراز امیدواری کرد با همفکری و کمک همکاران در موسسات پژوهشی وزارت علوم بتواند به تامین اعتبارات مورد نیاز و کاهش مشکلات و موانع پیش روی این موسسات کمک کند.
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، با بیان اینکه ایجاد آزمایشگاه‌های استاندارد از جمله راهکارهای درآمدزایی پژوهشگاه‌ها و تامین بخشی از بودجه مورد نیاز آنهاست و مراکز پژوهشی با برخورداری از تجهیزات آزمایشگاهی و نیروهای زبده فرصت‌های خوبی در این زمینه دارند اظهار داشت: پژوهشگاههای علوم انسانی هم می‌توانند در بحث استاندارد فعال شوند چون در این حوزه‌ها هم مسائل زیادی وجود دارد که باید استانداردسازی شوند. البته پژوهشگاه‌ها باید توجه داشته باشند که ارائه محصول و خدمات و ورود به بازار، الزامات خاص خود را دارد که با سازوکار مدیریت پژوهش کاملاً متفاوت است.
دکتررحیمی در ادامه با بیان اینکه عمده دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی کشور به جز چند موسسه و دانشگاه بزرگ، محصول انقلاب اسلامی هستند و در واقع مهم‌ترین رهاورد انقلاب، نظام علمی محکمی است که ایجاد کرده است، اظهارداشت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای تامین نیاز دستگاه‌های اجرایی، دانشگاه‌هایی توسط وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مختلف تشکیل شد و توانست طی هفت، هشت سال نیروی انسانی تخصصی مورد نیاز آنها را تامین کند. بعد از چند سال با این مسئله مواجه شدیم که اگر قرار باشد نیروی متخصص مورد نیاز دستگاه‌های اجرایی توسط دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی عالی وابسته به آنها تامین شود، تکلیف دانش آموختگان دانشگاه‌های دیگر کشور چه می شود و خوشبختانه خود دستگاه ها متقاعد شدند که در حوزه آموزش عالی فعالیت نکنند ولی درخصوص پژوهشگاههای وابسته به دستگاه‌ها مشکلاتی وجود دارد. چون به رغم توانمندی بسیار بالای پژوهشگاههای وابسته به وزارت عتف بعضاً ارجاع طرح ها به پژوهشگاه های وابسته به آنها رجحان می یابد.
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم در ادامه با اشاره به تجربه خود در دوره تصدی مرکز طرح های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اظهارداشت: از دلایل توفیق طرح‌های کلان فناوری در آن دوره این بود که برای هر پروژه چهار نهاد علمی، حامی، مجری و متقاضی را کنار هم قرار می دادیم. مثلاً در طرح ساخت کاوشگر خلیج فارس، پژوهشگاه اقیانوس شناسی به عنوان متقاضی از ابتدا در کنار مجری طرح (صنایع دریایی وزارت دفاع) حضور داشت و ارزیابی ها و گزارش های نهاد متقاضی برای ما بسیار مهم بود.
دکتررحیمی در ادامه درخصوص نگرش خود درباره چاپ مقاله و همچنین تحقیقات بنیادی گفت: معتقدم انتشار مقالات چه در نشریات باکیفیت داخلی و چه در مجلات بین المللی اقدام بسیار مثبتی است که باید از لحاظ کمی و کیفی گسترش پیدا کند و مسیر خوبی که در ارتقای تمام شاخص های کمی و کیفی این حوزه پیموده ایم با قدرت ادامه یابد. البته معتقدم بخش قابل توجهی از تحقیقات پژوهشگاه ها باید رویکرد کاربردی داشته و در جهت رفع نیازهای کشور باشد.
همچنین پیش از سخنان معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، دکترحسین میرزایی، دبیرمجمع پژوهشگاههای ملی کشور در سخنانی با تبریک انتصاب دکتر رحیمی به این سمت و تشکر از حضور وی در نخستین جلسه مجمع که پس از انتصاب وی برگزار می‌شود، اظهار داشت: مجمع پژوهشگاههای ملی کشور شامل ۱۶ پژوهشگاه و موسسه پژوهشی ملی مستقل و غیردانشگاهی تابع وزارت علوم است که دارای ۷۸۰ عضو هیات علمی و ظرفیت علمی وتجهیزاتی کم نظیر و غیر قابل تکراری است.
وی با بیان اینکه این مراکز در تمام حوزه‌های تخصصی مشغول خدمت و گره‌گشایی از مشکلات کشور هستند و بودجه اختصاص یافته به مجموعه های پژوهشی وزارت علوم به هیچ وجه با نیازها و ظرفیت های گسترده پژوهشی کشور هماهنگی ندارد تاکید کرد: با توجه به چالش های بودجه ای دولت که ناشی از محدودیت منابع است استفاده از ظرفیت دستگاه ها اجرایی و بخش خصوصی راه اصلی پیش روی ماست.
دکترمیرزایی همچنین راه دیگر برای کاهش مشکلات بخش پژوهش و فناوری کشور را استفاده از ظرفیت صندوق توسعه ملی دانست که با مجوز رهبری نظام صورت می پذیرد و با توجه به حمایت ها و تاکیدات مداوم معظم‌له از امر پژوهش و فناوری و مطالبه تخصیص ۳ تا ۴ درصد از تولید ناخالص داخلی اعتبارات پژوهشی از این ظرفیت باید مورد درخواست وزارت علوم قرار گیرد.
رییس پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی از معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم درخواست کرد به این دغدغه مشترک پژوهشگاه ها و مجموعه همکاران پژوهشی وزارت علوم توجه کرده و با پیگیری آن اقدام ارزشمندی را در این حوزه به جای بگذارد.
دکترمیرزایی در پایان با اشاره به دیدار اعضای مجمع پژوهشگاههای ملی کشور با معاون اول محترم رییس جمهور و رییس سابق مجلس بر مطالبه جدی مجمع برای مشارکت پژوهشگاه ها در کمیسیون های دولت و مجلس به منظور ارائه مشاوره و حضور در تصمیم سازی ها تخصصی براساس رهیافتهای پژوهشی و علمی تاکید کرد.
دکترلاریجانی، رییس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی نیز ضمن ارائه گزارشی از فعالیت‌های پژوهشگاه دانش‌های بنیادی بر ضرورت اشتراک و هم‌افزایی امکانات و تجهیزات مراکز پژوهشی و شبکه علمی موسسات تاکید کرد.
گفتنی است در این جلسه روسای موسسات پژوهشی عضو مجمع نیز هر یک گزارشی کوتاه از اقدامات و دستاوردهای هر موسسه ارائه دادند.
