حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی روز یکشنبه در جلسه ستاد ملی کرونا با قدردانی از تلاش‌های انجام شده درطی این مدت برای مقابله با ویروس کرونا وهمچنین اقدامات انجام شده برای تامین نیازهای اساسی و ضروری مردم، تاکید کرد: با توجه به نامشخص بودن وضعیت ویروس کرونا باید برای مقابله با شرایط بد و سخت احتمالی در آینده از هر نظر آماده باشیم.
متن سخنان دکتر روحانی به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
در این ماه مبارک و مقدس و ماه صیام و قیام و ماه قرآن و دعا برای همه مردم عزیز و شریف و همه مسلمان‌ها آرزوی موفقیت می‌کنم و امیدوارم با دعای خیر، مردم از این مشکل و مصیبت ویروس هم بتوانند رهایی پیدا کنند.
ذکر او است که هم شفا و هم دواست؛ نام خداوند و شفای اصلی به دست اوست و همه چیز در یک ثانیه و کمتر از ثانیه عوض خواهد شد و امیدواریم دعای مردم و توسل و توجه و تضرع مردم مفید واقع شود و مورد قبول حق قرار بگیرد و زحماتی که همه مردم و پزشکان و پرستاران کشیدند بتواند سریع‌تر به نهایت برسد و به یک نقطه بسیار مطلوبی برسیم که زندگی برای مردم سهل‌تر و آسان‌تر شود.
اولاً می خواهم از مردم عزیز و بزرگوار تشکر کنم بخاطر همراهی و همکاری‌شان؛ امروز وزارت بهداشت و درمان در جلسه اعلام کرد پروتکل‌هایی که به مردم و صنوف اعلام شده باید مورد مراعات قرار بدهند، به طور متوسط 83 درصد در کشور مراعات شده است؛ در بعضی شهرستان‌ها 92 درصد مورد مراعات بوده است. بعضی جاها 80 درصد بود.
تهران شهر بزرگی است، کمتر بوده، ولی متوسط 83 درصد مراعات مردم، دال بر همکاری مردم با مسئولین بهداشتی کشور و توجه مردم به سلامت جامعه است و این برای ما بسیار مهم است.
در کنار آن می‌خواهم از همه آنهایی که به احسان و نیکوکاری در این ماه رمضان مشغول هستند، تشکر کنم؛  در حسینه‌ها، مساجد، در سراسر کشور، علما، روحانیون، طلاب، خیرین، نیروهای بسیج، نیروهای مسلح، همه پای کار آمدند و برای مردم بسته‌های حمایتی درست می‌کنند؛ این خیلی زیباست؛ صرف‌نظر از اینکه این بسته حمایتی چند درصد مشکل آن خانواده را حل می‌کند، فضای معنوی‌اش، مهم‌تر از کمک مادی است.
فضای معنوی‌اش این است که مردم به فکر همدیگر هستند و همدیگر را فراموش نمی‌کنند؛ در روزهای سختی انفاق ، احسان و نیکوکاری خودشان را انجام می‌دهند و این برای ما بسیار مهم است.
در طول این مدت که امروز یک ماه و نیم از آن زمانی که شروع کردیم، گذشته است؛ کادر درمان انصافاً با همه وجود و توان به صحنه آمدند و کار و فداکاری بزرگی انجام داده و می‌دهند.
آماری که امروز در جلسه اعلام شد که تعداد مراجعه‌کننده ها به بیمارستان برای بستری شدن در سطح کشور در طول شبانه‌روز گذشته بسیار پایین و چند صد عدد حدود 300 نفر بوده و این عدد خیلی پایین‌تر از روزها و هفته‌های قبل است؛ این نشان از همکاری مردم و تلاش کادر پزشکی است که ما را به این نقطه مطلوب رسانده است. البته مطلوب نسبی تا به امروز؛ و الا مطلوبی که مورد نظر ما است، هنوز فاصله است و باید کار شود تا به آن نقطه برسیم.
کارهایی در کشور شد، در کشورهای دیگر هم به شکلی انجام گرفت، اما آن اقدامی که در ایران انجام گرفت و به نظر من بسیار بارزتر بود، بحث غربالگری بود. اینکه در همین جلسه‌ امروز اعلام شد که در طرح غربالگری در نوبت اول، 78 میلیون نفر مورد غربالگری قرار گرفتند.
این مسأله مهمی است. در این کشور با این پهناوری و با این عظمت؛ البته این هم بخاطر مراکز بهداشتی است که در سراسر کشور وجود دارد. پرونده الکترونیکی است که از قبل تشکیل داده شده، اینها همه کمک کرده که این غربالگری خوب انجام گیرد. در مرحله دوم هم گفتند 30 میلیون نفر تحت پوشش غربالگری قرار گرفتند که این غربالگری یک مقدار هدفمندتر و دقیق‌تر از غربالگری دوره اول بود و این خیلی کمک کرده و کار بسیار بزرگی است.
از آن طرف در طول این مدت، شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدگران کشور برای کمک به بخش درمان، همه به صحنه آمدند. یعنی امروز می‌توانیم بگوییم در مراکز درمانی، در بیمارستان‌های کشور تعداد دستگاه‌های تنفس مصنوعی و ونتیلاتور با اول اسفند خیلی متفاوت است. هزار ونتیلاتور اضافه شده است. این معنی‌اش این است که هزار تخت مراقبت ویژه برای این بیماری می‌تواند ایجاد شود، تخت‌های مراقبت ویژه اضافه شده است.
بیش از 400 تخت مراقبت ویژه اضافه شده است. معنی‌اش این است که خود کادر درمانی و تولیدکننده‌ها در بیرون، کار بزرگی انجام دادند. نیازها را الان دارند تأمین می‌کنند.
خدمت مردم عزیز و بزرگوار ایران عرض می‌کنم، چون روشن نیست که پایان کرونا چه هفته، چه روز و چه ماهی است و هنوز روشن نیست آن دارویی که این بیماری را درمان می‌کند، دقیقاً کدام است و هنوز همه تلاش می‌کنند برای واکسن، در یک مقاله‌ای خواندم که بیش از 80 مرکز بزرگ و معروف جهانی برای ساخت واکسن تلاش می‌کنند. خیلی‌ها تلاش می‌کنند، دانشگاه‌ها و مراکز علمی بزرگ. دلمان می‌خواهد بشر هر چه زودتر به این واکسن برسد که ان‌شاء الله می‌رسد. اما اینکه چه زمانی است، یک ماه، 2 ماه دیگر، 6 ماه دیگر است، برای کسی روشن نیست.
برای درمان هم در همان مقاله نوشته بود که 130 مرکز بزرگ در تلاش برای تولید داروهایی هستند که این بیماری را درمان کند. تعداد زیادی از مراکز هستند که تلاش می‌کنند این دارو را کشف کنند. این دارو ممکن است کشف شود، منتها باز زمانش چون برای کسی روشن نیست، باید خودمان را برای شرایط بد هم آماده کنیم. حالا که می‌خواهیم خودمان را برای شرایط بد آماده‌ کنیم، یعنی با بدبینی نگاه کنیم، یعنی بگوییم این شرایط ممکن است تا تابستان طول بکشد، بیشتر، کمتر، کم بشود و باز دومرتبه در مقطعی اوج بگیرد، با بدبینی نگاه کنیم؛ در 2 بخش خیلی باید حواسمان جمع باشد، یکی بخش تجهیزات و نیروی انسانی درمانگر است. یعنی نیروی انسانی باید به اندازه کافی باشد. این نیروی انسانی به مرخصی رفته باشد، روحیه کافی داشته باشد. تجهیزات هم به اندازه کافی تولید شده باشد، کیت‌های آزمایشگاهی به اندازه کافی تولید شده باشد. اگر سی‌تی‌اسکن نیاز داریم باید به اندازه کافی تولید شده باشد، پس هر چه در بخش درمان نیاز داریم، از ماسک و گان گرفته تا کیت‌های مخصوص، تا هر وسیله و تجهیزاتی که نیاز است، از تخت، تا جذب پرستار مورد نیاز، هر چه می‌خواهد باشد. با بدبینی نگاه کنیم ضرر نمی‌کنیم.
در آغاز کار، روز دوم اسفند تصمیم گرفتیم که نیروهای مسلح، بیمارستان‌های سیارشان را مجهز کنند و در بسیاری از مراکز نقاهتگاه تشکیل بدهند. از روی بدبینی این کار را کردیم و گفتیم ممکن است موج و اوج این بیماری به گونه‌ای بشود که آن وقت باید پیش‌بینی شب عید را می‌کردیم و در همان جلسه گفتیم که به شب عید  و به تعطیلات می‌رسیم و باید از حالا آماده شویم؛ از حالا که آغاز اسفند است، خودمان را آماده کنیم و این آمادگی درست شد که شما آن همه تخت‌های بیمارستانی که نیروهای مسلح آماده کردند را دیدید.
4 هزار تخت بیمارستانی که البته از خیلی‌های آن استفاده و نیاز نشد ولی این آمادگی، روحیه و پشتوانه بود. این آمادگی، آرامش است و وقتی مردم می‌بینند این بیمارستان تخت خالی دارد، در کنارش یک بیمارستان سیار است و آن‌طرف‌تر  نقاهتگاه است، دلشان قرص می‌شود.
ما با بدبینی طراحی کردیم و سود بردیم و خیر بود. بعضی از کشورها بعداً شما دیدید گرفتار شدند اما ما بخاطر این پیش‌بینی گرفتار نشدیم ولو اینکه نقاهتگاه‌ها استفاده نشد ولی در عین حال کار بزرگی بود که انجام گرفت. خود این تجهیز و آمادگی و پای کار بودن که مردم ما می‌فهمند اگر روزی مشکلی پیش بیاید، نیروی آماده ما از هلال احمر، اورژانس و نیروهای مسلح گرفته که همه در کنار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌آیند و همه در کنار آن قرار می‌گیرند که این کار بسیار بزرگی بود که انجام گرفت.
الان هم باید خودمان را برای یک روز سخت احتمالی آماده کنیم ضمن اینکه ما الان بازگشایی‌ها را آرام‌ آرام و پلکانی توسعه می‌دهیم و امروز تصمیم گرفتیم برای 132 شهرستانی که شرایط سفید دارند که در جلسه گفتند به جای سفید بگوییم کم‌خطر و شرایط‌شان کم‌خطر است و یا وضع سفید دارند، از فردا مساجد‌تان و روز جمعه، نماز جمعه‌ آن ها شروع می‌شود و پروتکل‌ها را مراعات می‌کنند.
 به نظر من در مساجدی که پروتکل‌ها را مراعات می‌کنند، 2 زیبایی است که هم زیبایی معنوی و هم زیبایی نظم و اجرای مقررات است.  اینطوری تعبیر کنم، بگویم در مسجد یک عمل مستحب انجام می‌گیرد و یک عمل واجب یعنی نمازگزار فاصله را مراعات می‌کند که به عمل واجب عمل می‌کند و اینکه در مسجد نماز بخواند  عمل مستحب می‌کند یعنی جایگاه‌ آن کار فاصله‌گذاری از لحاظ طبقه‌بندی بالاتر از نماز جماعت است که آن همه ثواب دارد و آن همه تأکید شده است.
پس وقتی این مستحب و واجب را در کنار هم می‌بینیم، زیبایی آن برای مردم ما خیلی بیشتر و خیلی زیباتر است. در بعضی از کشورها دیده‌ام و شماها هم شاید دیده باشید که در بعضی از فیلم‌ها در همین ماه رمضان نماز می‌خوانند که البته آنها در فاصله یک مقدار دست‌شان بازتر از ما است و با فاصله‌های بسیار زیاد ایستادند و خیلی منظم نماز می‌خوانند و خیلی‌ از آن ها ماسک دارند و به نماز ایستادند و  این مراعات آن چیزی است که توصیه پزشکان است و در کنار آن مسجد رفتن و خواندن نماز، این دو بسیار زیبایی را برای ما بوجود می‌آورد
 همینطور برخی از صنوفی که ممنوع بوده است، حتی در بخش‌های قرمز  هم برخی صنوف مثل آرایشگاه‌ها و برخی مراکز ورزشی اعلام می‌شود  در یک حدی که تجمع نباشد بازگشایی ‌شود و کارهایی است که وزارت بهداشت و درمان اعلام می‌کند. ما در بازگشایی خیلی با آرامش و پلکانی به پیش می‌رویم اما در عین حال از یاد هم نمی‌بریم که یک کرونا هنوز هست و از یاد نمی‌بریم که ممکن است در یک روزی با یک اوجی روبرو شویم.
از امروز باید برای آن اوج، هم از لحاظ تجهیزات و امکانات و هم از لحاظ مواد غذایی و کالای اساسی فکر کنیم. این دو اگر در کشور ما آماده باشد، مردم ما نگرانی ندارند البته همیشه دست توسل ما به سوی حق بلند است و ان‌شاء الله خداوند هم شفا می‌دهد و هم شرایط را شرایط بهتری برای جامعه ما می‌کند اما خودمان را برای آن روز آماده می‌کنیم.

تصمیمات خوبی اتخاذ کردیم و همه انصافاً کمک کردند؛ در یک مقاطعی نگران دو قطبی بودن جامعه بودم و الحمدالله دو قطبی صورت نگرفت؛ یک وقتی نگران دو قطبی علم و دین بودیم که یک کسی بگوید علم می‌گوید اینجا نروید و اجتماع نکنید؛ مثلاً یک کسی مدعی شود که دین می‌گوید بروید و اجتماع بکنید؛ البته قاعدتاً یک همچون چیزی با آن دینی که ما می‌شناسیم که عقل و دین، وحی و عقل در کنار هم‌اند آن یکی رسول باطن است و آن یکی رسول ظاهر است اینها را می‌دانیم؛ ولی در ذهن بعضی‌ها می‌آمد که ممکن است این دو!!
علما، مراجع و بزرگان و حوزه‌های ما فوری به صحنه آمدند، نگذاشتند این دو قطبی ایجاد شود؛ دو قطبی بین دین و علم بین دین و تخصص، بین معنویت و اصول علمی و مادی؛ این دو قطبی خیلی کار بدی بود که الحمدالله صورت نگرفت.
یک زمانی هم که بازگشایی‌ها را شروع کردیم باز نزدیک بود یک دوقطبی دیگر شکل بگیرد؛ دو قطبی بین جان و نان، که یکی بگوید جان مقدم است، دیگری بگوید نان لازم است؛ الحمدالله این دوقطبی هم صورت نگرفت؛ یعنی همه فهمیدند هم باید جان را حفظ کنیم و هم باید نان را آماده کنیم؛ نمی شود که مردم گرسنه باشند.
به قول یکی از رهبران کشورها که چند روز پیش با من راجع به کرونا صحبت می‌کرد؛ می گفت من اصلا نگران کرونا نیستم؛ یک عده ای فوت کردند و یک عده‌ای هم بعدا فوت می‌کنند؛ من نگران فقر و بدبختی مردم هستم، بیش از  کرونا روزی چند برابر مردم از گرسنگی در کشور من می‌میرند؛ برای آن نگران هستم.
الحمدالله این کار به خوبی انجام گرفت؛ هم وزارت بهداشت و درمان و هم وزارت کشور،م همه ارگان‌ها، نیروهای مسلح، تمام مردم و تمام جناح های سیاسی؛ هیچ‌کس نگذاشت این دوقطبی صورت بگیرد؛ این یکی از موفقیت‌های بزرگ کشور ماست.
الان در آمریکا می‌بینید چه دوقطبی صورت گرفته است؛ دوقطبی های عجیب و غریب، حزبی و جناحی و همین مسائلی که بازگشایی باید بشود، نشود، زودتر، دیرتر، چه دوقطبی بزرگی صورت گرفت.
الحمدالله در کشور ما این دوقطبی‌ها صورت نگرفت و کارها به خوبی و حساب شده انجام گرفت؛ در عین حال این کرونا در بعضی از کشورها، تنها مساله بهداشت، جان و سلامت انسان نیست، کرونا ماجرایی است که کل عالم را تغییر داده و این هم واقعا از عجایب این خلقت است که یک موجود ریز پنهان می‌تواند همه چیز را دگرگون کند؛ سیاست پسا کرونا مثل پیش از کرونا نیست و حتما تغییر می‌کند.
صادرات، واردات دنیا در پساکرونا مثل پیش از کرونا نیست؛ سرمایه گذاری پساکرونا مثل قبل از کرونا نیست؛ اینها همش تغییر می‌کند؛ الان می‌ببینید که در دنیایی که ادعا می‌کردند تنها راه زندگی اتحادیه‌های بزرگ منطقه‌ای و جهانی است به سمت ملی‌گرایی رفتند و دارند اتحادیه‌ها را رها می‌کنند و  بندهای اتحادیه‌ها دارد شُل می‌شود.
هر کشوری می‌گوید من؛ حتی دو کشوری که به ظاهر با هم دوست هستند ماسک را در هوا از هم می‌قاپند؛ آن می‌گوید من زودتر ببرم، او می‌گوید من زودتر ببرم. هیچ کشوری وقتی به ماسک نیاز داشت به کشور دیگر نداد. هیچ کشوری تا وقتی نیاز داشت ونتیلاتور به همسایه بغلی خود نداد. هیچ کشوری تخت خود را به همسایه خود نداد؛ حتی دیدیم که اتحادیه اروپا کنار هم بودند و هر کدام به فکر خویش بود. ملی گرایی از نو تقویت شد، اتحادیه‌ها تضعیف شدند؛ سیاست‌های جهانی به طور آشکار زیر سوال قرار گرفت.
اگر روزی بود که تحریم آمریکا با زبان نرم محکوم می‌شد، امروز با زبان قاطع در سراسر دنیا تحریم آمریکا را محکوم می‌کنند که یک کار غیرانسانی غلطی است که در این شرایط انجام می‌دهد؛ پس همه چیز تغییر کرده، اقتصاد هم تغییر کرده است؛ اینکه من از دولت و وزارت کشور خواستم که روی سرمایه‌گذاری‌های زودبازده که در این مقطع الان به درد ما می‌خورد، کارکنند؛ یک چیزی بود قبل از کروناست صادرات آن مشتری خیلی داشت الان یک چیزهای دیگر مشتری دارد؛ رنگ و بوی صادرات و تولید عوض شده و شرایط نیازهای جامعه تغییر کرده است؛ باید خودمان را برای این شرایط امروز آماده کنیم.

الحمدالله در کشور حرکت بسیار خوبی آغاز شده، واقعا باید تشکر کنم از تمام بنگاه‌های تولیدی کشور، از تمام کارگران عزیز، از تمام صنعتگران، از تمام کارآفرینان، الان در فضای مجازی چه کار عظیم و بزرگی دارد انجام می گیرد. این کرونا هزار تا گرفتاری برای کشور درست کرد، اما بعضی جاها هم الان آمده برای این دولت الکترونیک یک لکوموتیو شده و به سرعت آن را جلو می‌برد که دولت را سریعا الکترونیک کنیم. آموزش‌ها دارد در دنیا تغییر می‌کند، فضای مجازی جایگاهش دارد عوض می‌شود، ارتباطات مردم شکل و بوی دیگری به خودش می‌گیرد، همه اینها دارد تغییر می‌کند. پس باید برای شرایط پساکرونا خود را آماده کنیم که آن جهان کاملا با جهان امروز فرق می کند.
یک نکته‌ای در جلسه گفته شد حیفم می‌آید روی این نکته تاکید نکنم. مردم عزیز خوب است به خوبی این را بدانند و آن عدالت در درمان مردم در کرونا و انسانیت و احسان در این درمان است.
با یک واسطه‌ای چیزی را خواندم، یک پزشکی در همین نیویورک رفته برای اینکه تست بگیرد. اولا نوشته بود که از صبح رفتم در یک صف بلندی که چهار، پنج ساعت ماندم تا نوبت من بشود. بعد از او تست گرفتند. حالا دنبال این بوده که جواب تست چه شده، نوشته بود 6 روز طول کشید تا به من خبر بدهند این تست مثبت است یا منفی. ببینید در دنیا با چه شرایط و وضعیتی مواجه بودند. تازه پولی هم هست. گفت من فلان مبلغ پول دادم برای این تست؛ هم پولی است هم صف آن شلوغ است، هم دیر جواب می‌دهند، هم پرمدعا هم هستند.
اما الحمدالله در کشورمان امروز می بینیم که نسبت به درمان یک بیمار نگاه نمی‌کنیم که این ایرانی است یا غیرایرانی، نگاه نمی‌کنیم مذهبش چیست، نگاه نمی‌کنیم مال کدام قبیله و شهر است؛ همه را یکسان می‌بینیم و حتی اتباع خارجی را مجانی معالجه می‌کنیم و آن وقت در همین جلسه گفته شد که در آمریکا بین سیاه و سفید، بین آنهایی که بومی هستند و بین آنهایی که از کشورهایی دیگر در این مدت آمده‌اند به آمریکا ملحق شدند، فرق می‌گذارند و متفاوت با آنها رفتار می‌شود.
این خیلی مهم است. این عدالت و این شرایطی که در کشور داریم، نشانگر اخلاق و آن جایگاه ایمان و انسانیت است. این احسان است که در این ماه‌ رمضان انجام می‌گیرد، به فکر همه هستند. این به خاطر آن ایمان و معنویت ماه رمضان است. چطور توانسته این تحولات را به خوبی صورت دهد. می‌رسیم به همان نقطه‌ای که از اول انقلاب گفتند نه شرقی، نه غربی، امروز می‌بینیم که روز گرفتاری نه شرق به داد ملت ایران می‌رسد، نه غرب؛ به هیچ کدام. به ما گفتند اقتصاد مقاومتی، می‌بینیم امروز اقتصاد مقاومتی به درد کشور می‌خورد. گفتند طوری روی پای خود بایستید که تکانه‌ها شما را مضطرب نکند و امروز می‌بینیم که این شوک‌ها و تکانه‌ها کشور را مضطرب نکرده است. پس این کرونا از یک دیدگاه نشان می‌دهد راه صحیح و درستی را از اول انتخاب کردیم، به خودمان اعتماد کردیم، روی کشور خودمان ایستادیم، روی تولید داخلی خودمان تکیه کردیم و امروز آثار آن را به خوبی می‌بینیم و مشاهده می‌کنیم.
امروز در جلسه یکی از مسائلی که مطرح شد گشایش در امر آموزش در مدارس بود که در مناطقی که کم خطر یا به اصطلاح سفید است برای مدتی دیگر مثلا پیشنهاد شد 20 اردیبهشت، در آن مناطق با حفظ پروتکل‌های بهداشتی مدارس بازگشایی شود و یک ماه هم آموزش ادامه پیدا کند و بعد امتحانات شود.
در جلسه مقداری بحث شد و من یک مقدار کمی نگران بودم که آیا می‌توانیم به خوبی اجرا کنیم. اولا زمان آن را تاخیر انداختیم یعنی گفتیم به جای بیستم، زمان را تاخیر بیندازند و بیست و هفتم می‌گذاریم و در این زمان باز مطالعه می‌کنیم.
وزارتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کشور و آموزش و پرورش با هم در این زمینه مطالعه و دقت کنند و صدا و سیما کمک کند تا دلهره ‌ای برای مردم نباشد، به مردم اعتماد داده شود و پروتکل‌ها کامل مراعات شود البته آموزش ما در یک زمان مناسب شروع به کار کند، کار خوبی است  اما در عین حال باید حتما پروتکل‌های بهداشتی به دقت مورد مراعات دقیق قرار گیرد و با مراعات آنها ما باید در این زمینه اگر حرکتی می‌خواهیم، اقدام کنیم.
البته یک سری مصوبات دیگر امروز داشتیم که راجع به مساله شماره گذاری بود که مردم به خاطر آن وکالت‌‌هایی که داده شده بود و زمان آن تمام بود، معطل شده بودند و راجع به مستاجرین بود به خاطر اینکه بنگاه‌های معاملاتی فعال نبودند و بسته بودند، زمان آنها تمام شده بود و مشکل داشتند و امروز برای همه اینها تصمیمات خوبی اتخاذ کردیم و این تصمیمات هم به صورت مصوبه شد و این مصوبه برای اینکه این مشکلات برای مردم حل و فصل شود، ابلاغ می‌شود.
نکته آخری که اینجا می‌خواهم به آن تاکید کنم و به نظر من مهم است، اینکه ما در این شرایط به سه چیز نیاز داریم، که  صبر، آموزش و امید است. شرایط ما آسان نیست البته ما همه تلاش‌ خود را  برای رسته‌های شغلی و کارگرانی که تحت فشار شدید قرار گرفتند، می‌کنیم و برای آنها فکری کنیم تا مشکلات آنها کمتر شود و اقداماتی هم چه به صورت وام و چه به صورت بسته‌های معیشتی انجام دادیم که باز هم این اقدامات را انجام و ادامه می‌دهیم.
روزی است که ما باید کمک کنیم که یک عده در معیشت و یک عده در تولید گرفتار هستند و اصلا تولیدگر است منتها مسیر تولیدش باز نیست. ببینید آن کشورهایی که اقتصاد آنها تک بعدی بود چقدر گرفتار شدند، آنهایی که فقط به نفت متکی بودند چقدر گرفتار شدند و آنهایی که فقط به گردشگری متکی بودند که اصلا کل اقتصاد آن ها تعطیل شده است.
خوبی کشور ما این است که تک بعدی نیستیم و ابعاد مختلف داریم. حال یک بعد دچار مشکل شود، آن بعد دیگر را افزایش می‌‌دهیم و گشایش بیشتری حاصل می‌شود که از آن عبور می‌کنیم. هم تحمل و تاب آوری و هم صبر ما در این شرایط سخت باید بالا برود و اساسا ماه رمضان یعنی صبر، واستعینوا بالصبر والصلاه و اساسا روزه برای تمرین صبر و برای ایجاد و قدرت صبر در انسان است.
 اول ما صبر نیاز داریم و نباید بی حوصله شویم. در خانه ماندن، تفریح و سفر نرفتن سخت است، الان مراکز ورزشی و سینمایی نیست، سخت است، در بازار با پروتکل باید برویم و بیاییم، سخت است، در اتوبوس و همه اینها سخت است حالا از این سختی‌ها بیشتر آن است که شغل خود و کسب و کار و مزد خود را از دست داده است پس ما باید اینجا صبر داشته باشیم و در عین حال همه باید به وظایف خود عمل کنند.
دوم آموزش است و همه مردم باید در این شرایط آموزش ببینند که آموزش چیست؟ کرونا چیست؟ چقدر خطر دارد؟ چه جوری خطر دارد؟ کجا هست که خطرناک است؟
 ما گاهی می بینم بعضی از متخصصین با یک زبان نرم آرام و ساده‌ای با مردم صحبت می‌کنند و خدا اینها را برای ما زیاد کند. آدم‌هایی که نرم، آسان و ساده به مردم آموزش می‌دهند که می‌گویند اصل این است که دست خود را با آب و صابون مرتب بشویید، حالا دستکش هم نبود یا بود، مهم نیست ولی آب و صابون یادت نرود.
مهم این است که دست به صورت خود نزنید؛ تمرین کنید، تقوا همین است؛ یکی از مصادیق تقوا این است که این دست بالا نرود؛ به هر حال آلودگی وقتی که انتشار پیدا می‌کند، مشکل پیش می‌آید حالا دست آلوده باشد، بعد می‌رود، می‌شوید و تمام می‌شود.
این دست آلوده را باید به غذا، دهان، به یک میوه نزد که مشکل درست می‌شود. اگر بتوانیم به مردم آموزش دهیم که مبارزه با یک اپیدمی و بیماری اینچنینی یعنی و چه باید چه کنیم؛ وقتی از بیرون ‌می‌آییم باید چه کنیم؟ می‌خواهیم بیرون برویم چه اقدامی بکنیم؟ پس آموزش و مهارت در این شرایط بسیار مهم است.
نکته سوم، امید است؛ اینکه حس بکنیم الان مشکل بزرگی پیش آمده و در این مشکل بزرگ زندگی‌ها بهم خورده؛ کاملاً باید به آینده امیدوار باشیم؛ بله مشکل داریم و این مشکل را باید تحمل کنیم؛ اما به آینده‌مان امیدوار باشیم ان‌شاء الله همه همدیگر را یاری و کمک کنیم.
آنچه در این ایام به خوبی دیدیم اینکه مردم توانستند یاری کنند و همه استعانت و کمک به یکدیگر بوده که ان‌شاء الله به حول و قوه الهی آن را ادامه خواهیم داد.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.