• جلسه: 881
• |
• تاریخ تصویب: 12 اردیبهشت 1402
• |
• تاریخ ابلاغ: 5 تیر 1402
• |
• شماره مصوبه: 3334
• |
• شماره ابلاغ: 6357

«سند ملی دانش‌بنيان امنیت غذایی»

نهاد ریاست جمهوری
معاونت اول رئیس جمهور
وزارت جهاد کشاورزی
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور
وزارت نیرو
وزارت صنعت، معدن و تجارت
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی
سازمان برنامه و بودجه
سازمان پدافند غیرعامل
کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی
ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی

مقدمه

ماده 1- تعاریف اختصاصی

ماده 2- اصول و مبانی ارزشی

1. افزایش اقتدار و استقلال کشور با عدم وابستگی در محصولات اساسی و راهبردی کشاورزی و دستیابی به امنیت غذایی از طریق تولید پایدار با تکیه بر منابع و ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل داخلی
2. ایجاد هماهنگی در سیاست­گذاری‌های تأمین و تولید‌، عرضه و مصرف غذای حلال و سالم در کل زنجیره غذایی از پیش تولید، مزرعه تا سفره
3. تأمین حداقل انرژی و پروتئین مورد نیاز بر مبنای سبد غذایی مطلوب برای یکایک مردم با توجه ویژه به اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد
4. رعایت کرامت انسانی افراد در دسترسی به غذای کافی
5. رعایت عدالت بین نسلی در توسعه بخش کشاورزی، حفاظت از منابع پایه، تعادل زیست‌بوم‌‌ها و مهار عوامل ناپایداری آن‌ها
6. توجه به رویکردهای تحولی و جهادی جهش‌آفرین در توسعه بخش کشاورزی
7. اولویت‌دهی به رویکردهای اقتصادی و مبتنی بر بازار در برابر رویکردهای حمایتی در توسعه بخش کشاورزی
8. سیاست‌گذاری باثبات و قابل پیش‌بینی بودن بازارهای محصولات کشاورزی
9. جهت‌دهی به حمایت‌ها در راستای تولید بهره‌ور و ارتقای دانش و فناوری و اشتغال دانش‌بنیان
10. توسعه تحقیقات در بخش کشاورزی با تأکید بر ارتقای نقش بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان
11. ارتقاء سطح مشارکت‌های اجتماعی سازمان‌های مردم‌نهاد و تشکل‌های غیردولتی از پیش‌تولید، مزرعه تا سفره
12. توجه به جایگاه و شأن اجتماعی کشاورزان و کشاورزی
13. ارتقاء شاخص‌های کیفیت و سلامت غذا در کل اجزای زنجیره ارزش
14. حاکمیت فرهنگ مطلوب غذایی و پرهیز از اسراف غذا متناسب با مبانی و فرهنگ ایرانی– اسلامی و ظرفیت‌های سرزمینی
15. حرکت به سمت مدیریت جهادی و حکمرانی مردمی، به حداکثر رسیدن مشارکت آحاد جامعه در همه بخش‌های زنجیره ارزش حوزه کشاورزی و امنیت غذایی و واگذاری عمده مسئولیت‌ها و اختیارات مناطق به نهادهای محلی
16. چابک‌سازی ساختار بخش کشاورزی و استفاده حداکثری از توان‌ بخش غیردولتی
17. کاهش خام‌فروشی در صادرات محصولات کشاورزی و توسعه صادرات محصولات فرآوری‌شده

ماده 3- چشم‌انداز

ماده 4- اهداف

ماده 5- راهبردهای ملی

ماده 6- اقدامات ملی

1. برنامه‌ریزی لازم به‌منظور خودکفایی در محصولات راهبردی شامل خودکفایی پایدار در گندم و سيب‌زمينی، تحقق خودکفایی در شکر و حبوبات و افزایش ضریب خودکفایی در برنج، پنبه و روغن خوراکی از طریق توسعه دانش و فناوری‌های بوم سازگار، ایمن و بی‌خطر در زنجیره ارزش کشاورزی و غذا از قبیل نهاده‎ها و روش تولید، فرآوری، لجستیک، تجاری‌سازی و بازاریابی (1) (2) (8) (الف)[2]
2. برنامه‌ریزی لازم به‌منظور خودکفایی در نهاده‌‌های راهبردی شامل تثبیت خودکفایی در منابع تأمین علوفه[3] و جو، افزایش خودکفایی در ذرت دانه‌ای و معادل آن[4] و کنجاله[5] (1) (2) (8) (الف)
3. توسعه شهرک‎های کشاورزی گلخانه‎ای و تکمیل زنجیره ارزش برای انتقال حداکثری تولید محصولات سبزی و صیفی از مزرعه به گلخانه (1) (3) (الف)
4. نیازسنجی، سامان‌دهی و حمایت هدفمند از توسعه گلخانه‌ها با استفاده از فناوری‌های نوین از قبیل هوشمندسازی گلخانه‌ها، کشت عمودی و کشت بدون خاک، گلخانه‌های دوجداره، استفاده از تحلیل داده در بهینه‌سازی مصرف انرژی، مهندسی سازی فرم گلخانه (1) (3) (7) (ب)
5. تنظیم تولید و عرضه محصولات سبزی و صیفی متناسب با تقاضا در طول سال و کاهش نوسانات تولید و قیمت با تولید و استفاده از داده‌های عرضه و تقاضا (1) (9) (10) (ب)
6. توسعه سیستم‌های نوین آبیاری و افزایش ضریب مکانیزاسیون به‌ویژه در مزارع سبزی و صیفی (1) (8) (14) (ج)
7. تسهیل مقررات بهره‌برداری از ظرفیت آب‌های ساحلی، سرزمینی و بین‌المللی، توسعه سيستم‌های متراکم، فوق متراکم به‌ویژه پرورش آبزیان در نوار ساحلی و قفس و استفاده از ظرفیت‌های دانش و فناوری ملی و بین‌المللی در راستای خودکفایی در تجهیزات موردنیاز (1) (7) (14) (الف)
8. حمایت از سرمایه‌گذاری، انتقال دانش و فناوری، ارتقای بهره‌وری، ارزش‌افزایی، ایجاد و تکمیل زنجیره ارزش آبزیان پرورشی مبتنی بر آمایش سرزمین : شامل: الف- نظام تأمین تخم چشم‌زده، بچه ماهی (با اولویت تولید SRP+SRF) و بچه میگو، ب- به‌نژادی آبزیان و تنوع‌بخشی به گونه‌های با عملکرد بالا و زودبازده و معرفی گونه‌های جديد، ج- تأمین خوراک آبزیان، د- توسعه مکانیزاسیون و حمل‌ونقل، ه- توسعه سردخانه‌ها، صنایع تبدیلی و تکمیلی، بسته‌بندی و کاهش تلفات و ضایعات، و- توسعه زیرساخت‌های لازم برای صادرات (1) (2) (7) (8) (الف)
9. حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان، بازسازی منابع و احیاء زیستگاه­ها، توسعه زیستگاه­های مصنوعی، حفاظت از مناطق تخم­ریزی و نوزادگاهی و رهاسازی بچه ماهی در دریا (1) (2) (17) (الف)
10. تعیین ذخایر انواع آبزیان در آب‌های ساحلی، سرزمینی و بین‌المللی با استفاده از روش‌ها و فناوری‌های نوین و برنامه‌ریزی به‌منظور بهره‌برداری پایدار از ذخایر و تحقق صید مسئولانه (1) (7) (17) (ب)
11. توسعه بهره‌گیری از ظرفیت آب‌های داخلی (مخازن سدها، استخر‌های مربوط به چاه‌های آب، قنوات و چشمه­ها، کانال‌های شبکه‌های آبیاری و ...) برای پرورش ماهی با تأکید بر سیستم‌های بهره‌ور مطابق با توان و ظرفیت اکولوژیک (1) (14) (ب)
12. تقویت زیرساخت‌ها، بنادر، اسکله­ها و ناوگان صیادی به‌منظور توسعه صید مسئولانه در آب‌های ساحلی، سرزمینی و آزاد (1) (3) (ج)
13. به‌نژادی دام‌های سبک و سنگین، حفظ تنوع ژنتیکی دام‌های بومی و تنوع‌بخشی به نژادهای اصلاح‌شده به‌منظور افزایش بهره‌وری تولید شیر و گوشت (1) (2) (7) (الف)
14. استفاده از سایر منابع علوفه‌ای (منابع علوفه‌ای جدید، بقایا، تلفات و ضایعات محصولات) برای تولید گوشت قرمز (1) (2) (8) (ب)
15. توسعه نظام جیره‌نویسی تغذیه دام و طیور (1) (2) (ب)
16. کاهش ضریب تبدیل خوراک طیور و کاهش هزینه تمام‌شده از طریق بهره‌گیری از فناوری‌های نوین از قبیل اصلاح نژاد طیور، هوشمندسازی مدیریت تولید طیور، توسعه تولید اقتصادی سایر ماکیان، استفاده از مکمل‌های زیستی در جیره طیور، توسعه کاربرد اینترنت اشیاء، تحلیل داده و مدل‌سازی برای بهبود مدیریت بهداشت و تغذیه طیور (1) (2) (7) (الف)
17. ارزش‌افزایی محصولات جانبی کشتار دام و طیور و کاهش ضایعات و پسماندها (1) (8) (11) (ب)
18. توسعه و تقویت صنایع جانبی و پشتیبان زنجیره ارزش تولید مرغ و تخم‌مرغ (1) (11) (ج)
19. توسعه و ارتقای زنجیره یکپارچه صنعت مرغ و مشارکت عملیاتی تشکل­ها در مدیریت زنجیره صنعت مرغ (1) (4) (11) (ج)
20. افزایش تولید تخم‌مرغ از طریق افزایش بهره‌وری و فرهنگ‌سازی به‌منظور افزایش مصرف تخم‌مرغ (1) (12) (ج)
21. اصلاح الگوی توسعه باغ‌های کشور متناسب با توان اکولوژيک سرزمین با تأکید بر محصولات کم‌آب‌بر و خشکبار، صنایع مرتبط و بازارهای داخلی و صادراتی (1) (17) (الف)
22. بهبود مدیریت باغ‌ها ازنظر تنش‌های زیستی و غیرزیستی، تغذیه، آبیاری، مکانیزاسیون و برداشت با تأکید بر بهره‌گیری از دانش و فناوری‌های نوین، افزایش عملکرد، بهره‌وری آب، ارتقاء کیفیت، سلامت و بازارپسندی محصولات باغی (1) (8) (14) (الف)
23. نوسازی و مدرن‌سازی باغ‌های مسن و فرسوده با تأکید بر بهره‌گیری از دانش و فناوری‌های نوین و ارتقاء کیفیت و سلامت، افزایش عملکرد، بهره‌وری آب، کیفیت و بازارپسندی محصولات باغی (1) (الف)
24. کاهش وابستگی تولید شیر به علوفه‌های پرآب‌بر (مانند ذرت) و کنجاله سویا از طریق جایگزین نمودن علوفه‌ها و کنجاله‌های کم‌آب‌بر (1) (2) (الف)
25. افزایش بهره‌وری تولید شیر به‌خصوص در دامداری‌های سنتی و نیمه سنتی (1) (18) (ج)
26. ایجاد و تکمیل زنجیره تولید و ارزش صنعت شیر و فراورده‌های لبنی با محوریت تشکل‌های منطقه‌ای و شرکت‌های دانش‌بنیان (1) (4) (ج)
27. توسعه فناوری‌های مؤثر در ارتقاء و رعایت استاندارد کیفی تولید و عرضه شیر و فرآورده‌های لبنی از قبیل کیت‌ها و آزمایشگاه‏های تشخیص و فناوری‌های غیرحرارتی سالم‌سازی شیر (پلاسما، فرا دما، فشار بالا، میدان الکتریکی ارتعاشی، غشایی و میکروفیلتراسیون) (1) (7) (ج)
28. خودکفایی در تولید ملکه زنبور عسل، بهبود ژنتیکی و توسعه زنبور عسل ایرانی و ارتقاء دانش و فناوری و تکمیل زنجیره‌های ارزش به‌منظور ارتقاء عملکرد و توسعه کیفی صنعت زنبورداری با استفاده از فناوری‌های نوین و تقویت تشکل‌های مربوطه جهت مدیریت زنجیره تأمین (1) (2) (7) (ج)
29. جلوگیری از تقلب در تولید و عرضه عسل و محصولات جانبی با توسعه فناوری‏های تشخیصی و سیستم‏های ردیابی، رتبه‌بندی و گواهی محصول (1) (7) (ج)
30. جلوگیری از قاچاق دارو، ژل رویال، ملکه و جلوگیری از ورود بیماری‌های قرنطینه‌ای ویروسی جدید (1) (9) (ج)
31. کاهش وابستگی به بذور هیبرید وارداتی و ارتقای توانمندی‌های تولید داخل به‌منظور تأمین ارقام داخلی مناسب برای تولید (2) (الف)
32. بهره‌گیری از دانش و فناوری‌های نوین و حمایت از سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و توسعه نظام تولید بذر، و حمايت از صادرات بذر (2) (7) (9) (الف)
33. حمایت از توسعه نظام کشت نشایی در محصولات زراعی و سبزی و صیفی و به‌کارگیری نشا به‌جای بذر (2) (الف)
34. استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان به‌منظور توسعه ماشین‌آلات نشاکاری (2) (8) (الف)
35. استفاده از ظرفیت‌ فرآوری بقایای محصولات و ضایعات، محصولات جدید (جلبک‌ها و حشرات) و سایر دانه‌ها (مانند ارزن، سورگوم، تریتیکاله و...) برای جایگزینی بخشی از خوراک دام و طیور (2) (8) (الف)
36. شناسایی، جمع‌آوری و استفاده از ذخایر ژنتیکی زراعی و باغی به‌منظور تولید ارقام جدید (به‌ویژه بذور هیبرید) برای اقلیم‌های متفاوت و گلخانه (2) (ب)
37. ارتقای توانمندی تولید داخل بسترهای کشت گلخانه‌ای و کاهش وابستگی به واردات در بسترهای کشت گلخانه‌ای (2) (ب)
38. توسعه ارقام باغی جدید و مناسب، ارتقاء نظام تأمین پایه، پیوندک و نهال گواهی‌شده و نظارت بر نهالستان‌ها، جلوگيری از توليد نهال‌های غيراستاندارد، توسعه صادرات نهال و تقویت خدمات قرنطینه‌ای با در نظر گرفتن وظایف حاکمیت و اعطای نقش حداکثری به بخش خصوصی (2) (الف)
39. سالم‌سازی هسته‌های اولیه ارقام تجاری باغی بومی، تأمین ارقام و اندام تکثیری سالم و اصیل و احداث باغ‌های مادری (2) (الف)
40. دانش‌بنیان کردن توليد اندام‌هاي تکثيري و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تأمین ارقام و مواد گياهي اصيل و سالم و سرمایه‌گذاری، حمایت و ارائه مشوق‌های لازم براي توليد اندام تکثيري گياهان زينتي در داخل (2) (ب)
41. سامان‌دهی صدور مجوز توليدات کشت بافتی، کنترل کیفیت این توليدات و تأمین مواد اوليه تکثيري و شیمیایی در واحدهاي کشت بافتی (2) (ب)
42. ایجاد و ارتقای نظام تولید خوراک دام و طیور صنعتی (2) (الف)
43. حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان به‌منظور بومی‌سازی تولید و ارتقای کیفیت انواع کودهای کشاورزی و محرک رشد گیاهی از طریق توسعه دانش فنی یا انتقال فناوری (2) (7) (الف)
44. بهبود روش‌های مصرف کودهای آلی و زیستی و محرک‌های رشد (2) (5) (الف)
45. شناسایی و تأمین مواد اولیه موردنیاز تولید کود و محرک‌های رشد به‌منظور کاهش وابستگی به واردات کود و محرک‌های رشد (2) (الف)
46. حمایت از سرمایه‌گذاری در تولید مواد مؤثره باکیفیت و افزودنی‌های آفت‌کش‌های شیمیایی (2) (الف)
47. تقویت نظارت بر کاربرد آفت‌کش‌‌ها از طریق استقرار کامل نظام نسخه‌نویسی الکترونیک آفت‌کش‌ها و ارتقاء دانش و مهارت در حوزه مصرف صحیح آن‌ها (2) (5) (الف)
48. توسعه و ترویج روش‌های غیرشیمیایی و تلفیقی در مدیریت آفات (2) (5) (الف)
49. سامان‌دهی و هوشمندسازی توزیع کود با بهره‌گیری از ظرفیت بخش‌های غیردولتی و راه‌اندازی کارگزاری­های تشکل محور در تأمین کود (2) (4) (ب)
50. توسعه آزمایشگاه‌های تجزیه خاک و گیاه، حمایت از ارزیابی دوره‌ای عناصر غذایی خاک و ارتقاء دانش بهره‌برداران در مصرف علمی و کارشناسی کود (2) (15) (ب)
51. حمایت از تولید و مصرف آفت‌کش‌ها و کودهای کم‌خطر زیستی به‌منظور افزایش کیفیت، ارتقاء شاخص‌های سلامت محصول و تولید محصولات گواهی‌شده در گلخانه و فضای باز (2) (13) (ب)
52. ارتقاء نظارت بر کیفیت آفت‌کش‌های وارداتی (شامل مواد مؤثره و افزودنی‌ها) با تأکید بر استقرار سیستم ردیابی محصول (2) (9) (ب)
53. حمایت از بهسازی، نوسازی و ارتقاء تجهیزات و ناوگان مصرف آفت‌کش‌ها (2) (8) (ب)
54. خودکفایی در تولید واکسن‌های آبزیان، طیور و دام و کاهش وابستگی در تأمین مواد اولیه (2) (9) (الف)
55. تهيه و تدوين فارماکوپه داروهای دامی، توسعه نظام نظارت بر واکسن و داروهای دامی، جلوگيری                                          از ورود غيرمجاز دارو و واکسن و استقرار نظام نسخه‌نویسی الکترونیکی دارو (2) (13) (الف)
56. کاهش وابستگی به واردات مواد اولیه تولید دارو، سموم، اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و ديگر ريزمغذی‌ها از طریق ارتقای توان تولیدکنندگان داخلی (2) (الف)
57. توسعه تولید واکسن‌های نسل جدید (نوترکیب) و ایجاد بانک بذر واکسن و تسهیل واگذاری بذر واکسن به شرکت‌های دانش‌بنیان (2) (6) (7) (الف)
58. تولید مکمل‌های خوراک دام، طیور و آبزیان مبتنی بر ظرفیت داخل با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان بخش خصوصی (2) (الف)
59. توسعه تولید مرغ لاین قابل رقابت با نژادهای وارداتی و ارتقاء ضریب خودکفایی در تولید جوجه اجداد گوشتی و حفاظت و بهره‌برداری بیشتر از نژادهای بومی (2) (7) (الف)
60. تحول در نظام بیمه تخصصی بخش کشاورزی با تأکید بر تحول در ارزیابی ریسک و ضرر و زیان و کاهش مخاطرات اخلاقی و انتخاب نامناسب به‌منظور مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی (3) (الف)
61. تسهیل و حمایت از ورود بخش خصوصی و تعاونی‌ها به خدمات بیمه‌ای بخش کشاورزی از طریق بهبود فضای رقابتی، ایجاد نظام آمار و اطلاعات و ایجاد مشوق‌ها و نظام یارانه‌ای برای بیمه محصولات راهبردی (3) (ب)
62. استانداردسازی قراردادهای کار کشاورزی به‌منظور ارائه پوشش‌های بیمه‌ای تأمین اجتماعی (3) (5) (الف)
63. افزایش استفاده از ظرفیت بورس کالا و بازارهای سلف در محصولات و نهاده‌های کشاورزی از طریق منوط شدن بخشی از حمایت‌های دولتی به حضور در بورس کالا و افزایش حضور شرکت‌های دولتی و خریداران عمده در بورس (3) (9) (الف)
64. استفاده حداکثری از ظرفیت صندوق توسعه ملی برای افزایش سرمايه‌گذاری در بخش از طریق ارائه طرح‌های سرمایه‌گذاری زیرساختی و بزرگ‌مقیاس دارای توجیه اقتصادی (3) (الف)
65. توسعه صندوق حمایت از سرمایه­گذاری در بخش کشاورزی از محل تعرفه گمرکی محصولات کشاورزی به‌منظور افزایش سرمایه‌گذاری در توسعه زيرساخت‌های بخش از قبیل توسعه روش‌های آبیاری نوین، یکپارچه‌سازی اراضی، توسعه مکانیزاسیون، توسعه کشاورزی حفاظتی، بهبود خاک، توسعه نیروی انسانی، توسعه فعالیت‌های آبخیزداری، توسعه باغ‌ها، صنایع فرآوری (3) (الف)
66. حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری زیربنایی در انواع شهرک­های کشاورزی و تسهیل صدور مجوزها (3) (4) (ب)
67. رفع محدودیت‌های توسعه سرمایه‌گذاری خطرپذیر و سرمایه‌گذاری خصوصی در بخش کشاورزی و استفاده بیشتر از ظرفیت بورس و فرابورس (3) (6) (ب)
68. شفاف‌سازی و منطقی کردن حمایت‌های قیمتی و غیرقیمتی بخش کشاورزی به تفکیک حمایت از تولیدکننده و حمایت از مصرف‌کننده (3) (ب)
69. حمایت از توسعه نظام‌های بهره‌برداری کشاورزی دانش‌بنیان با تأکید بر یکپارچه‌سازی مدیریت فعالیت‌های کشاورزی و تقویت کشاورزی خانوادگی (4) (الف)
70. ایجاد، تکمیل، سازماندهی و توانمندسازی تشکل‌های صنفی و تخصصی و شرکت‌های تعاونی بخش و ارتقاء نقش و جايگاه آن‌ها در تجارت محصولات کشاورزی (4) (9) (الف)
71. چابک‌سازی دولت در بخش کشاورزی با تمرکز بر امور تولی‌گری، بهره‌گیری از خدمات الکترونیک، برون‌سپاری حداکثری امور تصدی‌گری باقیمانده (از قبیل تأمین نهاده‌ها) و مشارکت‌جویی نظام‌مند از تشکل‌های فراگیر و ملی بخش در برنامه‌ریزی (4) (الف)
72. تنقیح قوانین و مقررات بخش کشاورزی به منظور رفع موانع تولید و ایجاد یکپارچگی و انسجام در برنامه‌ریزی و مدیریت بخش کشاورزی (4) (الف)
73. ايجاد نظام جامع آمار و اطلاعات بخش کشاورزی با تأکید بر تجمیع داده‌های تولیدشده در بخش‌های مختلف، به منظور ارتقای شفافیت و تسهیل دسترسی به داده‌های صحیح و دقیق و استفاده از ظرفیت کلان داده‌ها (4) (الف)
74. ایجاد نسخه پشتیبان برای بانک‌های ژن مرتبط با حوزه امنیت غذایی مشتمل بر بانک‌های ژن گیاهی، جانوری و میکروارگانیسم‌ها و راه‌اندازی سامانه‌های مرتبط (4) (17) (الف)
75. ایجاد سازوکار قانونی برای رفع تعارض منافع تولیدکننده، بهره‌بردار و ناظر (4) (13) (ب)
76. تجهیز و هم‌افزا کردن یگان‌های حفاظت، نظارت و ساماندهی صید و کنترل شناورهای صیادی فاقد هویت و صید غیرقانونی و غیرمجاز (4) (17) (ج)
77. طبقه‌بندی مشاغل کشاورزی، شناسنامه‌دار کردن کشاورزان و منابع تحت مدیریت آن‌ها از قبیل سنددار کردن زمین‌های کشاورزی و تعیین حق‌آبه‌ها (5) (14) (15) (الف)
78. ايجاد نظام تعیین صلاحیت‌های شغلی بهره­برداران بخش، توانمندسازی و ارتقاء مستمر مهارت‌های شغلی آن‌ها به منظور دانش‌بنيان نمودن فرآیندهای تولید از طریق روش‌های نوین (5) (الف)
79. ايجاد نظام تربیت نیروی انسانی موردنیاز بخش کشاورزی از طریق تحول در نظام آموزش عالی و هنرستان‌ها و تقویت آموزش‌های مهارتی، با تأکید بر ساماندهی کارآموزی و کارورزی دانش‌آموزان و دانشجویان، اصلاح و به‌روزرسانی سرفصل دروس، برگزاری دوره‌های مهارت‌آموزی کوتاه‌مدت برای تمام متقاضیان در مناطق دارای ظرفیت کشاورزی و اصلاح سازوکارهای هدایت تحصیلی در این مناطق (5) (الف)
80. افزایش سهم انواع برنامه­های ترویجی حوزه کشاورزی در شبکه‌های اصلی رسانه ملی با رویکرد امیدآفرینی و افزایش انگیزه (5) (12) (ب)
81. تبیین نقش ممتاز کشاورزی و کشاورزان در استقلال، اقتدار و پیشرفت کشور و تکریم کشاورزان در جامعه (5) (18) (ب)
82. تدقیق حوزه فعالیت و مصادیق تحقیقات دولتی در جهت افزایش تحقیقات پایه و طرح‌های دارای بازده بلندمدت (6) (الف)
83. زمینه‌سازی به منظور افزایش نقش بخش خصوصی در تحقیقات دارای توجیه اقتصادی و افزایش نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در تحقیقات حوزه فناوری‌های پیشرفته بخش کشاورزی (6) (7) (الف)
84. حمایت از افزایش تحقیق و توسعه و تجاری‌سازی فناوری در بخش خصوصی، شرکت‌‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌‌ها، پارک‌‌های علم و فناوری و مراکز رشد، از طریق خرید تضمینی فناوری‌‌ها و محصولات راهبردی و موردنیاز بخش (6) (3) (الف)
85. ساماندهی تحقیقات دولتی و برون‌سپاری حداکثری تحقیقات دولتی به ویژه به دانشگاه‌‌ها، مؤسسات پژوهشی غیردولتی و شرکت‌‌های دانش‌بنیان و ارزیابی دقیق و رتبه‌بندی مجریان با توجه به سوابق فعالیت‌های آن‌ها (6) (4) (الف)
86. پوشش ریسک استفاده آزمایشی (پایلوت) از فناوری‌‌های نوین در واحدهای منتخب و تسهیل به‌کارگیری موارد اثبات‌شده توسط بهره‌برداران از طریق ایجاد و توسعه صندوق‌های پژوهش و فناوری تخصصی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC)، صندوق‌های خطرپذیر شرکتی (CVC) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی (PE) در حوزه دانش‌بنیان امنیت غذایی (6) (3) (7) (الف)
87. تدوین و استقرار تقسیم کار ملی پژوهش در بخش کشاورزی و تعیین سهم پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای از پژوهش‌های این بخش به‌منظور جهت‌دهی به پژوهش‌های دانشگاهی و پایان‌نامه‌ها و حمایت از آن‌ها در جهت حل مسائل بخش کشاورزی (6) (الف)
88. تسهیل شرایط انتقال تجربه و دانش فنی و انجام فعالیت‎های تحقیق و توسعه مشترک میان مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی و شرکت‎های دانش‌بنیان (6) (الف)
89. اصلاح آیین‌نامه ارتقاء و ترفیع اعضای هیأت علمی دانشکده‌های کشاورزی و سایر رشته‌های مرتبط، در راستای ارتقای نقش‌آفرینی اعضای هیأت علمی در دستیابی به اهداف کشور در امنیت غذایی (6) (ب)
90. ایجاد شبکه تجهیزات و زیرساخت‌های آزمایشگاهی متشکل از آزمایشگاه‌‌های مورد تأیید سراسر کشور و ارائه سرویس باکیفیت و قیمت مناسب (6) (ب)
91. توسعه ارتباطات بین‌المللی جهت تهیه، تعمیر و ارتقای تجهیزات آزمایشگاه‌‌ها و اعتباربخشی بین‌المللی (6) (ب)
92. توسعه کشاورزی هوشمند و دیجیتال از طریق افزایش به‌کارگیری فناوری‌های نوین از قبیل هوش مصنوعی، حسگرهای هوشمند، رباتیک، کلان‌داده‌ها و اینترنت اشیاء در کلیه مراحل تولید (7) (8) (الف)
93. بهره‌برداری از ظرفیت تولید گیاهان آبزی و جلبک‌ها (7) (1) (الف)
94. امکان‌سازی تولید گوشت مصنوعی، تولید پروتئین‌های میکروبی، شبه کازئین‌های میکروبی (جایگزین لبنیات) و غیره با رعایت ملاحظات مربوط به سلامت غذا و محیط زیست (7) (1) (الف)
95. ایجاد تغییرات آب و هوایی با استفاده از فناوری هدایت سامانه‌های بارشی در فصل گرم سال (7) (16) (الف)
96. مصونیت‌بخشی و اجتناب از غافلگیری راهبردی در مواجهه با تهدیدات از طریق اعلام هشدار به‌موقع، ردیابی، پیگیری و تشخیص منشأ و نوع تهدید غذایی علیه کشور (7) (ب)
97. مدیریت و سیاست‌گذاری یکپارچه در صنایع تبدیلی و تکمیلی به منظور تدوین نقشه راه توسعه صنایع غذایی متناسب با نیاز و رعایت اصول آمایش سرزمین، ساماندهی و توسعه واحدهای فرآوری و بسته‌بندی پیشرفته و تعیین و تکلیف طرح‌های نیمه‌تمام، با هدف کاهش سهم خام‌فروشی محصولات کشاورزی (8) (4) (الف)
98. حمایت هدفمند و اعطای تسهیلات مناسب به منظور نوسازی ماشین‌آلات و تجهیزات صنایع تبدیلی و تکمیلی با تأکید بر استفاده از ظرفیت شرکت‌های داخلی تولیدکننده ماشین‌آلات و تجهیزات و ارتقای توانمندی‌های فناورانه آن‌ها (8) (ب)
99. توسعه و ارتقای نشان­های تجاری در سطوح ملّی، منطقه‌ای و جهانی (8) (9) (ب)
100. حمایت از توسعه فناوری نوین به منظور تولید و استفاده از مواد افزودنی مفید و بی‌خطر و کاهش مواد مضر و آلاینده‌های ناشی از فرآوری (8) (7) (13) (ب)
101. کاهش وابستگی به مواد اولیه وارداتی موردنیاز نگهداری، فرآوری و بسته‌بندی محصولات غذایی (8) (ب)
102. توسعه زنجیره سرد محصولات کشاورزی با تأکید بر محصولات صادراتی (8) (9) (13) (ج)
103. تولید دانش‌بنيان و صنعتی غذاهای بومی (8) (12) (ج)
104. حمایت مؤثر از ارتقاء ضریب مکانیزاسیون به منظور به‌کارگیری ماشین‌آلات به‌روز در کلیه مراحل تولید محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلاتی و جایگزینی ماشین‌آلات فرسوده با ماشین‌آلات به‌روز (8) (1) (الف)
105. حمایت از توسعه تجهیزات، ماشین‌آلات و سکوهای (پلتفرم‎های) موردنیاز برای هوشمندسازی کشاورزی (8) (7) (الف)
106. تدوین و به‌روزرسانی دوره‌ای گزارش نیازسنجی مکانیزاسیون در زنجیره ارزش محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلاتی با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی (8) (الف)
107. حمايت از تشکیل و تقویت تعاونی‌ها، تشکل‌ها و شرکت‌های غیردولتی ارائه خدمات مکانیزاسیون کشاورزي (8) (4) (الف)
108. به‌روزرسانی امکانات، تجهیزات و آزمایشگاه‌ها برای آزمون و استانداردسازی ماشین‌های کشاورزی و انحصارزدایی از مراکز آزمون و صدور گواهی استاندارد (8) (ب)
109. تعیین نقاط بحرانی، ارزش‌افزایی و توليد فرآورده‌های با ارزش افزوده بالا از بقايا، تلفات و ضایعات از طریق ایجاد نظام جامع اطلاعاتی هوشمند (8) (الف)
110. مديريت یکپارچه بقايا، تلفات و ضايعات محصولات کشاورزی و غذا و ارائه گزارش سالانه از میزان کاهش بقایا، تلفات و ضایعات توسط نهاد متولی (8) (4) (ب)
111. استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور به‌منظور کمک به مدیریت ضایعات و پسماند (8) (7) (ب)
112. توسعه دیپلماسی غذایی به‌ویژه با کشورهای همسایه و انعقاد موافقت‌نامه‌های تجاری دو و چندجانبه لازم (از قبیل موافقت‌نامه‌های بهداشت گیاهی و دامی) به منظور افزایش سهم همسایگان از تعاملات تجاری محصولات کشاورزی و غذایی (9) (الف)
113. شناسایی حوزه‌های متأثر از تحریم در ارکان امنیت غذایی و اقدامات لازم برای خنثی‌سازی و کم‌اثر کردن تحریم‏ها (9) (الف)
114. تفکیک تولید صادرات‌گرا (تولید مختص صادرات) از تولید برای بازار داخلی و سیاست‌گذاری مناسب به‌منظور توسعه تولید صادرات‌گرا و پرهیز از اعمال ناگهانی ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های تجاری ضمن رعایت عدم آسیب‌پذیری دسترسی و سلامت آحاد مردم از صادرات (9) (4) (الف)
115. توسعه کشاورزی و دامداری فراسرزمینی به منظور تأمین کمبود محصولات راهبردی کشور با تأکید بر ذرت، دانه‌های روغنی و گوشت قرمز (9) (1) (الف)
116. تدوین برنامه‌های اجرایی کشاورزی فراسرزمینی، انعقاد تفاهم‌نامه ‌مابین دولت جمهوری اسلامی ایران و کشورهای هدف و سامان‌دهی فعالان حقیقی و حقوقی در عرصه کشاورزی فراسرزمینی کشور (9) (ب)
117. ساماندهی و ارتقاء ضوابط بهداشتی- قرنطینه‌ای در مرزها و مبادی کشور، استقرار گمرکات تخصصی و تجهیز گمرکات به منظور کنترل دقیق عوامل بیماری‌زا و تهدیدات زیستی و غذایی با تأکید بر کاهش مدت‌زمان ترخیص کالا (9) (13) (الف)
118. تبديل کشور به محور (هاب) تجاری منطقه با استفاده از ظرفیت‌های خالی سيلو‌ها، انبارها، مخازن، سردخانه‌های ذخیره‌سازی محصولات غذايي و کارخانه‌های صنایع غذایی و توسعه معاملات پایاپای (سوآپ) محصولات کشاورزی (9) (8) (ب)
119. مهندسی مجدد و پویای نظام تعرفه‌ای در راستای حمایت از تولیدات داخل و ارتقای سطح فناوری و نوآوری (9) (3) (ب)
120. بهبود زيرساخت‌ها و فرآيندها در پايانه‌ها و گمرکات با استفاده از فناوری‌های نوین (9) (7) (ب)
121. ارتقاء کمی و کيفی آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت نهاده‌ها و محصولات وارداتی به منظور پاسخگویی دقیق و سریع با تأکید بر تقویت بخش خصوصی (9) (13) (ب)
122. رصد و پايش شاخص‌ها، تحولات و بازار غذايي در سطح جهان و اتخاذ تصميمات به‌هنگام با هدف مديريت تکانه‌های جهانی (9) (4) (ب)
123. مديريت ظرفیت، زمان و ميزان آزادسازی ذخاير راهبردی و ايجاد هماهنگی بين دستگاه‌های ذيربط و استفاده از ظرفيت‌های داخلی در تأمین ذخاير راهبردی (9) (ب)
124. تدقيق آمایش و آمار تعداد و ظرفیت سيلو‌ها، انبارها، مخازن و سردخانه‌های ذخیره‌سازی محصولات غذايي به‌منظور نيازسنجی، بهينه‌سازی و توسعه سيلو، مخازن، سردخانه‌ها و انبارها با تأکید بر فناوری‌های نوين (9) (7) (ج)
125. جلوگيری از قاچاق کالاها، محصولات و نهاده‌های کشاورزی با تأکید بر توسعه فناوری‌های نوین (9) (ج)
126. تقویت ساختار وزارت جهاد کشاورزی و وزارت امور خارجه در موضوعات دیپلماسی غذایی و تجارت محصولات کشاورزی (9) (4) (ج)

127. ساماندهی بازار محصولات به منظور دستیابی به قیمت تعادلی و حذف واسطه‌های غیرضرور با تأکید بر ایجاد بازارهای عرضه مستقیم و تقویت سهم بازارهای مجازی خرید و فروش محصولات کشاورزی (10) (11) (الف)
128. مدیریت هوشمند توزیع محصولات کشاورزی از طریق تقویت سازوکار بازار و شفافیت با ایجاد نظام آمار و اطلاعات با تأکید بر اطلاعات زمان و مکان عرضه محصولات (10) (4) (الف)
129. ارتقاء کارآمدی نظام تأمین و توزیع محصولات غذایی در مواجهه با تکانه‌های اجتماعی، مخاطرات اقلیمی و حوادث غیرمترقبه (10) (16) (19) (الف)
130. متعادل­سازی سهم هزینه غذا از هزینه خانوارها و افزایش سرانه دریافت انرژی، پروتئین و ریزمغذی‌ها در اقشار زیر خط فقر غذایی و اقشار آسیب‌پذیر تغذیه‌ای (مادران باردار، شیرده، کودکان زیر 5 سال، نوجوانان و سالمندان)، حداقل به میزان کمینه نیاز غذایی از طریق ساماندهی و حمایت از نهادهای دولتی و غیردولتی متولی این اقشار و اعطای یارانه و کمک‌های غذایی (10) (12) (الف)
131. ایجاد و تقویت گروه‌های خودیار و همیار محلی به‌منظور بهبود دسترسی اقتصادی در خانواده‌های کم‌بضاعت (10) (12) (19) (ب)
132. تکمیل ضوابط و مقررات حمل‌ونقل محصولات کشاورزی و تکمیل زیرساخت‌های مربوطه به منظور تسهیل توسعه ناوگان حمل‌ونقل اختصاصی متناسب با نوع محصولات با محوریت بخش خصوصی (10) (ب)
133. سامان‌دهی بازارهای داخلی و زنجیره تأمین با استفاده از توسعه سکوهای (پلتفرم‌های) مجازی، شفاف‌سازی عرضه و تقاضا و توسعه زیرساخت‌های عرضه مستقیم محصولات (11) (10) (الف)
134. توسعه کشت قراردادی به منظور تقویت زنجیره ارزش محصولات کشاورزی (11) (1) (الف)
135. توسعه سکوهای (پلتفرم‎های) مدیریت زنجیره تأمین برای جمع‌آوری، درجه‌بندی، بسته‌بندی، برچسب‌گذاری، بهبود حمل‌ و نقل، انبارداری، ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی با هدف ارزش‌افزایی و ارتقاء کیفیت، سلامت و بازارپسندی و کاهش تلفات و ضایعات محصولات کشاورزی (11) (8) (13) (ب)
136. حمایت از شکل‌گيری و تکميل زنجيره‌های ارزش در حوزه‌های مختلف بخش کشاورزی (11) (ب)

137. تقویت نظام هوشمند پایش و ارزیابی مستمر الگوی مصرف مبتنی بر کلان‌داده و انتشار گزارش رسمی الگوی مصرف به صورت دوره‌ای با توجه به سطوح دسترسی (12) (الف)
138. استقرار و به‌روزرسانی سبد غذایی و الگوی مصرف مطلوب ایرانی – اسلامی مبتنی بر توان سرزمینی، اقتصاد تولیدات، سلامت افراد و فرهنگ غنی ایرانی - اسلامی در تعامل دوجانبه وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تأکید بر متناسب‌سازی تدریجی سبد غذایی با سبد غذایی ایرانی- اسلامی، کاهش سهم اقلام آب‌بر در سبد غذایی و متناسب‌سازی سهم پروتئین‌های حیوانی و گیاهی (12) (الف)
139. ایجاد و تقویت ساختار قانونی مناسب غذا و تغذیه در دستگاه‌های مسئول امنیت غذایی (12) (4) (الف)
140. پایش دوره‌ای وضعیت آگاهی و سواد غذا و تغذیه‌ای جامعه، ارتقاء سطح فرهنگ و سواد تغذیه‌ای در کشور با بهره‌گیری هماهنگ از نتایج تحقیقات نوین تغذیه‌ای و توصیه‌های طب ایرانی و ارتقاء ابعاد شناختی، گرایشی و رفتاری جامعه در امر انتخاب، خرید و طبخ غذا (12) (الف)
141. بهبود کیفیت زنجیره گندم، آرد و نان با تأکید بر معرفی ارقام گندم با درصد پروتئین بالا، خاصیت نانوایی بالاتر و قدرت جذب بالای عناصر ریزمغذی، غنی‌سازی آرد با عناصر ریزمغذی، کاهش درصد سبوس‌گیری و جنین‌گیری از گندم، استفاده از افزودنی‌های متناسب با نیاز بیماری‌های شایع و ارتقای فناوری پخت و افزایش تنوع نان صنعتی (12) (13) (8) (1) (الف)
142. آموزش جامع و همگانی و فرهنگ‌سازی در خصوص ابعاد مختلف امنيت غذایی به ویژه در زمینه‌های مرتبط با کیفیت و سلامت غذا، دانش‌بنيان نمودن تولید، حفظ منابع پایه، الگوی مصرف، حلال و طیب بودن غذا، پرهیز از اسراف و تبذیر، عدالت توزیعی و دسترسی همگانی به غذا، تکمیل زنجیره‌های ارزش و ارتقاء بهره‌وری مبتنی بر فرهنگ ایرانی - اسلامی و روحیه مدیریت جهادی با همکاری رسانه ملی، دستگاه‌های تخصصی مرتبط و ظرفیت‌های مردمی (12) (10) (11) (13) (الف)
143. ارتقاء دانش، نگرش و ارزش‌های جامعه در راستای امنیت غذایی پایدار با استفاده از ابزارهای مختلف ارتباط جمعی و رویدادهای اجتماعی مختلف به منظور مطالبه‌گری برای غذای باکیفیت و سالم و استفاده از ظرفیت تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد و نهادهای عمومی برای ارتقای فرهنگ غذایی (12) (4) (ب)
144. فرهنگ‌سازی اهمیت امنیت غذایی، ارتقای دانش و مهارت‌های روز در سیاست‌گذاران و مدیران به منظور لحاظ این مقوله در سیاست­ها، راهبردها و برنامه‌ریزی‌های کلان کشور و ثبات در تصمیمات و اجتناب از تغییرات مکرر سیاست‌ها  و مدیریت‌ها به عنوان یکی از ارکان مهم توسعه و حکمرانی کشور (12) (4) (ج)
145. فرهنگ‌سازی، ترویج و گفتمان‌سازی برنامه‌های کلان کشور در حوزه امنیت غذایی به منظور مشارکت حداکثری کنشگران زنجیره ارزش شامل تأمین و توزیع‌کنندگان نهاده‌ها، فرآوری‌کنندگان و فروشندگان از عمده‌فروشی تا خرده‌فروشی در تحقق آن برنامه‌ها (12) (4) (ب)
146. فرهنگ‌سازی در خصوص تأمین، تولید و توزیع نهاده‌های سالم در تولید محصولات کشاورزی و غذایی، ارتقای فرهنگ تولید محصول سالم، حلال و طیب، مطابق با سلیقه مصرف­کنندگان (12) (1) (2) (ج)
147. همکاری رسانه ملی در ترویج سبد غذایی مطلوب، اقتصادی و کم‌آب‌بر و آگاهی‌بخشی درباره خرید و مصرف مواد غذایی مفید از طریق اختصاص زمان پخش به پویانمایی‌های آموزشی و سایر برنامه‌های عامه‌پسند (12) (الف)
148. فرهنگ‌سازی مصرف آبزیان و افزایش سرانه مصرف آن در سبد غذایی خانوار (12) (1) (ب)
149. ترویج کشاورزی شهری به منظور استفاده از فضاهای عمومی با تأکید بر کاشت درختان مثمر و مشارکت عموم مردم در تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه در تولید سبزی و صیفی (12) (1) (11) (ب)
150. افزایش دسترسی به مشـاوره تغذیـه از طریق کمک به توسعه سکوهای (پلتفرم‌های) مشاوره تغذیه و ارتقای ظرفیت شـبکه‌هـای بهداشـت و درمان کشور خصوصاً در روستاها (12) (18) (ب)
151. حمایت از به‌کارگیری مؤلفه‌های فرهنگی بومی در بسته‌بندی محصولات غذایی به‌ویژه محصولات صادراتی (12) (ب)
152. پایش، پیشگیری و کنترل انواع سوءتغذیه (کم‌وزنی، لاغری و کوتاه‌قدی، اضافه وزن و چـاقی) و بیماری‌های غیرواگیر مرتبط با تغذیه (دیابت، قلبی و عروقی، انواع سرطان‌ها و پوکی استخوان) (12) (ج)
153. تأمین ریزمغذی‌های کلیدی در سبد غذایی (آهن، کلسیم، روی، ویتامین A و ویتامینD) از طریق اصلاح الگوی مصرف و تقویت شیر مدرسه، غنی‌سازی محصولات غذایی و مکمل‌یاری غذایی (12) (8) (ج)
154. انجام پژوهش‌های کاربردی و بین‌رشته‌ای در زمینه توسعه فرهنگ غذایی سالم و ایمن و گنجاندن مباحث امنیت غذایی در دروس دانش‌آموزان و دانشجویان رشته‌ها و مقاطع مختلف تحصیلی (12) (6) (ب)
155. تنوع‌بخشی غذایی و توجه به تولید و عرضه اقلام غذایی مورد نیاز غذاهای بومی - سنتی و توسعه فرهنگ‌ و دانش مصرف غذاهای بومی- سنتی، تبادل فرهنگی در غذای سالم و کاهش آسیب‌پذیری‌های ناشی از گسترش فرهنگ غذایی بیگانه‌ی ناسالم و جلوگیری از تغییر هدفمند ذائقه مصرفی مردم (12) (ج)
156. ممنوعیت تبلیغات محصولات غذایی تهدیدکننده سلامت در رسانه‌های جمعی و تبلیغ محصولات جایگزین منطبق با ذائقه مصرف‌کننده (12) (ج)
157. تدوین معیارها و ضوابط بهداشتی و تعیین میزان حداکثر مجاز مخاطرات و باقیمانده‌ها بر اساس سبد غذایی و مطالعات ارزیابی خطر (13) (الف)
158. ایجاد نظام هوشمند پایش و ارزیابی مستمر مخاطرات بهداشتی در محصولات گیاهی، دامی و مواد غذایی فرآوری‌شده و انتشار گزارش رسمی مخاطرات بهداشتی به صورت دوره‌ای با توجه به سطوح دسترسی (13) (8) (الف)
159. ساماندهی نظام عرضه داروهای دامپزشکی و آفت‌کش‌ها بر مبنای نسخه‌نویسی علمی و فرهنگ‌سازی مصرف دارو و آفت‌کش بر اساس نسخه به منظور جلوگیری از گسترش مقاومت به این مواد (13) (2) (5) (الف)
160. تدوین و به‌روزرسانی استانداردهای ملی سلامت محصولات کشاورزی خام و فراوری‌شده، ارتقاء نظام کنترل و مدیریت کیفیت فرایند تولید محصولات کشاورزی گواهی‌شده و ارگانیک (زیستی) و توسعه عرضه محصولات گواهی‌شده و دارای برچسب (13) (8) (9) (الف)
161. ارتقای استانداردهای بهداشتی کشتارگاه­ها و ساماندهی کشتار به منظور ارتقاء وضعیت بهداشت و سلامت تولید گوشت قرمز (13) (1) (الف)
162. ایجاد و تقویت ساختارهای لازم برای پایش و ارتقاء سلامت محصولات خام گیاهی در وزارت جهاد کشاورزی (13) (4) (الف)
163. گفتمان‌سازی به منظور ارتقاء سلامت در زنجیره ارزش غذا در سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان (13) (ب)
164. سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی یکپارچه و متمرکز و شفاف­سازی وظایف دستگاه‌های مسئول سلامت و بهداشت غذا در زنجیره ارزش (13) (4) (ب)
165. ایجاد و تقویت نظام ثبت، گزارش و هشدار سریع بیماری‌های غذا زاد، بیوتروریسم، طغیان‌های با منشأ مواد غذایی و مصون‌سازی محصولات غذایی در برابر انواع تهدیدات (13) (7) (ب)
166. تدوین و به‌روزرسانی معیارها و ضوابط بهداشتی در مراکز تولید، استحصال، فراوری و بسته‌بندی، حمل‌ونقل، نگهداری و عرضه محصولات خام گیاهی، فرآورده‌های خام دامی و محصولات غذایی و آموزش بهره‌برداران به منظور اجرایی کردن معیارها و ضوابط بهداشتی (13) (5) (8) (ب)
167. ایجاد نظام ملی کنترل کیفیت مواد اولیه و خام و مواد افزودنی و نگهدارنده مورداستفاده در صنایع غذایی و محصولات غذایی فرآوری شده (13) (8) (ب)
168. نظارت بر استفاده از مواد اولیه با کیفیت در تولید آفت‌کش­ها، کودها و داروهای دامپزشکی (13) (2) (ب)
169. ایجاد نظام بهداشتی برای کلیه تولیدات غذایی خام و فراوری‌شده سنتی و غیرصنعتی (13) (8) (ب)
170. توسعه و ارتقاء اعتباربخشی آزمایشگاه‌ها برای پایش آلاینده‌ها و مخاطرات مواد غذایی (13) (ب)
171. توسعه‌ نظام رتبه‌بندی کیفیت و سلامت محصولات کشاورزی و غذایی با استفاده از توان‌ بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان (13) (12) (ب)
172. حمایت از ارتقاء کمی و کیفی مکمل‌های تغذیه‌ای ساخت داخل (13) (ب)
173. تأمین کامل آب آشامیدنی سالم و بهداشتی و ارتقای کیفیت آن مشتمل بر مدیریت ایمنی و ریسک سامانه‌های آب‌رسانی از حوضه آبریز تا نقطه مصرف (13) (ب)
174. اصلاح قوانین و مقررات به منظور تعیین مجازات‌های بازدارنده در خصوص تولید و عرضه محصولات غذایی غیرمجاز، قاچاق و تقلبی تهدیدکننده سلامت عمومی جامعه (13) (ب)
175. تقویت و توسعه برنامه پایش، نظارت و کنترل دائمی محصولات و مواد غذایی تراریخته، با رعایت استانداردهای ملی ایران و حصول اطمینان از سلامت، ایمنی و تهدیدزا نبودن آن‌ها و کاهش تدریجی واردات محصولات تراریخت[6] (13) (9) (ج)
176. تدوین و تصویب قانون جامع سلامت مواد غذایی (13) (ج)

177. مدیریت دانش‌بنیان، کارامد و يکپارچه منابع آب بر اساس آمایش سرزمین و حوضه‌های آبخیز، توزیع و تحویل حجمی آب به بخش کشاورزی و کشاورزان و ارتقاء بهره‌وری آب در حوضه آبخیز، انتقال و مزرعه (14) (4) (الف)
178. استقرار الگوی کشت بر مبنای توان اکولوژيک حوضه‌های آبخیز و آب قابل برنامه‌ریزی (14) (1) (15) (17) (الف)
179. توسعه عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در چارچوب مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز (14) (الف)
180. بهبود نظام سنجش، پایش و ارزیابی منابع و مصارف آب کشور (14) (الف)
181. تعادل‌بخشی به سفره‌های آب زیرزمینی و منابع آب سطحی و مسلوب‌المنفعه نمودن چاه‌های غیرمجاز به منظور کاهش برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی و جلوگیری از فرونشست زمین (14) (15) (الف)
182. تکمیل و نوسازی شبکه‌های آبیاری و زهکشی به‌ویژه در اراضی تحت پوشش سدها (14) (الف)
183. توسعه الگوهای شورورزی در تولید محصولات کشاورزی و معرفی ارقام جدید مقاوم به شوری (14) (1) (15) (الف)
184. استحصال آب بیشتر از محل کاهش تبخیر، کنترل سیلاب‌ها، آب‌های سبز و نامتعارف و بازچرخانی آب (14) (ب)
185. احیاء و نوسازی قنات‌ها با تأکید بر توسعه و به‌کارگیری روش‌های نوین، نوآورانه و کم‌هزینه به‌منظور رقابت‌پذیر شدن این شیوه در مقایسه با سایر روش‌های ذخیره‌سازی آب (14) (ب)
186. انتقال صنایع آب‌بر به نزدیکی سواحل و پایانه‌های صادراتی (14) (19) (ب)
187. جايگزينی توليد برق از منابع آبی و استفاده از سایر انرژی‌ها با به‌کارگيری فناوری‌های نوين و مشارکت بخش خصوصی (14) (ب)
188. سیاست‌گذاری تشویقی و پیش‌بینی‌پذیر به منظور ساماندهی صادرات و واردات آب مجازی با در نظرگرفتن اولویت‌ها و مدیریت ریسک (14) (9) (ج)
189. بازنگری در احداث و بهره‌برداری از سدهای کشور اعم از ساخته‌شده، درحال ساخت، در حال مطالعه با هدف تقويت سفره‌های آب زيرزمينی و روان‌آب‌ها در چارچوب مديريت جامع و يکپارچه حوضه‌های آبخيز (14) (ج)
190. تأمین آب تالاب‌ها و سامانه‌های محیط زیستی (14) (17) (ج)
191. جلوگیری از انواع آلودگی‌های شهری، صنعتی و ... در منابع آبی داخلی و ساحلی (14) (17) (ج)
192. جلوگیری از خرد شدن و تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی با تأکید بر خاک‌های کلاس یک، دو و سه (15) (4) (الف)
193. توسعه کشاورزی حفاظتی به منظور افزایش و نگهداری مواد آلی خاک، جلوگيری از فرسايش و شور شدن خاک‌های زراعی (15) (7) (17) (الف)
194. ارتقاء شاخص‌های حاصلخیزی خاک و مواد آلی خاک (15) (2) (الف)
195. تهیه نقشه­های مدیریت‌پذیر (25000:1)، پایش خاک‌های کشور و کاهش شوری و آلودگی‌های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک (15) (ب)
196. افزايش ضريب نفوذ دانش و فناوری، تجهیز زیرساخت‌های هواشناسی و اطلاع‌رسانی هوشمند به بهره‌برداران بخش کشاورزی (16) (5) (7) (الف)
197. ایجاد سامانه جامع پیش‌بینی، پیش‌آگاهی و هشدار مخاطرات اقلیمی و حوادث غیرمترقبه در بخش کشاورزی و اطلاع‌رسانی به‌موقع در مناطق پرخطر و آسیب‌پذیر به‌منظور انجام اقدامات پیشگیرانه و جبران خسارات (16) (ب)
198. ارائه گزارش‌های دوره‌ای به منظور پیش‌بینی موارد آسیب‌پذیری بخش کشاورزی و غذا از تغییر اقلیم و اتخاذ راهکارهای فناورانه و نوآورانه سازگاری و مقابله با تغییر اقلیم و نوسانات آب و هوایی در بخش کشاورزی و غذا (16) (7) (ب)
199. تقویت سیستم‌ها و امکانات تشخیصی قرنطینه‌ای و مرزبانی زیستی منطبق با اصول نوین پدافند غیرعامل (16) (17) (ب)
200. تعیین میزان وابستگی تولید محصولات کشاورزی به اقلیم و برنامه‌ریزی به منظور کاهش اثرات و سازگاری با تغییر اقلیم با همکاری سایر کشورها، سازمان‌ها و مراکز علمی بین‌المللی (16) (17) (ج)
201. حفاظت و مدیریت پایدار منابع طبیعی و افزایش توان اکولوژیک (ظرفیت قابل تحمل و توان بازسازی) در قالب طرح‌های جنگل‌داری، مرتع‌داری و بیابان‌زدایی (17) (الف)
202. ارزش‌گذاری اقتصادی کارکردها و خدمات اکوسیستمی (منابع طبیعی) در حساب‌های ملی (17) (الف)
203. غنی‌سازی مراتع با تأکید بر ارتقاء دانش و فناوری و توسعه زیرساخت‌ها و تجهیزات مورد نیاز از قبیل فرآوری و پوشش‌دهی بذر، استفاده از پهپاد برای توزیع بذر و سایر نهاده‌ها در مراتع، فناوری‎های ارتقاء آبخوان‌داری، استفاده از تصاویر ماهواره و پردازش تصویر جهت مدیریت مراتع (17) (1) (7) (8) (ب)
204. هوشمندسازی نظام سنجش، پایش و ارزیابی منابع طبیعی و ارزیابی اثربخشی طرح‌ها و فعاليت‌های اجرایی در این حوزه با بهره‌گیری از فناوری‌هایی مانند ماهواره‌های سنجش از دور، وسایل هوایی و زمینی بدون سرنشین و حسگرهای تشخیص و اندازه‌گیری نوری (17) (7) (ب)
205. تمهید مشارکت واقعی بهره‌برداران در حفاظت، احياء و بهره‌برداری مسئولانه از منابع طبيعی و تدوین و اجرای قوانین و مقررات لازم (17) (4) (ب)
206. مهار عوامل ناپايداری منابع طبيعی و بيابان‌زا و کنترل کانون‌های تولید گردوغبار و فرسايش خاک با همکاری سایر کشورها، سازمان‌ها و مراکز علمی بین‌المللی (17) (15) (ج)
207. تبدیل حفاظت از منابع طبیعی به فرهنگ عمومی با استفاده از ظرفيت‌های آموزش و پرورش، آموزش عالی و رسانه‌ ملی، رسانه‌های جمعی و سازمان‌های مردم‌نهاد (17) (5) (12) (ج)
208. ارتقای فرهنگ مدیریت دانش‌بنیان تولید و امانت‌مداری در بهره‌برداری از منابع پایه تولید شامل آب، خاک و تنوع زیستی در  بهره‌برداران از طریق برگزاری انواع برنامه‌های آموزشی ترویجی انفرادی، گروهی و انبوهی(17) (12) (ج)
209. ارزیابی اثرات برنامه‌های توسعه کشور بر محیط زیست و منابع طبیعی (17) (ج)
210. استعدادیابی و شناسایی اراضی مستعد برای توسعه زراعت چوب و تأمین زیرساخت‌های موردنیاز (از جمله تأمین منابع آبی) برای زراعت چوب در این اراضی (17) (ج)
211. مدیریت واحد توسعه روستایی و عشایری با توجه به نقش اساسی این مناطق در تأمین امنیت غذایی (18) (4) (الف)
212. طراحی الگوی مناسب توسعه روستایی و عشایری تولیدمحور متناسب با الگوی توسعه کشاورزی با تأکید بر حفظ روستاها و عشایر تولیدی و جلوگیری از یکجانشینی عشایر و تبدیل روستا به شهر (18) (19) (الف)
213. کاهش فاصله برخورداری مناطق روستایی و عشایری با مناطق شهری و جلوگیری از رها کردن شغل کشاورزی و مهاجرت بی‌رویه از طریق به‌صرفه شدن ارائه خدمات عمومی در این مناطق (18) (19) (الف)
214. طراحی الگوی مناسب برای توسعه گردشگری کشاورزی به‌ویژه از طریق حمایت از سکوهای (پلتفرم‎های) گردشگری و توانمندسازی روستائیان و عشایر، با تأکید بر امنیت زیستی و رعایت قوانین عرصه‌های کشاورزی (18) (11) (12) (الف)
215. ارائه فرصت‌های سرمایه‌گذاری سودآور به روستائیان، حمایت از سرمایه‌گذاری و اعطای تسهیلات مناسب برای افزایش فرصت‌های شغلی و تنوع‏بخشي به مشاغل روستايي و عشايري (18) (3) (ب)
216. توسعه نظام ترویج روستایی در بخش کشاورزی با تأکید بر استفاده حداکثری از ظرفیت‌های محلی و ارائه خدمات ترویجی و مشاوره توسط بخش خصوصی (18) (5) (ب)
217. توانمند‌سازی زنان به‌ویژه زنان روستایی‌، عشایر و حاشیه شهرها در زمینه‌ غذا و تغذیه سالم (18) (12) (ب)
218. شناسایی و احیاء دانش‌های بومی و میراث غنی کشاورزی ایران و تلفیق آن‌ها با دانش‌های نوین به منظور توسعه کشاورزی، روستایی و عشایری و توسعه زنجیره ارزش (18) (11) (ج)
219. آینده پژوهی و رصد تغییرات جمعیتی و برآورد نیازهای تغذیه‌ای جامعه‌ی ایرانی مرتبط با این تغییرات (19) (ب)
220. ساماندهی تنش‌های جمعیتی و کنترل مهاجرت‌های بی‌رویه به شهرها و مناطق شمالی و حاصلخیز (19) (14) (17) (ج)
221. باز توزيع فضايي و جغرافيايي جمعيت به منظور حفظ و جذب جمعيت در سواحل خلیج‌فارس و درياي عمان متناسب با ظرفيت زيستي (19) (ج)

ماده 7- سازوکار اجرایی نمودن و نظارت بر اجرای سند

• دفتر مقام معظم رهبري (مدظله‌العالی)
• دفتر رئيس جمهور
• مجلس شوراي اسلامي
• شورای نگهبان قانون اساسی
• قوه قضائیه
• ديوان محاسبات كشور
• معاونت امورمجلس رياست جمهوري
• معاونت حقوقي رياست جمهوری
• اداره كل تدوين و تنقيح قوانين و مقررات نهاد رياست جمهوري
• دفتر بازرسي ويژه رئيس جمهور
• وزارت دادگستري (براي درج در روزنامه رسمي كشور)
• اداره کل حوزه ریاست و روابط عمومی
• دفتر امور شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای معین
• و اداره کل امور حقوقی و مجلس ابلاغ مي‌شود.