پیرو سخنان رهبر معظم انقلاب (مدظلهالعالی) در دیدار چهارشنبۀ هفتۀ گذشته (مورخ 17 /7 /1398) با نخبگان و استعدادهای برتر کشور مبنی بر مطالبۀ اجرا و بهروزرسانی «سند راهبری کشور در امور نخبگان» توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ بهعنوان سندِ بسیار مهمِ ضمن بازنشر این سند، نگاه کوتاهی بر برخی از نکات مهم عنوانشده در این سند خواهیم داشت:
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی«سند راهبردی کشور در امور نخبگان» در جلسۀ 248 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 11 /7 /1391 به تصویب رسیده است. در این سند سعی شده با استفاده از روش «چرخة سياستگذاری» ضمن تعريف مفاهيم مرتبط با «نظام نخبگاني» و «اجتماع نخبگاني»، «چشمانداز و اهداف كلان»ِ سند تبيين شود.
همچنین با شناسايي «مسائل اصلي نظام نخبگاني» در کشور، «راهبردهاي كلان و راهبردهاي ملي» براي مواجهه با اين مسائل، بيان و ذيل هر راهبرد، مجموعة «اقدامهاي ملي»ِ مورد نياز تشريح شده و در پايان نيز چگونگي «تقسيم کار ملي» مطرح شده است. علاوه بر اينها، سند متضمن پيوستي است كه در آن مهمترين رويكردهاي سند و نيز موضوعهاي اساسيِ اجتماع نخبگاني مورد توجه قرار گرفته است.
گفتنی است که بنیاد ملی نخبگان، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، حوزۀ علمیه، وزارت آموزش و پرورش، فرهنگستانهای چهارگانۀ جمهوری اسلامی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، وزارت کشور، سازمان صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیت اجرای این سند را برعهده دارند.
در فصل اول این سند ذیل عنوان «تعاريف مفاهيمِ مرتبط با نخبگي»، مفاهیمِ بهکاررفته در سند معنا شدهاند که برخی از این مفاهیم عبارتنداز: نخبه، صاحب استعداد برتر، فعاليت نخبگاني، گروه نخبه، گروه صاحب استعداد برتر، اجتماع نخبگاني و نظام نخبگاني.
در فصل دوم، یعنی «سند راهبردي کشور در امور نخبگان»، ذیل عنوان «چشمانداز و اهداف کلان» موارد ذیل مورد اشاره قرارگرفته است:
در بخش چشمانداز چنین آمده است: جامعۀ نخبگاني مطلوب، جامعهای است پویا که در آن اجتماعات نخبگانی در چارچوب ارزشهای اسلامی – ایرانی و مبتنی بر اقتضائات نظام جمهوری اسلامی ایران، فرصت رشد و شکوفایی حداکثری را بر پایۀ تنوع استعدادها و توانمندیهای خود به دست آورد و ضمن حل مسائل جامعه، تدبیر امور تحول آن را دست میگیرد.
همچنین در بخش اهداف کلان موراد ذیل مورد اشاره قرار گرفته است:
1- ايجاد زمينههاي شناسايي، رشد و شکوفايي حداکثري استعدادهاي فردي و گروهي و ارتقای ابعاد معنوی و دینی آنها
2- تحقق نظام جامع «اخلاق نخبگي» مبتني بر آموزههاي اسلامي و تلاش براي ترويج آن، بهمنظور رشد اخلاقي و معرفتي اجتماع نخبگاني و مصونسازي آنان
3- رفع موانع فعاليتهاي نخبگاني، افزايش ظرفيت اجتماع نخبگاني و فرصتسازي مناسب بر اساس اصول عدالت و انصاف
4- وسعتبخشیدن به دایرة نخبگی و بهرهگيري حداکثري از توان اجتماع نخبگاني در مديريت تحولات کشور در سطح ملی و بینالمللی
5- مديريت هدفمند گردش نخبگان و پيشگيري از خروج نخبگان از چرخة خدمت به جامعه
6- تبیین و تنظیم مسئولیتها و حقوق متقابل اجتماع نخبگاني و جامعه و افزايش حس دلبستگی ملی آنان در چارچوب گفتمان نظام اسلامي
7- زمينهسازي شناخت و همكاري متقابل نخبگان مسلمان در سراسر جهان بهمنظور تحقق بينالملل اسلامي و برپايي تمدن نوين اسلامي
8- جذب نخبگان در سطح جهاني.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در فصل دوم این سند، ذیل عنوان «راهبردهای کلان و اقدامهای ملی»، راهبردهای کلان به این صورت دستهبندی شدهاند:
راهبرد کلان 1: استقرار نظام شناسايي و هدايت اجتماعات نخبگاني
راهبرد کلان 2: توانمندسازي اجتماعات نخبگاني در چارچوب گفتمان اسلامي- ايراني
راهبرد کلان 3: زمينهسازي براي اثرگذاري افراد و گروههاي نخبه در جامعه
راهبرد کلان 4: ارتقاي نظام سياستگذاري و مديريت امور نخبگان.
در فصل چهارم هم ذیل عنوان «چارچوب نهادي و الزامات اجرايي در نظام نخبگاني كشور»، نهادهای مجری و ناظر بر اجرا و همچنین اقدامات لازم برای اجرای هرچه بهتر سند، مورد اشاره قرارگرفته است.
گفتنی است که پیرو دستور مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) مبنی بر تکلیف شورای عالی انقلاب فرهنگی در بهروزرسانی و مطالبۀ تحقق «سند راهبردی کشور در امور نخبگان»، دکتر سعیدرضا عاملی روز شنبه (مورخ20 /7 /1389) طی دو نامۀ جداگانه خطاب به دکتر سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیسجمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان و دکتر منصور کبگانیان، دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، از آنان خواست که تمهیدات لازم برای بهروزرسانی «سند ملی نخبگان» را فراهم سازند.
همچنین دکتر عاملی طی نامهای دیگر به دکتر ستاری، رئیس بنیاد ملی نخبگان خواستار ارائۀ گزارش این بنیاد برای طرح در جلسۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی شد که متن این نامه را میتوانید اینجا بخوانید.
همچنین علاقهمندان میتوانند متن کامل «سند راهبری کشور در امور نخبگان» را
اینجا مطالعه کنند.