اگر یک معلم با این نگاه به مدرسه برود که باید از دانش‌آموز چیزی یاد بگیرد روش کار او خیلی فرق می‌کند زیرا به دانش‌آموز این فرصت را می‌دهد که در فرایند یادگیری فعال باشد
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تاکید کرد طبق چشم‌اندار نهایی و نیز چشم‌انداز برنامه درسی ملی دانش‌آموز فقط مصرف‌کننده نباشد بلکه تولیدکننده هم باشد.
در اولین روز از نوزدهمین نشست سراسری معاونان و نمایندگان نشریات رشد استان‌ها، علی ذوعلم در جمع معاونان و نمایندگان نشریات رشد استان‌ها و مسئولان دفتر انتشارات و فناوری آموزشی به تفاوت وضعیت مجلات رشد قبل و بعد از ابلاغ اسناد تحولی اشاره کرد و گفت: «چند سال قبل جمع گسترده و دانشمند و فرهیخته‌ای از دانشگاه‌ها، حوزه، فرهنگیان و آموزش و پرورش دور هم نشستند و مبانی نظریه تحول بنیادین را تدوین کردند. اتفاق مهمی که در مبانی نظری تحول افتاد اما در آموزش و پرورش خیلی به آن پرداخته نشد، تغییر تعریف از تربیت است. مفاهیم جدیدی در تعریف تربیت در تعلیم و تربیت وجود دارد که باعث تغییرات اساسی می‌شود اما هنوز در اذهان به درستی جا نیفتاده‌اند. البته خیلی عجیب نیست چون صدها سال است که تعریف تربیت همانی است که در اذهان همه جا افتاده است. در تعریف جدید، تربیت به سمت هویت رفته است. در اسناد تحولی آمده که تربیت بستری تعاملی برای تکوین و تعالی هویت است. حال سؤال این است که آیا تحول در سال‌های گذشته در مجلات رشد هم اتفاق افتاده است؟ در بعضی از مجلات رشد درباره سند تحول بنیادین، برنامه درسی ملی و همسوسازی مطالب خوبی نوشته شده است. اما در خود مجلات رشد اتفاق محسوسی نیفتاده است.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در تبیین جایگاه نمایندگان نشریات رشد افزود: «آیا وظیفه نمایندگان استان‌ها فقط توزیع مجلات رشد است؟ اگر اینطور باشد این موضوع با مبانی نظریه تحول مغایرت دارد. چون وقتی در آنجا بحث فطرت مطرح می‌شود، فطرت‌گرایی توحیدی به این معناست که هر فرد و هر جمعی توانایی بالقوه برای انجام کار تربیتی مخاطبان خودش را دارد. نکته مهم این است که خودش بتواند سلوکی داشته باشد تا به این توانمندی برسد. آن سلوک تربیتی که یک فرد یا جمع را توانمند می‌کند برای تربیت، بسیار مهم است. در بحث آموزش علوم به سلوک نیاز نداریم اما در بحث تربیت نیاز به چرخش از یک نگاه آموزشی رایج به یک نگاه تربیتی داریم.»
او به تعریفی که از تربیت در مبانی نظری تحول وجود دارد اشاره کرد و گفت: «تربیت با این تعریف باید خیلی چیزها را به هم بزند. الان فقط اسم تحول را داریم و در عمل تحولی اتفاق نمی‌افتد. الزامات و اقتضائات اسناد تحولی در عمیق‌ترین لایه‌های خودش در چرخش تحولی مجلات رشد چیست؟ چه دلالت‌هایی در مبانی نظری هست که روش و فرایند و راهبرد ما را تغییر بدهد؟ راهبرد ما باید تغییر کند. اولین گام این تغییر می‌تواند کاهش تمرکز در مجلات رشد باشد. باید برنامه‌ریزی کنیم که رویکرد استانی در مجلات تقویت شود. در مناطق محروم نیازهای متفاوتی وجود دارد. سبک زندگی دانش‌آموزان در این مناطق متفاوت است. آیا می‌شود با یک مجله دانش‌آموز یا نوجوان همه این مسائل را حل کنیم؟ این اصلاً شدنی نیست. خود به خود دچار کلی‌گویی می‌شویم. حرف‌هایی می‌زنیم که هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند اما هیچ مشکلی را هم حل نمی‌کند. بنابراین تغییر این راهبرد در تولید مجلات رشد خیلی مهم است.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به نقش و جایگاه معلم و دانش‌آموز در برنامه درسی ملی هم اشاره کرد و گفت: «چشم‌انداز نهایی ما باید این باشد که دانش‌آموزان تنها مصرف‌کننده نباشند بلکه تولیدکننده هم باشند. در برنامه درسی ملی هم همین چشم‌انداز برای دانش‌آموز وجود دارد. در برنامه‌درسی ملی تأکید شده که هم معلم یادگیرنده است، هم دانش‌آموز و هم دانش‌آموز یاددهنده است، هم معلم. اگر یک معلم با این نگاه به مدرسه برود که باید از دانش‌آموز چیزی یاد بگیرد روش کار او خیلی فرق می‌کند زیرا به دانش‌آموز این فرصت را می‌دهد که در فرایند یادگیری فعال باشد و به منزله یاددهنده عمل کند. مثلاً در مجله رشد مدرسه زندگی باید سلسله مقالاتی در رابطه با فراهم ساختن فضای مدرسه برای امکان نقد توسط دانش‌آموزان تدوین شود. حتی مشارکت دانش‌آموزان در هدف‌گذاری برای مدرسه بسیار مهم است هرچند همکاران این موضوع را قبول ندارند.»
ذوعلم در پایان سخنانش بر لزوم بازتعریف از کارکرد مجلات رشد تاکید کرد.
منبع: پانا
