اعضای شورای توسعه فرهنگ قرآنی در بخشی از جلسه شورا با توجه به پایان مهلت استقرار دبیرخانه ستاد حفظ قرآن در سازمان اوقاف، به بحث در مورد تعیین تکلیف این دبیرخانه پرداختند.
به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلبا فرهنگی، شصت‌وچهارمین جلسه شورای توسعه فرهنگ قرآنی بعدازظهر چهارشنبه هفتم آذرماه با حضور حجج اسلام محمد قمی، رئیس، سیدمصطفی حسینی، دبیر و اعضای حقیقی و حقوقی شورای توسعه فرهنگ قرآنی در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
در ابتدای این جلسه برخی نمایندگان دستگاه‌ها به بیان آخرین اخبار دستگاه‌های خود پرداختند، در این بخش ابتدا محمد انجم‌شعاع، مدیرعامل اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت به حمایت‌های صورت گرفته از سوی برخی مؤسسات در پویش همدلی با مردم غزه و لبنان اشاره و اظهار کرد: در یکی از استان‌ها بیش از یک کیلو طلا از سوی مؤسسات قرآنی جمع شد. برخی استان‌ها هم خودجوش برخی اقلام مورد نیاز را جمع و اهدا کردند.
وی با اشاره به اینکه جامعه قرآنی باید حمایتهایی از بخش قرآنی لبنان به عمل بیاورد، افزود: در حملاتی که به لبنان صورت گرفته برخی مراکز قرآنی از جمله جمعیت قرآنی، آسیب زیرساختی دیده است، البته دفتر مرکزی جمعیت آسیبی ندیده، اما تعدادی از ۲۲ شعبه آن در سراسر لبنان آسیب دیده است.
انجم‌شعاع بیان کرد: ده‌ها هزار نفر از کسانی که در این کشور حافظ قرآن شده‌اند بر اساس صوت استاد شهریار پرهیزکار این امر مهم را انجام داده‌اند و حضور اساتیدی چون ایشان در آن منطقه می‌تواند بسیار مفید باشد.
آخرین گزارش شبیر فیروزیان از فعالیت‌های معاونت قرآن
در بخش دیگری از این مراسم شبیر فیرزویان، معاون سابق قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که آخرین حضور او در این جلسه بود، نیز به بیان مطالبی پرداخت و گفت: افتخار خدمت به قرآن افتخار بسیار بزرگی است، در کنار آن افتخار خدمت در دولت شهید آیت‌الله رئیسی یک افتخار بزرگ دیگر است که برای من به دست آمد.
وی به ارائه گزارش کوتاهی از عملکرد خود در معاونت قرآن و عترت پرداخت و گفت: بخش زیادی از رویکرد‌های معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در دولت شهید رئیسی از سوی برادر عزیزم جناب آقای علیرضا معاف راهبری شد و انصافاً رویکرد‌های جدیدی را هم پایه‌گذاری کرد
فیروزیان با اشاره به اینکه فلسفه تشکیل معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد اتصال قرآن و هنر و فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی در این حوزه بود، بیان کرد: این معاونت تشکیل شد تا به واسطه آن قرآن کریم در سایر معاونت‌های وزارتخانه اشراب شود.
وی با اشاره به اینکه شورای توسعه فرهنگ قرآنی اجازه تضعیف معاونت قرآن و عترت را ندهد، اظهار کرد: نباید اجازه دهیم دولت سکولار شود، یکی از رویکرد‌ها و راهبرد‌های ما هم در این مدت نگاه غیر سکولار به قرآن کریم بود که نمود این امر در تک تک فعالیت‌های اجرایی شده، قابل مشاهده است.
فیروزیان یکی دیگر از مسائل راهبردی معاونت قرآن و عترت در زمان تصدی خود را توجه به فناوری‌های جدید و نقطه اتصال این فناوری‌ها با قرآن کریم بود، گفت: امسال در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برای اولین بار به موضوع هوش مصنوعی پرداخته شد و مورد توجه رئیس جمهور فقید نیز قرار گرفت. در ادامه هم به دنبال این بودیم که جشنواره هوش مصنوعی و قرآن را راه‌اندازی کنیم که عمر دولت مهلت پرداختن به این موضوع را نداد.
وی تصریح کرد: تلاش ما این بود که در این مدت وارد چالش‌های بین دستگاهی امور قرآنی نشویم و به این مسئله هم دامن نزنیم، یعنی تلاش کردیم در عین نقد‌هایی که به امور و اتفاقات داشتیم، سعی شد سطح کار‌ها پایین نیاید و کار‌ها را کوچک نکنیم.
معاون سابق قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی دیگر از راهبرد‌های این معاونت در دوران خود را توجه به موسسات مردمی برشمرد و اظهار کرد: طرح تربیت ۴۰ هزار حافظ قرآن کریم که در حال برگزاری است، اساسا مؤسسه‌محور است. علاقه‌مند بودیم قانون حفظ قرآن را با تأکید بر مؤسسات پیش ببریم.
فیروزیان در پایان تصریح کرد: رویکرد دیگر ما عضویت رسمی فعالان قرآنی در صندوق هنر بود، اگر قبلاً این کار صورت گرفته بود به صورت رسمی نبود، در این دوره این کار به صورت رسمی و با تصویب هیئت وزیران صورت گرفت. در کنار همه این راهبرد‌ها و اقدمات برجسته‌ترین کار ما در این سه سال تحول در اجرای نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم بود.
شبیر فیروزیان بعد از این مراسم راهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد تا در جلسه معارفه معاون جدید قرآن و عترت وزیر ارشاد حضور یابد.
با اهدای لوح یادبود از فعالیت‌های فیروزیان در معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قدردانی شد.
همچنین در بخش دیگری از این جلسه و در پیش دستور اول، حجت‌الاسلام والمسلمین صالحی، نماینده جامعه‌المصطفی در شورای توسعه فرهنگ قرآنی به جشنواره قرآن و حدیث المصطفی اشاره کرد و گفت: این جشنواره به طور همزمان در ۷۰ کشور و با ۳۰ هزار مخاطب برگزار می‌شود و ۳۰ رشته حدیثی و قرآنی دارد.
در ادامه این جلسه به دومین پیش دستور که ارائه گزارش وضعیت تحقق سند راهبردی پژوهش و آموزش عالی قرآن کریم بود. با توجه به درخواست وزیر علوم، تحقیقات و فناوری مقرر شد این گزارش در جلسه آینده شورای توسعه فرهنگ قرآنی و با حضور وزیر ارائه شود.
یکی دیگر از موضوعاتی که در این جلسه و در پیش از دستور‌ها مورد اشاره قرار گرفت، پیگیری برگزاری جلسه قبل از ماه مبارک رمضان شورای توسعه فرهنگ قرآنی با حضور رئیس‌جمهور بود.
انتخاب اعضا و بازرسان کمیته تخصیص
در ادامه دستور‌های اصلی به بحث گذاشته شد و در اولین دستور در مورد انتخاب اعضای کمیته تخصیص و هیأت بازرسان صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی رأی‌گیری شد. در این بخش سیدمحسن موسوی‌زاده، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی، حجت‌الاسلام حسین سلیمانی، صاحب‌نظر قرآنی عضو شورا، حجت‌الاسلام علیرضا شاهسونی، نماینده بخش مردمی شورا و سیدعلی سرابی، نماینده حقوقی عضو شورا به عنوان اعضای کمیته تخصیص صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی انتخاب شدند. در این صندوق دبیران کمیسیون‌های هفت‌گانه نیز عضویت دارند.
همچنین عباس سلیمی، محمدتقی میرزاجانی و لاله افتخاری به عنوان اعضای اصلی هیئت بازرسان صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی و رحیم قربانی نیز به عنوان عضو علی البدل انتخاب شدند.
بر اساس گزارش ایکنا در ادامه این جلسه به دومین دستور که تعیین تکلیف دبیرخانه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم بود، پرداخته شد. بر اساس این دستور مهلت استقرار دبیرخانه ستاد حفظ در سازمان اوقاف و امور خیریه به پایان رسیده است و برای ادامه این استقرار یا جابجایی دبیرخانه باید رأی‌گیری شود.
در این بخش ابتدا پیشنهاد دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی در مورد تغییر شکل ستاد به مطرح شد. بر اساس این پیشنهاد «قرارگاه مردمی حفظ قرآن کریم» در کنار ستاد حفظ راه‌اندازی شود. بر اساس این پیشنهاد ساختار قرارگاه مانند شورای ارزیابی حافظان خواهد بود و در آن از هر نهاد یک نماینده با توجه به شاخص‌ها و استاندارد‌هایی که تعریف شده است، حضور خواهد داشت. اعضای این قرارگاه رئیس را به صورت دو سال از بین اعضا انتخاب خواهند کرد.
در ادامه این بخش و پس از طرح پیشنهاد دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی، دبیر این شورا به بیان سابقه‌ای از شکل‌گیری ستاد حفظ و استقرار آن در سازمان اوقاف و امور خیریه پرداخت و گفت: بعد از اینکه مقام معظم رهبری در سال ۹۰ فرمان تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن را صادر کردند، شورای توسعه فرهنگ قرآنی احساس تکلیف کرد و به دنبال آن یک ستاد مستقل پیش‌بینی شد. سال اول این ستاد در دبیرخانه شورای توسعه مستقر بود، اما چون شورا اجازه ورود به کار اجرایی ندشت و با این کار هم‌عرض با دیگر کمیسیون‌ها قرار می‌گرفت، مقرر شد دبیرخانه ستاد حفظ به دستگاه دیگری واگذار شود.
نماینده ولی‌فقیه در استان زنجان افزود: سازمان اوقاف و امور خیریه بعد از طرح مطالبه رهبر انقلاب به صورت خودجوش جریان حفظ را آغاز کرده بود، در ابتدا و با توجه به اینکه نهاد‌های فعال‌تری نسبت به اوقاف در عرصه قرآنی حضور داشتند، اعضای شورا تمایل چندانی به استقرار دبیرخانه ستاد حفظ در سازمان اوقاف را نداشتند، اما به دلیل حجم آمادگی اوقاف در آن سال‌ها در نهایت مسئولیت کار به این سازمان داده شد.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی تصریح کرد: پیشنهاد این است که اگر قرار است ادامه فعالیت این دبیرخانه در سازمان اوقاف باشد، دبیر مستقلی تعیین شود تا تمام قد پای کار بایستد. البته تا کنون هیچ جوابی در این زمینه از سازمان اوقاف و امور خیریه دریافت نشده است.
گزینه‌های استقرار دبیرخانه ستاد حفظ
حسینی اظهار کرد: گزینه‌هایی برای استقرار دبیرخانه وجود دارد که یکی از آنها ادامه استقرار در سازمان اوقاف است، گزینه دیگر سازمان تبلیغات اسلامی و گزینه سوم هم وزارت آموزش و پرورش است.
وی افزود: در نهایت پیشنهاد خاص دبیرخانه این است که با توجه به همه سیاست‌ها و با توجه به اینکه مسئله حفظ در کشور تا کنون از سوی بخش مردمی پیش رفته است، دبیرخانه ستاد حفظ قرآن کریم با عنوان قرارگاه مردمی حفظ قرآن با یک ترکیب خاص به بخش مردمی سپرده شود. در حال حاضر در بخش مردمی مجموعه‌های کلانی همچون مهد قرآن، جامعه القرآن، بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) و ... فعالیت دارند.
بر اساس گزارش ایکنا در ادامه این جلسه که بیش از دو ساعت به طول انجامید، تعدادی از حاضران به بیان دیدگاه‌های خود در مورد این موضوع پرداختند که مهم‌ترین آنها به شرح زیر است.
به ترک فعل‌های صورت گرفته در افزایش تعداد حافظان قرآن و مطالبه رهبر انقلاب بی‌توجهی نشود و پیگیر مقصران باشیم و شورا باید واکنشی در این زمینه نشان دهد.
ستاد حفظ قرآن کریم ابتدا در آموزش و پرورش شکل گرفته و کار با سبک و سیاق خوبی هم پیش می‌رفت.
اگر قرار است اتفاقی در فرهنگ‌سازی و عمومی شدن حفظ صورت گیرد، این کار در آموزش و پرورش می‌تواند اتفاق بیفتد. آموزش و پرورش توان ورود آنها به مسیر حفظ را دارد.
موضوع حفظ قرآن و واگذاری دبیرخانه ستاد حفظ یک موضوع بسیار مهم است و نمی‌توان به راحتی و در یک جلسه در مورد آن تصمیم گرفت. باید جلساتی برگزار شود تا به تصمیمات بهتری برسیم.
این تصور اشتباه است اگر مخاطب مقام معظم رهبری در امر حفظ قرآن کریم را تنها جامعه قرآنی است، رهبر انقلاب تمامی دستگاه‌ها و تمامی نهاد‌های مردمی را مخاطب قرار داده‌اند.
بهترین شیوه برای اجرای مطالبه مقام معظم رهبری اجرای آن بر اساس طرح زندگی با آیه‌ها هست، که در آن تمام امکانات دولتی و مردمی پای کار بیاید.
قبل از هر چیز باید حُب به قرآن در کشور ایجاد شود و بعد به ساختار و ... فکر کرد.
فرایندی که برای حفظ در نظر می‌گیریم هم جنبه مادی دارد هم معنوی، در حالی که موضوع حفظ در کشور‌های دیگر به عدد و ریال پیوند نخورده و تنها به باور تکیه دارد.
مقام معظم رهبری در این مطالبه هم مخاطب را مشخص فرموده و هم ظرف را مشخص کرده‌اند و اعتقاد دارند این کار را باید به مسجد گره بزنیم.
صرف اینکه روی کاغذ قرارگاهی تشکیل شود کار پیش نمی‌رود. برای واگذاری دبیرخانه ستاد حفظ باید به انگیزه افراد نگاه کرد نه سازمان، اگر سازمانی نگاه کنیم اتفاقی نخواهد افتاد.
از آموزش و پرورش تنها برای استعدادیابی حافظان قرآن می‌توان استفاده کرد، بعد از اینکه دانش‌آموزان با استعداد شناسایی شدند، کار حفظ باید خارج از آموزش و پرورش انجام شود.
در نهایت مقرر شد این موضوع به مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی سپرده شود، این مجمع یک ماه فرصت دارد تا مطالعات مربوط به این حوزه را انجام و نتیجه را به شورا ارائه دهد.
تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن تحقق‌پذیر است
در بخش دیگری از این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی، رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی نیز به بیان سخنانی پرداخت و گفت: در موضوع حفظ قرآن کریم اگر مسائل مختلفی دخالت داشته باشد، قطعاً یک مسئله تقسیم کار است، مسئله دیگر فرایندی است که ما را به نتیجه می‌رساند هر جا این فرایند ایراد داشته باشد، باید مورد بازاندیشی و چاره جویی قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه برای تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن کریم به لحاظ مالی رقم بسیار زیادی لازم است، افزود: اگر برای تربیت هر حافظ قرآن کریم ۱۰ میلیون تومان هم نیاز داشته باشیم، حداقل رقم صد هزار میلیارد تومان لازم است و معلوم است که نمی‌توان چنین رقمی را از دولت مطالبه کرد.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی با تأکید بر اینکه یک بار برای همیشه باید فرمول و مسیر تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن را حل کنیم، گفت: اصلاً به ملزومات حافظ شدن نوجوانان فکر کرده‌ایم؟ خیلی از چیز‌ها با گفتن مشخص نمی‌شود، باید آن را تصویر کرد، خدا در قرآن مکرر برای انسان صورتگری کرده و تمام حکمت را با لایه‌هایی تصویرگری نقاشی کرده است؛ لذا باید یک بار جواب این سوال را بدهیم که فرایند رسیدن به ۱۰ میلیون حافظ قرآن باید چگونه باشد؟ اگر توانستیم جواب را به دست بیاوریم بعد می‌توانیم در مورد واگذاری آن هم فکر کنیم.
قمی با اشاره به اینکه در موضوع حفظ قرآن کریم بحث بر سر ساختار و مسئولیت نیست، گفت: تصور نمی‌کنم برنامه‌ریزی صورت گرفته تاکنون بتواند ما را به نتیجه برساند، البته زحمات را دست کم نمی‌گیرم، اما باید در مجمع مشورتی به طور واضح مشخص کنیم که از چه مسیری باید حرکت کنیم؟ شاید مشکل در روش و ابزار است؛ لذا در جلسه مجمع مشورتی فقط به این فکر نشود که دبیرخانه در کجا مستقر شود.
وی با اشاره به اینکه تجربیات ما در کار‌های محدود خوب است، بیان کرد: وقتی رقم بزرگ می‌شود کار فرق می‌کند. اگر در این مورد به یک روش خوب که مشخص کند مسیر رسیدن به ۱۰ میلیون حافظ چگونه است؟ من نیز حمایت خواهم کرد.
رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی در پایان با اشاره به اینکه کشور‌های غیر عرب‌زبان زیادی هستند که تعداد زیادی حافظ قرآن کریم تربیت کرده‌اند، گفت: با توجه به این گزاره چنین کاری در کشور ما نیز شدنی است.
اصلاح آیین‌نامه هیئت حفظ کرامت چهره‌های قرآنی
بر اساس گزارش ایکنا در بخش دیگری از این جلسه، سومین دستور که بررسی موارد اصلاحی آیین‌نامه هیئت حفظ کرامت چهره‌های شاخص قرآنی بود، به بحث گذاشته شد.
کار نگارش این آیین‌نامه از سال ۹۴ شروع شد و سال ۹۷ به تصویب رسید و مقرر شد بعد از چهار سال بازنگری شود.
از جمله اصلاحاتی که برای بازنگری پیشنهاد شد، تعیین دبیر، محل استقرار دبیرخانه و اضافه شدن حوزه علمیه به ترکیب هیئت بود که عضویت حوزه علمیه به تصویب رسید و مقرر شد، کار انتخاب دبیر و محل دبیرخانه به اعضای هیئت واگذار شود.
همچنین در این بخش بر سر موضوع اضافه شدن انجمن خادمان قرآن به این هیئت نیز بحث‌هایی صورت گرفت که در نهایت و پس از رأی‌گیری این انجمن نیز به عنوان یکی از اعضای هئیت حفظ کرامت چهره‌های شاخص قرآنی معرفی شد.
بر همین اساس اعضای این هیئت نمایندگانی از سوی سازمان تبلیغات اسلامی، شورای عالی قرآن، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان اوقاف و امور خیریه، دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی، حوزه علمیه و انجمن خادمان قرآن هستند.
آخرین دستور این جلسه هم بررسی سند راهبردی ستاد تدبر در قرآن کریم بود. با توجه به اینکه فرایند تصویب این سند پیش‌تر در کمیسیون مربوطه طی شده و قبل از آن در اختیار اعضا قرار گرفته و نکات گفته شده است، ملاحظه جدیدی وجود نداشت و لذا این سند به تصویب نهایی رسید.
منبع:ایکنا
