آیین‌نامه جدید آزمون عمومی حفظ قرآن کریم در جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ مورد بحث و بررسی اعضای این ستاد قرار گرفت و در نهایت کلیات آن به تصویب اعضا رسید و مقرر شد برخی اصلاحات از جمله موضوع تأثیر داشتن یا نداشتن درک معنا و مفاهیم قرآن کریم مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم صبح امروز ۲۹ فروردین‌ماه در دبیرخانه این ستاد واقع در سازمان اوقاف و امور خیریه و با حضور اعضh برگزار شد.
در ابتدای این جلسه و پیش از ورود به دستورها سیدمحمدجواد آل‌احمد، سرپرست دبیری شورای توسعه فرهنگ قرآنی به بیان نکاتی پرداخت و گفت: در بحث قرآن و اهداف قرآنی هر برنامه‌ای که به دست ما می‌رسد و مستلزم اجرایی شدن است، بررسی آن را برای خودمان شب قدر می‌دانیم و اگر قدر آن را ندانیم آن فرصت را از دست خواهیم داد، اگر نگاه به برنامه‌ها و اولویت کاری ما این باشد و رسیدگی‌ها را فرسایشی نکنیم به نتیجه مطلوب خواهیم رسید در غیر این صورت اگر زمان بگذرد، دچار خسران خواهیم شد.
آل‌احمد با اشاره به اینکه قدردان همه مدیران گذشته و آنهایی که در راه‌اندازی شورای توسعه نقش داشته‌اند، هستیم، افزود: آنها با اخلاص این کار را انجام داده‌اند و دستاوردهایی هم داشته‌اند.
فرصت‌هایی که برای کار قرآنی از دست می‌رود
بیری شورای توسعه فرهنگ قرآنی بیان کرد: از دست دادن زمان در برنامه‌ها یک آفت است که باید در راستای برطرف کردن آن گام برداریم. هر برنامه‌ای که تهیه می‌شود، چه برنامه‌هایی که از طریق تصویب در کمیسیون‌ها می‌آید و چه سایر برنامه‌ها باید بازه زمانی اجرا داشته باشند و مشخص باشد این طرح و این برنامه در چه بازه زمانی باید اجرایی شود. این پیوست زمانی برای هر برنامه‌ای باید وجود داشته باشد.
وی به برخی برنامه‌ها اشاره و اظهار کرد: وقتی اجرای یک برنامه و اختصاص یک بودجه دچار گذر زمان شود، دستیابی به هدف در نظر گرفته شده برای آن برنامه و آن بودجه سخت خواهد شد. ما یک برنامه‌ای با موضوع نوجوانان تصویب می‌کنیم، وقتی اجرایی می‌شود آن جامعه هدف اولیه از دایره شمولیت آن طرح خارج شده است. لذا یک دغدغه جدی ما همین موضوع است و دوستان ما در دبیرخانه شورای توسعه هم این دغدغه را دارند، این موضوع اولویت اصلی‌تری از اصل برنامه دارد.
برنامه شورای توسعه در دور جدید مدیریتی
آل‌احمد با اشاره به اینکه برنامه ما در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای توسعه فرهنگ قرآنی تحقق فرمان مقام معظم رهبری است، گفت: رهبر انقلاب در بحث قرآنی به صورت خاص مطالبه ۱۰ میلیون حافظ قرآن را مطرح کرده‌اند، وظیفه همه ما تحقق این موضوع باید باشد. هر چه غیر از این حرکت کنیم، شاید به جا باشد، اما در راستای تحقق مطالبه حضرت آقا نیست.
سرپرست دبیری شورای توسعه فرهنگ قرآنی در ادامه به بحث موازی‌کاری اشاره و اظهار کرد: بسترهای مناسبی در کشور وجود دارد که از سوی دستگاه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است، اما در این بین موازی‌کاری‌ها و عدم تحمل همدیگر تبدیل به یک آفت شده است، جامعه قرآنی باید به این سمت برود که برنامه‌ها را تقسیم کنیم، دبیرخانه شورای توسعه در این مسیر خوب قدم برداشته است، کمیسیون‌ها نیز به درستی تبیین شده و در جایگاه خودشان هستند، اما این موازی‌کاری‌ها اذیت‌کننده است.
وی بیان کرد: از این پس به این تفاهم رسیده‌ایم که طوری تقسیم کار انجام شود تا موازی‌کاری به حداقل رسیده و برنامه‌ها سر جای خود قرار بگیرد. یعنی اگر دارالقرآن می‌خواهد کاری انجام دهد در راستای برنامه‌ها و مأموریت‌ها باشد.
آل‌احمد با اشاره به اینکه برای اختصاص بودجه‌ها نظر کمیسیون، کمیته تخصیص و کارشناسان را گرفته‌ایم، گفت: سعی کرده‌ایم از این مرحله عبور کنیم تا کار به سرانجام برسد. من به عنوان عضوی از این مجموعه بابت تأخیر در اختصاص بودجه عذرخواهی می‌کنم، این تأخیر هم تعمدی نبوده است. من در عملکردها نقطه منفی ندیده‌ام و تنها نقطه منفی همین تأخیر در اختصاص بودجه بوده است که این موضوع نیز به نتیجه نزدیک شده و ان‌شاالله بتواند به نتیجه برسد.
سرپرست دبیری شورای توسعه فرهنگ قرآنی در پایان به بحث نظارت نیز اشاره و اظهار کرد: نظارت باید دقیق و هدفمند باشد، این دقت به معنای آن نیست که مشمول گذر زمان شویم. باید چیزی را تصویب کنیم که قابلیت اجرا داشته باشد. درخواست من این است که در این مسیر کمک و همفکری لازم با ما صورت گیرد. ما را نقد، تحلیل و ارزیابی کنید، اما تخریب مطلقاً ممنوع است.
به گزارش ایکنا، حمید مجیدی‌مهر، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، نیز طی سخنانی گفت: متناسب با ماموریت واگذار شده باید زیرساخت‌های بودجه‌ای هم دیده شود با این مبالغ فعلی به بسیاری از اهداف نخواهیم رسید. شورای توسعه باید به این موضوع عنایت ویژه‌ای داشته باشد. به عنوان مملکت اسلامی نباید برای بودجه قرآنی بجنگیم. با حضور دبیر جدید، حتماً ایم امر محقق خواهد شد.
مجیدی‌مهر درباره مشارکت سازمان اوقاف در تولید برنامه محفل شبکه سوم سیما گفت: چرا این برنامه موفق شد؟ به این دلیل که سه دستگاه اوقاف، تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پای کار بودند. پس می شود کارهای بزرگی را انجام داد به شرط اینکه یک هم‌افزایی وجود داشته باشد.
وی تصریح کرد: بسیاری از دستگاه‌ها در طول سنوات اخیر کار نکردن‌های خود در امور قرآنی را به بودجه‌های اندک شورای توسعه فرهنگ قرآنی گره زدند. هر دستگاهی ماموریتی و ردیف‌بودجه‌ای دارد. مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف، هیچگاه معطل دو یا سه میلیارد تومان شورای توسعه نبوده است. ما اینجا مسئولیتی داریم که باید به آن عمل کنیم، گاهی برخی دستگاه‌ها هستند، ردیف یک میلیارد تومان بودجه از شورا دارند و به خاطر پرداخت نشدن آن یک میلیارد هیچ کاری انجام نداده‌اند که بهتر است چنین دستگاه‌هایی تعطیل شوند.
مجیدی‌مهر تصریح کرد: سازمان اوقاف با ساختار فعلی شورای توسعه فرهنگ قرآنی و جایگاه آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی موافق است و قطعا به جابجایی شورا موافق نخواهد بود و من این موضوع را همینجا به صراحت اعلام می‌کنم.
آخرین وضعیت آزمون عمومی حفظ قرآن
بر اساس گزارش ایکنا در ادامه این جلسه نوبت به اولین دستور که بررسی تغییرات آیین‌نامه آزمون‌های حفظ عمومی قرآن کریم بود، رسید، در این بخش ابتدا حسین تقی‌پور، معاون آموزش و سنجش سازمان دارالقرآن الکریم به ارائه گزارشی از این آزمون پرداخت و گفت: دو نوع آزمون حفظ در سراسر کشور وجود دارد. یکی آزمون‌های حفظ تخصصی است که مخاطبان در آن در پنج سطح ارزیابی می‌شوند. این آزمون ۲۰ سال سابقه اجرا دارد و در طول سال به طور میانگین بین ۸ تا ۱۰ هزار نفر در آن حضور می‌یابند.
وی افزود: از سال ۱۳۹۹ تصمیم گرفته شد در کنار آزمون‌های حفظ تخصصی به موضوع حفظ عمومی قرآن نیز پرداخته شود. با این وجود عملاً از سال ۱۴۰۰ بحث اعطای مدرک حفظ عمومی قرآن در سازمان دارالقرآن کلید خورد. برای اجرایی شدن این طرح چند اقدام انجام شد. در مرحله اول دبیرخانه آزمون‌های عمومی را در سازمان دارالقرآن مستقر کردیم و یک دبیرخانه‌ای متناظر با دبیرخانه مرکزی نیز در استان‌ها شکل گرفت. در ادامه، کمیته فنی را در استان‌ها راه‌اندازی کردیم، این کمیته در هر استان بین سه تا پنج عضو دارد.
تقی‌پور با اشاره به اینکه گام چهارم برای برگزاری این آزمون‌ها تعیین مراکز مجاز اخذ آزمون بود، گفت: تفاوت آزمون تخصصی و عمومی در این است که آزمون تخصصی سالی یک بار است، اما آزمون عمومی محدودیت ندارد، نگاه ما این است که مراکز مجاز متعدد باشد و هر حافظ قرآن در هر زمان و هر مکان آمادگی داشته باشد، بتواند برود آزمون بدهد و مدرک را دریافت کند. در حال حاضر ۱۵۰۰ مرکز مجاز اخذ آزمون فعال است.
معاون آموزش و سنجش سازمان دارالقرآن الکریم با اشاره به دیگر گام‌ها برای اجرایی‌سازی آزمون حفظ عمومی قرآن، بیان کرد: در نهایت از اواخر سال ۱۴۰۰ شروع به برگزاری آزمون کردیم. گام آخر بازبینی آیین‌نامه این آزمون‌ها یک سال پس از اجرای آن است. با توجه به اجرای آزمون‌ها طی یکسال گذشته بازخوردهایی دریافت شده و نیاز به بازنگری آیین‌نامه را ضروری ساخت.
وی در پایان به مباحث مالی این آزمون اشاره و اظهار کرد: در بحث‌های مالی چند بخش مختلف برای حمایت از طرح آزمون حفظ عمومی پیش‌بینی شد که شامل حمایت از دبیرخانه، حمایت از حافظان، حمایت از مربیان حفظ و حمایت از موسساتی که به صورت تخصصی کار حفظ انجام می‌دهند، بود. باید از این چهار گروه حمایت‌های لازم صورت می‌گرفت که از سال ۱۴۰۰ تا کنون این اتفاق نیفتاده است.
بر اساس گزارش ایکنا دومین دستور این جلسه هم با موضوع حفظ عمومی قرآن کریم بود و بحث در مورد تغییرات آیین‌نامه این آزمون بود. برگزارکنندگان آزمون پس از برگزاری آن طی یک سال گذشته بازخوردهایی دریافت کرده و تغییرات را ضروری کرده است.
در این بخش هر یک از اعضا نظرات خود را در مورد تغییرات لحاظ شده اعلام کردند و در نهایت کلیات آیین‌نامه به تصویب رسید، اما بر اجرای برخی تغییرات در آن تأکید شد. در دستور دوم بیشترین بحث‌ها به توجه و میزان تأثیر درک معنا و مفاهیم قرآن کریم در آزمون‌های حفظ عمومی قرآن کریم بود.
وضعیت درک معنای قرآن در آزمون عمومی حفظ
همچنین یکی دیگر از موضوعات اصلاحی شرط سنی ممتحنین بود که قرار شد ۲۲ سال در نظر گرفته شود. این در حالی است که در آیین‌نامه پیشنهادی این سن ۲۰ سال در نظر گرفته شده بود و بنا شد این مورد به صورت تبصره بیاید و در اولویت آخر باشد، یعنی اگر استانی ممتحن مناسب نداشته باشد که داور باشد یا دارنده مدرک تخصصی باشد، در آن استان‌هایی که کمبود ممتحن است با تشخیص کمیته فنی استان از این تبصره مورد لحاظ قرار گیرد.
مورد دیگر اضافه شدن کمیته هماهنگی با حضور نمایندگانی از اتحادیه تشکل‌های قرآنی مردم نهاد، وزارت ارشاد، سازمان اوقاف، وزارت آموزش و پرورش و سازمان تبلیغات اسلامی بود. این کمیته ذیل دبیرخانه استانی است و به منظور هماهنگی جهت امور اجرایی و عملیاتی آزمون فعالیت خواهد کرد.
همچنین در مورد میزان تأثیر درک معنا و مفاهیم آیات در آزمون عمومی حفظ قرآن کریم که بخش زیادی از زمان این جلسه را به خود اختصاص داد، با توجه به نرسیدن به نتیجه قطعی مقرر شد، تصمیم‌گیری در مورد این موضوع به شورای فنی آزمون عمومی حفظ قرآن ارجاع شود و تصمیم آن شورا به منزله مصوبه ستاد تلقی شود.
در پایان با توجه به اتمام زمان جلسه نوبت به سومین دستور که ارائه گزارش بودجه سال ۹۸ بود، نرسید. در این بخش مقرر شد با توجه به اهمیت دستور سوم، جلسه آینده ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم در نیمه اول اردیبهشت‌ماه برگزار شود.
