ارائه گزارشی پیرامون ساز و کار جدید رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور

به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ابتدای این جلسه دکتر خاکی صدیق معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به ارائه گزارشی پیرامون ساز و کار جدید رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور پرداخت.
وی با اشاره به تصریح مقام معظم رهبری پیرامون اجرای نظام رتبه‌بندی برای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: نظام رتبه‌بندی باید با توجه به شاخص‌های بین‌المللی به منظور زمینه‌سازی و هم‌راستایی با برنامه مرجعیت علمی کشور باشد.
دکتر خاکی صدیق تصریح کرد: ساختار اجرایی قابل اتکا، روشن بودن ارکان و عناصر، به رسمیت شناختن تنوع مؤسسات و مأموریت‌های ایشان، کیفیت‌گرایی، جامع‌نگری، شفافیت و استفاده از داده‌های مطمئن از ویژگی‌های اصلی طرح رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی بوده  است که مفاد آن در حال تدوین است.

وی افزود: طرح رتبه‌بندی برای پژوهشگاه‌ها و سایر زیرنظام‌های آموزش عالی نیز در دستور کار می‌باشد.
در ادامه اعضا به بیان نظرات و پیشنهادات خود پیرامون گزارش مذکور پرداختند.
دکتر سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی گفت:‌ نظام رتبه‌بندی ارائه شده با معیارهای مندرج در سند دانشگاه اسلامی تطابق ندارد و با شاخص‌های واحد نمی‌توان برای تمامی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی که کارکردهای مختلف دارند اقدام به اعمال سیاست کرد و نیاز است که برای سنجش و مقایسه دانشگاه‌های مختلف معیارهای سنجش متفاوتی را لحاظ کرد.
وی افزود: از طرفی دیگر بسیاری از شاخص‌ها از جمله تعداد نشریات یک دانشگاه یا امکانات رفاهی و... در این طرح دیده نشده است.
رئیس دانشگاه آزاد: نیاز است تا به شکلی اساسی به تحول در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها اقدام شود.
دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت:‌ هیچ ارتباطی بین نظام رتبه‌بندی ارائه شده با راهبردها و اقدامات مندرج در سند دانشگاه اسلامی به چشم نمی‌خورد و در این زمینه نیاز است تا به شکلی اساسی به تحول در رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور اقدام شود.
دکتر عاملی: دانشگاه‌ها باید با خودپژوهی در زمینه رتبه‌بندی، اثرگذار باشند
دکتر عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در رابطه با شاخص‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها لازم است دسته‌بندی مشخصی از شاخص‌های عام و بین‌المللی از یک طرف و شاخص‌های خاص و بومی از طرف دیگری داشته باشیم.
دکتر عاملی با اشاره به اینکه شاخص‌ها، جهت‌دهنده اهداف و مسیر پیش‌روی دانشگاه‌هاست، تصریح کرد:‌ نیازمند یکسری شاخص‌های عام هستیم که با شاخص‌های دنیا مشترک بوده و نگاه بین‌المللی داشته باشد؛ اما در عین حال باید به دستاوردها و شاخص‌های بومی و خاص نیز توجه داشته باشیم.
وی افزود: در رابطه با شاخص‌های خاص، می‌توان رتبه‌بندی‌ها را براساس رشته‌های مختلف دانشگاهی اعمال کرد تا منطبق با رشته‌های مختلف، شاخص‌های مرتبطی لحاظ شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: دانشگاه‌ها باید با خودپژوهی در زمینه رتبه‌بندی، اثرگذار باشند و با انتشار مستندات خود در سایت دانشگاه در زمینه رتبه‌بندی و توسعه دانش فعال باشند.
وی تأکید کرد:  نیاز است تا به موازات تدوین شاخص‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها، سامانه هوشمند شاخص‌ها نیز تدوین شود تا به مجرد به وجود آمدن «داده‌ها»، در فضای علمی و بستر اینترنت انعکاس پیدا کند.
دکتر عاملی خاطرنشان کرد: با تفکیک دانشگاه‌های محور در چهار حوزه علوم‌انسانی، علوم‌پایه، علوم‌پزشکی و علوم‌مهندسی می‌توان برای اجرایی‌سازی شاخص‌های کمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی اقدامات مؤثرتری صورت داد.
دکتر ابراهیم کلانتری معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد:‌ ضمن رعایت ویژگی‌های مختلف دانشگاه‌های علوم انسانی، صنعتی، پزشکی و... در طرح رتبه‌بندی، باید نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی با اسناد بالادستی از جمله سند دانشگاه اسلامی تطابق داده شود.
دکتر عبدالحسین خسروپناه معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی گفت:‌ توجه به نیازهای بومی استانی و ضریب مشخص برای شاخص‌های کیفی اثرگذار، از مواردی است که در تدوین شاخص‌های مذکور باید مورد توجه باشد.
وی پیشنهاد کرد: شاخص‌های بخش فرهنگی ـ تربیتی و مدیریت هم باید لحاظ شود. می‌توان از ظرفیت پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) در جهت اجرای طرح رتبه‌بندی دانشگاه‌ها استفاده نمود.
مهندس نوید ادهم دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش پیشنهاد کرد: شاخص‌های رتبه‌بندی به دو دسته عام و خاص تقسیم‌بندی شود و شاخص‌هایی مانند موفقیت دانشگاه در تربیت شهروند در تراز جمهوری اسلامی باید لحاظ شود. همچنین می‌توان از ظرفیت جهاد دانشگاهی برای اجرای نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها استفاده کرد.

دکتر جبارعلی ذاکری، رئیس دانشگاه علم و صنعت گفت: دانشگاه‌های هنر و دانشگاه‌های صنعتی باید با شاخص‌های منطبق با ظرفیت‌های خودشان سنجیده شوند. شاخص‌های ارائه شده توازن لازم را ندارند.
وی افزود: توجه به شرایط تحریمی موجود، مشارکت‌های گروهی و اعمال مزایا برای حرکت دانشگاه‌ها به سوی دانشگاه نسل سوم، زمان ماندگاری دانشجو در دانشگاه، چرخه مراکز نوآوری از جمله مواردی است که باید در تدوین شاخص‌های بومی رتبه‌بندی دانشگاه‌ها مورد توجه باشد.
دکتر صالحی معاون فرهنگی سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دانشگاه‌ها گفت:‌ در سند دانشگاه اسلامی ایجاد نهاد فراملی برای ارزیابی دانشگاه‌ها تصریح شده است. می‌توان برای بازبینی شاخص‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها از کمیته ‌های شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی استفاده کرد تا پیش‌نویس اولیه از شاخص‌ها در حوزه مأموریت خود را ارائه کنند و سپس نتایج در شورا تلفیق شود.
دکتر سقزچی معاون خط‌مشی‌گذاری شورای اسلامی شدن دانشگاه ها با اشاره به تلاش های صورت پذیرفته در تدوین پیش‌نویس شاخص‌ها بیان کرد: باید مزیت کلیدی این طرح احصاء شود تا وجه تمایز آن با سایر نظامات رتبه‌بندی بین‌المللی احصاء شود.
همچنین تعریف مأموریت‌گرایی برای دانشگاه‌ها براساس مزیت‌های نسبی، ارائه مدلی بومی، تدوین شاخص‌های پیش‌برنده، لحاظ کردن کارکردهای اخلاقی، فرهنگی و مدیریتی و اجرای طرح به صورت پایلوت از دیگر نکات مطرح شده توسط وی بود.
رتبه‌بندی دانشگاه‌ها تحت تأثیر قدرت‌های بزرگ قرار دارد
دکتر جاسبی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه رتبه‌بندی دانشگاه‌ها تحت تأثیر قدرت‌های بزرگ قرار دارد خاطرنشان کرد:‌ دانشگاه‌ها باید برای حل مشکلات جامعه نیز به ارائه راه‌حل اقدام کنند و انتظار اصلی از شوراهای تخصصی همچون شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، تدوین شاخص-های ناظر به نیازهای بومی و مسائل کشور برای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها است.
وی افزود: همین که در حال حاضر بسیاری از مقالات ایرانی به دلیل تحریم رد می‌شوند، سبب می‌شود رتبه-بندی ایران براساس تعداد مقالات علمی حقیقی نباشد.
حجت‌الاسلام و المسلمین رستمی: به تصویب نظام رتبه‌بندی بومی و متناسب با شأن شورای عالی انقلاب فرهنگی نیاز داریم
حجت‌الاسلام و المسلمین رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دانشگاه‌ها با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری پیرامون توجه به نگاه اسلامی- ایرانی در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی گفت: نیاز داریم تا با نگاهی مکمل به تصویب نظام رتبه‌بندی بومی متمایز و متناسب با شأن شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان قرارگاه فرهنگی نظام اقدام کنیم. 
وی افزود: در این رابطه لازم است تا مجموعه‌های ذی‌نفع با تشکیل کارگروهی مرتبط، به ارائه نهایی شاخص-های مربوطه اقدام کنند و این شاخص‌ها به گونه‌ای باشد که آن اولویت‌های بومی، ملی، فرهنگی و ایرانی اسلامی در آن لحاظ شود.
دکتر سیدحسن امامی رضوی گفت: باید بحث نظام اعتباربخشی بین‌المللی هم دیده شود و‌ می‌توان وزن‌دهی بین حوزه‌های مختلف علمی را حذف کرد و تنها به رتبه‌بندی دانشگاه‌ها اکتفا نمود.
دکتر غلامی: در نظر داریم ساماندهی آمایش آموزش عالی را از ابتدای سال 99 ابلاغ کنیم
دکتر غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به مصوبه ساماندهی آمایش آموزش عالی و نظام رتبه‌بندی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین شده خاطرنشان کرد: اجرایی‌شدن این مصوبات مورد توجه جدی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.در این رابطه آمایش آموزش عالی کشور در حال نهایی شدن است تا وارد فاز اجرایی شود و به زودی به دانشگاه‌ها ابلاغ خواهد شد.
وی افزود: در رابطه با طرح نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها نیز می‌توان با تجمیع آرای دستگاه‌های متولی و کمیته‌های مربوطه به نهایی‌سازی شاخص‌های این طرح اقدام و در جلسات شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به تصویب و ابلاغ نهایی رساند.
دکتر غلامی خاطرنشان کرد:‌ در نظر داریم ساماندهی آمایش آموزش عالی را از ابتدای سال 99 ابلاغ کنیم.