حجت الاسلام والمسمین دکتر حمید پارسانیا در مراسم افتتاحیه «پنجمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی ـ اسلامی اظهار کرد: چیستی علوم انسانی و هویت آن پیوسته به امور متعدد و متکثری باز می گردد، بنیادهای معرفتی و نحوه سلوک و زیست محیطی که در آن علوم شکل می گیرند، همه به این موضوع مرتبط هستند.
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: ما در جهان امروز با صورت ویژه ای از علوم انسانی مواجه ایم، جامعه ما و محیط آکادمیک نظیر دیگر جوامع متاثر از معنا هستند و نسبتی بین علوم انسانی، علوم اجتماعی و علوم طبیعی دیده می شود. همچنین نسبتی میان علوم انسانی و انسانیات نیز وجود دارد.
حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا اضافه کرد: حوزه انسانیات بخشی از دانشگاه ها هستند اما علم نیستند. در تعریف مورد توجه و معقول یونسکو امروز ما با معنایی از علوم انسانی مواجه ایم که به صورت غیررسمی گرفتار تزلزل است. امروز انسانیات بر علوم اجتماعی و علم غلبه یافته و رویکردهایی در گفت و گوهای علمی جریان دارد اما پیامدهای خود را هنوز نشان نداده است.
این برگزیده سومین دوره جایزه جهانی علوم انسانی بیان کرد: تحولات سریعی در حال رخ دادن است که بیش از همه ریشه در تحولات و معنای عقل دارد. تحولات علم و انسانیات و علوم انسانی متاثر از تحولاتی است که معنای عقل دارد. عقل در غرب و مسیحیت مسیری را طی کرده که با اسلام تفاوت دارد.
حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا ادامه داد: اولین حادثه در جهان غرب این بود که عقل روح القدس شد و جنبه تنزیهی خدا مغفول و عقل خود هستی، مقدس شد. در مراحل بعدی ما با تنزلات عقل مواجهیم به طوری که با غلبه حس گراییِ عقل تجربی قالب می شود و در عین حال جنبه متعالی خودش را از دست داده و یک پدیده انسانی می شود و هویت فرهنگی پیدا می کند. همچنین پس از آن یک ساخته انسانی می شود اما سرنوشت عقل در جهان اسلام مسیر دیگری را پیموده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان خاطرنشان کرد: عقل در جهان اسلام دائما در حال کاووش قرار می گیرد. عقل در جهان اسلام تا مدتی برای حفظ تجرد و تعالی و هدایت گرانه مورد توجه بوده است. نبی،‌ عقل سخنگو  عقل ناطق است، شهود معقول است و قتل عقل، قتل انبیا است. ما در جهان مدرن با قتل عقل مواجهیم. با این وجود مسئله باور و اعتقاد به عقل در فرهنگ اسلامی به برکت قرآن هنوز حضور دارد و این همان نوری است که می تواند ما را به فراسوی مرزها هدایت کند.