حجت‌الاسلام والمسلمین وحدتی شبیری، استاد حوزه، در همایش «الگوی حکمرانی شهید رئیسی»، که صبح امروز در مشهد مقدس برگزار شد، به واکاوی مکتب حکمرانی اسلامی از منظر شهید آیت‌الله رئیسی پرداخت.
به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام وحدتی شبیری سه رکن رسیدن به شهادت را مورد اشاره قرار داد و گفت: این سه رکن عبارتند از جهاد فی سبیل الله حق الجهاد: تلاشی خستگی‌ناپذیر و بی‌وقفه در راه خدا، عمل به کتاب خدا: پایبندی و عامل بودن به دستورات و آموزه‌های قرآن کریم و تبعیت از سنن و شیوه زندگی پیامبر (ص): پیروی از سیره عملی و نظری نبی اکرم (ص).
او تأکید کرد که اگر انسان این سه رکن را به درستی به کار بندد، خداوند کارت دعوت شهادت و لقاء رحمت خود را نصیب او خواهد کرد. وی جهاد را تلاش بی‌وقفه و سر از پا نشناختن در خدمت به مردم تعریف کرد و افزود که این خدمت باید با عشق مالامال به مردم همراه باشد.
حکمرانی در ترازوی غربی و اسلامی: نگاهی متفاوت
این استاد حوزه در ادامه به بحث داغ حکمرانی در جهان امروز پرداخت. وی به تأسیس دانشکده‌های متعدد در دنیا برای تربیت حکمرانان و استخراج الگوهای حکمرانی اشاره کرد. وی با یادآوری داستان تأسیس دانشکده مدیریت توسط آمریکایی‌ها در تهران پیش از انقلاب و بازدید یک دانشجوی سابق مالزیایی از آن، نشان داد که چگونه این مراکز به تربیت مدیران برای خاور دور می‌پرداختند.
حجت‌الاسلام وحدتی شبیری سپس به الگوی «حکمرانی خوب» که ابتدا توسط بانک جهانی معرفی شد و توسط بسیاری از کشورهای آفریقایی و دیگر کشورها به کار گرفته شد، اشاره کرد. او در مقابل این الگوهای غربی، بر تلاش برای استخراج الگوی حکمرانی اسلامی بر اساس منابع دینی خودمان تأکید کرد؛ تلاشی که به گفته او، در مدرسه عالی نیز به دنبال آن هستند.
شهید رئیسی؛ نماد عملی حکمرانی اسلامی
وی که افتخار همکاری نزدیک و یک سال و اندی مانوس بودن با شهید رئیسی را داشت، از نزدیک با شیوه مدیریت ایشان آشنا بود. او که به دعوت شهید رئیسی از قم به مشهد بازگشته و مسئولیت یک نهاد علمی در آستان قدس را پذیرفته بود، گفت‌وگوهای خصوصی متعدد با ایشان داشت.
حجت‌الاسلام وحدتی شبیری، شهید رئیسی را الگویی بی‌بدیل از یک مدیریت انقلابی خواند. وی به زمان‌بندی دیدارهای خود با ایشان اشاره کرد که اغلب در غروب و پس از اتمام کارهای روزمره ایشان انجام می‌شد. همچنین به حضور زودهنگام شهید رئیسی و همکارانشان در محل کار و بازدیدها، پیش از آغاز کار رسمی کارمندان، اشاره کرد که نشان از تعهد و دغدغه‌مندی بالای ایشان داشت.
اصول مکتب حکمرانی شهید رئیسی: توحید، عدالت‌خواهی و ولایت‌مداری
حجت‌الاسلام وحدتی شبیری در ادامه سخنرانی خود، به آخرین سخنرانی شهید رئیسی در کنگره جهانی امام رضا (ع)، که در همین سالن برگزار شده بود، اشاره کرد. وی این سخنرانی را تبیین نظریه و مکتب شهید رئیسی در ارتباط با حکمرانی اسلامی دانست و ابراز خرسندی کرد که علاوه بر مشاهده عملی نمونه حکمرانی اسلامی از ایشان، نظریه و مؤلفه‌های مکتب ایشان نیز تبیین و شنیده شد. شهید رئیسی در این سخنرانی بر خلاف مکاتب غربی، تأکید ویژه‌ای بر توحید به عنوان سرچشمه حکمرانی اسلامی داشت.
وی با استناد به حدیث سلسله‌الذهب امام رضا (ع) ("کلمة لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی بشروطها و انا من شروطها")، ولایت‌مداری را برآمده از عمق توحید می‌دانست و توحید ناب بدون ولایت‌مداری را ناممکن می‌خواند.
استاد حوزه همچنین به این نکته مهم اشاره کرد که از دل همین توحید، عدالت‌خواهی برمی‌خیزد. وی با نقل مستقیم عبارات شهید رئیسی، عدالت‌خواهی و ولایت‌مداری را دو رکن اساسی حکمرانی اسلامی که ریشه در توحید دارند، معرفی کرد. شهید رئیسی در سخنان خود تأکید داشت که باید حکمرانی توحیدی را از حکمرانی هارونی و مأمونی تمیز داد.
او از سخنان شهید رئیسی نقل کرد که: شما کدام جامعه‌ای می‌بینید که بحث از عدالت نباشد مبارزه با ظلم نباشد اما ما نگاهمان متفاوت است آن عدالت مبتنی بر مبانی توحیدی آن ولایتی که امام رضا علیه السلام در حدیث سلسله الذهب فرمودند که انسان بتواند خود را بسازد.
شهید رئیسی همچنین بر عدالت میدانی و اجرایی تأکید داشت و این را نکته‌ای قابل تأمل و مطالعه برای بشریت دانست. وی در پایان سخنرانی خود، به عنوان یک طلبه، پیشنهادی به دانشمندان حاضر در اجلاس داد: برای اجرای عدالت، ما به شاخص نیاز داریم. او با رد کافی بودن صرف قانون به عنوان شاخص، بیان کرد که قانون یک شاخص است، اما در کنار آن، باید همه کارگزاران در تمام ارکان، عدل را در خود ایجاد کنند.
مردم‌سالاری دینی و هدایت امام: دیدگاه شهید رئیسی
حجت‌الاسلام وحدتی شبیری در بخش پایانی سخنانش به تحلیل دیدگاه شهید رئیسی در خصوص نقش مردم در حکمرانی پرداخت. شهید رئیسی معتقد بود که اگرچه حکمرانی غربی بر مردم‌سالاری تأکید دارد، اما حکمرانی اسلامی این نکته را از خود آیه قرآن استفاده می‌کند: "لیقوم الناس بالقسط". این آیه نشان می‌دهد که مردم برای قسط قیام می‌کنند، اما هدایت آنها به وسیله امام مقتدا و هادیان سبیل انجام می‌شود. مردم خود راه عدالت را می‌روند و اجرا می‌کنند، اما این با راهنمایی و هدایت امام محقق می‌شود.
حجت‌الاسلام وحدتی شبیری در پایان، ابراز امیدواری کرد که این جلسات و گفتگوها زمینه‌ساز تحرک بیشتر جمهوری اسلامی در زمینه تربیت حکمرانان با شاخص‌هایی شود که مقام معظم رهبری طی یک سال اخیر به عنوان ویژگی‌های مرحوم شهید آیت‌الله رئیسی بیان کرده‌اند. وی اظهار داشت که ان‌شاءالله شاهد اهتمام بیشتری در نظام جمهوری اسلامی در این زمینه باشیم.
