محمدجواد محمودی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه بخش خبری ۲۱ سیما با موضوع «قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت»، افزود: ما در بحث‌های جمعیتی واقعاً یک سال - دو سال بحث نسل داریم، وقتی می‌گوییم یک نسل وقت داریم یعنی فرصت نداریم و کوتاه است و در چشم هم زدنی ممکن است افق ۱۴۳۰ بیاید و بحث سال خوردگی دامن گیر جمعیت ایران شود و تبعات خاص خود را داشته باشد بنابراین به همین خاطر است کسانی که در زمینه اقتصاد کار می‌کنند نمی‌توانند سه ماه آینده را بگویند که نرخ تورم و ... چه وضعیتی دارد.
وی گفت: از نظر علمی هم ما می‌گوییم ۷ - ۸ سال بیشتر فرصت نداریم بعد از آن دوباره شروع به کاهش پیدا می‌کند.
رئیس کمیته مطالعات جمعیت شورای عالی انقلاب فرهنگی با طرح این پرسش که چرا آن تعداد تولد‌ها کم شد؟ گفت: ما به این نتیجه رسیدیم که ازدواج‌ها دارد اتفاق می‌افتد هرچند دیرهنگام، ولی خانواده‌ها دنبال فرزندآوری نیستند، این علت بوده که باعث کاهش باروری شده و به همین علت مهم که مقام معظم رهبری سیاست‌های کلی جمعیت را دقیقاً هشت سال پیش ابلاغ کردند که به همان مناسبت هم ما امروز در روز ملی جمعیت هستیم که هفته جمعیت را داریم برگزار می‌کنیم و به همین مناسبت قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تصویب شده است.
رئیس کمیته پایش سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: الآن با حدود ۲۳ میلیون زن ۱۵ - ۴۹ سال به عنوان مخرج کسر، آخرین آمارمان می‌گوید یک میلیون و ۱۱۶ هزار تولد داشتیم. الآن نرخ رشد ما کمتر از یک درصد شده است. هم اکنون دقیقاً حدود ۶۸ صدم درصد است، سال ۹۹ حتی ۹۸ نخستین بار نرخ رشد جمعیت کمتر از یک درصد شد.
رئیس کمیته پایش سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: سال ۹۹ رشد جمعیت ما ۷۳ صدم بود با یک میلیون و ۱۱۴ هزار تولد یعنی به ازای هر هزار نفر سال ۹۹، حدود ۱۳ ممیز سه تولد به ازای هر هزار نفر داشتیم.
آقای محمودی گفت: امسال برغم این که دو هزار نفر به تولد‌های سال گذشته ما اضافه شده، نرخ رشد جمعیت ما کاهش پیدا کرده است.
وی افزود: برغم این که دو هزار نفر به تعداد تولد‌های ما اضافه شده با توجه به این که مخرج کسر به کل جمعیت ما حدود ۶۰۰ هزار نفر اضافه شده، چون نرخ زاد و ولد را می‌گوییم تعداد تولد‌ها تقسیم بر جمعیت میانه هر سال، سال ۱۴۰۰ جمعیت نسبت به سال گذشته حدود ۶۰۰ هزار اضافه شده است.
آقای محمودی گفت: این دو هزار افزایش تولد باعث نشد که نرخ رشد جمعیت ما افزایش پیدا کند و طبیعی است، چون نرخ باروری ما زیر حد جایگزین است.
رئیس کمیته پایش سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: خط قرمز این دو ممیز یک فرزند است. اگر بخواهیم ساده سازی کنیم یک دختر به جای مادر و یک پسر به جای پدر باید جایگزین شود.
وی گفت: برای کشور‌هایی مثل ما نرخ جایگزینی را می‌توانیم بگوییم دو ممیز دو، دو ممیز سه فرزند باید به دنیا بیاید که تازه جایگزین شود.
آقای محمودی افزود: در کشور‌های بسیار پیشرفته که شرایط بهداشتی و اقتصادی بسیار خوبی دارند، مرگ و میر کودکان و مادران بسیار پایین است.
وی ادامه داد:در حال حاضر نرخ مرگ و میر نوزادان ما اوایل انقلاب حدود ۱۱۰ درصد هزار بود که الآن شده ۱۵ و به شدت پایین آمده است.
محمودی گفت: برای کشور‌های در حال توسعه نرخ جایگزینی تا سه و سه هم می‌رسد که مرگ و میر خیلی بالاست.
رئیس کمیته پایش سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: اگر الآن نرخ رشد جمعیت ما حدود هفت دهم درصد است، چون نرخ باروری ما حدود یک ممیز شش فرزند به ازای هر زن ثبت شده و زیر حد جایگزینی است قطعاً سال آینده هم اگر جزئی تولد‌ها افزایش پیدا کند باز هم نرخ رشد ما منفی است.
وی افزود: از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ با افزایش تولدهایمان مواجه بودیم، ولی سال ۱۳۹۰ نرخ رشد جمعیت ما طبق آمار مرکز آمار یک و شش، ولی سال ۱۳۹۵ یک ممیز ۲۴ شد یعنی برغم آن کاهش پیدا کرده بود.
آقای محمودی درباره چالش‌های این کاهش باروری گفت: اگر باروری کاهش پیدا کند به تبع آن نرخ رشد جمعیت کاهش پیدا می‌کند و بعد از مدتی قدر مطلق جمعیت ما افزایش پیدا نمی‌کند اولین چالش مهم آن کم شدن تعداد افراد در سن کار است، دومی همین سالخورده شدن جمعیت است یعنی همین الآن حدود ۱۰ درصد این ۸۴ میلیون جمعیت ما بالای ۶۰ سال است، حدود هفت درصدش بالای ۶۵ سال است. طبق پیش بینی سازمان بهداشت جهانی و دفتر اقتصادی سازمان ملل، تا سال ۲۰۳۰ درصد افراد بالای ۶۰ سال کشور ما ۳۳ درصد می‌شود.
رئیس کمیته پایش سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: با موضوع قانون حمایت از خانواده و جمعیت که آبان سال گذشته ابلاغ شده است، هنوز فرصت داریم تا اثر آن را ببینیم.
آقای محمودی افزود: این بر می‌گردد به همین ازدواج‌هایی که از سال ۸۰ به بعد افزایش پیدا کردند.
وی گفت: از سال ۱۳۹۸ به بعد اگر بررسی کنیم افراد ۱۸ تا ۲۳ ساله ما می‌بینیم تا ۸ سال دیگر ۱۴۰۸ این‌ها افزایشی هستند.
رئیس کمیته پایش سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: سن فرزندآوری زنان ما یعنی سن ۱۵ تا ۴۹ سال تا ۲۰۳۰ افزایشی خواهد شد که تا به حال کاهشی بوده است.
آقای محمودی گفت: توان درونی افرادی که رسیده اند به سن ازدواج سال ۱۳۹۹ هم ما حدود چهار و نیم درصد افزایش ازدواج داشتیم، آن‌ها باعث شده تعداد تولد‌های ما در سال ۱۴۰۰ تقریباً تثبیت شود و حدود دوهزار هم افزایش پیدا کند.
وی افزود: مهمترین نگرانی ما سالخوردگی جمعیت است، هدف گذاری برنامه اول این بوده که تا سال ۱۳۹۰ به چهار فرزند برسیم، از شش ممیز چهار فرزند برسیم به چهار نوزاد در سال ۹۰، سال ۱۳۷۱ رسیدیم. در سال ۷۹ به دو ممیز یک رسیدیم که نرخ جایگزینی است.
رئیس کمیته پایش سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: آن چه در ایران اتفاق افتاده و آن را شاخص می‌کند، اولاً کاهش رشد جمعیت ایران سال‌های ۶۳ و ۶۴ شروع شده بود و قانون تنظیم خانواده وقتی در سال ۷۱ به هدف برنامه می‌رسی این قانون مانند کاتالیزور کاهش رشد جمعیت را تسریع کرد.
آقای محمودی افزود:وی گفت: هدف ما این است که نرخ باروری به دو ممیز یک حداقل برسد که ساختار جمعیتی مان مناسب شود.
وی گفت: ساختار مناسب یعنی این که تعداد افراد در سن کار باید به حدی باشد که آن افرادی که زیر ۱۵ سال یا بالای ۶۰ سال و مصرف کننده هستند بتوانیم برایشان تولید و پشتیبانی کنیم.
رئیس کمیته پایش سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: ما نباید فقط خودمان را منحصر به این قانون کنیم، چون بخش‌های فرهنگی و اجتماعی هم داریم که ممکن است در این قانون ندیده باشند.
آقای محمودی گفت: ما هشت سال بیشتر فرصت نداریم. افراد ۱۸ تا ۲۳ ساله حتی تا ۳۵ ساله ما تا سال ۲۰۳۰ نهایت ۲۰۳۵ بسته می‌شود، چون پنجره فعلی ما از سال ۱۳۹۸ باز شده که باعث شده ازدواج‌های ۹۹، ۱۴۰۰ و بعدش را پیش بینی کنیم افزایشی باشد، چون دو سالش را از دست دادیم و هشت سال دیگر مانده است.
وی افزود: این قانون اگر اجرا شود به احتمال زیاد می‌تواند کمک کند، یکی از موفقیت‌ها برای خیلی از کشور‌ها این قوانین را اجرا کردند حداقل اگر تثبیت هم شده باشد به عنوان یک موفقیت برای خودشان منظور می‌کنند آن نرخ باروری.