پانزدهم فروردین ماه بود که حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در جریان نشست شورای عالی قوه قضاییه ضمن صدور دستور به رئیس سازمان زندان‌ها برای فراهم کردن زمینه بازدید خیّرین و فعالین اجتماعی از زندان‌ها و ندامتگاه‌های کشور ، بر بهره‌گیری هر چه بیشتر از ظرفیت‌های مردمی برای اصلاح و بازاجتماعی شدن زندانیان، اشتغال بیشتر زندانیان و ارتقاء وضعیت زندان‌ها تاکید کرد.
رئیس قوه قضاییه همچنین بر استفاده از ظرفیت های مردمی جهت نهادینه شدن پیشگیری از وقوع جرم تاکید کرد.
به دنبال این تاکید و فراخوان رئیس عدلیه، همزمان با دهه پایانی ماه مبارک رمضان، نشست حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای با جمعی از خیّرین و فعالان اجتماعی برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای طی سخنانی در این نشست ، ضمن اشاره به فضائل ماه مبارک رمضان و پذیرایی خداوند متعال از بندگان خود در این ماه در نهایت کرامت و مهربانى، به ذکر نکاتی در باب سیره امیرالمؤمنین علی (ع) در رسیدگی به ایتام و مستمندان و نیازمندان پرداخت.
رئیس عدلیه در ابتدا، هدف اصلی از برپایی این نشست را صرفاً قدردانی از اقدامات خداپسندانه و خیرخواهانه نیکوکاران و خیّرین دانست و تاکید کرد که دستگاه قضایی با تدارک این نشست صرفاً در مقام تکریم آنها برآمده است.
رئیس قوه قضاییه در ادامه «زندگی عزتمندانه انسان‌ها»،«همزیستی مسالمت‌آمیز آنها»، «توانمندسازی محرومان و نیازمندان» و «پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» را چهار هدف عمده مدنظر اسلام در مقوله مسئولیت‌های اجتماعی دانست و نقش خیّرین و فعالان اجتماعی را در تحقق این چهار هدف بسیار پررنگ و برجسته ارزیابی کرد.
رئیس دستگاه قضا با تشریح نقش خیّرین و فعالان اجتماعی در «پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» اظهار کرد: وقتی فردی بواسطه خطا یا جرمی با محکومیت مواجه می‌شود و به زندان می‌رود، مشکلات و معضلاتی از این ناحیه متوجه خانواده او می‌شود که همین امر موجب شکل‌گیری پیامدهای نامطلوب و آسیب‌های بعدی است؛ در اینجاست که نقش‌آفرینی خیّرین و فعالان اجتماعی برای پیشگیری از سرایت آسیب به خانواده زندانیان برجسته و متبلور می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در ادامه به تبیین اهمیت «فرهنگ‌سازی و ترویج امر خیر در جامعه» پرداخت و در این مقوله نیز نقش و کارکرد خیّرین و افراد نیکوکار را مهم قلمداد کرد و بیان داشت: در انجام امر خیر، احسان و نیکوکاری گاهی بنا بر ملاحظات مرتبط با حیثیت و آبروی افراد باید کار بصورت مخفیانه و نهانی باشد، همانطور که در سیره امیرالمؤمنین علی(ع) این شیوه از خیررسانی مشهود و برجسته است؛ اما گاهی نیاز است که کار خیر و نیکوکاری در جلوت و علنی باشد تا بدین واسطه فرهنگ سازی صورت گیرد و ترویج و تبلیغ امر خیر و نیکوکاری شود.
رئیس عدلیه با بیان اینکه متأسفانه آنچنان که شایسته است کار خیر و شیوه‌های احسان و نیکوکاری برای مردم و جامعه تبیین نشده است، افزود: خود افراد خیّر و نیکوکار در فرهنگ‌ سازی و ترویج و تبلیغ امر خیر و احسان پیشقدم شوند و برای عموم مردم، کار خیر را از جهات مختلف مادی، تشکیلاتی و ساختاری و شیوه‌ها و روش‌های ناظر بر آن، تبیین و تشریح کنند.
«ضرورت قطع ریشه‌ای آسیب‌هایی که زمینه‌ساز وقوع جرائم، تخلفات و زندانی شدن افراد جامعه است»؛ این یکی از مهم‌ترین موضوعاتی بود که رئیس قوه قضاییه در جریان نشست با خیّرین و فعالان اجتماعی بر روی آن تاکید کرد و در تحقق این مهم نیز نقش افراد خیّر و نیکوکار را برجسته دانست و گفت: کمک و مساعدت خیّرین برای آزادسازی زندانیان فی‌نفسه امری بسیار مبارک و پسندیده است که ما نیز در دستگاه قضایی از آن استقبال می‌کنیم و زمینه آن را هر چه بیشتر فراهم می‌آوریم اما نکته مهم‌تر و باارزش‌تر شناسایی و رفع آسیب‌هایی است که سبب می‌شود افراد به زندان بیفتند.
رئیس دستگاه قضا در همین زمینه به موضوع مهریه اشاره کرد و گفت: اینکه خیّرین بزرگوار ما نسبت به آزادی محکومان مهریه مساعدت می‌کنند بسیار مایه مسرّت و خرسندی است اما ارزشمندتر آن است که از طرق مختلف و با شیوه‌های گوناگون از جمله آموزش همگانی به افراد و کمک‌های فکری به آنها، فرهنگ تعیین مهریه به صورت منطقی و عاقلانه را در جامعه نهادینه کنیم و بدین ترتیب هر ساله از آمار زندانیان و محکومان مهریه بکاهیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در ادامه «تنوع‌بخشی به فعالیت‌های خیرخواهانه»، «فراهم‌ سازی زمینه برای مشارکت همه آحاد جامعه در پیشبرد امور خیر» و «انتظام‌بخشی به کارهای خیّرانه» را از دیگر مسئولیت‌های افراد خیّر و نیکوکار دانست و تصریح کرد: در ضمن تکثیر کار خیر باید به اولویت‌بندی و انتظام‌بخشی به آن نیز توجه وجود داشته باشد و اینگونه نباشد که چند مؤسسه و دستگاه، انجام و تکفل یک سری امور خیرخواهانه را برعهده گیرند و امور خیرخواهانه دیگری نیز بر روی زمین بدون متولی باقی بماند.
رئیس قوه قضاییه همچنین در این نشست به خیّرین و نیکوکاران توصیه کرد که با شفاف‌سازی فعالیت‌های خیرخواهانه و نیکوکارانه خود، بیش از پیش نسبت به جلب اعتماد و مشارکت مردم اهتمام بورزید و شرایطی فراهم کنید مردمی که در فعالیت‌های خیرخواهانه شما مشارکت می‌کنند نسبت به نحوه و محل هزینه‌کرد مبالغ و اعانه‌ها آگاه شوند.
رئیس عدلیه در ادامه به تبیین و تشریح نقش خیّرین و نیکوکاران در«حرفه‌آموزی و اشتغال زندانیان» و «بهبود فضای فیزیکی زندان‌ها جهت تفکیک و طبقه‌بندی کامل زندانیان» پرداخت و گفت: حرفه‌آموزی به زندانیان و فراهم کردن زمینه اشتغال و درآمدزایی آنها از جهات گوناگون از جمله کمک به خانواده زندانیان و پیشگیری از وارد آمدن آسیب بیشتر به زندانی و خانواده‌اش بسیار حائز اهمیت است و بدون اشتغالزایی برای زندانی تکمیل فرآیند اصلاح و تربیت او ناممکن است.
رئیس دستگاه قضا افزود: افراد خیّر و نیکوکار در بهبود فضای فیزیکی زندان‌ها جهت تفکیک و طبقه‌بندی کامل زندانیان نیز بسیار می‌توانند کمک‌رسان باشند؛ باید توجه داشت که عدم تفکیک و طبقه‌بندی زندانیان و قرار گرفتن زندانیانی با سنین و جرائم مختلف در یک سالن و اتاق از جهات مختلف آسیب‌زاست.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در پایان با اشاره به صدور دستور خود به رئیس سازمان زندان‌ها مبنی بر فراهم آوردن زمینه بازدید نمایندگان مجلس ، مسئولان دولتی و افراد خیّر از زندان‌ها و ندامتگاه‌ها، از خیّرین و نیکوکاران خواست که از زندان‌ها بازدید به عمل آورند تا از نزدیک با مشکلات زندانیان و زندان‌ها آشنا شوند.
پیش از سخنان رئیس قوه قضاییه، «سید اسدالله جولایی» رئیس هیئت امناء ستاد دیه کشور طی سخنانی با اشاره به برکات تشکیل این ستاد گفت: چنانچه در کشور ما ستادی تحت عنوان ستاد دیه وجود نداشت، تعداد افرادی که امروز به واسطه تصادف خودرویی و ضرورت پرداخت دیه در زندان هستند، بسیار بیشتر از آمار فعلی بود؛ زمانی در کشور ۵۰ هزار زندانی راننده داشتیم به عنوان مثال در جریان بازدیدی که طی سالیان دور از یکی از زندان‌های سیستان و بلوچستان داشتم مشاهده کردم که تعداد زندانیان تصادفی فقط در یک استان آنقدر بالا بود که یک سالن سه هزار متری بزرگ را به آنها اختصاص داده بودند اما امروز و به واسطه فعالیت ستاد دیه کشور و اصلاح قانون شاهد هستیم تعداد افرادی که به واسطه تصادف و ضرورت پرداخت دیه در آن زندان هستند، به زیر ۱۰۰ نفر رسیده است.
یکی از خیّرین حاضر در این نشست که موسسه زیرمجموعه او ۱۷۰ هزار یتیم در سراسر کشور را تحت پوشش دارد، در سخنانی از تصمیم خود برای تحت حمایت قرار دادن ۳ هزار نفر از فرزندانی که پدرانشان در زندان به سر می‌برند، خبر داد.
خیّر دیگری که در این نشست حاضر بود و از ۵۰۰ نفر از ایتام حمایت می‌کرد، طی سخنانی از اقدامات و اتفاقات مثبت صورت گرفته در محاکم و دادسراها طی دوره ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در قوه قضاییه، تشکر و قدردانی کرد.
یکی دیگر از خیّرین حاضر در این نشست که بانی آزادی بیش از ۳۰۰ زندانی شده بود، طی سخنانی اظهار کرد: یکی از اقدامات مثبتی که در دوره ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای بر قوه قضاییه شاهد آن هستیم، باز شدن درب‌های زندان‌ها به روی خیّرین بوده که این موضوع سبب شده خیّرین با دید بهتر و وسیع‌تری نسبت به آزادسازی زندانیان اقدام کنند.
وی همچنین استفاده هرچه بیشتر از پابند‌های الکترونیک برای زندانیان را زمینه‌ساز کاهش چشمگیر آسیب‌های اجتماعی در کشور دانست.
یکی از خیّرین حاضر در این نشست، بانویی بود که علاوه بر تحت پوشش قرار دادن قریب به ۸ هزار نفر از ایتام، افراد بی‌خانمان و سالخورده، با کمک‌های خود زمینه آزادی ۵۰۰ زندانی در سال ۱۴۰۰ را فراهم کرده بود؛ این بانوی خیّر در سخنانی اظهار کرد: طی چند ماه اخیر با مهیا شدن شرایط توانسته‌ایم که اقدامات قابل توجهی را در زندان شهرری از جهت امکانات بخشی انجام دهیم.
وی بر ضرورت توسعه استفاده از پابند‌های الکترونیک نیز تاکید کرد و گفت: هر چقدر بتوانیم با کمک همدیگر زندان‌ها را خلوت کنیم سود کرده‌ایم.
این بانوی خیّر همچنین خواستار تشکیل مجمع خیرین در سراسر کشور برای رسیدگی به امور زندانیان سراسر کشور شد.
یکی دیگر از بانوان خیّر حاضر در این نشست که در زمینه آموزش و توانمندسازی ۱۷۳ زندانی رای باز اقدامات گسترده‌ای را انجام داده است، طی سخنانی ضمن قدردانی از توجه بیش از پیش دستگاه قضا به آراء باز برای زندانیانی که مشمول این آراء می‌شوند، اظهار کرد: در دوره ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای بر قوه قضاییه شاهد افزایش آراء باز برای زندانیان هستیم که جا دارد بابت این اقدام، از رئیس قوه قضاییه تقدیر و تشکر کنیم.
وی همچنین سرکشی رئیس قوه قضاییه از زندان‌ها و بررسی شرایط آن‌ها را موجب امیدواری مددجویان در سراسر کشور دانست.
یکی از خیّرین حاضر در این نشست که با پرداخت یک میلیارد تومان، بانی آزادی ۱۷۰ فرد زندانی شده بود، بر ضرورت تسهیل امور در زمینه اشتغالزایی برای افراد بی‌سرپرست و خانواده‌های زندانیان تاکید کرد.
وی با اشاره به فراهم بودن شرایط بسیاری از زمین‌های وقفی برای اشتغالزایی افراد بی‌سرپرست و خانواده‌های زندانیان، از تصمیم خود برای اشتغالزایی زندانیان در ۱۰۰ هزار متر مربع زمین وقفی در تهران خبر داد.
یکی از بانوان خیّر حاضر در این نشست که از جامعه بسیج حقوقدانان کشور بود، با اشاره به اقدامات خیّرین سازمان بسیج حقوقدانان تهران بزرگ در زمینه آزادی بیش از ۳۷۰ زندانی و برپایی ۲ هزار و ۵۰۰ میز خدمت در مساجد، محلات و اماکن شهری، خواستار استفاده بیش از پیش از قضات در میز‌های خدمت و کمک به احیاء حقوق عامه از این طریق شد.
فرد خیّر دیگری که در این نشست حاضر بود و ۱۲ هزار نفر از ایتام سراسر کشور را تحت پوشش خود داشت، طی سخنانی گفت: آرزوی ما این است که در سطح ایران حتی یک یتیم هم بدون حامی وجود نداشته باشد.