دکتر محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم افتتاحیه ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و پنجمین دوره جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی که صبح امروز(یکشنبه، 28 آذرماه) در مرکز همایش‌های سازمان صداوسیما برگزار شد، ضمن تسلیت ایام فاطمیه(س)، با مهم خواندن و اساسی دانستن کار این کنگره که البته با تأخیر زیادی نسبت به انقلاب اسلامی شکل گرفت، گفت: جمعی که اینجا حضور دارند و عزیزانی که در دانشگاه های مختلف در استان های سراسر کشور به مباحثه می پردازند، کار نظریه پردازی داشته که امری طبیعی در قلمرو علوم انسانی و اسلامی است، اما کار بنده نیز به عنوان یک خدمتگزار و مدیر در جمهوری اسلامی، سیاستگذاری در حکمرانی و مدیریت جزء و کل کشور است.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه بیان کرد: اکنون که در مجلس شورای اسلامی هستیم در بخش حوزه نظریه پردازی فرصت صحبت داریم و علما و اندیشمندان این مباحث را به صورت دقیق مطرح می کنند.
وی به بیان انتظارات از این بخش پرداخت و گفت: قریب به 40 سال از نزدیک در صحنه عمل، موضوع حکمرانی را می بینم که آسیب های جدی دارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: همه این باور را داریم و بدون شک مبدأ تحول جوامع و ملت ها را بیش از آنکه از علم و تجربه بدانیم، از تفکر و اندیشه می دانیم و این است که می تواند اساس کار باشد و مخصوصا در حوزه علوم انسانی که یک علم انسان ساز است و بقیه نهادهای علمی و بخش ها تحت تأثیر این موضوع هستند.
قالیباف بر همین اساس تصریح کرد: اگر بخواهیم یک تحول جدی و بنیادین در جامعه داشته و اهداف انقلاب اسلامی و مکتب سیاسی امام(ره) و یک نظام دینی و ولایی را پیش ببریم که منطبق بر زیست‌بوم ایران عزیز باشد و درون مایه و اساس آن برخاسته از اسلام عزیز و مکتب اهل بیت باشد باید به این بخش از ابتدا به صورت کاملا هوشمند و سازمان یافته توجه می کردیم.
رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه با بیان اینکه پیروزی انقلاب اسلامی سریع و برق‌آسا به رهبری داهیانه امام(ره) محقق شد و ایشان جز برای خدا کلامی نگفت و گامی برنداشت و با همه وجود به سنت های الهی اعتقاد داشت و ملت عزیز نیز خالصانه و مجاهدانه در این مسیر حرکت کردند، گفت: انقلاب ما نیز با یک حرکت عظیم مردمی، جوشیده از مکتب قرآنی شکل گرفت و درست در زمانی بود که دین و اسلام و معنویت در چنبره مکاتب انسان‌ساخت و مادی محاصره بود، کسی تصور نمی کرد دین چنین حرکتی کند.
وی در ادامه با بیان اینکه انقلاب زمانی به وقوع پیوست که تفکر اسلامی و ناب، عقلانیت متصل به وحی بود، عنوان کرد: مکاتب زمان جنگ سرد در دهه 70 میلادی را ببینید که هیچ اتفاق سیاسی، فرهنگی و جنگی در هیچ کشوری نمی افتاد مگر اینکه در چنبره دو ابرقدرت آمریکا و شوروی سابق بود و جایی برای نفس کشیدن نبود؛ حال بروز و ظهور انقلاب اسلامی را ببینید لذا باید به این عناصر، در حکمرانی نوین امروز توجه کنیم که چه شد انقلاب اسلامی در اوج قدرتی که هیچ جنبنده ای در هیچ عرصه ای نمی توانست ابراز وجود کند و در کشوری که در همه ابعاد از یک سو در سیطره امپریالیسم غرب و در سوی دیگر تحت فشار و مبارزه با شوروی و جبهه شرق بودیم، به وقوع پیوست.
قالیباف ادامه داد: وقتی تربیت اسلامی، نگاه مدیریت اسلامی، روانشناسی اسلامی، طراحی و مبانی تصمیم گیری مبتنی بر عقلانیت متصل به وحی و نه عقلانیت ابزاری و مادی شکل می گیرد، دوران دفاع مقدس پیش می آید که در یک صحنه عینی به تمام معنا، یک انقلاب نوپایی که در مسائل داخلی، گروهک های داخلی و تحت فشارهای سیاسی قرار داشت چنین پیروزی ملموس را رقم می زند که از طرفی یک حمله عظیم نظامی و از طرفی حمله ای در حوزه آموزش و مدیریت و تکنولوژی، تکنیک و تاکتیک بود که متأسفانه تا امروز به این موارد به درستی پرداخته نشد.

به دنبال کارآمدی دین در جامعه هستیم
رئیس قوه مقننه در ادامه با بیان اینکه ربع قرن است در حاکمیت قرار دارم و در خدمت مردم هستم، گفت: ما سربلندی این ملت را می خواهیم و همه دست به دست هم می دهیم تا یک اتفاق بیفتد و آن کارآمدی دین در جامعه است از این رو باید هدف گذاری کنیم، بسنجیم، مرتب رصد کنیم.
فاصله میان حکمرانی کشور با نهاد علم بعد از انقلاب به سمت واگرایی رفته است
وی در ادامه با بیان اینکه هرچه از انقلاب گذشت فاصله بین حکمرانی کشور در سطوح مختلف با نهاد علم نه تنها به سمت هم افزایی نرفت بلکه در قسمت هایی به سمت واگرایی نیز رفتیم، عنوان کرد: به طور خاص در حوزه علوم انسانی در حین اینکه حتما تولید نظریه، نظریه پردازی و تولید علم، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است اما باید توجه کنیم که امروز دین در مسند قدرت و حکومت بوده و در حال حکمرانی است.
قالیباف همچنین ضمن گرامیداشت یاد شهید مفتح(ره) که در حوزه ارتباط میان دانشگاه و حوزه فعال بود، یادآور شد: اگر نهادها و فعالان علوم انسانی اسلامی نتوانند به سمت حل مسأله بروند و پاسخ روشنی برای اقتصاد، مدیریت، روانشناسی، سیاست، جامعه شناسی و مسائل امروز کشور نداشته باشند قطعا دچار مشکلاتی می شویم که امروز به آن گرفتار هستیم. از دهه 50 در حوزه مسائل اقتصادی، شیوه ها و تصمیم گیری های ما برای حل مشکلات اقتصادی همواره تکراری و غلط ادامه غلط بوده است.
رئیس قوه مقننه همچنین با بیان اینکه اولویت امروز ما در حوزه علوم انسانی، مسأله یابی است، اظهار داشت: حکمرانی نوینی که امروز بحث آن است با کمک علوم انسانی صورت می گیرد. دین مسأله قدرت است و باید مسأله محور حرکت کنیم که و اگر غیر از این باشد آسیب است. حتما تقصیر اصلی با ما مدیران در سطوخ مختلف بخش های حکمرانی است ولی امروز به طور عموم لازم است همه به خصوص نظریه پردازان، تربیت نیرو را جزء حوزه علوم انسانی اسلامی بدانند تا افرادی را با تفکر و اندیشه درست در بخش های مختلف قرار دهند که موثر باشند.

نظام حکمرانی مطلوب مبتنی بر نگاه اجتماعی و نهادی تنظیم می‌شود
وی با تأکید بر اینکه در نظام حکمرانی باید به علوم انسانی اسلامی توجه کرد، اذعان داشت: امروز مبنای جهان بینی، مادی شده که تشخیص و راه حل آن مبتنی بر انقلاب اسلامی برخاسته از دین و باورهای دینی نخواهد بود. بعد از پیروزی انقلاب، سیستم حکمرانی در حقیقت مبتنی بر بحث سیاسی، سازمانی و سیستم بروکراتیک بود که بر اساس سند و ساختار کار خود را پیش می برد و سندنویسی و برنامه ریزی می کرد و موضوع اصلی آن نفت و گاز و معدن بود البته این هم مهم بود اما در همین مجموعه نظام اداری-اجرایی ضعف دارد که ریشه در همین نکته دارد و البته خطاهای شخصی و برنامه ریزی های غلط نیز در آن نقش داشت.
قالیباف در ادامه به وقایع زمان دفاع مقدس اشاره و بیان کرد: تفکر و اندیشه ای پشت سیاست بنی صدر بود که زمین بدهیم، زمان بگیریم و حتما باید سه برابر توان داشته باشیم تا مبارزه کنیم و همه این ها ناشی از همان اندیشه مادی گرایانه بود و اندیشه های اسلامی در آن معنا نداشت. در نظام اداری و حکمرانی اتفاق جدیدی نیفتاد و مبانی همان مبانی سیاسی و سازمانی بود که منطبق بر گذشته بود و ادامه یافت.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: به نظر می رسد نظام حکمرانی مطلوب باید مبتنی بر نگاه اجتماعی و نهادی تنظیم شود به این معنا که باید مبانی پیشرفت و عدالت را مبتنی بر عناصر اجتماعی و افراد قرار دهیم که سرمایه اصلی هستند و اساس برنامه ریزی بر این مبنا باشد. در حوزه مسأله یابی به خصوص در گام دوم انقلاب باید توجه داشت چرا که بعد از دوران دفاع مقدس کم کم مردم را از صحنه حکمرانی و تصمیم گیری خارج کردیم و از باورهای سنتی و اندیشه های ناب فاصله گرفتیم که امروز به اینجا رسیدیم.
نوآوری اجتماعی در نظریه‌پردازی‌ها مهم است و مردم مبنای آن هستند
وی همچنین با بیان اینکه در عمل نشان دادیم ربا در سیستم اقتصاد جنگ با خدا نیست، عنوان کرد: در مواقعی با آسیب هایی مواجه شدیم و امروز باید نوآوری اجتماعی داشته باشیم که زمانی باعث شد انقلاب اسلامی به نتیجه برسد و همان روش و منشی بود که ما را در دفاع مقدس به پیروزی رساند. باید فرق سنت های الهی با ارزش های مادی را بدانیم. آن زمان افرادی که در میدان بودند به خدا، خود و سنت های الهی باور داشتند که نتیجه آن این شد که در شمال اتوبان کرج در حوزه صنعت هوافضا اتفاقات علمی بزرگی افتاده اما در پایین اتوبان، فاصله گرفتن از باور به سنت های الهی صنعت خودروی ضعیف ما را رقم زده است.
قالیباف توجه به نوآوری اجتماعی در نظریه پردازی ها مهم را دانست و افزود: در این حوزه باید مردم را مبنا قرار داد و اگر حرف از جامعه پردازی می زنیم باید در حوزه نظریه پردازی به این موضوع توجه کنیم تا بتواند راه حل های جدید برای مسائل و پدیده های جدید بدهد و در این صورت می توانیم تغییر بنیادین در بحث های مربوط به هنجاری و فرهنگی ایجاد کنیم.
رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه با بیان اینکه زمانی که از نوآوری اجتماعی می گوییم، ابزار آن نیز در بستر فناوری های اجتماعی رخ می دهد، ابراز داشت: اگر این موضوع مورد توجه قرار نگیرد در حکمرانی نوین، بسیج کردن همه افراد جامعه و انسجام آنها امکان پذیر نخواهد بود و اگر بحث از فناوری اجتماعی است، چیزی شبیه ایده مهندسی اجتماعی را می گوییم به این معنا که فناوری های اجتماعی امروز در برخی کشورهای قدرتمند که به دنبال قلدری هستند در حوزه تکنولوژی استفاده است چرا که در برخی مواقع میان تکنولوژی و فناوری های اجتماعی هم پوشانی وجود دارد اما ما در این حوزه باید به طور جد به فناوری های اجتماعی توجه کنیم که نیاز به تحقیق و پژوهش دارد.

FATF یک نهادسازی در راستای منافع کشورهای غربی است
وی در ادامه با بیان اینکه امروز باید به تحقیقات بنیادین برای توسعه علم و در راستای اصلاح نظام برخاسته از نگاه و رویکرد اجتماعی توجه کنیم، گفت: نیاز داریم برای این موضوع، مسأله محور گام برداریم. FATF یک بحث سیاسی بوده و یک سازمان است اما قرارداد بین المللی نیست که همه امضا کرده باشند، با این حال به گونه ای در تمامی سطوح جهانی، منطقه ای، ملی، فراملی و فردی به آن نگریسته شده و در تمام سطوح تنیده شده که امروز سلطه خود را بر همه موضوعات اقتصادی و تجاری اعم از واردات، صادرات و بانک ها در بر می گیرد و از این طریق کنترل می کنند.
قالیباف همچنین با اشاره به این مطلب که آنها در مسیر اهداف خودشان نهادسازی کرده اند، گفت: امروز که حرف از فناوری اجتماعی می زنیم با این رویکرد است که مردم در صحنه باشند و سازمان هایمان باید یک نهاد باشند و انسان ها می توانند دو گونه زندگی کنند. آنها یا می توانند در یک سازمان باشند که انسان های آن سازمان هستند و یا اندیشه، باور، فکر و ارزش هایی که اساس اصلی تحول و مبنای معنویتی همچون دوران انقلاب و دفاع مقدس داشته باشند. علیرغم اینکه یک افسر توپخانه با فشار 4 ساله می توانست مهارت های نظامی را بیاموزد، اما در دوران دفاع مقدس یک رزمنده، فقط طی 4 ماه همان مهارت ها را یاد می گرفت، لذا سازمان ها باید یک سازمانِ انسانی باشند که انسانِ مبتنی بر باورها، ارزش های دینی و عقلانیت متصل به وحی را رشد می دهند.
مجلس یکی از مهم‌ترین نهادها برای تحول نوین در قانونگذاری، سیاستگذاری، نظارت بر اجرای قوانین و حل مشکلات است
رئیس قوه مقننه همچنین با تأکید بر اینکه در گام دوم انقلاب باید به این موضوع متمرکز باشیم، اظهار داشت: اگر کارآمدی دین در اداره جامعه را نشان دهیم دیگر لازم نیست تبلیغ دین در پشت تریبون ها و با نصیحت باشد بلکه باید با عینیت و عمل، سازماندهی مبتنی بر دین داشته باشیم و به وضوح نشان دهیم که همین بزرگ ترین تبلیغ است.
وی افزود: مجلس یکی از مهم ترین نهادها برای تحول نوین در قانونگذاری، سیاستگذاری و نظارت بر اجرای قوانین و حل مشکلات است و مرکز پژوهش های مجلس که طی نشستی در هیأت امنای آن، اصلاح ساختار انجام داده و معاونت مربوط به حکمرانی و مدیریت را ایجاد کردیم می تواند با همکاری با سایر نهادها بیش از هر زمان دیگری کار را پیش ببرد.
قالیباف ادامه داد: ما از نزدیک و مداوم با نگاه مسأله محوری و موضوعات بنیادین می توانیم یک اتفاق خوب را با استفاده از تجارب گذشته رقم بزنیم و با آسیب شناسی دقیق در گام دوم انقلاب تحولی اساسی در نحوه حکمرانی و اداره امور صورت دهیم و دِین خود به انقلاب و دین را ادا کنیم و از بخشی از مشکلات امروز که مردم را تحت فشار قرار داده رها شویم.
رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: اینکه مردم از حکمرانی حذف شده اند یعنی باید نوع حکمرانی تغییر کند و با استفاده از نیروهای جوان، مومن و پای کار که در این حوزه مسلط هستند، گذشته را جبران کنیم.
به گزارش خانه ملت، رئیس مجلس شورای اسلامی پیش از آغاز سخنان خود، پنجمین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی را به اساتید، نوآوران و نظریه پردازان منتخب حوزه علوم انسانی اعطا و از مکتوبات مجموعه مقالات پیشین و دیگر آثاری که از سوی مجمع عالی علوم انسانی منتشر شد، رونمایی کرد.
همچنین در این مراسم علاوه بر ریاست مجلس، حجت الاسلام رضا غلامی رئیس مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، آیت الله علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، غلامعلی حداد عادل رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، حجت الاسلام و المسلمین سید سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و جمعی دیگر از استادان و اندیشمندان حوزه علوم انسانی اسلامی حضور داشته و سخنرانی کردند.
گفتنی است، ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی تا 5 دی ماه در قالب 16 کمیسیون تخصصی ادامه خواهد داشت./