معاون خط‌مشی‌گذاری ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در حکم مقام معظم رهبری، شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌مثابه یک قرارگاه فرهنگی کشور ترسیم و متصور شده است، گفت: در این راستا درصدد ایجاد یک قرارگاه فرهنگی هستیم و طبیعتاً بخشی از مأموریت‌ها و ساختار دبیرخانه شورا تغییر خواهد کرد.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۱۹ آذرماه سال ۱۳۶۳ با فرمان امام خمینی(ره) تشکیل شد. این شورا هم‌اکنون تجربه گسترده و گران‌قدری در ۳۷ سالگی خود به دست آورده که بعضاً در کل دنیا کم‌نظیر است. فعالیت‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی در طول ۳۷ سال را می‌توان به سه دوره تاریخی تقسیم‌بندی کرد.
دوره اول؛ انقلاب فرهنگی بود که از زمان وقوع انقلاب اسلامی مقارن با انقلاب فرهنگی به طول انجامید. انقلاب فرهنگی باید تحولات جدی در سیستم آموزشی کشور از جمله آموزش عالی ایجاد می‌کرد. در این دوران تحولات گسترده‌ای درباره اساتید، دانشجویان و نحوه جذب استاد و دانشجو محقق شد.
دوره دوم؛ حرکت از انقلاب فرهنگی به سمت ایجاد نظام‌هایی در آموزش عالی است که به آن می‌توانیم نظام‌سازی فرهنگی اطلاق کنیم. بسیاری از شورا‌ها و کمیته‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی، به سازمان‌ها تفویض شد. شورای گسترش به وزارت علوم تفویض شد، آموزش‌های مهارتی و فنی حرفه‌ای به وزارت کار داده شد و دوره‌ای بود که کم‌کم سازمان‌ها شکل گرفت و اختیارات کم‌کم انتقال داده شد. برخی سازمان‌ها و نهاد‌های مهم دیگر نیز تأسیس شد، برای مثال دانشگاه تربیت مدرس برای آموزش و تربیت مدرسان دانشگاهی تأسیس شد.
البته با در نظر گرفتن هم‌پوشانی دوره‌ها، در دوره سوم نظام‌سازی متوقف نشد، ولی اهمیت آن کمتر شد. در دوره سوم؛ شورای عالی انقلاب فرهنگی به سمت جهت‌گیری‌های استراتژیک و راهبردی‌های آینده حرکت کرد. در این دوره شاهد نوشتن سه نقشه اصلی؛ نقشه جامع علمی کشور، نقشه مهندسی فرهنگی، سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش هستیم و نیز سند دانشگاه اسلامی به‌روزرسانی می‌شود. این موارد جهت‌گیری‌های راهبردی کشور بود که در این حوزه‌ها مشخص شد.
اگر بخواهیم کم‌وبیش این دوره‌ها را با دوره‌های تمدنی رهبری(انقلاب اسلامی، نظام اسلامی و دولت اسلامی) تشبیه کنیم، شورای عالی انقلاب فرهنگی این سه دوره را طی کرده است. در دوره اول مشغول انقلاب فرهنگی، دوره دوم نظام‌سازی و دوره سوم جهت‌گیری راهبردی بود که کم‌وبیش در شورای عالی پیگیری شد. البته اینکه در هر کدام از این موارد چه میزان موفقیت کسب کرده است، مقوله دیگری است که نیازمند ارزیابی دقیق است.
البته ساختار و عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی همواره مورد انتقاد واقع می‌شود و ایرادات وارده شده به آن به‌هیچ‌وجه به دولت خاصی مرتبط نیست. به عقیده منتقدان، یکی از مشکلاتی که نظم مبتنی بر قانون را در کشور ما به چالش می‌کشاند، تعدد نهاد‌های واضع قاعده رفتار است. علی‌رغم اینکه در قانون اساسی ما وضع قانون در صلاحیت مجلس شورای اسلامی است و اعتبار مصوبات آن نیز درگرو تأیید شورای نگهبان است، بااین‌حال همان قانون نهاد‌هایی را پایه‌ریزی کرده که این صلاحیت را تخصیص زده است.
از شورای عالی امنیت ملی گرفته تا مجمع تشخیص مصلحت همه و همه مصادیق چنین نهاد‌هایی هستند؛ البته در کنار تأسیسات مزبور که از پایگاه قانونی برخوردارند، ساختار حقوقی ما پذیرای نهاد‌هایی است که آن‌ها نیز مصوبات خود را در حکم قانون برمی‌شمارند. شورای عالی اداری و شورای عالی انقلاب فرهنگی مصادیق این قبیل نهاد‌ها شمرده می‌شوند. بدون تردید این تعدد و کثرت، استقرار از نظم در پناه قانون را تهدید می‌کند و بر این اساس ضروری است که جایگاه مصوبات هر یک از نهاد‌های مزبور در سلسله‌مراتب منابع حقوقی، معین تا از دامنه این تهدید کاسته شود.
منتقدان شورا معتقدند زمانی که برخی از مصوبات مجلس شورای اسلامی به دلیل مغایرت با موازین شرعی یا قانون اساسی توسط شورای نگهبان رد می‌شود، چرا مصوبات این نهاد‌های موازی به‌محض تصویب اجرا و ابلاغ می‌شوند؟ به همین دلیل ایکنا برای پاسخ به این شبهات به سراغ رجبعلی برزویی، معاون خط‌مشی‌گذاری ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و مدیرکل اسبق گسترش وزارت علوم رفت.
رجبعلی برزویی، به‌عنوان رئیس پردیس دانشگاهی ۲ دانشگاه شهید بهشتی فعالیت می‌کرد. وی دارای مدرک دکتری ریاضی محض و استاد تمام دانشکده علوم ریاضی دانشگاه شهید بهشتی است. برزویی بار‌ها به‌عنوان پژوهشگر نمونه و برتر در کشور انتخاب شده و بیش از ۱۰۰ مقاله معتبر در مجلات معتبر داخلی و بین‌المللی و بیش از ۴۰ مقاله در کنفرانس‌های معتبر داخلی و بین‌المللی ارائه کرده است. وی سوابق اجرایی متعددی تا قبل از ورود به شورای عالی انقلاب فرهنگی داشته است که ازجمله آن‌ها می‌توان به مدیر گروه ریاضی دانشگاه، رئیس دانشکده علوم، مدیر پشتیبانی و امور اداری دانشگاه، مدیرکل دفتر آموزش‌های آزاد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاون آموزشی دانشگاه جامع علمی کاربردی کشور، مدیرکل دفتر گسترش و برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، رئیس مرکز پژوهشی سیستم‌های فازی و مؤسس آن اشاره کرد.
معاون خط‌مشی گذاری ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفت‌وگو با ایکنا درباره ابهاماتی که برخی مخالفان در مورد قانونی بودن مصوبات شورا مطرح می‌کنند، اظهار کرد: مقام معظم رهبری اعلام کردند که مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حکم قانون و لازم‌الاجرا است. بار‌ها شاهد این موضوع بودیم که اگر مصوباتی از مجلس با مصوبات شورای عالی مغایرت داشته شورای نگهبان آن مصوبه را برای اصلاح به مجلس برگردانده است. از طرف دیگر سازمان بازرسی و قوه قضاییه نیز هر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را دستگاه‌های اجرایی مربوطه عملیاتی نکرده باشد پیگیری می‌کند لذا از این حیث شورای عالی انقلاب فرهنگی از جایگاه ویژه حمایتی و قانونی خاصی برخوردار است.
برزویی افزود: مقام معظم رهبری همواره درباره تحول، مباحث جدی مطرح کرده‌اند. از یک منظر به منبع تحول و مبنا و سرچشمه آن نظر داریم و از منظر دیگر به نحوه پیش رفتن و چگونگی تحول نگاه می‌کنیم. رهبری بر روی مسئله محوری و حل مسئله مؤکدا تأکید دارند. در واقع باید به این موضوع، توجه راهبردی و جدی داشته باشیم؛ بنابراین با همدلی و هم‌افزایی دستگاه‌ها در کنار هم مسائل موضوعی و جدی را در کشور حل کنند؛ این موضوع الزام‌آور، به تغییر در نگرش‌ها بر‌می‌گردد؛ در حال حاضر فضای تغییر نگرش‌ها مهیاست.
تغییر مأموریت‌ها و ساختار دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
معاون خط‌مشی‌گذاری ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی دوره جدید این شورا را ورود به دوران پس از بلوغ بیان کرد و افزود: در حکم رهبری، شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌مثابه یک قرارگاه فرهنگی کشور ترسیم و متصور شده است؛ یعنی تمام قسمت‌های کشوری از مجلس شورای اسلامی، قوه مجریه، قوه قضاییه و تمام دستگاه‌های اجرایی کشور در حال انجام فعالیت‌های خود هستند، اما اگر قرار باشد اتفاق و عملیات فرهنگی در زمینه حل مشکلات حاضر فرهنگی محقق شود، نیازمند یک قرارگاه فرهنگی هستیم که در آنجا مسائل و مشکلات فرهنگی طراحی، برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و ساماندهی شود. در واقع همه این موارد طبق نقشه عملیات آن قرارگاه عمل کند.
مدیرکل اسبق گسترش وزارت علوم تصریح کرد: در حال حاضر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تعریف قرارگاهی بسیار فاصله دارد. رهبر فرزانه انقلاب اسلامی هم خواستار تشکیل کارگروهی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی شدند که طی دو ماه، تحولی در شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد کنند تا شورای عالی انقلاب فرهنگی در این بازه زمانی به جایگاه قرارگاهی بودن، برسد. طبیعتاً برای دستیابی به جایگاه قرارگاهی، بخشی از مأموریت‌ها و ساختار دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر خواهد کرد. یک دبیرخانه دانای چابک با یک شبکه توانا و گسترده برای شورای عالی انقلاب فرهنگی متصوریم که تمام دستگاه‌های کشور در حوزه فرهنگ در اختیار دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی باشند؛ بدین‌صورت که دبیرخانه سرفرماندهی باشد تا به همه دستگاه‌های فرهنگی راهکار و راهبرد ارائه دهد و این نیازمند یک بازسازی جدی است.
وی ادامه داد: در دور جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، گروهی هم برای تحول تشکیل شد که یک روز در میان جلسه در هفته برگزار کرده‌اند، با اینکه همه اعضای کارگروه تحول دارای مسئولیت‌هایی خارج از شورای عالی هستند، اما تلاش دارند طی دو ماه، مدل تحولی شورای عالی انقلاب فرهنگی را طراحی کنند و این طرح را به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی برده و برای تصویب نهایی خدمت مقام معظم رهبری تحویل دهند.
استقلال فکری و کار کارشناسی
برزویی با بیان اینکه تعامل با دستگاه‌های اجرایی کشور رویکرد اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی را تشکیل می‌دهد و این امر توسط اعضای جدید شورا به جد و با قدرت در حال انجام است، تأکید کرد: بنا داریم دستگاه‌های اجرایی کشور سفارش‌دهنده کار باشند تا شورا بتواند با تمام توان خود در امر تسهیلگری امور و موضوعات مطروح شده گام بردارد. شورای عالی انقلاب فرهنگی همیشه سعی داشته با اکثریت آرا مصوبات خود را تصویب کند تا دستگاه‌های اجرایی در اجرا دچار مشکل نشوند البته در عین حال، استقلال فکری و کار کارشناسی سرلوحه دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است.
معاون خط‌مشی‌گذاری ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان از بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های نخبگانی کشور در این شورا سخن به میان آورد و اظهار کرد: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از تمامی نظرات مشورتی نخبگان خارج از شورا که در بدنه اجرایی دستگاه‌ها مسئولیت داشتند استفاده می‌کند تا خروجی قابل‌توجهی به دست آید. افتخار شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که با بیش از ۸۰۰ نفر از خبرگان کشور همکاری می‌کند تا بتواند گام مؤثری در اعتلای انقلاب اسلامی بردارد.
منبع:ایکنا
