رئیس دانشگاه صنعتی شریف از تدوین پروتکل های بهداشتی برای ارائه دروس عملی دانشجویان در ترم آینده خبر داد و گفت: آموزش دانشجویان جدیدالورود دانشگاه شریف از آبان یا آذر شروع خواهد شد.
دکتر محمود فتوحی ضمن تشریح میزان آمادگی دانشگاه شریف برای مواجه با شرایط کرونا، گفت: پس از اینکه از هفته اول اسفند رسما اعلام شد کرونا در کشور شیوع پیدا کرده است و تعطیلات موقت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی آغاز شد، اولین کاری که انجام دادیم تشکیل ستادی تحت عنوان ستاد پیشگیری و مقابله با کرونا بود تا با این کار تمام تصمیمات با در نظر گرفتن تمام شرایط و به صورت همه جانبه گرفته شود.
نخستین تصمیمی که گرفته شد، این بود که به دلیل حساس بودن شرایط خوابگاه‌ها به سرعت آنها را تخلیه کردیم. هر چند این اقدام گاهی با ناراحتی برخی از دانشجویان هم همراه شد اما تلاش ما برای حفظ سلامتی خود آنها بود چرا که تراکم جمعیت در خوابگاه‌ها بالا است و ضروری بود برای جلوگیری از احتمال شیوع ویروس کرونا این کار را به سرعت انجام بدهیم.
وی در ادامه تصریح کرد: اقدام بعدی ما این بود که باید تدابیری می‌اندیشیدیم تا فعالیت‌های آموزشی دانشگاه مختل نشود. برای اینکه از انحلال ترم جلوگیری شود، نیاز بود حتما درس‌هایی که امکان ارائه مجازی آنها وجود دارد را به دانشجویان ارائه کنیم. در همین راستا از هفته اول، این کار را آغاز کردیم. این در شرایطی بود که پیش از این ما تجربه آموزش مجازی در دانشگاه را نداشتیم و نسبت به چنین شیوه‌ای در گذشته مقاومت‌هایی وجود داشت. با این حال اما خوشبختانه زیرساخت‌های لازم برای آموزش مجازی در دانشگاه وجود داشت.
رئیس دانشگاه شریف گفت: در مجموع آمادگی مدیریت برگزاری 110 درس نظری به صورت مجازی کمی مشکل بود. خوشبختانه در همان هفته‌های اول و دوم بسیاری از درس‌های نظری به صورت مجازی ارائه شدند. تلاش ما این بود تا پیش از تعطیلات نوروز حداقل سه هفته این کلاس‌ها به صورت مجازی برگزار شوند. در این شرایط تا جایی که ممکن بود دروس از طریق سامانه آموزش مجازی دانشگاه ارائه شد و بعضی از استادان هم از روش‌های دیگری همچون استفاده از اسکایپ و یا ضبط صدا و ارسال برای دانشجویان استفاده کردند.
به گفته فتوحی، در ابتدا کار به این شیوه آغاز شد اما با توجه به اینکه مشخص شد دانشگاه‌ها پس از تعطیلات عید هم بسته خواهند بود؛ فرایند آموزش مجازی جدی‌تر دنبال شد به شکلی که در هفته سوم فروردین تقریبا ارائه تمام درس‌های نظری از طریق آموزش مجازی آغاز شد. در این میان برخی از دروس با تقویم آموزشی همراه بودند و برخی هم کمی عقب افتادگی داشتند که در طول روند آموزش مجازی، آنهایی که عقب‌تر بودند هم جبران کردند و خود را به تقویم آموزشی رساندند.
رئیس دانشگاه شریف ارزیابی از عملکرد این دانشگاه برای ارائه آموزش مجازی نسبت به سایر دانشگاه‌ها ارائه کرد و افزود: در مجموع من فکر می‌کنم میان دانشگاه‌های کشور توانستیم یکی از دانشگاه‌هایی باشیم که به بهترین نحو این کار را انجام داد و به سرعت زیرساخت‌های لازم را فراهم کردیم تا این آموزش‌های مجازی با کیفیت هر چه بهتر ارائه شوند.
وی در خصوص تصمیم دانشگاه شریف برای برگزاری امتحان پایان ترم و ارزیابی دانشجویان و همچنین درس‌های عملی که نیاز به حضور دانشجویان است نیز گفت: اگر می‌خواستیم امتحانات را به صورت حضوری در تهران برگزار کنیم باید خوابگاه‌ها بازگشایی می‌شد که این کار با توجه به اینکه ویروس کرونا در استان‌های مختلف شیوع پیدا کرده بود، شدنی نبود. یک شیوه‌ای که می‌توانستیم انجام بدهیم این بود که شرایطی را ایجاد کنیم تا دانشجویانی که ساکن تهران هستند در دانشگاه امتحان بدهند و آنهایی که در استان‌های دیگر هستند، در یک دانشگاه مشخص در این استانها امتحان بدهند. این ایده هم در ستاد کرونای دانشگاه مورد بحث قرار گرفت و همکاران نظرشان این بود که چندان امکان پذیر نیست در چندین شهرستان امتحانات را برگزار کنیم و نسبت امنیت امتحانات هم شک و تردیدهایی را به وجود می‌آورد.
وی گفت: در نهایت تصمیم گرفته شد که امتحانات هم به صورت مجازی برگزار شود و استادها هم می‌توانند در زمینه شیوه برگزاری امتحاناتشان ابتکارهایی هم داشته باشند. تلاش ما این است که آموزش‌های لازم را به استادها در خصوص روش ارزیابی ارائه کنیم و امیدواریم بتوانیم از این طریق برایند خوبی از مجموعه ارائه و ارزیابی مجازی دروس داشته باشیم. هرچند معتقدم در مجموع کیفیت آموزش حضوری بسیار بهتر از مجازی است.
دکتر فتوحی تاکید کرد: من انتظاری از رضایت بالای دانشجویان از آموزش مجازی را نداشتم و دلیل اصلی هم این بود که ما تجربه‌ای در این زمینه نداشتیم. خود من کلاس ارشد و دکتری دارم و وقتی که با این شرایط مواجه شدیم برایم جای سئوال بود که آیا واقعا می‌توانیم این ترم را با این شرایط به سرانجام برسانیم.
خوشبختانه با همکاری که اعضای هیئت علمی، روسا و معاونان دانشکده‌ها و مسئولان سایر بخش‌های دانشگاه داشتند توانستیم در مدت زمان کوتاهی آموزش مجازی را به خوبی پیش ببریم. خوشبختانه این روند به گونه‌ای بود که حتی استادهایی که ابتدا مخالفش بودند، نظرشان تغییر کرد.
رئیس دانشگاه شریف گفت: از سوی دیگر مدام سعی کردیم که از طریق آموزش دانشگاه و ارتباط با شورای صنفی بازخوردهای دانشجویان را هم داشته باشیم و در چند نوبت ارزشیابی درس‌ها صورت گرفت تا اگر در هر مرحله مشکلی وجود داشت به شکلی بتوانیم آن را برطرف کنیم. برگزاری کلاس‌های مجازی را دو هفته دیگر هم تمدید کردیم تا اگر درسی از تقویم آموزشی عقب مانده، ارائه شود.
وی در خصوص بازه زمانی برگزاری امتحانات دانشجویان اعلام کرد: ما بازه زمانی برگزاری امتحانات را از دو هفته به سه هفته رساندیم تا هم دانشجویان زمان بیشتری برای مطالعه داشته باشند.در عین حال این موضوع را نیز مدنظر قرار داده بودیم که اگر هر زمانی در طول این مدت شرایط برگزاری حضوری امتحانات وجود داشت، بتوانیم این کار را انجام دهیم که البته این مورد اساسا منتفی شد.
فتوحی به تمهیدات مربوط به فعالیت کارکنان دانشگاه شریف در دوران کرونا اشاره کرد و افزود: در ابتدا به سرعت کار ضد عفونی ساختمان‌های دانشگاه را انجام دادیم و در ادامه هم سعی کردیم غربالگری مراجعه کنندگان به دانشگاه را انجام بدهیم و در مبادی ورودی دانشگاه هر فردی که قصد ورود داشته باشد، درجه تب او سنجیده می‌شود و اقلام بهداشتی مورد نیاز مانند ماسک هم در اختیار افراد قرار می‌گیرد.
رئیس دانشگاه شریف در ادامه تاکید کرد: نکته بسیار مهم دیگر هم مربوط به تغییر شیوه فعالیت کارکنان بود. ما پیش از این چیزی به نام دورکاری در دانشگاه نداشتیم و حتی در کشور هم بسیار کم این روش مد نظر قرار می‌گرفت. بعضی از کشورها پیش از کرونا هم چنین تجربه‌هایی را داشتند ولی ما در دوران کرونا به این سمت رفتیم و طبق گزارش‌هایی که بعضی از معاونت‌ها ارائه کرده‌اند بهره‌وری کارکنان برخی از بخش‌ها حتی نسبت به فعالیت حضوری هم افزایش یافته که این تجربه هم می‌تواند در آینده هم مورد استفاده قرار بگیرد.
وی در خصوص تصمیم دانشگاه شریف برای آموزش در ترم آینده اشاره کرد و گفت: یکی از مواردی که اخیرا در جلسه ستاد پیشگیری و مقابله با کرونای دانشگاه مورد بحث قرار گرفت پیش‌بینی وضعیت آینده برای ترم پائیز و دروس عملی بود. در مورد برخی از درس‌های عملی این امکان وجود دارد که فیلمی از انجام آن کار در آزمایشگاه گرفته شود و در اختیار دانشجویان قرار بگیرد اما بعضی از درس‌ها حتما باید با حضور در آزمایشگاه انجام شود. یکی از دغدغه‌های مهم ما این بود که این دروس را چگونه ارائه کنیم که دانشجویان با مشکل رو به رو نشوند. در این میان باید به این نکته هم توجه کنیم که ممکن است برخی از دانشجویان سال آخر باشند که باید این واحدهای عملی را در ترم آخر بگذرانند و فارغ‌التحصیل شوند.
وی تاکید کرد:بنابراین اولا برای حضور دانشجویان در دروس عملی پروتکلی در نظر گرفته شد که با تدابیر خاص بهداشتی به طوری که احتمال ابتلا به بیماری به کم‌ترین حد ممکن برسد این دروس عملی اجرایی شوند. به عنوان مثال دانشجویان به صورت انفرادی و یا در نهایت دو نفره می‌توانند در آزمایشگاه حضور پیدا کنند.
فتوحی ادامه داد: ما در پائیز دو مسئله بسیار مهم داریم یکی رسیدگی و پیش بردن برنامه دانشجویان فعلی و دیگری ساماندهی دانشجویان ورودی جدید که احتمالا از آبان و آذر وارد دانشگاه می‌شوند. این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود در آن زمان با موج دیگری از کرونا دست و پنجه نرم کنیم و دانشگاه دوباره تعطیل شود. با در نظر گرفتن تمام سناریوها تلاش می‌کنیم تا در پائیز بتوانیم بهترین عملکرد را نسبت به اتفاقی که رخ خواهد داد داشته باشیم.
رئیس دانشگاه شریف افزود: ضمنا اگر کرونا ادامه پیدا کند و در پائیز این مشکل را داشته باشیم با تجربه خوبی که در زمینه برگزاری کلاس‌های مجازی داشتیم می‌توانیم درس‌های نظری را به خوبی به همین شکل پیش ببریم و بحث درس‌های عملی می‌ماند که باز باید در مورد اینکه چگونه می‌توانیم آن را برگزار کنیم فکر کنیم.
وی در خصوص فعالیت شرکت‌های دانش بنیان دانشگاه شریف در طول ایام کرونا نیز اظهار کرد: دانشگاه صنعتی شریف همواره تلاش کرده تا در شرایط بحرانی خودش را در حل مشکلات دخیل کنید. در این دوره هم همین مساله وجود داشت و ما تلاش کردیم بتوانیم یاری‌گر کادر درمانی باشیم. نکته‌ای که در این زمینه وجود داشت این بود که مشخص شد مهندسی و سلامت تا چه اندازه در هم تنیده هستند. در همان ابتدا نامه‌ای به وزیر بهداشت و همین‌طور وزیر آموزش و پرورش ارسال و برای رفع مشکلاتی که وجود دارد اعلام آمادگی کردیم. در ادامه از همان هفته اول، نخستین کاری که انجام شد در زمینه تحلیل داده‌های مربوط به ویروس کرونا بود. مدل‌سازی آن انجام شد و اطلاعات و تحلیل داده‌ها را به مسئولان ارائه کردیم و در آن مشخص شده بود که این ویروس چگونه می‌تواند شیوع پیدا کند و چه کارهایی می‌تواند مانع شیوع آن شود. شاید جزو اولین دانشگاه‌هایی بودیم که سه تیم تحقیقاتی در آن به صورت موازی در زمینه مدل‌سازی شیوع ویروس کرونا فعالیت کردند.
به گفته وی ، دومین فعالیتی که دانشگاه به دنبال آن رفت و موفقیت‌آمیز هم بود، توسعه اپلیکیشن ماسک بود. هدف این برنامه کنترل شیوع ویروس در راستای فاصله‌گذاری اجتماعی و ارزیابی سلامت افراد بود. شهروندان با نصب آن می‌توانند ببیند با چه کسانی تماس داتشتند و تا چه اندازه ممکن است به کرونا مبتلا شده باشند. خوشبختانه این اپلیکیشن کاربرد خوبی داشت و حتی درخواست‌هایی هم از کشورهای دیگر برای استفاده از آن ارسال شده است. در هیئت دولت هم موضوع اپلیکیشن ماسک مطرح شد و در مجموع یکی از کارهای خوبی بود که دانشگاه در زمینه مقابله با شیوع کرونا انجام داد و به نوعی مکملی در زمینه طرح فاصله‌گذاری اجتماعی، پایش و درمان مبتلایان به ویروس کرونا بود.
فتوحی ادامه داد: یکی دیگر از کارهایی که از سوی دانشگاه صنعتی شریف انجام شد و در معاونت علمی ریاست جمهوری نیز از آن رونمایی شد توسعه سامانه هوشمند تشخیص کرونا با استفاده از تصاویر سی تی اسکن قفسه سینه بود که این کار را پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه با همکاری تعدادی از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور انجام داد که کار بسیار خوبی بود و سرعت و دقت تشخیص این ویروس را افزایش داد. کاربرد آن به خصوص در جاهایی بود که به اندازه کافی افراد متخصص برای تشخیص از روی تصویر سی تی اسکن ندارند و این سامانه می‌تواند به تشخیص در این شرایط کمک کند.
رئیس دانشگاه صنعتی شریف تصریح کرد: فعالیت دیگری هم در مرکز پژوهشی تاب‌آوری دانشگاه داشتیم. به هر حال مهمترین مساله امروز برای هر کشوری این است که بداند تاچه اندازه می‌تواند برابر مسائل و مشکلات بزرگ تاب‌آور باشد. در این مرکز این موضوع بررسی و ارزیابی شد که زیرساخت‌های نظام سلامت در مقابله با کرونا چقدر تاب‌آوری است و این فعالیت با عنوان تحلیل تاب‌آوری نظام سلامت کشور برای مقابله با ویروس کرونا صورت گرفت. این کار می‌تواند در تصمیم‌گیری مسئولان در مواجهه با بحران کمک کند. ضمن اینکه این پژوهش همچنان ادامه دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه نیز کار دیگری را در حوزه سیاست‌گذاری و حکمرانی در زمان بحران با تاکید بر تبعات اقتصادی انجام داد که گزارش‌هایش در اختیار تصمیم‌گیران کشور قرار می‌گیرد و مشخص می‌کند که چه تبعاتی وجود دارد و راه‌کارهای مقابله چیست. علاوه برتمام این کارها، شرکت‌های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف نیز فعالیت‌های مختلفی را انجام دادند که از جمله آنها ساخت دستگاه اکسیژن ساز خانگی، وینتیلاتور و تولید ماسک و الکل و محلول ضد عفونی کننده است.
