در پنجاه‌وچهارمین جلسه کمیسیون توسعه آموزش عمومی قرآن کشور مطرح شد که با وجود تأکید در نامه فراخوان دریافت برنامه‌های قرآنی دستگاه‌ها، مبنی بر ارائه طرح‌هایی همسو با سند راهبردی آموزش عمومی قرآن کشور، اما اینگونه نبوده و برخی از دستگاه‌ها، همچنان برنامه‌های معمول و جاری خود را اعلام کردند و با تشکیل کارگروهی، ظرف دو هفته تمامی این برنامه‌ها حذف خواهد شد.
پنجاه‌وچهارمین جلسه کمیسیون تخصصی توسعه آموزش عمومی قرآن کشور، امروز، ۲۶ خردادماه با حضور محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش و پرورش در سالن جلسات ساختمان مرکزی شهید رجایی وزارت آموزش و پرورش برگزار شد.
مهدی نویدادهم، دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش و نایب‌رئیس کمیسیون توسعه آموزش عمومی قرآن با اشاره به اینکه مقرر بود این جلسات با فاصله زمانی کمتری برگزار شود تا به کیفیت‌بخشی و به تبادل تجربیات بپردازیم، اظهار کرد: شیوع کرونا موجب شد تا برنامه‌های پیش‌بینی شده تحت تأثیر قرار گیرد، امیدوارم در ادامه بتوانیم جلسات را به صورت مستمر چه حضوری و چه مجازی برگزار کنیم.
وی با اشاره به سه دستور جلسه این نشست گفت: بررسی و تصویب برنامه و بودجه قرآنی پیشنهادی دستگاه‌ها در سال ۱۳۹۹، بررسی پیش‌نویس سطح‌بندی اهداف آموزش عمومی قرآن کریم برای دوره‌های تحصیلی و بررسی پیش‌نویس ضوابط عضویت دستگاه‌ها در کمیسیون‌ها و کارگروه‌های آموزش عمومی قرآن از جمله این موارد است و پیش از دستور جلسه نیز، ارائه برنامه‌ها در وضعیت خاص کرونا و چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی در وضعیت تداوم کرونا خواهد بود.
نویدادهم اضافه کرد: در این فرصت بین جلسه قبل تا این جلسه، بررسی وضعیت موجود فعالیت‌های قرآنی در دستگاه‌های مختلف صورت گرفت و به نظر می‌رسد، نیازمند بازنگری و بازمهندسی جدی است که بخشی از آن باید در شورای توسعه فرهنگ قرآنی انجام و بخشی دیگر باید در کمیته‌هایی که در کمیسیون آموزش عمومی قرآن هستند، پیگیری شود. مشاهدات اینگونه است که هم‌افزایی و هماهنگی میان فعالیت‌های قرآنی دستگاه‌ها وجود ندارد و این اصلی‌ترین مشکل است.
وی پیشنهاد داد: کارگروه ویژه‌ای با ترکیب نمایندگان تمام بخش‌های ذی‌ربط تشکیل شود تا کارهای متفرق قرآنی را با یکدیگر همسو کنند و از انجام کارهای تکراری جلوگیری شود. به ویژه در یک‌سال آینده باید سرمایه‌گذاری بر روی تربیت نیروی انسانی صورت گیرد، چه مربیان و معلمان قرآن آموزش و پرورش و چه مربیان قرآنی که تحت مدیریت سایر دستگاه‌ها هستند باید دوره‌های آموزشی را بگذرانند. اگر بتوانیم آنها را از لحاظ کیفی و کمی ارتقا دهیم و توانمند کنیم، می‌توانیم امیدوار باشیم که اهدافی که در سند راهبردی توسعه آموزش عمومی قرآن آمده است، محقق می‌شود.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به بستر اپلیکیشن «شاد» در نظام آموزشی کشور افزود: یکی از فلسفه‌های این قبیل جلسات، هماهنگی و هم‌افزایی بین دستگاه‌ها است و شبکه شاد، جدی‌ترین شبکه مجازی کشور است که ظرفیت بالایی دارد، طی جلسه‌ای مسئولان ذی‌ربط توضیحاتی درباره استفاده از شاد بدهند تا نحوه تعامل‌ها مشخص شود.
وی با اشاره به دستور اول این جلسه درباره برنامه و بودجه قرآنی پیشنهادی دستگاه‌ها در سال ۱۳۹۹ اظهار کرد: برنامه‌های قرآنی دستگاه‌ها از طریق فرم‌های داده شده، دریافت شد. براساس طرح و برنامه‌هایی که از حدود ۱۸ دستگاه دریافت شد، مجموعه دستگاه‌ها اعتبار ۸۳ میلیارد تومانی را درخواست داده‌اند. البته همان طور که همه می‌دانیم، کل اعتبار در نظر گرفته شده برای تحقق منشور توسعه فرهنگ قرآنی، ۱۰۰ میلیارد تومان است که براساس تقسیم‌بندی‌های انجام شده، ۴۴ درصد آن به این مجموعه می‌رسد.
نویدادهم اضافه کرد: از سوی برخی از دستگاه‌ها برنامه‌های زیادی اعلام شد با وجود اینکه طی نامه‌ای درخواست شده بود تا دو و یا نهایت سه برنامه اصلی که محوریت دارند، مطرح شود.
در ادامه این جلسه، حاجی‌میرزایی با اشاره به «پیش‌نویس سطح‌بندی اهداف آموزش عمومی قرآن» (تفصیل اهداف ۹گانه آموزش عمومی قرآن در چهار دوره تحصیلی آموزش و پرورش) برای دوره‌های تحصیلی و نسبت آن با اهداف مصوب آموزش و پرورش که در دستور دوم این جلسه مورد بررسی قرار گرفت، گفت: اهداف دوره‌های تحصیلی را تدوین و در شورای عالی وزارتخانه تصویب کردیم و در شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز ارائه گزارش داشتیم و چهار وجه تعقل، اخلاق، ایمان و عمل را مد نظر قرار داده‌ایم و اهدافی را به عنوان اهداف مصوب معیّن کرده‌ایم.
وزیر آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه هر کاری که انجام می‌شود باید ذیل آن اهداف باشد، اظهار کرد: اگر گفته می‌شود «این پیش‌نویس برای اهداف آموزش عمومی قرآن در آموزش و پرورش نیست و اهداف آموزش عمومی قرآن به طور کلی مد نظر است و پس از تصویب آن، باید تمامی دستگاه‌ها و بخش مردمی و غیرمردمی برنامه آموزش عمومی‌شان را بر این اساس انجام دهند»، پس عنوان «سطح‌بندی اهداف آموزش عمومی قرآن کریم برای دوره‌های تحصیلی» برای آن اشتباه و تقسیم‌بندی آن نیز نادرست است که شامل چهار سطح سه پایه اول ابتدایی، پایه چهارم تا ششم، پایان پایه نهم تحصیلی، پایان پایه دوازدهم تحصیلی می‌شود.(متن کامل سخنان وزیر آموزش و پرورش را اینجا بخوانید.)
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی، تصویری از اعتبار فعالیت‌های قرآنی در سال گذشته و امسال ارائه کرد و گفت: بودجه شورای توسعه فرهنگ قرآنی در سال گذشته ۱۰۰ میلیارد تومان بود، البته این غیر از بودجه‌ای بود که در کمیسیون آموزش عمومی قرآن کشور تصویب و مقرر شد تا وزیر آن را برای آموزش عمومی کشور و به ویژه بحث حفظ قرآن در نظر بگیرد. چون با این مقادیر پول و اعتبار تحقق ۱۰ میلیون حافظ قرآن که مطالبه مقام معظم رهبری است، محقق نمی‌شود. به اتفاق آراء تصویب شد که هزار میلیارد تومان بودجه از سوی کمیسیون آموزش عمومی قرآن پیگیری شود و شخص وزیر آموزش و پرورش نیز متعهد شدند تا این بودجه، در اختیار کمیسیون باشد و شورای توسعه فرهنگ قرآنی در آن ورود نداشته باشد و این کمیسیون رأساً در زمینه بحث حفظ قرآن تصمیمگیری کند که قطعاً بهره‌بردار اصلی آن نیز خود آموزش و پرورش است.
وی بیان کرد: اگر وزیر آموزش و پرورش بتواند از این هزار میلیارد تومان که مصوبه اعضای کمیسیون است هر مقدار را محقق کند و ذیل کمیسیون بحث‌های آن بسته شود، تحول جدی را شاهد خواهیم بود. دریافت هر بخشی از این هزار میلیارد تومان، انقلابی در امر حفظ قرآن خواهد بود.
محمدی با اشاره به اینکه از بودجه سال گذشته تحقق اهداف منشور توسعه فرهنگ قرآنی، فقط ۱۳ میلیارد تومان آن به تاریخ ۲۸ اسفندماه ۹۸ به صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی واریز شد، اظهار کرد: با برنامه‌هایی که دستگاه‌ها داده بودند، درباره این تخصیص تصمیمگیری شد. دو میلیارد تومان برای نظام‌سازی، راهبری کمیسیون‌ها و دبیرخانه شورا تخصیص یافت، از ۱۱ میلیارد تومان نیز شش میلیارد تومان به مؤسسات قرآنی ـ مردمی و پنج میلیارد تومان نیز در اختیار ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم مستقر در سازمان اوقاف و امور خیریه تخصیص داده شد. سازمان اوقاف متولی امر حفظ قرآن است و طبق مصوبات هزینه می‌شود.
به گزارش ایکنا، عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در ادامه به بیان نقطه نظرات خود پرداخت و با اشاره به برخی از فعالیت‌های این معاونت در ایام کرونا، اظهار کرد: برنامه‌ریزی و آمادگی برگزاری نخستین جشنواره، هنری، ادبی و قرآنی کودکان را داریم و امیدواریم چنین جشنواره‌ای که برای نخستین بار در فضای مجازی جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد، با توسعه مناسب برخوردار باشد و با همکاری آموزش و پرورش صورت گیرد.
وی با اشاره به مخاطبان اپلیکیشن «شاد»، ادامه داد: درخواست داریم تا دبیر این جشنواره با هدف تبیین این جشنواره در برنامه‌های شاد حضور پیدا کند، هر چند همکاری ما با وزارت آموزش و پرورش می‌تواند بیشتر از این باشد، اما از بستر شاد برای این همکاری استفاده خواهیم کرد.
در ادامه سالار عرفانی‌نسب، مسئول دبیرخانه کمیسیون آموزش عمومی قرآن کریم وزارت آموزش و پرورش پیرامون برنامه‌های سال ۹۹، گفت: پیرو مصوبه کمیته تخصیص اعتبارات شورای توسعه فرهنگ قرآنی مقرر شد که فراخوانی به دستگاه‌ها بدهیم تا برنامه‌های پیشنهادی آنها را جمع‌آوری کنیم. ۱۶ دستگاه ارائه برنامه داشته و چهار دستگاه نیز تا این لحظه هنوز برنامه‌شان را ارائه نداده‌اند. تا این لحظه ۸۳ برنامه به کمیسیون ارائه شده که اعتبار آن به پیشنهاد دوستان ۸۳ میلیارد تومان است.
وی تصریح کرد: با وجود تأکید در نامه فراخوان، مبنی بر اینکه برنامه‌ها و اعتبارات باید در راستای اجرایی‌سازی سند راهبردی آموزش عمومی قرآن کشور باشد، اما اینگونه نبوده و برخی از دستگاه‌ها همچنان برنامه‌های معمول و برنامه‌های جاری و ذاتی‌شان را گزارش کرده‌اند و امیدوارم ظرف چند روز آینده این موضوع را اصلاح کنند.
عرفانی‌نسب پیشنهاد داد تا کمیته و کارگروهی، منتخب از اعضای کمیسیون طی دو هفته برنامه‌های ارائه شده را بررسی و با سند راهبردی آموزش عمومی قرآن کشور تطبیق دهند و برنامه‌ای که در راستای اجرای اقدامات سند نبود، حذف شود و اینگونه سهم هر برنامه و دستگاه را در این کارگروه مشخص کنند و اعتبار هر دستگاه را با برنامه‌ها طی نامه‌ای به شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور به عنوان برنامه‌های کمیسیون آموزش عمومی قرآن در سال ۹۹ ارسال کنند.
همچنین محمدرضا مسیب‌زاده، مدیرکل قرآن، عترت و نماز آموزش و پرورش گفت: قرارگاه حفظ در کمیسیون آموزش عمومی قرآن تعریف شده و دبیرخانه آن در سازمان اوقاف و امور خیریه است. بنابر این اگر قرار است اعتباری نیز لحاظ شود باید برای قرارگاه لحاظ شود. حفظ جزء سی‌ام قرآن را دو سال با جدیت و تأکید وزیر آموزش و پرورش و معاونت پرورشی و فرهنگی این وزارتخانه دنبال کردیم و بیش از دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در این طرح شرکت و نزدیک به یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر جزء سی‌ام قرآن را حفظ کردند و عده‌ای نیز به حفظ نیم جزء رسیده‌اند. اما در اهدای هدایا مشکل داریم. در حال حاضر دانش‌آموزان آزمون را داده‌اند و منتظر جوایز هستند و قول‌هایی نیز به آنها داده شد.
سپس جلالی، دبیر کارگروه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درباره بررسی پیش‌نویس سطح‌بندی اهداف آموزش عمومی قرآن کریم برای دوره‌های تحصیلی که به همت کارگروه برنامه درسی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی تدوین شده است، گفت: یکی از اقدامات ملی مرتبط با کارگروه پژوهش و آموزش، راهبرد ملی است که در آن استقرار توسعه برنامه درسی ملی آموزش عمومی قرآن را در بخش دولتی و مردمی تأکید شده است. همچنین اقدام ملی که ذیل این راهبرد مطرح بود، سطح‌بندی اهداف آموزش عمومی قرآن، طراحی، سطح‌بندی اهداف آموزش عمومی، تصویب و پیاده‌سازی نظام یکپارچه و تعیین سطوح و تهیه مدارک آموزش عمومی قرآن بود که کمیته‌ای ذیل آن درست شد.
وی ادامه داد: این کمیته با حضور افراد متخصص از این کمیسیون و کارگروه پژوهش و برنامه‌ریزی با محوریت و مدیریت مسعود وکیل و با ۳۰ جلسه کاری در سال ۹۸ برای تحصیل اهداف، تشکیل شد که حدود هزار و ۲۰۰ نفرساعت کار در درون کمیته انجام شد و حدود ۳۰۰ نفرساعت، کار در بیرون از کمیته کار انجام شده است و نتیجه نهایی با توجه به سند تحول و برنامه درسی ملی تبدیل به این پیش‌نویس شد که امیدواریم به تصویب نهایی برسد.
اهم مواردی که در ادامه این جلسه مطرح شده است؛
موضوع کاهش ۸۰ درصدی اعتبارات قرآن در سال ۹۹
پیگیری علت حذف عنوان اسناد راهبردی از قانون بودجه (دو سال گذشته نوشته شده بود حمایت از اجرای سند راهبردی آموزش عمومی قرآن اما در سال ۹۹ نوشته شده حمایت از برنامه‌های آموزش عمومی قرآن)
نسبت ستاد راهبری طرح ملی حفظ با این کمیسیون مشخص شود
۵۲ اقدام سند راهبردی توسعه آموزش عمومی قرآن کریم به ترتیب اولویت مشخص شود و سپس برنامه‌های دستگاه‌ها بر اساس آن دسته‌بندی و اولویت‌بندی شود.
انتخاب محتوا، سازماندهی محتوا و تربیت معلم
ارائه راه‌کارها و روش‌ها و گنجاندن واژگان کلیدی در پیش‌نویس سطح‌بندی اهداف آموزش عمومی قرآن کریم برای دوره‌های تحصیلی
در اختیار قرار دادن جزئیات بیشتر این پیش‌نویس پیش از تشکیل جلسه
این پیش‌نویس صرفاً برای اهداف آموزش عمومی قرآن در آموزش و پرورش نیست و اهداف آموزش عمومی قرآن، به طور کلی ترسیم شده است که پس از تصویب باید تمامی دستگاه‌ها و بخش مردمی و غیر مردمی برنامه آموزش عمومی‌شان را بر این اساس انجام دهند و آن را مناسب‌سازی کنند.
در ادامه نویدادهم بیان کرد: در هفته جاری، اهداف مصوب دوره‌های تحصیلی سازمان پژوهش تدوین و به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسید و از همه اعضای کمیسیون به ویژه حوزه علمیه می‌خواهیم که وقت بگذارند و حداقل ظرف مدت دو هفته نقطه نظراتشان را در اختیار کارگروهی که در سازمان پژوهش آموزش و پروش است، قرار دهند. این بحث مهمی است که می‌تواند از تفرق آراء و برنامه‌های متعدد و متنوع جلوگیری کند و انسجام معنایی و مفهومی به کارها ببخشد.
نویدادهم ادامه داد: این کارگروه متشکل از آقایان محمدعلی خواجه‌پیری، سیدعلی سرابی، محمدمهدی بحرالعلوم، مهدی قره‌شیخلو، محمدرضا مسیب‌زاده، سالار عرفانی‌نسب و رضا سلامت‌پناه و مسئولیت آنها بررسی برنامه‌های ارسالی از سوی دستگاه‌های مربوطه و اولویت‌بندی آنها براساس سند راهبردی توسعه آموزش عمومی قرآن باشد.
گزارش ایکنا حاکی است، محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش و پرورش و رئیس کمیسیون تخصصی توسعه آموزش عمومی قرآن کشور، نیز با انتخاب و فعالیت این کارگروه ظرف مدت حداکثر دو هفته (هفته اول تیرماه) موافقت کرد.
سپس محمدعلی خواجه‌پیری در پاسخ به سؤالات اعضا درباره تخصیص پنج میلیارد تومان به ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم در سازمان اوقاف و امور خیریه از بودجه سال ۹۸ اظهار کرد: درباره برنامه حفظ قرآن، مراد برنامه‌های زیرساختی حفظ قرآن چون بستر مجازی، تربیت معلم و مدرس، تهیه کتاب‌ها و نرم افزارهای قرآنی و سایر اقلام آموزشی و یا سامانه جامع حفظ است و با مبلغ اندک پنج میلیارد تومان نمی‌شود، حافظ تربیت کرد.
همچنین محمدمهدی بحرالعلوم، رئیس مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیشنهاد داد تا با توجه به ظرفیت فضای مجازی جلساتی داشته باشیم تا به انتقال تجربیات بپرداریم و نظامی را آماده کنیم تا در آینده اگر لازم است از این بستر بیشتر استفاده کنیم. بنابر این لازم است در کنار آموزش‌های حضوری از این بستر نیز بهره‌مند شویم. شرایط کرونایی نشان می‌داد که از فضای مجازی در عرصه قرآنی آنچنان که باید استفاده نشده و این شرایط موجب شد که ما به این مسیر سوق یابیم.
لازم بذکر است، این جلسه حدود دو ساعت به طول انجامید و موفق به بررسی سومین دستور جلسه «پیش‌نویس ضوابط عضویت دستگاه‌ها در کمیسیون‌ها و کارگروه‌های اموزش عمومی قرآن» نشدند.
منبع:ایکنا
