فرهنگستان علوم پزشکی با توجه به شیوع ویروس کرونا و فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، طی نامه‌ای خطاب به دفاتر آیات عظام و برخی مسئولین مربوطه نظریه پزشکی روزه داری در شرایط بحران کرونا را تشریح کرد.
متن این نامه به شرح زیر است:
«سلام علیکم
با احترام، موضوع روزه داری در بحران ویروس کرونا در جلسه‌ای با حضور اساتید متدین دانشگاه‌ها از تخصص‌ها و فوق تخصص‌های مختلف و با مشارکت حجت الاسلام فلاح‌زاده رئیس مؤسسه موضوع شناسی فقهی در محل فرهنگستان علوم پزشکی مورد بحث قرار گرفت و جمع بندی نظرات پس از مشورت با وزیر محترم بهداشت و برخی از مسئولین محترم ستاد مبارزه با کرونا و تأیید آنان به پیوست جهت استحضار و هر گونه اقدام مقتضی تقدیم می‌شود.
روزه داری ماه مبارک رمضان یکی از ارکان پنجگانه اسلام است که با قصد قربت و بندگی آفریدگار برای تکامل انسان فریضه واجب برای تمام مسلمانان است. در سال جاری علاوه بر بیماران و مسافرینی که از روزه داری معذورند، با توجه به بحران ویروس کرونا موضوعات خاصی در مورد سلامت انسان در روزه داری ماه مبارک رمضان مطرح می‌شوند که پرداختن به آنها برای امت اسلامی کشور عزیزمان ضروری است.
لازم به ذکر است تبعیت محض از توصیه‌های ستاد مبارزه با بیماری کرونا لازم و ضروری است. پزشکان متفق‌القول هستند که نخوردن غذا به طور متناوب مانند روزه داری اسلامی نه تنها عارضه‌ای در افراد سالم ایجاد نمی‌کند بلکه سبب تقویت ایمنی بدن، کاهش پاسخ‌های التهابی زیان بار و بهبود واکنش بدن در موارد استرس می‌شود لذا کلیه افراد سالم کمتر از ۶۵ سال با رعایت موارد زیر می‌توانند روزه بگیرند:
۱- رعایت کلیه توصیه‌های بهداشتی به منظور پیشگیری از ابتلاء به ویروس کرونا مانند رعایت فاصله‌های اجتماعی، شستشوی مکرر دست‌ها، پرهیز از نزدیک شدن به بیماران کرونایی
۲- نوشیدن ۸ الی ۱۰ لیوان آب در فاصله افطار تا سحر
۳- استفاده از نیولایزر و یا جوشاندن آب در ظروف در باز به منظور مرطوب نگهداشتن نسبی محیط منزل
۴- کاهش مصرف چای و قهوه و مواد شیرین و افزایش مصرف سبزیجات و میوه‌جات در فاصله افطار تا سحر
۵-پ پرهیز از محیط‌های گرم و خشک
در افراد سالمند (۶۵ سال و بیشتر) عوامل مساعدکننده ابتلاء به بیماری کرونا به ویژه دیابت قندی، افزایش فشار خون، چاقی مفرط، بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان و بیماری‌های مزمن ریوی شایع می‌باشند و درصد قابل توجهی از سالمندان به علت کمی مراقبت‌های سلامت، از وجود این بیماری‌ها در خود بی اطلاع‌اند. از طرف دیگر بر اساس شناخت کنونی ما از ویروس کرونا به نظر می‌آید که افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نظیر فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، سرطان و یا دیابت بیش از دیگران در معرض ابتلای شدید به این ویروس هستند. نظر به اینکه در افراد مسن ابتلاء به این ویروس ممکن است باعث نوع شدید بیماری شود لذا با احتمال ضرر برای آنها، توصیه می‌شود در صورتی که دسترسی به پزشک ندارند علاوه بر رعایت توصیه‌های بهداشتی به منظور پیشگیری از ابتلاء به ویروس کرونا آنهایی که مطمئن نیستند روزه برای آنها ضرر ندارد احتیاطا از انجام این فریضه الهی پرهیز نموده و آن را پس از اطمینان از اتمام همه‌گیری این بیماری قضا نمایند، مگر اینکه با نظر پزشک متخصص اطمینان از بی ضرر بودن روزه برای آنها حاصل شود.
افراد دچار لاغری بسیار شدید و چاقی مفرط نیز در فاصله گذاری ها و رعایت توصیه‌های بهداشتی احتیاط بیشتری نمایند. بیماری دیابت عامل مساعدکننده عمده برای ابتلاء به ویروس کرونا است و لذا توصیه می‌شود فقط آن گروه بیماران دیابتی اقدام به روزه داری نمایند که سن کمتر از ۶۵ سال داشته و تحت درمان و مراقبت نزدیک پزشک باشند (با رژیم غذایی با متفورمین، آکاربوز، گلوتازون و گروه گلیپتین ها (DDP-۴) بوده قند خون ناشتای کمتر از ۱۴۰ میلی گرم در سی لیتر و یا هموگلوبولین A۱c کمتر از ۷ دارند) آموزش پذیر و متعهد به پایش قند خون هستند و اصول حفاظتی و پیشگیری توصیه شده ستاد بحران کرونای کشوری را به دقت رعایت می‌نمایند.
بیماران دچار فشار خون در صورتی روزه بگیرند که فشار خون آنها در کنترل مطلوب یعنی فشار بالا (سیستولیک) کمتر از ۱۴۰ میلیمتر جیوه و فشار پایین (دیاستولیک) کمتر از ۸۰ میلیمتر جیوه باشد.
بیمارانی که پیوند اعضا شده‌اند نباید روزه بگیرند روزه گرفتن برای بیماران پیوند قرنیه بلامانع است.
در بیمارانی که مبتلا به سایر بیماری‌ها هستند و قبلاً روزه داری برای آنها منعی نداشته است روزه د رأی در شرایط بحران ویروس کرونا متفاوت از سال‌های دیگر نیست و در موارد خاص با نظر پزشک متخصص اقدام نمایند.
در مورد بیمارانی که مبتلا به ویروس کرونا شده و بهبود یافته‌اند توصیه می‌شود حداقل تا ۶ هفته اقدام به روزه داری نکنند.
سید علیرضا مرندی
رئیس فرهنگستان علوم پزشکی»