دکتر منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در نامه‌ای به روسای دانشگاه‌ها ضمن تأکید بر لزوم حمایت از واحدهای فناور دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری در تولید محصول یا خدمت موثر در مقابله با کرونا، به پژوهشگاه ملّی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری مأموریت داد بر تامین نیازهای مرتبط با همکاری متخصصان سراسر کشور اهتمام ورزد.
متن بخشنامه دکتر غلامی که در دو بخش "اقدامات عمومی" و "اقدامات تخصصی" به تشریح دقیق هر یک از فعالیت ها و اقدامات لازم در خصوص پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا پرداخته، به شرح زیر است:
رؤسای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و فناوری
بدین‌وسیله از اقدامات انجام‌شده به دست خانواده بزرگ آموزش عالی در مواجهه با مشکلات حاصل از شیوع بیماری کووید -۱۹ که با حفاظت از سلامت دانشجویان، استادان و کارکنان از طریق تمهیدات اتخاذشده به منظور بهره‌گیری از آموزش‌های الکترونیک و نیز آگاه‌سازی، اطلاع‌رسانی و ترویج دانش و مهارت‌های پیشگیری از شیوع ویروس آغاز شد تشکر و قدردانی می‌کنم.
بدیهی است با توجه به مسئولیت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در «کارگروه علم و فناوری» و نیز در شرایطی که این بیماری تمامی عرصه‌های زندگی اجتماعی مردم را تحت تأثیر قرار داده است، مواجهه و کاهش هزینه‌ها و پیامدهای آن عزم ملّی و تلاش مضاعفی را می‌طلبد و لازم است تمامی رؤسا و همکاران با ورود عالمانه و مؤثر در این عرصه‌ها اقدامات زیر را به اجرا درآورند:
الف) اقدامات عمومی
۱- تقویت اعتمادسازی نسبت به نهادهای متخصص و دست‌اندرکار موضوع
۲- ترویج گفتمان همدلی و همبستگی ملّی
۳- برجسته‌سازی مسئولیت‌پذیری کنشگران این عرصه، تقویت روحیه ازخودگذشتگی، فداکاری و نوع‌دوستی
۴- کمک به بالا بردن ایمنی، ذهنی و روانی و اجتماعی جامعه و پرهیز از ایجاد گسترش ناامنی و هراس فردی و جمعی
۵- کمک به اثربخشی نظام ارتباطی جامعه از جمله صدا و سیما، مطبوعات و رسانه‌های محلی و تخصصی، حرفه‌ای و شبکه‌های معتبر اجتماعی در استان‌ها، به منظور آموزش همگانی و سبک زندگی مناسب با شرایط بحران
۶- برقراری کانال ارتباطی با استادان، دانشجویان و کارکنان به منظور تقویت فرایند آگاه‌سازی و فعال کردن آنها در حوزه پیشگیری از انتقال بیماری در خانواده‌ها و فضاهای عمومی
۷- دعوت از دانشجویان برای پیوستن به پویش اجتماعی مقابله با بیماری کووید -۱۹ (دانشجویان می‌توانند با مراجعه به لینک http://itmfd.behdasht.gov.ir/page/corona نسبت به ثبت‌نام در این پویش ملّی اقدام کنند).
۸- تسهیل شرکت استادان و دانشجویان در پیوستن به پویش‌ها و فعالیت‌های خیرخواهانه
۹- فعال بودن دانشگاه در تمامی عرصه‌ها به غیر از حوزه آموزش حضوری و پرهیز از هرگونه تصمیم‌گیری خارج از ضوابط و چارچوب‌های ملّی برای فعالیت‌های دانشگاه.
ب) اقدامات تخصصی
۱- تشکیل ستاد آگاه‌سازی، همکاری و پیشگیری از شیوع بیماری کووید -۱۹ با همکاری دانشگاه علوم پزشکی در دانشگاه معین استان‌ها
۲- ارتباط مستقیم با دانشگاه‌های علوم پزشکی در استان به منظور کمک به رفع نیازهای پژوهشی و عملیاتی آنها. در این خصوص لازم است رئیس دانشگاه یا نماینده تام‌الاختیار وی در ستاد کرونای استان و کمیته‌های تخصصی حضور دائمی داشته باشند تا بتوانند موارد را با مدیریت دانشگاه و اعضای هیئت علمی هماهنگ کنند.
۳- استمرار فعالیت‌های آموزشی غیرحضوری.
۴- با توجه به توانمندی‌های موجود در حوزه‌های علوم پایه و زیست فناوری در دانشگاه‌ها، به‌ویژه در دانشکده‌های علوم پایه، کشاورزی و دامپزشکی و ضرورت همکاری آنها با وزارت بهداشت در تهیه کیت‌های تشخیصی و بررسی نمونه‌ها و سایر عملیات پشتیبانی مقرر شد تا پژوهشگاه ملّی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری مسئولیت هماهنگی‌های لازم را به عهده داشته باشد.
از این رو، لازم است که معاونان محترم پژوهشی مؤسسات با هماهنگی پژوهشگاه ملّی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری نسبت به تأمین نیازهای زیر به دست همکاران متخصص اقدام کنند:
۱-۴ ساخت واکسن‌های متنوع بر اساس روش‌های نوین
۲-۴ تولید داروهای مؤثر جهت پیشگیری و درمان ویروس کووید -۱۹
۳-۴ تولید کیت‌های تشخیصی و مواد اولیه مورد نیاز آنها
۴-۴ انجام مطالعات ژنومی سویه¬های کووید -۱۹ شایع در ایران
۵-۴ انجام مطالعات مربوط به تأثیر فاکتورهای مهارکننده ویروس و تقویت‌کننده سیستم ایمنی برای مقابله با ویروس
۶-۴ مطالعه اثرات درمانی گیاهان دارویی و مواد مؤثر آنها
۷-۴ مطالعات همه‌گیری‌شناختی (اپیدمیولوژیک) گسترش و مهار ویروس در جمعیت ایران و جهان
۸-۴ تولید مواد ضدعفونی‌کننده مؤثر و روش‌های نوین ضدعفونی کردن
۵- حمایت از واحدهای فناور مستقر در مراکز رشد دانشگاهی و پارک‌های علم و فناوری که در زمینه تولید محصول یا خدمت مورد استفاده با هدف کاهش بار خسارت ویروس کویید -۱۹ فعالیت می‌کنند. در این ارتباط لازم می‌دانم از پارک‌های علم و فناوری که حسب گزارش‌های دریافتی بیش از ۶۰ واحد فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان خود را جهت تولید دستکش، ماسک و مواد ضدعفونی پشتیبانی و فعال کرده‌اند، تشکر کنم.
۶- از تمامی پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد دانشگاهی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی و همچنین، آزمایشگاه‌های تخصصی که دارای امکانات و تجهیزات لازم برای تولید در هر سطح و مقیاسی هستند انتظار می‌رود که تولید اقلام مورد نیاز را با پشتیبانی مؤسسه در دستور کار خود قرار دهند.
۷- لازم است که معاونان فرهنگی و دانشجویی مؤسسات نسبت به فعال‌سازی هسته‌های فکری در قالب شبکه‌های جامعه و دانشگاه یا اتاق فکر به شرح زیر اقدام کنند:
۷-۱- هسته اجتماعی-اقتصادی با حضور استادان رشته‌های جامعه‌شناسی، اقتصاد، مدیریت، علوم سیاسی و… با هدف تحلیل پیامدهای اقتصادی و اجتماعی راهکارهای کاهش هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی حاصل از معضل کرونا
۷-۲- تشکیل هسته مشاوره اجتماعی–فرهنگی با حضور استادان روان‌شناسی، مشاوره، علوم تربیتی و… با هدف:
- آموزش و بحث در خصوص تاکتیک‌های مربوط به شیوه‌های پیشگیری (ازخودمراقبتی تا برنامه‌های سازمانی)
- برگزاری و معرفی برنامه‌هایی که موجب کاهش احساس درماندگی، سرخوردگی و ناامیدی، یأس و اضطراب، بی‌پناهی و بی‌اثری و انفعال مردم می‌شود.
- معرفی برنامه‌ها و راهکارهایی جهت کاهش تنش‌های روانی و بیم و نگرانی در جامعه
۷-۳- تشکیل هسته بررسی‌های محیطی و بوم‌شناختی با حضور استادان رشته‌های محیط‌شناسی، جغرافیا، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شهری، روستایی و… با هدف معرفی فنون و برنامه‌های شیوع محیطی و راهکارهای آگاهی‌دهنده و پیشگیرانه و معرفی خطرات محیطی و منطقه‌ای و راهکارهای آگاهی‌دهنده و پیشگیرانه
۸- هماهنگی با صدا و سیما و سایر رسانه‌های تخصصی و محلی استان‌ها برای حضور استادان در برنامه‌ها برای ارائه تحلیل‌های واقع‌بینانه با هدف آرامش‌بخشی و کمک به کاهش آلام مردم
۹- از آنجایی که بررسی تأثیر تحولات ناشی از شیوع بیماری کووید -۱۹ به اقتصاد، صنعت، و تجارت جامعه و ارائه راهکارهای لازم از اهمیت زیادی برخوردار است، لازم است معاونان محترم پژوهشی با تشکیل کارگروه‌های تخصصی نسبت به آسیب‌شناسی و ارائه راهکارهای عملی برای مقابله با اثرات سوء آن اقدام کنند و پیشنهادات قابل اجرای خود را اعلام کنند.
۱۰- از آنجا که انجمن‌های علمی، حرفه‌ای و تخصصی و همچنین کرسی‌های یونسکو در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی می‌توانند ظرفیت‌های مؤثری برای بالابردن تاب‌آوری جامعه در شرایط دشوار فعلی ایجاد کنند و خوشبختانه گام‌های مثبتی در این زمینه داشته‌اند در فراهم آوردن امکان حضور و مشارکت استادان و دانشجویان با آنها مورد تأکید است.
۱۱- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با مسئولیت انجام هماهنگی‌های لازم در حوزه علم وفناوری در شرایط فعلی با همه توان خود، در سطح مقدورات و امکانات وزارت عتف، از انجام اقدامات فوق پشتیبانی می‌کند.
منبع: اداره کل روابط عمومی وزارت علوم
