مصوبه «راهبردهای تعالی فرهنگی در پرتو زیارت اربعین»

آیت‌ الله دکتر سیدابراهیم رئیسی، رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه «راهبردهای تعالی فرهنگی در پرتو زیارت اربعین» که در جلسه 890 مورخ 1402/08/16 شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌ تصویب رسیده است، را برای اجرا ابلاغ کرد.

مقدمه

• فهم اربعین به عنوان حرکتی دینی با محوریت امام و حجت الهی در راستای گسترش سبک زندگی دینی و معنابخشی به حیات فردی و جمعی انسان و زمینه‌سازی ظهور منجی جهانی
• فهم اربعین به عنوان حرکتی جمعی و تاریخی با مؤلفه‌‎های همگرایی شیعی، اسلامی، ‎منطقه‎‌‌‌ای، جهانی و تمدنی و همسو با اهداف و آرمان‎‌‌های انقلاب اسلامی

ماده 1- گستره موضوعی

ماده 3- اصول و چارچوب

ماده 4- راهبردها

الف) عرصه تبلیغ و ترویج

1. افزایش آگاهی‌‌‌ زائران نسبت به ابعاد معنوی و معرفتی حرکت اربعین و معرفی ابعاد تاریخی، فرهنگی و سیاسی نهضت عاشورا و شناسایی وظایف خود نسبت به امام معصوم(ع)
2. تبیین و ترویج انگاره انتظار و آرمان مهدویت و افزایش معرفت نسبت به امام زمان(عج) و راه‌‎ها و الزامات نصرت ایشان به عنوان وارث عاشورا
3. توجه به زن و ارائه نمونه‌های آرمانی به‌ویژه با یاری گرفتن از شخصیت حضرت زینب(س) در ارتباط با این موضوع و نقش زنان و خانواده‎‌‌ها در حرکت جهانی اربعین(حرکت خانواده ‎پایه)
4. تأکید و تمرکز بر ترویج فرهنگ اقامه نماز اول وقت و جماعت، ایجاد زمینه مناسب انس آحاد مردم با قرآن کریم، ترویج فرهنگ دعا و نیایش و افزایش سطح مدارا و تعاون اجتماعی
5. اهتمام ویژه به نوجوانان، خانواده‌ها و زنان در مجموعه فعالیت‎‌های فرهنگی، تبلیغی و ترویجی با توجه به قرارگیری ایام زیارت اربعین در تعطیلات تابستانی طی سال‎های آتی و فراهم آمدن فرصت حضور حداکثری دانش‌ ‎آموزان به همراه خانواده‎ها در این حرکت الهی

ب) عرصه فرهنگ و هنر

1. بهره‌‎ورسازی بازه انتظار زوار در شهرها و مناطق مرزی ایران با طراحی و زمینه‎سازی برگزاری رویدادهای مختلف فرهنگی و هنری در این مناطق نظیر: نمایش‎های آیینی و تعزیه‎خوانی، ثبت خاطرات و دل‌‌‌نوشته‌‌‌ها، محافل شعرخوانی و مسابقات و جشنواره‎ها متناسب با شرایط و اقتضائات محیط و برنامه‌­ریزی­‌های ترویج سبک زندگی اربعینی در طول سال
2. حمایت از هنرمندان در خلق آثار هنری خصوصاً هنرمندان رشته‎‌های مرتبط با هنرهای نمایشی در جهت اجرای نمایش‌‌‌های آئینی و فعالیت مستندسازان، عکاسان و گرافیست‎‌ها در زمینه تولید آثار هنری متناسب با ظرفیت‎‌های رسانه‎‌ای محلی، ملی و فضای مجازی

ج) عرصه اطلاع‎‌ رسانی و آموزش

1. فراهم‎ سازی زمینه رسانه‎‌‌ای لازم برای خبررسانی سریع، دقیق و هوشمندانه نسبت به اخبار و وضعیت لحظه‎‌ای مرزها، طریق کربلا و پدیده‎‌های مرتبط
2. اطلاع‌‌‌رسانی و فرهنگ‎ سازی نسبت به شرایط زیارت اربعین و لزوم کوتاه بودن مدت اقامت، احترام نسبت به جایگاه والای مرجعیت دینی در عراق؛ شناخت و رعایت قوانین، آداب، رسوم و هنجارهای رفتاري این کشور؛ تکریم مردم عراق به عنوان میزبان و محور زیارت اربعین و ترویج فرهنگ سپاس‌گزاری و همکاری با کارگزاران و عوامل اجرایی

د) عرصه پژوهش و نوآوری

1. طراحی و اجرای رویدادهای نوآورانه اربعینی با تأکید بر ایده‎ پردازی برای رفع نیازهای جامعه اربعینی و ارتقاء سطح بهره‌مندی از اربعین و نیز الگوگیری از پدیده اربعین در ارتقاء نظام‌های حکمرانی فرهنگی، اجتماعی و تربیتی
2. طراحی پژوهش‌‌­های مختلف در گستره مطالعات کمی و رصد، مطالعات کیفی و مردم نگاری، مناسک، آیین‌ها، زوار و مواکب در ایران و عراق و تغییرات آنها و استخراج فرصت‌‌‌ها و تهدیدها، آینده‌پژوهی فرهنگی‎- تمدنی اربعین و انعکاس گزاره‌های راهبردی به دستگاه‎‌های تصمیم‎گیر و اجرایی

هـ) عرصه ارتباطات میان‎فرهنگی

1. شناسایی نقاط اشتراک و همسویی‎های فرهنگی - ‎ارزشی و تقویت روابط دو ملت ایران و عراق با تکیه بر ارتباطات مردم با مردم و مناسبات و خاطرات مشترک فرهنگی
2. طراحی الگوهای مناسب و زمینه‌سازی برپایی موکب‎های میان‎فرهنگی به عنوان مثال موکب مشترک ایرانیان و عراقی‎ها، موکب مشترک اقوام مختلف ایرانی، موکب مشترک شیعیان و اهل سنت
3. تقویت همگرایی میان اقوام، پیروان مذاهب اسلامی و ادیان الهی با تکیه بر وحدت اعتقاد به منجی و تلاش در جهت ایجاد و تقویت پیوندهای ایمانی و اخوت اسلامی میان زائران و تحقق امت واحده
4. پرهیز از ایجاد و گسترش اختلافات میان گروه‌‌‌های متعدد شیعی، مذاهب اسلامی، اقوام و ملیت‌‌‌های گوناگون حاضر در زیارت اربعین، پرهیز از دامن زدن به مناقشات و مجادلات سیاسی و پرهیز از به کارگیری نمادهای (نشانه‌‌‌ها، تصاویر، شعارها، علائم و...) حساسیت‌‌‌زا و تأکید بر نشانه‎های مورد قبول همگان
5. توجه به ظرفیت زائران پاکستانی، کشمیری و افغانستانی که از مرزهای شرقی کشور وارد و از مرزهای غربی، عازم زیارت اربعین می‌‎شوند با توجه به طول مدت اقامت در ایران و فرصت تقویت پیوندهای فرهنگی و آشنایی با آرمان‎های جهانی انقلاب اسلامی

ماده 6- برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت