به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، متن اساسنامه «بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی» به شرح ذیل است:
آستان قدس رضوی
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
اساسنامه «بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی» که در جلسه 376 مورخ 1401/07/12 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است و مطابق مفاد تبصره ۴ ماده ۲۰ آییننامه داخلی شورای عالی انقلاب فرهنگی، در جلسه 872 مورخ 1401/08/10 شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب تلقی گردید، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ میشود:
مقدمه:
آستان قدس رضوی با بهرهمندی از انوار قدسی حضرت ثامنالحجج امام علی بن موسیالرضا «علیهافضلالتحیهوالثناء»، مهمترین رسالت خویش را گسترش معنویت، فرهنگ اسلامی و ترویج معارف اهل بیت «علیهمالسلام» میداند. این آستان در این راستا، با توجه به نیازهای گسترده پژوهشی در قلمرو علوم، معارف، فرهنگ و تمدن اسلامی، در سال 1363، بنیادی علمی را با عنوان «بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی» تأسیس کرد که در حال حاضر یکی از مؤسسات سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس میباشد.
اکنون؛ در آستانه چهار دهه فعالیت علمی مؤثر و ماندگار و با توجه به سیاستهای ابلاغی جدید تولیت معزّز آستان قدس رضوی و بهمنظور گسترش و تثبیت فرهنگ و آثار زیارت و دستیابی به مرجعیت بینالمللی و بهرهگیری از ظرفیتهای آن در این حوزهها و همچنین ضرورت بسیج ظرفیتهای علمی و پژوهشی روزآمد و پرداختن به مسائل و حمايت از دستاوردهای علمی - تحقيقاتی اسلامی و كمک به رفع نيازهای كشور در زمينه مسائل علوم اسلامی و تبیین و ترویج تعالیم وحیانی قرآن و حکمتها و معارف مکتب نورانی اسلام با الهام از اسناد فرادستی کشور بهخصوص بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و در چارچوب مأموریت، چشمانداز و سیاستهای کلان ابلاغی آستان قدس رضوی، اساسنامۀ بنیاد پس از تایید و تنفیذ تولیت آستان قدس رضوی، توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی به شرح مواد آتی مورد بازنگری و به روز رسانی قرار گرفت
فصل اوّل: کلیات
ماده 1- معرفی
«بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی»؛ نهادی علمی – پژوهشی و دارای ماهیت عمومی و غیردولتی و وابسته به سازمان علمی و فرهنگی آستان است و طبق مواد و مفاد این اساسنامه و منطبق با سیاستها، ضوابط و مقررات آستان قدس رضوی و مقررات عمومی مرتبط فعالیت میکند. در این اساسنامه بنیاد پژوهشهای اسلامی به اختصار «بنیاد» و عبارت آستان قدس رضوی به اختصار «آستان» نامیده میشود.
تبصره: از نظر جایگاه حقوقی؛ این بنیاد در ردیف پژوهشگاه میباشد و میتواند حداقل سه پژوهشکده داشته باشد.
ماده 2- اهداف
- تولید، تبیین و ترویج علوم و معارف رضوی با تأکید بر پشتیبانی فکری از مأموریتهای علمی و فرهنگی آستان در جهان تشیع و امت اسلامی و نیازهای تحقق تمدن نوین اسلامی؛
- گسترش معارف، فرهنگ و مکتب اهل بیت«علیهمالسلام» و اشراب علوم انسانی و اجتماعی از معارف قرآن کریم و اهل بیت«علیهمالسلام» در جامعهسازی و نظامسازی اسلامی؛
- توسعه همگرایی و تعامل فکری میان نخبگان و پژوهشگران دوستدار اهل بیت«علیهمالسلام»، گفت و گوی ادیان و مذاهب و با تأکید بر ظرفیتهای معنوی، فرهنگی و علمی آستان قدس رضوی؛
- تقویت و پشتیبانی علمی از محققان در موضوعات سیره و معارف رضوی، فرهنگ زیارت و وقف و نذر به منظور دستیابی به مرجعیت جهانی در این حوزهها؛
- تأمین نیازهای پژوهشی در پشتیبانی از مأموریتهای دینی، فرهنگی و اجتماعی آستان؛
ماده 3- وظایف
- نیازسنجی، پشتیبانی و ارزشیابی مستمر فعالیتهای پژوهشی در حوزه اولویتهای موضوعی آستان؛
- راهبری پژوهشهای بنیادی و کاربردی اسلامی و مشارکت مؤثر با حوزهها و دانشگاههای اسلامی در تولید علم، جامعهپردازی، نظامسازی و تمدنسازی اسلامی
- مطالعه، تحقیق و تولید علم در حوزههای مأموریتی با حمایت از نخبگان، طرحها و آثار علمی و پژوهشی با رویکرد مسألهمحور در موضوعات و قالبهای مورد نیاز؛
- مدیریت نشر و توزیع محصولات آثار علمی به زبانهای مختلف در راستای اهداف و سیاستهای بنیاد با رویکرد ایجاد امتداد اجتماعی در قالبهای روزآمد و اثربخش، اعمّ از: کتب و نشریات ادواری، دانشنامهها، اصطلاحنامهها، فرهنگنامهها، انواع فهرست و دیگر فرآوردههای مورد نیاز به صورت چاپی، الکترونیکی، نرمافزارهای چند رسانهای، پایگاههای اینترنتی و شبکههای مجازی و ایجاد ساختارهای لازم؛
- همافزایی و مبادلات علمی - فرهنگی با مراکز آموزشی، فرهنگی و تبلیغی آستان و بهرهگیری از ظرفیتهای نهادها و مؤسسات علمی و فرهنگی داخل و خارج کشور و استادان و محققان حوزه و دانشگاه، با تأکید بر ظرفیتهای منطقهای و جهان اسلام؛
- برنامهریزی و تشکیل کرسیهای نظریهپردازی، ترویجی، آزاداندیشی، نقد و رونمایی کتاب، مناظره و اعطای جوایز و نشانهای علمی - فرهنگی، انجمنها و قطبهای علمی، همایشها، جشنوارهها، هماندیشیها، نشستهای علمی و فرهنگی؛
- پشتیبانی علمی از فرآوری، کاربردیسازی و گفتمانسازی معارف رضوی و فرهنگ زیارت در سطح ایران، دنیای اسلام و محیط جهانی در بستر علوم نوپدید و رویدادهای نوآورانه و دانشبنیان؛
- توسعه و نوسازی روشها و رویکردهای علمی، طراحی و تجربه الگوهای جدید برای پژوهش و ارزیابی و سنجش پژوهشها در تراز جهانی؛
- توانمندسازی پژوهشگران و حمایت از محققان برجسته داخل و خارج کشور در قالبهایی نظیر: اعطای فرصت مطالعاتی، اعتبار ویژه پژوهشی، حمایت از پایاننامهها و رسالهها و آموزشهای تخصصی و فوقتخصصی؛
- همکاری علمی و پژوهشی و حمایت از آموزشهای تخصصی و عمومی علوم و معارف اسلامی (از جمله مطالعات اسلامی در علوم انسانی- اجتماعی و علوم انسانی اسلامی) در حوزههای علمیه و دانشگاهها از قبیل تولید منابع علمی و درسنامهها، تدوین مواد و سرفصلهای آموزشی و برگزاری دورههای دانشافزایی، مهارتافزایی و کارورزی پژوهشی.
ماده 4 - محل فعالیت
محل اصلی بنیاد در شهر مشهد است و بنیاد میتواند برای انجام مأموریت خود در هر یک از نقاط داخل یا خارج کشور، شعبه یا مرکز وابسته با رعایت ضوابط آستان و سایر مقررات ذیربط پس از تایید مؤسس؛ ایجاد کند.
فصل دوم: ارکان؛ شرح وظایف و اختیارات
ماده 5- ارکان
بنیاد دارای ارکان ذیل است:
الف: مؤسس (تولیت آستان قدس رضوی)
ب: هیئتامناء
ج: رئیس بنیاد
د: شورای بنیاد
هـ: رکن نظارتی ( حسابرس مستقل، بازرس)
الف) مؤسس
ماده6– مؤسس بنیاد، تولیت آستان است و تمام اختیارات و حقوق مؤسس را دارا می باشد.
تبصره: تولیت آستان؛ حسب صلاحدید میتواند برگزاری مجامع عمومی و سایر اختیارات را به نماینده خود تفویض نماید.
ماده7 - وظایف و اختیارات مؤسس
- تصویب و تنفیذ اساسنامه و تغییرات و اصلاحات آن؛
- تصویب صورتهای مالی و گزارش عملکرد سالانه پس از استماع گزارش حسابرس مستقل و بازرس؛
- تصویب نمودار سازمانی و تشکیلاتی بنیاد؛
- تصویب نهایی خطمشی، سیاستهای کلی، ساختار سازمانی و آییننامه مالی و معاملاتی بنیاد؛
- تعیین و نصب اعضای هیئتامناء، رئیس و بازرس بنیاد، و عزل و پذیرش استعفاء آنها؛
- حسابرسی و بازرسی از بنیاد؛
- تصمیمگیری نهایی برای انحلال بنیاد و نحوه تصفیه آن؛
ب) هیئتامناء
ماده 8 - ترکیب هیئتامناء:
1 - رئیس بنیاد (دبیر هیئتامناء)؛
2- رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛
3 - سه تا پنج تن از محققان، استادان و صاحبنظران علمی و فرهنگی و دارای سوابق پژوهشی به پیشنهاد رئیس سازمان علمی و فرهنگی و تأیید مؤسس؛
د- نماینده تام الاختیار وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
ه- رئیس شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
تبصره 1: عضویت اعضاء هیئتامناء برای مدت سه سال میباشد.
تبصره 2: هیئت امناء هر دوره در اولین جلسه، از میان اعضا، رئیس و نایب رئیس را تعیین میکند. مدت ریاست رئیس و نایب رئیس بیش از مدت عضویت ایشان در هیئت امناء نخواهد بود و قابل عزل و انتخاب مجدد میباشد.
تبصره 3: اعضای حقیقی هیئتامناء پس از پایان تصدی خود تا انتخاب اعضای جدید، همچنان در سمت خود باقی مانده، وظایف خویش را انجام میدهند.
ماده 9 - وظایف و اختیارات هیئتامناء
- تصویب راهبردها، سیاستها و اولویتهای پژوهشی بنیاد و نظارت بر عملکرد آن؛
- تصویب برنامههای کوتاه مدت، بلندمدت و کلانپروژههای بنیاد؛
- تصویب آییننامههای اداری، مالی و معاملاتی بنیاد براساس ضوابط و مقررات آستان؛
- تعیین میزان نرخ نامهها و تعرفهها با رعایت ضوابط و مقررات مربوط؛
- تصویب نحوه وصول درآمدهای اختصاصی و مصرف آن با رعایت ضوابط و مقررات آستان؛
- بررسی و تصویب بودجه سالانه بنیاد بهمنظور تأیید نهایی؛
- تصویب آیین نامه جذب اعضای هیأت علمی؛
- تصویب آییننامه داخلی هیئتامناء؛
- تصویب تشکیلات، ایجاد یا تعطیلی شعب، معاونتها و واحدهای پژوهشی وابسته و نشریات ادواری رسمی بنیاد با رعایت ضوابط آستان و سایر ضوابط مربوط؛
- بررسی هر گونه اصلاح و تغییر در اساسنامه بنیاد و پیشنهاد آن به مؤسس؛
- تصویب آیین نامهها و مقررات مورد نیاز بنیاد با رعایت ضوابط آستان؛
تبصره: هیئتامناء میتواند بخشی از وظایف و اختیارات خود را به رئیس بنیاد تفویض کند.
ماده 10 - جلسات عادی هیئتامناء حداقل هر سه ماه یکبار، و جلسات فوقالعاده آن به دستور رئیس هیأتامناء و یا با درخواست رئیس بنیاد یا دو تن از دیگر اعضای هیئتامناء تشکیل میشود. این جلسات، با حضور دو سوم اعضا رسمیت مییابد و مصوبات آن با رأی اکثریت اعضای حاضر در جلسه، مشروط بر آنکه در هر حال تعداد آرای مثبت از 5 رای کمتر نباشد؛ معتبر خواهد بود.
ج) رئیس بنیاد
ماده 11- رئیس بنیاد دارای سوابق و تجارب مدیریتی مرتبط است که با پیشنهاد رئیس سازمان علمی و فرهنگی توسط تولیت آستان قدس رضوی برای مدت سه سال منصوب میشود.
ماده 12 - وظایف و اختیارات رئیس
- مدیریت بنیاد در همه ابعاد علمی و اجرایی و نظارت بر حسن عملکرد واحدها و اعضای رسمی و وابسته و حسن اجرای قراردادها؛
- تدوین و پیشنهاد سیاستها و اولویتهای بنیاد برای تصویب هیئتامناء؛
- برنامهریزی، تصمیمگیری، هماهنگی و پیگیری لازم بهمنظور تحقق سیاستها، وظایف و محورهای فعالیت بنیاد در چارچوب اساسنامه و مصوبات هیئتامناء؛
- توسعه و تعمیق ارتباطات علمی با دیگر مؤسسات و مراکز داخلی و خارجی و عقد تفاهمنامهها و قراردادهای همکاری مشترک؛
- کوشش برای جلب کمکهای مالی و امکانات اشخاص حقیقی و حقوقی؛
- تنظیم بودجه سالانه و ارائه گزارش عملکرد، ترازنامه و صورتهای مالی بنیاد به هیئتامناء؛
- پیشنهاد ایجاد یا انحلال شعب، نمایندگیها و واحدهای پژوهشی بنیاد به هیئتامناء؛
- پیشنهاد تغییر و اصلاح اساسنامه به هیئتامناء؛
- رایزنی و اخذ مجوزهای لازم برای رسمیت و اعتبار فعالیتهای گوناگون بنیاد؛
- نصب و عزل معاونان، مدیران و رؤسای واحدهای پژوهشی و اداری، اعضای حقیقی و حقوقی شوراهای تخصصی بنیاد در چارچوب ساختار مصوب و ضوابط سازمان علمی و فرهنگی؛
- ارائه گزارش عملکرد سالانه و ادواری بنیاد به هیئتامناء، سازمان علمی و فرهنگی و سایر مراجع مورد نظر آن؛
- افتتاح هرگونه حساب به نام بنیاد نزد بانکها، مؤسسات مالی و صندوقهای قرضالحسنه در چارچوب مقررات و ضوابط آستان و با تصویب هیئتامناء؛
- تعیین نمایندگان حقیقی و حقوقی بنیاد و امضای قراردادها، اسناد مالی و اداری و اوراق تعهدآور در چارچوب ضوابط و مقررات؛
- طرح و ارجاع دعاوی و دفاعیه در تمامی مراجع صالح و امور حقوقی مربوط به آن با حق توکیل غیر؛
- هرگونه تصمیمگیری و انجام سایر موارد پیشبینی نشده در چارچوب اساسنامه پس از تصویب هیأتامناء؛
د) شورای بنیاد
ماده 13- ترکیب اعضای شورای بنیاد
الف. رئیس بنیاد؛
ب. معاونان بنیاد؛
ج. مدیران گروههای پژوهشی؛
ماده 14- وظایف شورای بنیاد
- تصویب آییننامه داخلی شورا؛
- بررسی و تصویب طرحهای پژوهشی و نظارت بر کیفیت و حسن اجرای آنها؛
- بررسی میزان پیشرفت طرحهای پژوهشی طبق برنامه مصوب و در صورت لزوم تجدیدنظر و تصویب تغییرات آنها؛
- برنامهریزی برای ایجاد و تعمیق ارتباط علمی با سایر مؤسسات و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور برابر ضوابط و مقررات مربوط؛
- بررسی و تصویب برگزاری دورههای کوتاهمدت آموزشی، همایشها و بازدیدهای علمی طبق ضوابط و مقررات؛
- تصویب آییننامههای تألیف و ترجمه کتاب و مقاله و نحوه انتشار نتایج فعالیتهای علمی و پژوهشی؛
- انجام سایر اموری که در چارچوب ضوابط و مقررات از سوی هیئتامناء یا رئیس بنیاد به شورا محول میشود؛
هـ ) رکن نظارتی (حسابرس مستقل، بازرس)
ماده 15- بازرس بنیاد توسط تولیت آستان و یا مقام مجاز از طرف ایشان انتخاب میشود.
ماده 16- وظایف و اختیارات بازرس
- نظارت بر تطبیق عملیات بنیاد با اساسنامه، قوانین، آییننامهها و برنامه و بودجه مصوب و سایر مقررات حاکم بر بنیاد؛
- رسیدگی و اظهار نظر نسبت به صورتهای مالی و گزارش عملکرد سالانه بنیاد و تسلیم آن پانزده روز قبل از تشکیل مجمع؛
- رسیدگی و اظهار نظر نسبت به سایر گزارشهای ارائه شده به هیأتامناء؛
- بررسی گزارش توجیهی رئیس بنیاد در مورد مقایسه عملکرد با بودجه و برنامه سالانه و ارائه نظر به هیأتامناء؛
- رسیدگی و اظهار نظر نسبت به کفایت و مطلوبیت نظام کنترل داخلی بنیاد؛
تبصره: بازرس نمیتواند در معاملاتی که با بنیاد یا به حساب بنیاد انجام میگیرد به طور مستقیم یا غیرمستقیم؛ ذینفع باشد.
فصل سوم: امور اجرایی و مالی
ماده 17– سال مالی بنیاد از اول فروردین ماه هر سال آغاز و در پایان اسفندماه همان سال ختم میشود و ترازنامه نیز برای سال مالی تنظیم میگردد.
ماده 18- منابع مالی و بودجه سالانه بنیاد از محل اعتبارات دریافتی از آستان، کمکها، قرض و تسهیلات، هدایا، موقوفات، تبرعات، وجوه شرعی و درآمدهای بنیاد تأمین میشود.
ماده 19- امضای چکها و دیگر اسناد و اوراق بهادار و تعهدآور و حسابهای بنیاد، توسط رئیس بنیاد و یک تن دیگر به انتخاب هیئت امنای بنیاد صورت میگیرد.
ماده 20- معاملات
- کلیه قراردادهای بنیاد با اشخاص حقیقی و حقوقی تابع آییننامه معاملات مصوب ستاد مرکزی آستان میباشد؛
- عقد قرارداد بنیاد با اعضای هیئتامناء، رؤسا، مدیران، کارکنان و اقارب نسبی و سببی آنها تا درجه سوم اعم از مستقیم و غیر مستقیم و همچنین انجام معاملاتی نظیر قراردادهایی که متضمن رقابت با عملیات بنیاد باشد، برای مدیران و مسئولین بنیاد ممنوع است؛
ماده 21– دفاتر و محاسبات
- دفاتر حسابهای بنیاد در محل اصلی استقرار آن نگهداری خواهد شد و در کلیه اوقات متعارف؛ جهت اعمال نظارت در دسترس حسابرس مستقل و بازرس میباشد؛
- تدوین دفاتر و تهیه صورتهای مالی بنیاد براساس اصول و استانداردهای حسابداری انجام شود و بایستی صورتهای مالی تصویبی به همراه صورتهای مالی بنیاد حداکثر تا پایان اردیبهشت ماه هر سال به حسابرس مستقل و بازرس ارائه و گزارش حسابرس مستقل و بازرس حداکثر تا پایان تیرماه به هیئتامناء ارائه گردد؛
- تصویب حسابهای بنیاد توسط هیئتامناء به منزله تایید و قبول عملکرد مدیران و تصفیه حسابهای سالانه آنها بوده و قطعی و لازم الاجراء است. این مفاصا حساب، رافع مسئولیتهای قانونی مدیران در دوره تصدی نمیباشد؛
ماده 22 - هرگونه اصلاح و تغییر در مفاد این اساسنامه به پیشنهاد شورای عالی انقلاب فرهنگی یا هیئتامناء بنیاد و موافقت مؤسس (تولیت آستان قدس رضوی) و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی امکان پذیر است.
فصل چهارم: سایر مقررات
ماده 23 – انحلال و تصفیه
- انحلال بنیاد با تصویب تولیت آستان امکانپذیر میباشد؛
- در صورت انحلال؛ مدیر تصفیه توسط ستاد مرکزی آستان انتخاب میشود که موظف است طبق ضوابط و مقررات آستان؛ نسبت به تصفیه اقدام نماید؛
- کلیه اموال و داراییهای بنیاد اعم از منقول و غیر منقول (باقیمانده پس از انجام تصفیه)، متعلق به آستان است.
ماده 24 – موارد پیشبینی نشده
درباره مسائل مسکوت و مواردی که در این اساسنامه پیشبینی نشده، طبق آئیننامهها، ضوابط و مقررات جاری آستان و امریههای تولیت آستان عمل خواهد شد.
ماده 25- این اساسنامه مشتمل بر یک مقدمه، 25 ماده و 7 تبصره در جلسه 376 مورخ 12/07/1401 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب؛ و مطابق مفاد تبصره ۴ ماده ۲۰ آییننامه داخلی شورای عالی انقلاب فرهنگی، در جلسه 872 مورخ 10/08/1401 شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب تلقی گردید و از تاریخ ابلاغ، لازمالاجراء است.
سید ابراهیم رییسی
رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی
|