معاون پژوهشی وزیر علوم گفت: یک درصد جمعیت دنیا در ایران هستند و ۲ درصد مقالات علمی جهان هم متعلق به ایران است.
پیمان صالحی معاون پژوهشی وزیر علوم در نخستین نشست حکمرانی آموزش عالی با موضوع علم نافع برای حل مسائل جامعه و صنعت که ۲۹ خردادماه ۱۴۰۲ در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد، اظهار کرد:
هدف از جلسه امروز این است که موضع خود را در مورد مقاله روشن کنیم. آیا تولید علم و حل مسائل جامعه در یک راستا هستند یا در مقابل هم قرار دارند؟!
پاسخ معاون وزیر علوم به گلایه اساتید/ آییننامه ارتقای مرتبه اعضای هیئت علمی مقاله محور نیست
وی افزود: مقام معظم رهبری عنایت ویژهای به حوزه علم و فناوری دارند و این امتیاز ویژهای است که در ایران وجود دارد. در ابتدا تعریف نظام نوآوری مهم است. نوآوری یعنی تبدیل به محصول و رساندن آن به بازار. نوآوری فقط به معنای کار جدید نیست، بلکه همه زنجیرههای رسیدن به محصول، بخشی از نوآوری است.
صالحی با ذکرمثال یادآور شد: زنجیره ارزش در کشاورزی شامل بذر، کود، فرآیندهای فرآوری و نهایتا بازار است. حلقه اول بذر است و روشن است که بدون مرحله اول و بذر نمیتوان به محصول رسید. زنجیره ارزش در هر حوزهای پیوستگی دارد. زنجیره ارزش در نظام نوآوری هم مشخص است. سطوح آمادگی فناوری TRL در این بخش مطرح میشود. ۹ سطح TRL داریم که از ایده اولیه آغاز شده و تا موفقیت یک فناوری در مرحله آزمون عملیاتی ادامه دارد
معاون پژوهشی وزیر علوم گفت: همیشه این سوال پرسیده میشود که مقالات چه مشکلی از جامعه و کشور حل میکند. در پاسخ باید بگویم که هیچ مقالهای نمیتواند مشکلات جامعه را حل کند چون TRL پایینی دارد. بررسی مهمترین مقالات علمی نشان میدهد که خود مقاله نمیتواند هیچ مشکلی را برطرف کند؛ اما آثار این مقالات مهم و اثرگذار خواهند بود.
وی با بیان این که رهبری بارها تاکید کرده است که ایران باید در تولید علمی به جایگاه خوبی برسد، تصریح کرد: همه دنیا به این نتیجه رسیدهاند که مقالات در ادامه زنجیره ارزش میتوانند به محصول برسند. ایران در تولید مقاله، رتبه خوبی دارد. به طوری که یک درصد جمعیت دنیا در ایران هستند و ۲ درصد مقالات علمی جهان هم متعلق به ایران است.
صالحی با اشاره به این که چین ۲۰ سال پیش تعداد مقالاتش مساوی با تعداد مقالات امروز ایران است و هماکنون پس از ۲۰ سال به بیش از یک میلیون مقاله رسیده است و به صورت جدی با آمریکا در رقابت است، تاکید کرد: پزشکی رتبه نخست تولید مقاله در آمریکا را دارد و سپس پس از آن علوم اجتماعی قرار گرفته است. در ایران رتبه نخست متعلق به پزشکی و رتبه دوم به مهندسی است.
معاون پژوهشی وزیر علوم بیان کرد: پیشرفت در حوزه علم و فناوری وابستگی زیادی به بودجه تحقیق و توسعه دارد. باید به میزان بودجه آموزش عالی در ایران هم توجه کرد. کل بودجه وزارت علوم و دانشگاههای وزارت علوم ۵۵ همت است یعنی ۱.۱ میلیارد دلار. با این رقم میتوان گفت پژوهشگران در ایران معجزه میکنند. در این راستا، جذب پژوهشگران پسادکتری ضروری است.
وی تصریح کرد: تولید در همه دنیا، وظیفه بخش خصوصی است. دانشبنیان الگوی فوقالعادهای برای اقتصاد است؛ اما چند درصد اقتصاد ایران، دانشبنیان است؟! رهبری تاکید دارد که پیشرفت علم در ایران باید به گونهای باشد که تا ۵۰ سال آینده اگر کسی میخواهد از مرزهای علم عبور کند، ناچار باشد فارسی یادبگیرد.
صالحی خاطرنشان کرد: ۱۴۹۰ مجله نمایه شده وزارت علوم داریم که ۸۲۷ مجله متعلق به حوزه علوم انسانی است. راهکار این است که مجلات علوم انسانی را نمایه بینالمللی کنیم تا حرفهایی در سطح جهانی داشته باشند.
معاون پژوهشی وزیر علوم اظهار کرد: ایران رتبه هفتم تولید مجله است. هم اکنون زبان فارسی رتبه ۱۱ جهانی در زبان مجلات را دارد. وزارت علوم به دنبال گسترش زبان فارسی در مقالات علمی است. در مورد آییننامه ارتقا لازم است گفته شود که آیین نامه ارتقا در حال حاضر مشکلی ندارد، هر چند در حال بازبینی است.