به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی به نقل از خبرگزاری فارس، پرونده مسجد تراز اسلامی برای بررسی راه‌حل‌های برون رفت از انفعال و کم‌کاری مساجد، به این نقطه رسید که باید نهاد یا شورایی متشکل از نهادهای فعال و اثرگذار مساجد برای پیگیری و سیاستگذاری در خصوص مساجد به صورت ملی و متناظر در استان‌ها و شهرستان‌ها ایجاد شود. این مهم نیازمند تصمیم‌گیری شورای عالی انقلاب فرهنگی و یا مجلس شورای اسلامی است. شورا ذیل سند مهندسی فرهنگی کشور مدت‌هاست که به دنبال نگارش سند ملی مساجد است. به این منظور با مهدی ناظمی اردکانی، دبیر کارگروه مدیریت کلان دستگاه‌های فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت‌وگویی داشتیم.

با مسجد می‌توان فرهنگی اسلامی را وارد زندگی‌ها کرد
ناظمی اردکانی با اشاره به اینکه مسجد یک نهاد زنده است که توسعه و رشد پیدا می‌کند و تکثیر می‌شود، اظهارداشت: مسجد سلول بنیادین یا بنیادی نظام‌ الهی است و همانطور که از سلول بنیادین، اجزای بدن و همه چیز را می‌سازند، از مسجد هم می‌شود همه اجزا و ارکان یک نظام الهی را ساخت. یعنی ما با مسجد می‌توانیم اسلام، فرهنگ اسلامی، اخلاق و سعادت را وارد زندگی‌ فردی، زندگی اجتماعی و زندگی جهانی کنیم.
با بهره‌گیری یک درصدی از ظرفیت مساجد انقلاب کردیم
دبیر کارگروه مدیریت کلان دستگاه‌های فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه اگر بگوییم تنها از یک درصد این ظرفیت عظیم استفاده کردیم، بی‌جا نگفتیم، تصریح کرد: ما از ظرفیت مساجد خیلی کم استفاده کردیم! ولی همین خیلی کم، اثر بسیار زیادی داشته است! پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام و توسط نیروهای انقلابی، به‌واسطه همین استفاده کم از مسجد بوده است، پس مسجد خیلی ظرفیت دارد که انقلاب اسلامی با این عظمت به برکت مساجد به پیروزی رسید.
وی افزود: ۸ سال دوره دفاع مقدس که تمام جبهه کفر و شرک، علیه ما بسیج شدند و بالاخره ما پیروز شدیم و دشمن شکست خورد، به‌واسطه همین استفاده محدود از ظرفیت مساجد بود. حال تصور کنید اگر ما بیشتر از این ظرفیت استفاده کنیم چه اتفاقاتی می‌افتد؟! تمام مشکلات ما حل خواهد شد.
پیامبر بسیاری از کارهایش را در مسجد انجام می‌داد
ناظمی اردکانی اضافه کرد: در صدر اسلام، پیامبر(ص) بسیاری از کارها را در مسجد انجام می‌داد، حتی اگر می‌خواستند عملیات نظامی انجام دهند یا نیروها را آماده و بسیج کنند و آموزش دهند، همه این کارها را در مسجد انجام می‌دادند که الحمدلله در دوران دفاع مقدس هم ما از این ظرفیت بهره بردیم. 
دبیر کارگروه مدیریت کلان دستگاه‌های فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با طرح این سوال که «چرا ما توفیق کامل و جامعی برای استفاده از ظرفیت و برکت مسجد نداشتیم؟» گفت: در تمدن غرب که تمدن رایج فعلی جهان است، مسجد جایی ندارد. ممکن است بگویید در فلان کشور مسجد است، چطور جایی ندارد؟ بله فیزیک مسجد است ولی کارکردهای خودش را ندارد. نقش‌های مسجد را گرفتیم و به جای دیگری دادیم. در کشور ما هم همینطور است.
اگر تمام کارکردهای مسجد فعال شود، تمدن جدیدی رخ می‌دهد
در میان کارکردهای مسجد، صرفاً به چند کارکرد پرداختیم و سایر کارکردها باقی مانده است و به جای دیگری دادیم که موجب شده مسجد تضعیف شود. اگر تمام کارکردهای مسجد فعال شود، به تمدن جدیدی خواهیم رسید. رسالت انقلاب ساخت تمدن نوین اسلامی است که وابسته به ساخت و احیای مسجد است. وجه‌تمایز تمدن غرب با تمدن نوین اسلامی همین مساجد هستند.
وی با بیان اینکه تمدن نوین اسلامی بر محور مسجد است، یعنی اگر گفتید در تمدن نوین اسلامی باید شهر بسازم، باید جایگاه مسجد مشخص باشد، گفت: شهر اسلامی، شهری است که هرکسی که از بیرون می‌آید اولین علامت بارزی که می‌بیند، مسجد مرکزی شهر است یعنی نماد برجسته اصلی آن، مساجد آن شهر است.
دو راهکار برای تحول در مدیریت مساجد
ناظمی اردکانی با اشاره به اینکه دو راهکار برای تحول در مدیریت مساجد نیاز است که اولی از وظایف نظام اسلامی، یعنی تدوین نقشه آمایش مساجد است، تصریح کرد: باید کار علمی و تحقیقات صورت گیرد وقتی فردی از خانه خود خارج می‌شود بعد از چه مسافت یا زمانی باید به مسجد دسترسی پیدا کند. این کارها مطالعه و بررسی می‌خواهد. مردم و مومنین باید صد درصد در ساخت و احداث مساجد مشارکت داشته باشند و حاکمیت باید تسهیل‌گر باشد.
وی افزود: دوم اینکه مسجد، مدیر، مسئول و امام می‌خواهد. ما این همه که برای ادارات و دستگاه‌ها متخصص تربیت کنیم، برای آخرت و دین مردم و آگاهی هم متخصص تربیت می‌کنیم؟ مسجد را چه کسی باید اداره کند؟ قطعاً یک عالم دینی، باید مسجد را اداره کند. ما باید عالم دینی تربیت کنیم! حوزه‌های علمیه را مجهز کنیم تا برای اداره مساجد، مدیر تربیت کنند. هر عالمی ممکن است نتواند مدیر مسجد شود، پس باید صرفاً برای مسجد مدیر تربیت کنیم.
نظام اسلامی نباید خود را نسبت به مسجد بی‌مسئولیت بداند
دبیر کارگروه مدیریت کلان دستگاه‌های فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه نباید اینگونه تصور کرد که نظام اسلامی هیچ مسئولیتی در قبال مساجد ندارد تا مردمی بمانند، گفت: دولت‌ها و مسئولین باید مسجدی باشند. اگر مسئولین و مدیران عالی کشور ما از مساجد آمده باشند، ساخته، پرداخته و تربیت‌شده مساجد باشند، قلباً و از عمق جان باور خواهند داشت که باید مساجد را تقویت کنند. دولت‌ها باید در مساجد، تسهیل‌گر و پشتیبان باشند و اگر این کار را انجام دادیم، خداوند باقی کارها را کمک می‌کند و بعد مردم را به سمت مسجد سوق می‌دهد و مساجد ما پُر خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه الان در نظام اسلامی، جایگاه روشن و مشخصی که مسئولیت اصلی مساجد روی دوش آن باشد، وجود ندارد، منتها دستگاه‌های مسئول، الی ماشاءالله زیاد است که هم می‌‌تواند قوت باشد هم ضعف، اما امروز به‌عنوان یک ضعف است، گفت: دستگاه‌های متعددی در اداره مساجد نقش دارند؛ حتی وزارت کشور، وزارت مسکن، وزارت ارتباطات، قوه قضائیه  و ... در مساجد فعالند.
شورای سیاستگذاری مساجد کشور باید تشکیل شود
ناظمی اردکانی گفت: نمی‌خواهیم یک دستگاه نظارت‌کننده بالای سر مساجد درست کنیم؛ بلکه تمام آن دستگاه‌های مسئول و موظف را باید در یک جا محور قرار دهیم تا سیاست‌گذاری و تقسیم کار کنند، برنامه‌ها را تنظیم و راهبری کنند و همه هم کار خودشان را انجام دهند. من نام آنجا را شورای راهبردی می‌گذارم. این طرح در دبیرخانه آماده شده بود تا در صحن بررسی شود که همزمان با جلسات و تصویب سند مهندسی فرهنگی شد و بعد نیز بنا شد تا سند ملی مسجد تدوین شود که این طرح را با جزییات به سازمان تبلیغات اسلامی واگذار کردیم.
وی با اشاره به اینکه یکی از اهداف شورای عالی انقلاب فرهنگی، مدیریت مساجد است، زیرا فقط از نهادهای دینی می‌‌توان انقلاب اسلامی را به وجود آورد، گفت: کدام نهاد انقلاب اسلامی پرظرفیت‌تر، کارآمدتر و اثربخش‌تر از مسجد می‌تواند باشد؟ بنابراین شورای عالی انقلاب فرهنگی، باید روی مساجد تمرکز و توجه کند، یعنی خودش را جای شورای سیاستگذاری بگذارد و اگر نشد حتماً یک شورای سیاستگذاری ایجاد کند.
زمان بررسی و تصویب سند ملی مسجد مشخص نیست؟
دبیر کارگروه مدیریت کلان دستگاه‌های فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی این طرح در قالب سند ملی مسجد به عنوان یکی از زیرسندهای سند مهندسی فرهنگی کشور درحال طرح و تدوین است تا در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی مورد بررسی و تصویب قرار گیرد. هنوز زمان دقیقی برای بررسی و تصویب این سند و طرح نمی‌توان ارائه کرد اما می‌توان مطالبه رسانه‌ای کرد. ما تلاش کردیم سال گذشته اولین سندی که ذیل نقشه مهندسی فرهنگی کشور، تهیه و تدوین و مصوب می‌شود، سند ملی مسجد باشد اما مسئولیت ما مستقل و مستقیم نیست و فقط مسئولیت کارشناسی داریم.