اختتامیه ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی با گردهمایی مسئولین کمیسیون های تخصصی کنگره برگزار و گزارشی از اقدامات و دستاوردهای کنگره ارائه شد.
حجت الاسلام رضا غلامی رئیس مجمع عالی علوم انسانی اسلامی در این نشست با بیان اینکه این دوره از کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی با کمیت و کیفیتی به مراتب بهتر از دوره های پیشین برگزار شد، گفت: اغراق نیست اگر عرض کنم از جهت گستردگی حوزه مطالعاتی یعنی کل علوم انسانی، کیفیت مقالات و تعهد به استانداردهای علمی و پژوهشی، فراوانی کمیسیون های تخصصی به ۱۶ کمیسیون، مشارکت پررنگ بزرگان رشته های تخصصی، تعداد مراکز علمی و تخصصی همکار به بیش از پنجاه مجموعه و از جهت طول زمان برگزاری و تنوع مکانی طی ده روز در نقاط مختلف کشور، این کنگره شبیهی در کشور ندارد.
وی با تشکر از همراهی کسانی که در برگزاری این کنگره همکاری لازم را داشتند، افزود: من به عنوان یکی از خادمین شما در مجمع عالی علوم انسانیِ اسلامی، لازم می دانم از همه عزیزانی که در برگزاری شکوهمند ششمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی تشریک مساعی کردند به ویژه دبیر محترم مجمع عالی علوم انسانی و همچنین رؤسا و دبیران محترم ۱۶ کمیسیون تخصصی کنگره، کمال سپاس را داشته باشم.
غلامی تصریح کرد: البته هیچ فعالیت علمی آن هم در این ابعاد گسترده بدون اشکال و ایراد نیست. لذا از همه همکارانم تقاضا دارم با بهاء دادن به نقد و ایجاد بسترهای مساعد برای آن، تلاش کنند تا علاوه بر احصاء نقاط ضعف در کنار نقاط قوت، فرصت های لازم برای ارتقاء کیفیت هفتمین کنگره در سال ۱۴۰۲ فراهم شود.
وی با اشاره به نکات و محورهای مهم پیرامون کنگره علوم انسانی اسلامی افزود: اول اینکه ما باید در تهیه سریع و متقن ساختار منطقیِ موضوعات و مسائل هر کمیسیون، همت به خرج دهیم. جا دارد دبیرخانه کنگره برنامه ریزی کند تا سال آینده همین موقع کتاب ساختار منطقی موضوع و مسائل هر کمیسیون تخصصی در قالب یک کتاب منتشر شده و به نقد گذاشته شود.
وی ادامه داد: دوم اینکه، ما باید کمیته ای داشته باشیم تا در یک طراحی علمی دقیق نسبت علمی میان کمیسیون ها را مشخص کند و عرصه هایی را برای کار مشترک در قالب میدان های بین رشته ای و یا چند رشته ای تعیین نماید. سوم اینکه، خوشبختانه ما هر دوره با کمک جمعی از پژوهشگران در دانشگاه امام صادق (ع)، تحلیل کلان و روشمندی از هر کنگره تهیه و منتشر می کنیم. لکن جا دارد از این به بعد به سمت تحلیل محتوای مقالات حرکت کنیم و لااقل برای نمونه تحلیل مقالات یکی از کمیسیون های تخصصی کنگره ششم را در دستور کارمان قرار دهیم. تحلیل محتوا موجب می‌شود تا فرصت مساعدی برای استفاده مضاعف از محصولات علمی کنگره ایجاد شود.
غلامی با تاکید بر اینکه باید در داوری مقالات به یک اسلوب دقیق تری دست پیدا کنیم، گفت: نکته چهارم اینکه باید دقت ارزیابی ها افزایش پیدا کند و حق کسی ضایع نشود. ضمن اینکه داوری ها از کلیشه ای شدن نجات پیدا نماید و سیلقه شخصی داور کمتر در ارزیابی دخالت داشته باشد و سرجمع، کیفیت مقالات، دوره به دوره ارتقاء پیدا نماید.
وی با اشاره به مولفه پنجم بیان کرد: چرخه محققان و مولفان مقالات کنگره باید به نحوی فهم و ترسیم شود که کنگره بتواند تنوع لازم را در محققان و مولفان مقالات بوجود آورده و فرصت بیشتری را برای شکل گیری نوآوری در مقالات فراهم کند. نکته ششم سوق پیدا کردن حداقل نیمی از ظرفیت هر کمیسیون تخصصی به سمت مطالعات عملی و کاربردی در جهت پاسخگویی به نیازهای مبتلابه و فوری کشور است که باید به یک اصل تبدیل شود.
رئیس مجمع عالی علوم انسانی اسلامی هفتمین مولفه را شناسایی فعالان علوم انسانیِ اسلامی در جهان اسلام و ارتباط منظم با آنها و درک اشتراکات فکری و سپس برنامه ریزی جهت تالیف مقالات مشترک (یعنی یک نویسنده ایرانی و یک نویسنده غیر ایرانی)، عنوان کرد.
غلامی، توجه به کارهای گروهی به شکل غیر تشریفاتی و بسترسازی برای تالیف مقالاتی که جمعی از محققان درجه یک نویسنده آن هستند را هشتمین مولفه دانست و گفت: این افراد می توانند از این طریق یک گره علمی را باز کنند یا نظریه تازه ای را ارائه نمایند که به شتاب بخشیدن به حرکت کنگره کمک کند.
وی تصریح کرد: نکته نهم بسترسازی برای برپایی محافل مناظره و نقد با حضور مخالفان علوم انسانی اسلامی چه در داخل و چه در خارج کشور آن هم با سعه صدر بالا است که امر مهمی است و هرچند از ابتدای تاسیس کنگره و سپس مجمع عالی علوم انسانی اسلامی به آن اهتمام شده اما هنوز فاصله ما با رسیدن به نقطه مطلوب زیاد است. دوستان عزیز می دانند که ما در مجمع عالی علوم انسانی اسلامی هیچ ابایی از بحث و گفتگوی انتقادی نداریم و با آغوش باز و رعایت همه آداب، حاضر به مناظره با مخالفان علوم انسانی اسلامی هستیم.
غلامی با اشاره به مولفه دهم گفت: به نظر می رسد محققان علوم انسانی اسلامی، می بایست اشراف بسیار بالایی به جدیدترین نظریات غیر اسلامی در علوم انسانی داشته باشند و علاوه بر نقد این نظریه ها و حتی استفاده از نقاط قوت آنها، باب مطالعات تطبیقی در علوم انسانی اسلامی را باز کنند.
رئیس مجمع عالی علوم انسانی اسلامی خاطرنشان کرد: در بیان نکته یازدهم تاکید می شود که کمیسیون های تخصصی بین فواصل ۲ ساله برگزاری کنگره با حمایت مراکز علمی عضو مجمع عالی علوم انسانی اسلامی به شکل سرزنده و پرنشاط به فعالیت های خود ادامه داده و به هیچ وجه تعطیل نشوند. باید دقت داشت، بالا رفتن کیفیت کنگره منوط به همین فعالیت مداوم کمیسیون هاست. برگزاری نشست های تخصصی، هم اندیشی های علمی، برپایی کرسی های ترویجی، نوآوری و نظریه پردازی و نقد آثار علمی جدیدالانتشار، کم‌ترین‌کاری است که هر کمیسیون می تواند برای آن برنامه داشته باشد.
غلامی، میدان دادن به جوان های نخبه و پراستعداد در علوم انسانی تحت هدایت اساتید پیش کسوت را دوازدهمین نکته عنوان کرد و افزود: این مطلب برای رشد این حرکت کاملاً ضروری است. خاصیت نیروی جوان نخبه این است که می تواند بن بست گشایی کند، چیزی که ما امروز به آن در خیلی از عرصه ها نیاز داریم. لذا جا دارد ما در کنگره نه فقط به شناسایی جوانان نخبه اهمیت بدهیم بلکه برای آنها فرصت هایی را جهت بروز و ظهور استعدادشان فراهم کنیم.
غلامی در پایان اظهار امیدواری کرد: در کنگره هفتم، به طور جدی تر و حساب شده تر، برای هر کمیسیون یک موضوع کانونی ایجاد گردد. اگرچه در گنگره ششم هم این اتفاق تا حدی افتاد و بیشتر کمیسیون ها تلاش کردند بر یک‌محور خاص تمرکز نمایند.