کتاب سال قرآن جمهوری اسلامی ایران که نگاهی به تمامی فعالیت‌های قرآنی کشورمان در سال ۱۳۹۸ دارد، به همت دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی و بر اساس ارائه گزارش عملکرد دستگاه‌ها به این دبیرخانه، تدوین و انتشار یافته است.
پس از آنکه سال گذشته در یکی از جلسات شورای توسعه فرهنگ قرآنی تدوین کتاب سال قرآن جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسید، دبیرخانه این شورا طی فراخوانی از تمام دستگاه‌ها و نهادها خواست تا فعالیت‌های قرآنی خود را که در سال ۱۳۹۸ اجرایی کرده‌اند، اعلام کنند.
پس از پایان این فراخوان و دریافت گزارش از دستگاه‌های مختلف، تدوین این کتاب آغاز شد، کتابی که در آن تمام فعالیت‌های قرآنی صورت گرفته از سوی دستگاه‌ها و نهادهای تخصصی و عمومی معرفی شده بود.
این کتاب از دو بخش تشکیل شده است، در بخش اول «عملکرد قرآنی دستگاه‌ها» گردآوری شده که شامل عملکرد نهادهای تخصصی امور قرآنی(حدود ۱۰ نهاد) و همچنین کارنامه نهادهای غیر تخصصی قرآنی(حدود ۳۰ نهاد) است.
بخش دوم این کتاب به بررسی و تحلیل عملکرد فعالیت‌ها پرداخته و این بخش نیز در دو قسمت «گونه‌شناسی و طبقه‌بندی فعالیت‌ها» و «تحلیل و سنجش فعالیت‌ها» ارائه شده است.
در بخش نهادهای تخصصی از ۱۳ دستگاه، گزارش عملکرد درخواست شده است که تنها ۱۰ دستگاه شامل جهاددانشگاهی، بنیاد فرهنگی خاتم‌الاوصیا(عج)، سازمان بسیج مستضعفین، سازمان دارالقرآن الکریم، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نهادهای قرآنی دفتر مقام معظم رهبری، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام به ارائه عملکرد کرده‌اند. در این بخش دستگاه‌هایی همچون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان صدا و سیما و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه از اعلام عملکرد خود امتناع کرده‌اند.
در بخش انتهایی این گزارش که نمودار میزان فعالیت دستگاه‌ها ارائه شده به بیشترین و کمترین فعالیت دستگاه‌ها نیز اشاره شده است. در بین دستگاه‌های تخصصی، سازمان دارالقرآن الکریم با ۲۶ عنوان برنامه بیشترین تعداد فعالیت را داشته و سازمان انرژی اتمی نیز با ۱۹ عنوان برنامه بیشترین تعداد برنامه را در بین نهادهای غیر تخصصی داشته است.
از نظر نوع فعالیت‌های انجام شده نیز بیشترین فعالیت گزارش شده به دوره‌های آموزشی قرآن است که ۶۰ عنوان برنامه داشته اختصاص یافته است. همچنین در میان دوره‌های آموزشی نیز بیشترین آموزش‌ها به آموزش روخوانی، روان‌خوانی، حفظ و تفسیر قرآن کریم مربوط بوده است. بعد از دوره‌های آموزشی بیشترین فعالیت به مسابقات، محافل و مواردی از این دست بوده است.
همچنین در بخش هزینه‌ها نیز دوره‌های آموزشی، حمایت از مؤسسات و توسعه ساختار و طرح‌های تبلیغی و ترویجی بیشترین هزینه‌ها را به خود اختصاص داده و کمترین هزینه‌ها هم به تولید خبر، وقف قرآن و همایش و نشست و مطالعه قرآنی اختصاص یافته است.
از نکات قابل توجهی که در این کتاب به آن اشاره شده، آمار برخی فعالیت‌های اجرا شده است که باید به تولید ۱۰۰ هزار خبر قرآنی، برگزاری ۵۶ هزار محفل قرآنی، ۱۵ هزار دوره آموزشی، ۱۲ هزار برنامه تلویزیونی، هزار مسابقه قرآن، هزار مراسم تجلیل از فعالان قرآنی، ۲۰۰ نشست و همایش تخصصی و نیز ۱۶۰ اثر قرآنی اشاره کرد.
از جمله نکات دیگری که در این کتاب درج شده و جالب توجه به نظر می‌رسد مباحث مربوط به حفظ قرآن کریم است. بر اساس آمار ارائه شده سه میلیون نفر جزء حافظ قرآن کریم و دو میلیون نفر هم حافظ موضوعی قرآن کریم در سال ۹۸ تربیت شده است، آماری تعجب‌برانگیز که دارای هم‌پوشانی‌های زیادی بوده و در غیر این صورت می‌تواند مورد ارزیابی و صحت‌سنجی بیشتری قرار گیرد.
برای دریافت نسخه دیجیتالی کتاب سال قرآن جمهوری اسلامی اینجا کلیک کنید.
