دکتر غلامحسین رحیمی درمورد رتبه کیفی مقالات ایران در دنیا افزود: رتبه کیفی مقالات ایران در سال جاری به ۱۴ رسید اما این عدد میانگین رشته ای است و در برخی گروه های دیگر، میانگین رتبه کشور بالاتر از ۱۴ و به عنوان مثال در فنی مهندسی بالاتر از این رتبه و ۱۰ کشور اول است، اما چون همه گروه های علمی با هم هستند و هنوز برخی از آنها مانند علوم انسانی رتبه بالایی ندارد رتبه ایران در کیفیت مقالات جزو ۱۴ کشور اول است.
وی رتبه علمی ایران در نانو را چهار تا پنج اعلام کرد و یادآور شد: همه گروه های علمی باید در تحقیقاتی که نتایج آن در بسترهای بین المللی عرضه می شود، مشارکت داشته باشند.
معاون پژوهشی و فناوری وزیر علوم همچنین درباره شرایط ایران در زمینه تولید مقاله و سهم آن از تولید علم، اظهار داشت: همیشه می گویند مقاله یک محصول فرعی تحقیقات است به این معنا که می توان تحقیق کرد اما مقاله ای چاپ نکنیم که این موضوع ۲ علت دارد؛ نخست این که فرد علاقه ای به چاپ مقاله ندارد و نتایج به گونه ای است که امکان قرار دادن در دسترس عموم وجود ندارد، دوم، مقاله در حدی نیست که در معرض داوران باشد.
میانگین رتبه کیفی مقالات ایران
معاون پژوهشی و فناوری وزیر علوم در ادامه این گفت و گو درباره تحقیق موثر، اظهار داشت: تحقیقی موثر است که معطوف به کاربرد باشد؛ ۲۰ تا ۳۰ درصد تحقیقات هر کشوری برای توسعه علمی است. همچنین ۷۰ درصد تحقیقات باید معطوف به کاربرد باشد که ناشی از قراردادهای بیرونی یا تحقیقاتی است که با چند مرحله به نقطه بیرونی می رسد.
رحیمی افزود: اگر تحقیقات منجر به تولید مقاله هم شود، ارزش زیادی دارد چون باعث افزایش سطح علمی کشور می شود و ایران در کنار کشورهای پیش رو در آن موضوع علمی قرار می گیرد؛ از این رو، هر سال که می گذرد فاصله علمی خود را با آن کشورها کمتر می کنیم.
وی درباره افق ارتقای رتبه کیفی مقالات ایران در دنیا تاکید کرد: از نظر کمی و کیفی مقالات باید در عرصه بین المللی و ملی بیشتر تلاش کنیم چرا که مقالات علمی نشان دهنده حیات فعال، پویا و رو به رشد در این عرصه است. اگر بتوانیم در رده ۱۰ کشور اول دنیا از نظر کیفیت مقالات قرار بگیریم، بسیار با اهمیت دارد.
معاون وزیر علوم یادآور شد: رساندن رتبه ایران از ۱۵ به ۱۴ به مراتب کار سخت تری بود اما به این رتبه رسیدیم چرا که باید با کشورهای پیشرفته تر رقابت می کردیم؛ همینطور رساندن این رتبه به ۱۰ و زیر ۱۰ سخت تر است چون بقیه کشورها بیکار نمی نشینند و رقبا سخت تر می شوند. رسیدن ایران به رتبه ۱۰ کشور برتر ما را در وضعیت پایداری از نظر سطح کیفی مقالات علمی قرار می دهد و در حوزه های کاربردی باید سرمایه گذاری بیشتری کنیم.
رحیمی به روند تولید مقاله در ایران اشاره و خاطرنشان کرد: روند عمومی دنیا و به ویژه در ایران این است که محققان و پژوهشگران نتایج تحقیقات خود را در قالب مقاله در معرض قضاوت قرار می دهند و اگر نتوانند نتیجه تحقیقات را در قالب مقاله ارایه دهند، روی اعتبار علمی کار تحقیقاتی پژوهشگر نمی توان حساب باز کرد، بنابراین شاید اعتبار داشته یا نداشته باشد اما وقتی در بهترین مجلات خوب دنیا نتیجه کار تحقیقاتی خود را منتشر می کنیم، ۲ علت دارد.
وی به تشریح این علل پرداخت و گفت: نخست این که فرد تحقیقاتی انجام می دهد که در لبه تحقیقات پژوهشگرانی است که روی همان موضوع کار می کنند؛ دوم، محقق این اطمینان را به خود دارد که مقاله در معرض قضاوت داوران مجلات و بعد از چاپ هم در معرض قضاوت پژوهشگرانی قرار می گیرد که روی همان موضوع در حال تحقیق هستند.
وظیفه هیأت علمی دانشگاه ها؛ آموزشی، پژوهشی و مشارکت در توسعه فناوری
معاون پژوهشی و فناوری وزیر علوم، چاپ مقالات علمی در بسترهای بین المللی برای محیط های علمی را مهم دانست و تاکید کرد: چاپ مقالات شامل همه رشته های علمی می شود که از وزارت علوم مجوز دارد. همچنین هر فردی که از سوی این وزارتخانه به عنوان هیأت علمی شناخته می شود، امکان انجام کار تحقیقاتی دارد.
رحیمی با تشریح وظایف هیأت علمی در دانشگاه و تولید علم افزود: هیأت علمی وظایف آموزشی، پژوهشی و مشارکت در توسعه فناوری دارد؛ این سه مورد جدا از هم نیستند. اگر فقط آموزش باشد که آموزش در مدرسه اتفاق می افتد، بنابراین دانشگاه، مدرسه نیست. اگر فقط پژوهش انجام دهد که دانشگاه فقط یک نهاد پژوهشی نیست و اگر فرد به دنبال پژوهش باشد در یک مرکز تحقیقاتی رسمی کار کند. بهتر است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر می گوییم پژوهش باید معطوف به کاربرد و رفع نیاز باشد که این موضوع ایجاب می کند هیأت علمی در توسعه فناوری نرم و سخت کشور مشارکت داشته باشد بنابراین؛ معلمی موفق است که در دانشگاه محقق خوبی باشد.
به گزارش ایرنا، معاون پژوهشی و فناوری وزیر علوم پیش از این بارها بر ارتقای سطح علمی کشور در عرصه بین الملل تاکید کرد و گفت: در ۱۰ سال اخیر نشان دادیم در حوزه علم در سطح بین المللی صاحب جایگاه هستیم؛ در حال حاضر، بیش از ۲ درصد اسناد علمی دنیا در ایران نمایه شده و در دنیا رتبه ۱۵ از نظر کمیت مقالات را در اختیار داریم.
وی اعلام کرده بود که مقالات محققان کشور ۲ درصد مقالات جهان را شامل می شود. همچنین از سال ۱۳۷۴ نظام علمی ‌کشور به پژوهش اهتمام بیشتری نشان داد؛ تعداد مقالات بین‌المللی ایران قبل از انقلاب زیر ۵۰۰ عدد بود و در کمتر از ۲ دهه تولید مقالات علمی ایران تا به امروز ۲ درصد مقالات جهان را شامل می‌شود.