دکتر سعید نمکی، در دوازدهمین آیین پویش ره سلامت که با رونمایی همزمان از 9 طرح پژوهشی حوزه سلامت در کشور همراه بود، اظهار کرد: اعتقاد دیرینه دارم که اگر قرار باشد پژوهش در کشور نهادینه شود، باید روحیه پژوهشگرانه، کاوشگرانه و جستجوگرانه را در مدارس تقویت کنیم.

وی افزود: فرهنگ ما و برخی از کشورها، با گونه ای از تحجر و تعصباتی همراه است که مبنای اصلی فرهنگی ندارند، مانند اینکه بچه نباید کنجکاوی کند و تقویت این فرهنگ که بچه ها باید کاوشگرانه حرف بزنند و سوال کنند، مبنای مهم تغییر نگرش ما در پژوهش و جستجوگری است.

باید روحیه جستجوگر و مطالبه گر را از مدرسه دنبال و آغاز کنیم

وزیر بهداشت ادامه داد: باید روحیه جستجوگر و مطالبه گر را از مدرسه دنبال و آغاز کنیم و این اولین تقاضای ما از همه بزرگان و سیاستگذاران کشور است که مدرسه را به عنوان اولین پایگاه جستجوگری و کاوشگری و تقویت روح کاوش و جستجو در بچه ها دنبال کنند.

دکتر نمکی خاطرنشان کرد: نقش پژوهش در توسعه کشورها، بسیار بی بدیل است. اگر کشورهایی مانند چین یا کشورهای جنوب شرق آسیا را بررسی کنید، می بینید که درست در روزهای بسیار سخت اقتصادی، بیشترین انرژی را برای تحقیقات و گسترش بخش های تحقیق و توسعه گذاشته اند و این باعث شده که کشورهایی مانند چین و کره جنوبی، در قدم های جلوتر از کشورهای غربی دیده شوند، چراکه کشورهای غربی، در شرایط سخت اقتصادی و مضایقی که برایشان پیش آمده، وقت کمتری در پژوهش صرف کرده اند، اما چین و کشورهای جنوب شرق آسیا در بدترین روزهای اقتصادی، بیشترین وزن را به امر تحقیقات و مراکز تحقیقاتی داده اند.

وی تصریح کرد: اولین گامی که در سیاست های کلان باید برداریم، دادنِ وزن مناسب به امر تحقیقات در برنامه ریزی و بودجه ریزی ملی است. از دانشگاه های علوم پزشکی و غیرعلوم پزشکی و مراکز تحقیقاتی کشور انتظار می رود که تحقیقات را به این سمت ببریم که محصولی از تحقیقات بیرون بیاید که بتواند راهکاری برای حل مشکلات یک کشور در حال توسعه ارائه کند.

مقاله به تنهایی، مشکل گشای یک کشور در حال توسعه نیست

وزیر بهداشت تاکید کرد: به عزیزانی که مقالاتی را در سراسر جهان منتشر کرده و وزن جمهوری اسلامی را در رتبه بندی های بین المللی بالا می برند، احترام می گذارم، اما هرگز مقاله به تنهایی، مشکل گشای یک کشور در حال توسعه نیست. مقاله باید یک محصول جانبی در رسیدن به یک محصول بسیار اساسی تر باشد که می تواند یک تشخیص زودرس، داروی جدید، راهکاری برای حل مشکلات کشور و همچنین حلقه ای برای پیوستن حلقه های آتی برای یک تولید بزرگ ملی و خودکفایی جدید برای کشور باشد.

دکتر نمکی گفت: از همه تقاضا می کنم که همت کنند تا با منابع محدود ملی که در اختیار داریم، تحقیقات را به سمت و سوی یک راهکار برای حل مشکلات کشور سوق دهیم. در دانشگاه های علوم پزشکی علاوه بر نقش بی بدیلی که پژوهش می تواند در عرصه خودکفایی و توسعه ملی داشته باشد، می تواند بر توسعه نظام سلامت داشته باشد.

وی افزود: یکی از ابزارهای توسعه کشورها، توسعه زیرساخت های بهداشت و نظام سلامت است. در دانشگاه های علوم پزشکی، مراکز تحقیقاتی نقش حساس تری برای توسعه ملی دارند، چون تحقیقات این حوزه به توسعه زیرساخت نظام سلامت کمک می کند و نظام سلامت در توسعه ملی، بسیار نقش آفرین است. اگر تحقیقات ما بتواند منتهی به کاهش مرگ و میرها، ناتوانی ها، آسیب های اجتماعی، از کار افتادگی نیروهای مولد و افزایش سطح تندرستی مردم شود، در ارتقا، تولید و درآمد ناخالص ملی، بسیار موثر خواهد بود.

وزیر بهداشت یادآور شد: تحقیقات ما در دانشگاه های علوم پزشکی گرچه مانند تحقیقات در سایر بخش ها می تواند به صورت مستقیم و غیر مستقیم در توسعه ملی نقش آفرینی کند، اما به دلیل نقش لاینفک و ارتباط تجزیه ناپذیرش از توسعه بهداشت و سلامت، می تواند به شکل مضاعف در ارتقای ملی، افزایش درآمد ناخالص ملی، سطح تندرستی و طول عمر و امید زندگی و همچنین کاهش هزینه های سنگین و کمرشکن بر نظام سلامت، نقش آفرینی کند.

دکتر نمکی بیان کرد: همواره از همکارانم تقاضایی داشته ام که در احکامی که برای معاونین تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت صادر کرده ام نیز تاکید شده که در تحقیقات، علاوه بر مساله محوری و ارائه راهکار برای حل مشکلات نظام ارائه خدمت، باید از رفتارهای جزیره ای بپرهیزیم. باید بتوانیم همدیگر را تکمیل کنیم و به شکل یک شبکه به یکدیگر بپیوندیم و مشکلات تجزیه شده کشور را با هم تقسیم کنیم تا مراکز تحقیقاتی ما، پویاتر شوند.

وی افزود: در راستای ارتقای کشور و پیوستن به دانشگاه های نسل های جدید که دانشگاه هایی هستند که مشکلات منطقه و کشور و جهان را حل می کنند، تقویت دانش بنیان یکی از رویکردهای بسیار تاثیرگذار بود. در دولت دکتر روحانی توانستیم بیش از 5 هزار شرکت دانش بنیان را مستقر کنیم که بیش از یک هزار و 500 شرکت در مجموعه دانشگاه های علوم پزشکی بودند و این افتخار را دارم که چون متولی تقسیم منابع در سازمان برنامه و بودجه بودم، بودجه شرکت های دانش بنیان را به شکل قابل توجه در طول سال هایی که این مسئولیت را در اختیار داشتم، افزایش دهم.  

وزیر بهداشت تاکید کرد: اعتقاد دارم که راه برون رفت کشور از بحران ها، دراز کردن دست به سوی آمریکا و اروپا نیست. از بیرون مرزها پیام دلخوش کننده در شرایط سخت، دریافت نخواهیم کرد. این بزرگترین نقطه قوت ما است که بر داشته های خودمان تکیه کنیم. اگر بر دانش داخلی و دانشمندان ایرانی تکیه و این توانمندی ها را درون کشور باور کردیم، از این شرایط سخت، عبور خواهیم کرد و اگر به سمت بیگانگان دست دراز کنیم، هرگز این کشور از این شرایط سخت به سمت سرافرازی پیش نخواهد رفت.

دکتر نمکی خاطرنشان کرد: از روزهای نخست پیدایش کرونا در چین، ذهن و روح و تمام وجودم درگیر طوفانی بود که از راه می رسید. قبل از اینکه تست PCR به شکل محدود و بعد از مدت ها گرفتاری از قم به ما برسد، با تکیه بر دانش داخلی، PCR را قبل از ورود بیماری به کشور در دو مرکز یعنی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و انستیتو پاستور ایران راه اندازی کردیم.

وی گفت: روزهای نخست برای تامین ماسک، لباس های محافظ و شوینده ها و ضدعفونی کننده ها به شدت دچار مشکل بودیم، اما در کمتر از 50 روز، شرکت های دانش بنیان و صنایع، هم این محصولات را ساختند و هم قدرت صادرات به خارج از کشور را پیدا کردند و این افتخار بسیار بزرگی است. به محض اینکه فهمیدیم دارویی در بیرون از این مرزها، ممکن است بر روی ویروس موثر باشد، همکاران ما در شرکت های دانش بنیان و بخش های تحقیق و توسعه شرکت های داروسازی، ساخت آنها را آغاز کردند آن هم با قیمتی کمتر از یک صدم آنچه از بیرون با منت به ما می فروختند که یا این داروها را می دادند یا نمی دادند.

وزیر بهداشت اظهار کرد: آمریکایی ها برخلاف ادعایشان مبنی براینکه دارو و تجهیزات پزشکی از دایره تحریم ها خارج است و با این دروغ بزرگ، دنیا را فریب می دادند، بزرگترین ظلم تاریخ را به مردم ما در همین ایام پربلای کرونا اعمال کردند و اگر این نسیم فرح بخش از سوی شرکت های دانش بنیان و غیرت ملی، بر مردم ما نمی وزید، ما روزهای بسیار سخت تری را پیش رو داشتیم.

دکتر نمکی یادآور شد: شرکت های دانش بنیان امروز عرصه اقتصاد دنیا را دگرگون کرده اند. اگر در گذشته، کارخانه داری سرمایه ای می آورد و کارگری را جذب می کرد، امروز دیگر آن معادله در دنیا بهم خورده است. امروز در شرکت های دانش بنیان، دانش بزرگترین سرمایه است و در آینده خواهید دید که قانون ارث و میراث را بهم خواهد زد، یعنی سهام دار یک کارخانه بزرگ، از اسکلت و کالبد کارخانه، سهمی به وراثش نمی رسد، بلکه دانشی که دانشمندان آن مجموعه به نسل های آینده منتقل می کنند و این یک تغییر بسیار بزرگ در معادلات اقتصادی جهان است که در آینده جهان، سرمایه ها مربوط به دانش بنیان ها و دانشمندان است.

وی تصریح کرد: می گویند سیاسیون مهمانان تاریخ و دانشمندان صاحبان اصلی تاریخ هستند و امیدوارم که با تکیه بر دانش داخلی، پژوهش های کارآمد و گره گشا و همت جوانان و دانشمندان ایرانی، روزهای طلایی و موثرتری را برای کشور، رقم بزنیم.

وزیر بهداشت گفت: یکی از دغدغه های بنده قبل از ورود ویروس کرونا به کشور، تهیه مایحتاج تجهیزات، مواد ضدعفونی کننده، شوینده ها و داروهایی بود که مورد نیاز مردم بود. خوشبختانه شرکت های دانش بنیان و تولید کنندگان داخلی، توانستند به خوبی به ما کمک کنند.

دکتر نمکی افزود: یکی از این داروها، داروهای ضد ویروس مانند فاویپیراویر و رمدسیویر بود که گرچه هنوز داروی قطعی و صد در صد کرونا تایید نشده و آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت نیز حاکی از این است که تاثیرات این داروها بسیار کم است، اما بنده معتقدم که حتی اگر بسیار هم کم تاثیر باشند، مردم ما نباید تصور کنند که دارویی در کشور دیگری و خارج از تحریم ها با امکانات اقتصادی بیشتر برای مردم شان استفاده می شود اما مردم ایران از آن محروم هستند.

وی ادامه داد: بزرگترین دغدغه بنده این بود که مردم این سرزمین هرگز احساس کمبودی نسبت به کشورهای مرفه در مورد مدیریت کرونا نکنند و خوشبختانه اجازه ندادیم که چنین احساسی در کشور به وجود بیاید و حتی برای واکسن هم با همین دیدگاه، پیش می رویم.

وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: بر اساس آخرین گزارش ها، 8 شرکت دارویی در کشور، پروانه تولید داروی رمدسیویر را می گیرند، گرچه پیشتاز این حرکت، شرکت روناک دارو بود و هر روز رصد می کردم و به همکارانم در سازمان غذا و دارو دستور داده بودم که پروسه های مربوط به صدور پروانه و ورود این دارو به بازار را تسریع کنند. امروز می توانیم بگوییم یکی از کشورهایی هستیم که هرگز مشکلی برای تامین و تولید داخلی داروهای آنتی وایرال نداریم.

دکتر نمکی تصریح کرد: بنده اولین وزیری هستم که روز نخست مسئولیتم، دستور دادم که اگر دارویی مشابه تولید داخل دارد، واردات آن ممنوع شود و روی این حرفم ایستادم. قبل از بنده هم هرگز این کار به این شدت انجام نشده بود، گرچه برای ایستادگی بر این موضع، ترکش هایی را تحمل کردم، اما با اتکال به خداوند، ایستادم و روز به روز هم مصمم تر هستم که اگر دارو و تجهیزات پزشکی، تولید کننده داخلی دارد و مردم از کیفیت آن راضی هستند، هرگز کسی اجازه واردات آن را نخواهد داشت. در مورد سایر مسائل مانند قیمت و پوشش بیمه ای هم تلاش خواهم کرد.

وی در پایان با اشاره به فرا رسیدن روز و هفته پژوهش، عنوان کرد: این روز و هفته را به تمام محققان، پژوهشگران و عزیزانی که دلشان برای ارتقای کشور می تپد و در راستای خودکفایی ملی زحمت می کشند، تبریک می گویم.