به همت مرکز پژوهش‌های بنیاد مرصوص و با همکاری دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه اختتامیه فراخوان مقاله کوتاه اولین وبینار الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با موضوع «علم در ساحت الهیات» برگزار شد.
در ابتدای این وبینار پیام آیت الله محمود محمدی عراقی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و نماینده مردم کرمانشاه در مجلس خبرگان، خطاب به شرکت کنندگان قرائت گردید.
سپس محمد خیاط زنجانی، دکتری فلسفه اسلامی و دبیر فراخوان، با اشاره به لزوم بررسی سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از یک سو و اهمیت رشد فعالیت‌های فکری و پژوهشی در کشور و به طور خاص استان کرمانشاه گفت: این سمینار با هدف بسط مفاهیم الگوی پایه پیشرفت، تقویت فعالیت‌های پژوهشی ایجاد نشست‌های اندیشه‌ای و ایجاد مجموعه‌های اندیشه محور برگزار گردیده و پس از اعلام فراخوان اول و بررسی اولیه مقالات ارسالی به دبیرخانه، در مجموع ۲۴ عنوان مقاله از طرف پژوهشگران به مرحله داوری نهایی رسیده است که پس از اصلاح و ویرایش نهایی نویسندگان در مجله علمی تخصصی و نیز کتاب همایش به چاپ خواهد رسید.
وی افزود: علاوه بر مقالات ارسالی دو مصاحبه انجام شده در حوزه علم دینی همچنین گزارشی است مطالب ارائه شده سمینار در کتاب همایش به چاپ خواهد رسید.
خیاط زنجانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که برخی حکمت اسلامی را از مفاهیم انتزاعی می‌دانند با اشاره به مبانی سند الگو بیان داشت: این سند نشان دهنده آن است که حکمت اسلامی می‌تواند در تدوین مبانی اصول و راهبردهای مسائل اجتماعی، نقشی کلیدی ایفا نماید.
وی در ادامه افزود: گرچه بسیاری از مفاهیم مندرج در مبانی سند الگو، مطابق با آموزه‌های حکمت اسلامی است اما به طور خاص بیش از ۱۰ نوآوری فلسفی در حکمت صدرایی به طور مستقیم یا غیر مستقیم در تنظیم مبانی الگو مشهود است. این نوآوری‌ها را می‌توان در مواردی از جمله: حرکت استکمالی جوهری، وحدت در کثرت و کثرت در وحدت، رابطه فقری، معنای سعادت و… دانست که این نشان روح حکمی حاکم بر سند دارد.
در قسمت دیگری از این سمینار که در فضای مجازی برگزار گردید مجید چهری رئیس دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه برگزاری این برنامه را مقدمه‌ای برای بررسی موضوعات دیگری همچون مسئله تربیت در تراز انقلاب اسلامی دانست و گفت: مسائل راهبردی از خلأهای موجود در کشور و استان است که از طریق چنین برنامه‌هایی می‌توان مرتفع کرد.
در ادامه، پس از بررسی گزارشی از مقالات ارائه شده، علی اکبر دوایی به عنوان نماینده ستاد فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به ارائه سخنان خود پرداخت. وی با تاکید بر این نکته که در حرکتی یک جمله ثابت به یک جمله متحرک وجود دارد انسان را وجه ثابت پیشرفت دانست و بیان داشت: ما برای رسیدن به یک الگو نیازمند دو چارچوب مفهومی و مبنای هستیم.
وی در ادامه با بررسی نظریه پیشرفت تاکید کرد: پیشرفت اسلامی مبانی اصول را تعیین می‌کند اما اقتضائات بومی و ملی که جنبه ایرانی الگورا مورد توجه قرار می‌دهد نقشی مهم در تحقق الگو خواهند داشت. دوایی گفت: نوع مواجهه سند الگو در اتفاقی مانند شیوع بیماری کنونی نشانه‌ای از کمال یا کاستی‌های سند خواهد بود.
رضا کریمی، مدرس دانشگاه و معاون اداره کل کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه، دیگر سخنران این وبینار بود که با موضوع مقایسه روایت «العلم سلطان» و گزاره «علم قدرت است» سخنرانی کرد.
وی گفت: روایت «العلم سلطان» بسیار مورد تأکید رهبر انقلاب است. از طرفی این روایت با اصل مشهور مدرنیته که فرانسیس بیکن می‌گوید «علم قدرت است» شباهت زیادی دارد ولی لازم است در جهت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تفاوت این دو روشن شود. کریمی در این راستا ادامه داد: در غرب علم ناظر به تصرّف و تسخیر موجودات باشد ولی در نگرش اسلامی علم نوری است که در قلب بندگان القا می‌کند.
این مدرس دانشگاه افزود: معدود افرادی تلاش کردند تا تلقی غربی از این اصل را نقد کنند که در مقاله بنده این نقد مورد ارزیابی قرار گرفته اند.
این پژوهشگر علوم قرآنی افزود: برای اصلاح تفسیر غربی از سلطان این است که حقیقت قرآنی آن را بررسی کنیم. از استعمال سلطان در قرآن می‌توانیم بگوییم این واژه فقط در غلبه نظامی و فیزیکی استعمال نشده است. بلکه دایره این مفهوم گسترده‌تر از این است و به انواع اختیار و آزادی اطلاق می‌شود. سلطان یک اختیار و آزادی عمل در امور معنوی، سیاسی و نظامی است که «خدا» به انسان از طریق علم عطا می‌کند و انسان با سلوک در طریق بندگی آن را «می یابد»
وی در پایان گفت: روایت «العلم سلطان» فقط نه در منابع اصلی حدیثی بلکه در شرح ابن ابی الحدید بر نهج البلاغه آمده است با این حال محتوای غنی روایت و عرضه آن بر قرآن، مضمون روایت را مورد تأیید قرار می‌دهد. با این حال می‌بایست نوع تفسیر توحیدی یا تفسیر مدرن از دلالت روایت مشخص شود.
گفتنی است در پایان وبینار اول اعلام گردید به زودی فراخوان دوم از سلسله وبینارهای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت اطلاع رسانی خواهد شد علاقه مندان می‌توانند از طریق خبرگزاری‌ها و یا سایت iscrc.ir متعلق به مرکز مطالعات اسلامی و پژوهش‌های فرهنگی انتشارات بنیان مرصوص مراجعه کنند.