• جلسه: 29
• |
• تاریخ تصویب: 15 اسفند 1394
• |
• تاریخ ابلاغ: 1 تیر 1395
• |
• شماره مصوبه: 3264
• |
• شماره ابلاغ: 6028

طرح ملی حفظ قرآن کریم

طرح ملی حفظ قرآن کریم
مصوب جلسات 25 و 29 مورخ 2/12/1393 و 15/12/1394 شورای توسعه فرهنگ قرآنی
شماره ابلاغ: 6028/95/دش - تاریخ ابلاغ: 1/4/95

در اجرای مواد 1 و 2 و بندهای چهار و شش ماده 4 منشور توسعه فرهنگ قرآنی، در جلسه بیست و پنجم و بیست و نهم مورخ  2/12/1393 و 15/12/1394 شورای توسعه فرهنگ قرآنی «طرح ملی حفظ قرآن کریم» به شرح ذیل به تصویب رسید:
 

بسم الله الرحمن الرحیم یکی از چیزهايی که می‏تواند تدبر در قرآن را به ما ارزانی بدارد، حفظ قرآن است. ما حافظ قرآن کم داریم. من قبلاً گفتم که در کشور ما حداقل باید یک میلیون نفر حافظ قرآن باشند - حالا یک میلیون که عدد کمی است نسبت به این جمعیتی که ما داریم- اما حالا چون دوستان الحمدللَّه یک مقدماتی فراهم کرده‌اند، کارهایی را مشغول شده‏اند و دارند برنامه ‏هايي را فراهم مي‏كنند براي اينكه ان‏شا‏ءالله حفظ راه بيفتد، ما هم اميدمان بيشتر شده و به جاي يك ميليون، مي‏گوييم: ان­شاء­الله ما باید ده میلیون حافظ داشته باشیم. رهبر معظم انقلاب 11/5/1390

مقدمه

1. هدف از حفظ قرآن، افزایش «ایمان»، «شناخت»، «انس» و «عمل» به قرآن است. حفظ راهی برای قرائت مستمر و عمل به آیات قرآن است. لذا ضرورت دارد در برنامه ‎های تربیت حافظ، به فهم قرآن کریم توجه ویژه شود.
2. لازم است تا پايان سند چشم ­انداز در 1404 كليه ظرفيت­ها براي ترويج و فرهنگ­سازي حفظ قرآن به كار گرفته شود و سامانه ­ها و سازوكارهاي اجرای طرح ملی، مستقر و حدود يك ‏سوم از چشم‏ انداز طرح (5/3 ميليون حافظ كل قرآن) محقق شود.
3. تربيت حافظان مبلّغ و حرفه­ اي قرآن براي حضور و ارائه برنامه در محافل تبليغي ترويجي داخلي و بين ‏المللي امري لازم است اما در اين طرح منظور از 10 ميليون حافظ قرآن چنين سطحي از تسلّط بر حفظ نيست.
4. نیل به 10 میلیون حافظ قرآن، بدون ایجاد تحول اساسی در سبک زندگی فردی و اجتماعی و رویکردهای مدیریتی ممکن نیست. ابعاد این تحول در نوع نگاه به قرآن، چگونگی نقش­ آفرینی اجتماعی و مرجعیت قرآن در زندگی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
5. برنامه ‎ها و روش ­های ترویج و آموزش حفظ قرآن بر اساس تفاوت در ظرفیت و امکانات افراد اجتماع، می ­بایست از کثرت و تنوع برخوردار باشد بنابراین لازم است راهبردها و اقدامات اختصاصی برای گروه ‎های مختلف لحاظ شود.
6. قدم نخست در حفظ قرآن، اعتقاد و باور به اهمیت و انگیزه برای حفظ است. لذا در فعالیت­های اجرایی باید به ترویج جایگاه و انگیزه سازی برای حفظ توجه ویژه شود.
7. گرچه بکارگیری انگیزاننده ­های مادی برای آغاز حفظ قرآن و استقامت در آن مناسب است امّا برنامه ­ریزی­ها باید به گونه­ای باشد که این انگیزاننده­ ها بر انگیزه­ های معنوی و قصد قربت افراد غلبه نیابد و در نگاه سایر اقشار شائبه غلبه انگیزه ­های مادی بر انگیزه­ های معنوی را ایجاد نکند.
8. در واگذاری مسئولیت­های آموزشی و فرهنگی نظام اسلامی مراتب حفظ قرآن به عنوان یکی از اولویت­های مهم تلقی شده و احراز آن در فرآیندهای ارزشیابی و انتصاب مدنظر قرار گیرد. در مورد سایر مسئولیت­ها نیز این عامل به عنوان یکی از ارزش­ها در نظر گرفته شود.
9. در برنامه­ ریزی و فضاسازی برای رواج حفظ علاوه بر پرهیز از اجبار و اکراه باید به­ گونه­ای عمل کرد که افراد در عین آزادی و اختیار نسبت به حفظ قرآن انگیزه پیدا کنند.
10. حفظ قرآن باید به یک موضوع فرهنگی رایج در جامعه تبدیل شود و منحصر در مراکز، رشته ­ها و گروه­های خاصی نباشد.
11. برای ترویج و توسعه پایدار حفظ قرآن در جامعه باید به نیروهای مردمی و اجتماعی متکی بود و نقش حاکمیت در مقام سیاستگذاری و حمایت با پرهیز از تصدی‎ گری (غیر از نظام رسمی آموزش عمومی و عالی) و ایجاد ساختارهای جدید باشد.
12. حافظ قرآن باید به اخلاق قرآنی آراسته و دور از آفت­های  تکبر و تفاخر باشد. لذا در برنامه ‎ریزی‎ها علاوه بر توجه به آداب حفظ و رشد اخلاقی حفاظ باید در حمایت‏ها، چهره‎ سازی‌ها و تعاملات اجتماعی به این آسیب­ها توجه داشت.

1. ترويج و گسترش حفظ در خانواده ‏ها
2. ترویج و گسترش حفظ قرآن در مدارس و مراكز وابسته به آموزش و پرورش
3. ترویج و گسترش حفظ قرآن در مراکز آموزش عالی حوزوی و دانشگاهی
4. ترویج و گسترش حفظ قرآن در نهادها و دستگاه‎های دولتی و  عمومی
5. ترویج و گسترش حفظ قرآن در بخش خصوصی و مجموعه ‎ها و مؤسسات مردم نهاد و گروه‎های اجتماعی
6. توسعه محصولات و خدمات آموزشی فرهنگی مرتبط با حفظ قرآن
7. تبليغ و ترويج حفظ در فضاهای اجتماعی و رسانه ‎اي مختلف
8. طراحي و ايجاد ساز و كارها و ساختارهای پشتيبان اجراي طرح ملي حفظ

1. فراهم کردن زمینه و فرصت لازم برای والدين به ويژه مادران و زنان خانه ‎دار جهت حفظ قرآن کریم
2. تشویق و زمینه ‎سازی برای آشنایی کودکان زیر هفت سال با قرآن و شروع حفظ از این سنین
3. هدایت مدارس به ویژه مدارس ابتدايي برای برگزاری دوره‎ ها و کلاس­های حفظ قرآن
4. تربیت معلم و مربی حفظ قرآن و ایجاد تسهیلات و سازو کارهای لازم برای حضور حافظان قرآن در مدیریت مدارس و تدریس با تمرکز بر مراکز پیش ‎دبستانی و دبستان
5. توسعه برنامه ‎ها، مسابقات و رویدادهای مرتبط با حفظ قرآن در آموزش و پرورش
6. توسعه پژوهش در حوزه حفظ قرآن و تربیت حافظ
7. ارتقای جایگاه حفظ و حافظان قرآن در فرایندهای آموزشی، ارزیابی و ارتقاء اساتید و دانشجویان در دانشگاه‎ها و مؤسسات آموزش عالی
8. ترویج حفظ قرآن در حوزه‎ های علمیه از طریق افزایش سهم محتوای مبتنی بر حفظ قرآن و تعیین مشوق­هایی برای طلاب حافظ
9. تشویق کارمندان دستگاه‎ها و نهادهای کشوری و لشکری به حفظ قرآن از طریق تعیین امتیازات و تشویق­های مادی و معنوی
10. استفاده از فرصت خدمت مقدس سربازی برای ترویج و گسترش حفظ قرآن
11. توسعه مؤسسات مردمی و خصوصی فعال در حفظ قرآن از طریق تعیین تسهیلات و مشوق­های تشکیل و اداره آنها
12. ترويج و گسترش جلسات حفظ قرآن مردمي و هدايت جلسات و هيئات مختلف به سمت حفظ قرآن
13. ترغیب شرکت­ها و مؤسسات خصوصی و مردمی غير قرآني به حفظ و استفاده از حافظان قرآن
14. طراحي ساز و كارهايي جهت ارتقاي جايگاه اجتماعي و تكريم حافظان قرآن در جامعه
15. حمايت از توليد محصولات محتوايي مورد استفاده در آموزش حفظ قرآن كريم
16. زمينه­سازي براي گسترش محصولات نرم‎افزاري و سخت‎افزاري با كيفيت در حوزه حفظ قرآن
17. ترويج و توسعه محتوا و خدمات مرتبط با حفظ قرآن در فضاي مجازي
18. توليد برنامه ‎هاي راديويي و تلويزيوني براي ترويج حفظ قرآن و تبيين جايگاه آن
19. تبلیغ و ترویج اهمیت و اثرات حفظ قرآن در تبلیغات محیطی و  شهری
20. تكريم حافظان قرآن و الگو‎سازي ایشان براي اقشار مختلف جامعه
21. فراهم كردن زمينه آموزش عمومي حفظ با استفاده از ظرفيت صدا و سيما
22. فراهم كردن امكان تبليغ ارزان ‎قيمت مؤسسات، محصولات و خدمات مرتبط با حفظ قرآن در رسانه ‎هاي مختلف
23. استفاده از ظرفیت گروه‎ها و تشکل­های مذهبی برای تبلیغ و ترویج حفظ قرآن کریم
24. ارزيابي مستمر و دقيق حافظان و مؤسسات حفظ از طريق طراحي و ايجاد ساختار­ها و سازوكارهاي ارزشيابي مناسب
25. ساماندهي اطلاعات و محتواي موجود در حوزه حفظ قرآن در كشور از طريق ايجاد پايگاه‌هاي داده و ساختار­های اطلاعاتي مورد نياز براي توسعه و ترويج حفظ قرآن
26. طراحي و ايجاد سامانه ­ها و سازوكارهاي برنامه‎ ريزي و بودجه ‎ريزي هماهنگ و يكپارچه جهت اجرايي­ شدن طرح ملی

1. هماهنگي و هدايت تعاملات و ارتباطات دستگاه‎هاي مختلف و اجزاي مختلف جامعه در راستاي تحقق چشم ‎انداز طرح ملی
2. تشكيل كميته‎ ها و كارگروه‎هاي تخصصي متشكل از دستگاه‎هاي مسئول و مؤسسات فعال در زمينه حفظ براي برنامه ريزي و هماهنگي اقدامات و فعاليت­ها
3. تدوين اهداف بخشي و زماني متناسب با بخشهاي مختلف جامعه و تعيين شاخص­هاي ارزيابي
4. تدوین اقدامات و تهيه شناسنامه اقدامات (شامل اهداف، سیاست‌ها و الزامات اجرایی، شاخص‌هاي عملكردي، تقسيم وظايف كلان، بودجه) و برنامه اجرايي سالانه متناسب با آن
5. ارزيابي مستمر و به روز رساني دوره‎اي طرح ملی با توجه به شرايط و نتايج حاصل از اجراي آن در راستاي تحقق چشم­ انداز تعيين ­شده و ارائه گزارش سالانه به شوراي توسعه فرهنگ قرآني
6. تأمين منابع مالي مورد نياز براي اجراي طرح از طريق بودجه سنواتي و بودجه‌هاي قرآني و فرهنگي دستگاه‌هاي مختلف و طراحي سازوكارهاي تشويقي جهت جلب مشاركت­هاي مردمي و بخش خصوصي