|
کد خبر:6472 تاریخ انتشار: یـک شنبه ، 31 شهریور سال 1398 ساعت 9:27:0
|
بررسی تبیین استعدادیابی دانش‌آموزان برای ورود به علوم انسانی / تبیین آسیب‌های راهنمایی و مشاوره |
پژوهش «آسیب‌شناسی فعالیتهای هدایت و راهنمایی دانش‌آموزان و تدوین رویکردهایی برای استعدادیابی ورود به علوم انسانی »؛ به کوشش اباصلت خراسانی(مجری طرح) در سال 1393 انجام شده و با تلاش دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی منتشر شد. |
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ضرورت وقوع تحول در علوم انسانی موجود، به یکی از دغدغه‌های معاصر تبدیل گشته است. از آنجا که علوم انسانی را علوم تمدن‌ساز و انسان‌ساز است، یکی از راههای گرایش به سمت علوم انسانی، استفاده از برنامه‌های راهنمایی و مشاوره در مدارس است. از طریق برنامه‌های راهنمایی و مشاوره، دانش‌آموزان با این علوم آشنایی پیدا می‌کنند و همین امر هم باعث گرایش دانش‌آموزان به علوم انسانی است که نتیجه آن هم این است که نگاه‌ها به سمت علوم انسانی رفته و وابستگی ما به غرب در این علوم کمتر شده است.
یکی از برنامه‌هایی که نقش مهم و سازندهای در پیشگیری و حتی حل مشکلات علوم انسانی در ابعاد گوناگون ایفا کرده است، راهنمایی و مشاوره در نظام آموزش و پرورش و بالطبع در جامعه است. مهمترین هدف راهنمایی، ارائه اطلاعات مفید و سازنده از طرف مشاور است تا وی ضمن شناخت بهتر از خود و امکانات اطراف، بتواند تصمیمات مناسب و معقولی اتخاذ و اجرا کند.
لذا، هدف از پژوهش حاضر، آسیب‌شناسی فعالیتهای هدایت و راهنمایی دانش‌آموزان و تدوین رویکردهایی برای استعدادیابی ورود به علوم انسانی است.
مهمترین سؤالات این پژوهش به شرح زیر بیان شده است:
- آسیب‌های فعالیتهای هدایت و راهنمایی دانش آموزان،
- رویکردهای لازم برای استعدادیابی ورود به علوم انسانی،
- معیارهای استعدادیابی ورود به علوم انسانی با توجه به آسیب‌شناسی فعالیتهای هدایت و راهنمایی دانش آموزان.
در بخش مربوط به پژوهش «آسیب‌شناسی فعالیتهای هدایت و راهنمایی دانش‌آموزان و تدوین رویکردهایی برای استعدادیابی ورود به علوم انسانی »؛ در مورد نوع و شیوه این پژوهش هم آمده است: روش این پژوهش به لحاظ هدف، هم بنیادی، هم کاربردی و هم توسعه ای است.
در بخش مربوط به یافته‌های این پژوهش، فعالیتهای اصلی برای هدایت و راهنمایی دانش‌آموزان به شرح زیر بیان شده است:
- برنامه‌ریزی و توسعه امر راهنمایی،
- راهنمایی و مشاوره،
- ارزشیابی شاگرد،
- کمک به برنامه‌ریزی تحصیلی و حرفهای شاگردان و والدین آنها،
- گسیل داشتن شاگردان: شامل فعالیتهای فرعی فراهم کردن فهرستی از مراجع و مؤسسات مربوط به نیازمندی‌های شاگردان، گسیل دادن شاگرد نیازمند به مراجع مربوط، آگاه‌سازی شاگرد، والدین و مدیر مدرسه برای ارجاع به این مؤسسات و پیگیری امر ارجاع و گسیل شاگردان،
- کمک به والدین که شامل، فعالیتهای فرعی آگاه‌سازی والدین از وظایف مشاور و اهداف و برنامه‌های راهنمایی و مشاوره، کمک به والدین برای شناسایی تواناییها، علایق، استعدادها و ... فرزندان خود و آگاه‌سازی والدین از قوانین و مقررات، فرصتهای شغلی و تحصیلی و ...
- مشورت و همکاری با کارکنان مدرسه،
- بررسی و تحقیق که، شامل فعالیتهای فرعی پیگیری وضع فارغ‌التحصیلان، تهیه آزمونهای لازم، همکاری با مراکز راهنمایی و مشاوره در سایر مناطق و نواحی، ارزشیابی خدمات راهنمایی و مشاوره در مدارس، تعیین ارتباط آزمونهای پیشرفت تحصیلی، یافتن شیوه‌های جدید و کاربردی مشاوره، ارتباط با مراکز علمی جهت هدایت دانش‌آموزان و استفاده از افراد متخصص جهت کمک به دانش آموزان.
همچنین در بخش یافته‌های این پژوهش به زبان آماری بیان شده است:
یکی از محدودیت‌های مؤلفه برنامه‌ریزی و توسعه امر راهنمایی، عدم توجه دانش‌آموزان به امر راهنمایی و مشاوره است، که پس از اولویت‌بندی آسیب‌های فعالیت برنامه‌ریزی و توسعه امر راهنمایی مشخص شد که از نظر مدیران، مشاوران، معلمان و معاونان، این آسیب با میانگین رتبه 6.99 در رتبه چهارم و از نظر دانش‌آموزان، این آسیب با میانگین رتبه 6.67 در رتبه پنجم آسیب‌های فعالیت برنامه‌ریزی و توسعه امر راهنمایی قرار دارد. لذا، این آسیب برای مدیران، مشاوران، معلمان و معاونان، نسبت به دانش‌آموزان، جدی‌تر است.
يکی از نکات بسيار مهم و کليدی در موضوع مشاوره، بحث رازداری و محرمانه بودن اسرار دانش آموزان است. کمبود فضا و امکانات برای امر راهنمایی و مشاوره، یک محدودیت عمده به حساب می‌آید. پس از اولویت‌بندی آسیب‌های فعالیت راهنمایی و مشاوره مشخص شد که از نظر مدیران، مشاوران، معلمان و معاونان، این آسیب با میانگین رتبه 5.40 در رتبه ششم و از نظر دانش‌آموزان، این آسیب با میانگین رتبه 5.56 در رتبه چهارم آسیب‌های فعالیت راهنمایی و مشاوره است و اینکه دانش‌آموزان این آسیب را نسبت به مدیران، مشاوران، معلمان و معاونان، جدی‌تر می‌دانند و همین امر موجب بروز ندادن اطلاعات از سوی دانش‌آموزان است.
بروز ندادن اطلاعات از سوی دانش‌آموزان هم خود یک محدودیت دیگر برنامه‌های راهنمایی و مشاوره است که پس از اولویت‌بندی آسیب‌های فعالیت راهنمایی و مشاوره مشخص شد که از نظر مدیران، مشاوران، معلمان و معاونان، این آسیب با میانگین رتبه 5.50 در رتبه چهارم و از نظر دانش آموزان، این آسیب با میانگین رتبه 5.24 در رتبه هشتم آسیب‌های فعالیت راهنمایی و مشاوره قرار دارد و این نشان می‌دهد که مدیران، مشاوران، معلمان و معاونان این آسیب را نسبت به دانش‌آموزان، جدی‌تر می‌دانند.
همچنین اشاره شده است که مشاوره گروهی تأثیرات بسیار بزرگی بر افراد تحت مشاوره می‌گذارد و به همین خاطر هم مورد توجه قرار نگرفتن مشاوره گروهی یک محدودیت است، که پس ازاولویت‌بندی آسیب‌های فعالیت راهنمایی و مشاوره مشخص شد که از نظر مدیران، مشاوران، معلمان و معاونان، این آسیب با میانگین رتبه 5.09 در رتبه نهم و از نظر دانش‌آموزان، این آسیب با میانگین رتبه 5.39 در رتبه ششم آسیب‌های فعالیت راهنمایی و مشاوره است و این نشان می‌دهد که دانش‌آموزان این آسیب را نسبت به مدیران، مشاوران، معلمان و معاونان، جدی‌تر می‌دانند.
همچنین در ادامه پژوهش بیان شده است که، مشاور در تلاش خود به منظور آماده کردن دانش‌آموزان در ارتباط با ایجاد فرصتهای تحصیلی و شغلی و به منظور رشد مطلوب و خود-رهبری در آنان می‌تواند به موارد زیر اهتمام ورزد:
الف. دانش آموزان را نسبت به علایق، استعدادها، نمره‌های پیشرفت تحصیلی آنها و نتایج آزمونهای مختلف در ارتباط با فرصتهای تحصیلی و شغلی کنونی و آتی جامعه و همچنین شرایط احراز آنها آگاه کند،
ب. اطلاعات لازم درباره حرفه‌ها و مشاغل و نحوه ورود به آنها، و همچنین قوانین استخدامی را از طریق مشاوره‌های فردی، گروهی و بازدیدهای علمی در اختیار آنان قرار دهد.
این پژوهش ادامه می‌دهد، دانش‌آموزان در دوره متوسطه در سنین رشد و بلوغ و دارای فعالیت زیادی هستند. مشاوران می‌توانند از طریق قرار دادن دانش‌آموزان در موقعیت‌های مسأله‌دار، آنها را در موقعیت واقعی زندگی قرار دهند تا بتوانند تجارب زندگی واقعی را کسب نمایند، البته مشاوران مدارس باید توجه داشته باشند که نباید در جریان مشارکت دادن دانش آموزان از آنها غفلت ورزند. زیرا ممکن است دانش آموزان با مسائل و مشکلاتی روبرو شوند که توانایی حل آنها را نداشته باشند.
همچنین میتوان با برگزاری کارگاههای آموزشی برای دانش‌آموزان، آنها را در مورد مسائلی همچون مدیریت زمان، افت تحصیلی، پیشرفت تحصیلی و ... و مزایا و معایب هر یک از آنها آگاه ساخت.
این آگاه‌سازی دانش‌آموزان باعث می‌شود که ابعاد مثبت و منفی هر فعالیت را درک کنند و بر مبنای آن نیز بتوانند مناسبترین تصمیم را اتخاذ نمایند.
همچنین دانش‌آموزان نیز می‌توانند در زندگی واقعی خود هم از این تجارب استفاده نمایند. از دیگر فرصتهای پیش روی برای انجام فعالیت راهنمایی و مشاوره، جمع‌آوری اطلاعات به صورت جامع و کامل در مورد دانش‌آموزان است. اگر مشاوران مدارس بتوانند از منابع مختلف و معتبر برای شناخت دانش‌آموزان استفاده نمایند و همچنین بتوانند این اطلاعات را به خوبی تعبیر و تفسیر نمایند، مطمئناً می‌توانند راهنمایی‌های درستی را به دانش‌آموزان عرضه نمایند. از دیگر فرصت‌ها جهت ارائه راهنمایی و مشاوره مناسب، آموزش مشاوران از طریق برگزاری کارگاههای آموزشی است. برگزاری کارگاههای آموزشی و آموزش مشاوران باعث به روز شدن وآگاهی بیشتر مشاوران می‌شود و مشاوران می‌توانند روشهای نوین راهنمایی و مشاوره و راهکارهای جدید را بیاموزند و در عمل نیز آن را پیاده سازند. فراهم ساختن زمینه‌های لازم جهت مشاوره گروهی نیز از نقاط قوتی است که میتوان برای انجام فعالیت راهنمایی و مشاوره از آن بهره جست. اگر مشاوران بتوانند که دانش‌آموزان و والدین آنها را از مزایای مشاوره گروهی آگاه سازند، می‌توانند از طریق مشاوره گروهی زمان و وقت خود را مدیریت کنند و کارایی خود را بالا ببرند. همچنین دانش‌آموزان نیز می‌توانند از تجارب سایر دانش‌آموزان نیز بهره‌مند شوند و بتوانند در تصمیمات خود بهتر عمل کنند.
فایل پژوهش مذکور را می‌توانید از اینجا دانلود کنید:
|