کنکور، به عنوان بزرگترین و مهم‌ترین آزمون ورودی دانشگاه‌ها در ایران، سالانه سرنوشت صدها هزار جوان را رقم می‌زند، این آزمون، که به دلیل رقابت شدید و محدودیت ظرفیت دانشگاه‌ها، به یک چالش بزرگ و دغدغه اصلی برای دانش‌آموزان و خانواده‌ها تبدیل شده است با انتقادات و بحث‌های فراوانی در مورد نحوه برگزاری، تاثیرات آموزشی و عدالت‌محوری همراه بوده است.امسال هم با توجه به اصلاحاتی که قرار شد در مصوبه کنکور صورت گیرد، داوطلبان با حاشیه‌هایی مواجه بودند؛ از این رو در رابطه مسائل مربوط به کنکور و اخبار این روزهای آزمون سراسری با عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی محمدحسین ساعی به گفت‌وگو نشستیم.
مشروح گفت‌وگوی ساعی با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس را در زیر می‌خوانید:
فارس: آقای دکتر لطفا در ابتدا درباره کنکور و مسائل مربوط به کمرنگ شدن آزمون سراسری صحبت بفرمایید.
ساعی: موضوع حذف کنکور مربوط به الان نیست و از دهه هفتاد قرار بوده کنکور ضعیف یا لغو شود، مجلس هم چندین مصوبه داشته اما دولت‌های متعدد نتوانستند آن را به مرحله اجرا برسانند که به شورا سپرده شد و ابلاغ این موضوع هم با رئیس جمهور حسن روحانی بود که شهید رئیسی آن را اجرا کرد.در صورتی که دولت تغییر نمی‌کرد، این طرح به طور کامل اجرا می‌شد اما متناسب با سیاست‌های دولت جدید، به ویژه نظر وزیر آموزش و پرورش تغییراتی در مصوبه شکل گرفت.
به نظر من، هدف اصلی باید حفظ شود و کنکور در دوره چهار تا پنج ساله آتی به تدریج تضعیف شود و سوابق تحصیلی جایگزین آن شود و بر کنکور غلبه داشته باشد، اکثریت نمره در مدرسه باشد و کنکور هم نمره محدودی داشته باشد، در مرحله نهایی کنکور حذف می شود و استفاده از معدل تحصیلی و نمرات دیگر به عنوان مبنای پذیرش دانشگاه ها قرار گیرد.
فارس: به نظر شما، مهم‌ترین چالش‌های پیش روی اجرای این مصوبه چه هستند؟
ساعی: توجه کنید به طور مثال فردی بیمار است و پزشکان تشخیص می‌دهند این فرد نیاز به جراحی دارد، جراحی صورت میگیرد اما اگر عوارض بعد از آن کنترل نشود بیمار می‌میرد، این دلیل نمی‌شود که بگوییم آن تشخیصی که برای جراحی صورت گرفته اشتباه بوده است، پس از جراحی باید خونریزی بیمار کنترل شود، شرایط بیهوشی مورد توجه قرار گیرد، مراقبت های ویژه بعد از عمل صورت گیرد تا جراحی موفق باشد.اصل هدف مصوبه کنکور همین بوده و جزئیات هم به درخواست وزرای وقت بوده و حتی همین حالا شورا اصراری بر جزئیاتی مانند دو ساله بودن ترازها ندارد، بلکه اصل مصوبه این است که کنکور تمام معیار برای پذیرش دانشجویان نباشد و نمرات دانشجویی بر کنکور غلبه داشته باشد، این هسته سیاستگذاری شوراست و بقیه جزئیات به شورایعالی آموزش و پرورش سپرده شده که در تعامل با شورای سنجش و پذیرش دانشجو این مسأله صورت گیرد.
فارس: با این وجود آیا شورایعالی انقلاب فرهنگی بر جزئیاتی که به شوراهای دیگر سپرده شده است، نظارت دارد؟ساعی: بله، دوستان در شوراهای دیگر باید مسأله را به گونه‌ای مدیریت کنند که در اصل موضوع خللی وارد نشود اما اگر اعضای شورا تشخیص دهند که مشکلی وجود دارد تذکر می‌دهند و گفت‌وگو صورت میگیرد که اصلاحات در شورای مربوطه انجام شود.
مانند بحث ترمیم معدل که در شورایعالی آموزش و پرورش اصلاح شد و در حال حاضر هر فردی با شرایط می تواند به هر تعداد در پروسه ترمیم معدل شرکت کند.اینکه چه دروسی را امتحان دهیم هم بر عهده شورایعالی آموزش و پرورش است و شورایعالی انقلاب فرهنگی در زمینه این موضوعات ورود نمی کند اما نظر بر این است که تلفیقی از دروس عمومی و تخصصی را در بر گیرد، در هر صورت به روح مصوبه نباید لطمه ای وارد شود.* ترمیم معدل چگونه صورت میگیرد؟
فارس: به نظر شما اینکه دانش آموز برای ترمیم نمره یک درس باید کل دروس را امتحان دهد برای دانش آموزان مشکل ساز نمی‌شود؟
ساعی: خب این هم مانند کنکور است، شما فرض کنید امسال در کنکور رتبه خوبی دریافت نکردید و می‌خواهید دوباره در کنکور سال بعد شرکت کنید، آیا فقط در همان یک درسی که درصد بالایی نزده‌اید شرکت می‌کنید یا اینکه باید کل دروس را کنکور دهید؟ ترمیم معدل هم به همین صورت است، قرار است سابقه تحصیلی جایگزین کنکور شود بنابراین پروسه ترمیم هم مانند همان کنکور است، دانش آموزان برای ترمیم یا باید کل دروس را امتحان دهند یا در هیچکدام شرکت نکنند، آخرین نمره ملاک است بنابراین باید بچه‌ها زمانی که در مدرسه هستند و همان بار اول بهترین کار خود را انجام دهند.در جلسه بحث ما این بود که ترمیم به تعداد زیاد باشد، قاعدتا هر فرد یک بار می‌تواند رایگان امتحان دهد و دفعات بعد باید هزینه ترمیم را پرداخت کنند.این بحث ها در شورایعالی آموزش و پرورش به تصویب رسیده و این شورا تشخیص داده که ترمیم به چه صورت باشد و تعداد دفعات ترمیم و و نحوه آن به شورایعالی انقلاب فرهنگی مرتبط نمی شود، مبلغی که بابت ترمیم دروس هم گرفته می‌شود هزینه اجرای امتحانات است.
* کنکور یک بار در سال برگزار شود یا 2 بار؟البته ما برای اینکه استرس کنکور در میان داوطلبان کاهش یابد دو بار کنکور در سال را در مصوبه شورا قرار دادیم، که به تازگی انقولت‌هایی به این موضوع وارد شده و می‌گویند کنکور یک بار در سال برگزار شود نه دوبار؛ که این ایده هیچ دلیل علمی ندارد و فقط به دلیل زحمات اجرایی 2 بار کنکور در سال است اما این کار به دلیل کاهش استرس بچه‌ها صورت گرفته و بعید می‌دانم شورا با موضوع برگزاری یک بار کنکور در سال موافقت کند.اما راجع به اعتبار دوسالانه ترازها به نظر من خوب است که این مسأله یک سال باشد.البته آمارها نشان می‌دهد که تنها 12 درصد داوطلبان از طریق کنکور وارد دانشگاه‌ها می‌شوند و 88 درصد به صورت بدون آزمون و براساس سوابق تحصیلی دانشجو می شوند.
فارس: رقابت بر سر همان 12 درصد است.ساعی: بله، اگر کسی می‌خواهد در رشته‌ها و دانشگاه‌های مربوط به آن 12 درصد باشد باید خوب درس بخواند.
فارس: پس پشت کنکوری‌ها چه کنند؟
ساعی: بحث مربوط به پشت کنکوری ها هم به شورای عالی آموزش و پرورش سپرده شده است، که این شورا هم تصویب کرد تا افرادی که در پایه یازدهم امتحان نهایی نداشته اند این پایه جزء سوابق تحصیلی شان نباشد و تمام 60 درصد به پایه دوازدهم آنها مربوط شود و برای ترمیم هم باید فقط دروس دوازدهم را ترمیم کنند.
فارس: حالا دانش آموزان دوازدهمی به این مصوبه گلایه دارند که چرا ما باید در پایه یازدهم امتحان دهیم و با افرادی در پروسه رقابت قرار گیریم که پایه یازدهم جزء سوابقشان حساب نمی‌شود.
ساعی: توجه کنید که همیشه در کنکور افراد با جایگاه های مختلف داشتیم، دوره‌هایی کنکور را با چند نوع نظام برگزار کردیم و دانش آموزان هر نظام در یک کنکور با هم رقابت کردند و رتبه هر کدام از داوطلبان براساس همان نمرات و ترازهایی که داشتند محاسبه می‌شود و تقریبا هر ساله افراد با جایگاه‌ها و سیستم‌های مختلف در کنکور هستند.
فارس: بنابراین در روند محاسبه رتبه‌ها تبعیض ایجاد نمی‌شود؟
ساعی: خیر، عدالت این است که هر کسی متناسب با وضعیتی که در دوره آموزشی خودش داشته مورد حساب قرار می گیرد بنابراین دانش آموزان پایه دوازدهم نگران مبنای قضاوت در آزمون نباشند.در دوره‌هایی نظام آموزشی دبیرستان تغییر کرده است و هر فردی متناسب با نظام تحصیل خودش مورد قضاوت قرار گرفته است.
فارس: اعتبار تراز دو سالانه هم سال گذشته با چالش‌هایی مانند حباب رتبه‌ها رو به رو شد، برای رفع این چالش ها در کنکور امسال پیش بینی هایی لحاظ شده است؟
ساعی: این مسائل به شورایعالی آموزش و پرورش سپرده شد که تمایل به یک ساله شدن این موضوع بود.اما درباره اینکه کنکور یک بار در سال برگزار شود به نظرم انجام نمی شود.
فارس: بررسی این مسأله به صحن شورا می آید یا در شورای عالی آموزش و پرورش تصمیم گیری می شود؟
ساعی: در شورای عالی آموزش و پرورش تصمیم گیری می شود اما اگر شورایعالی انقلاب فرهنگی تشخیص دهد که مصوبات آن شورا با اهداف شورایعالی انقلاب فرهنگی مغایرت دارد ممکن است مخالفت کند، درباره برگزاری 1 بار کنکور در سال بعید می دانم فضای عمومی شورا موافقت کنند.
دلیل اصلی اینکه دو بار کنکور در سال برگزار کردیم این است که استرس داوطلبان کاهش یابد، بنابراین بعید می دانم فقط به این دلیل که کار اجرایی پرزحمتی دارد لغو شود زیرا این دلیل موجهی نیست.البته دانشگاهی مانند دانشگاه فرهنگیان هم مبتنی بر نوبت اول آزمون سراسری است زیرا فرایند این آزمون چند ماه طول میکشد و وقتی در اردیبهشت همزمان با نوبت اول کنکور برگزار شود پروسه سنجش و پذیرش دانشجویان تا مهرماه به پایان می رسد و امکان برگزاری کلاس ها از مهرماه وجود دارد اما اگر این آزمون در تیرماه برگزار شود امکان اینکه کلاس های دانشگاه فرهنگیان در مهرماه برگزار شود بسیار کم است.* تغییر در سه مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی و حواشی آن.
فارس: شورای عالی انقلاب فرهنگی امسال سال پر مشغله‌ای داشت، چطور سه مصوبه اصلی شورا( مصوبه کنکور، مصوبه سازمان ملی سنجش، مصوبه افزایش ظرفیت پزشکی) با تغییر مواجه شد.
ساعی: هر مصوبه ای با نگاه به شیوه اجرا تنظیم می شود، مصوبه ای بوده که مسوولان دولت اعلام کردند که شرایط اجرای آن مصوبه را ندارند لذا بر اساس ظرفیت‌ها و امکانات تغییر می‌کند.البته مصوبه افزایش ظرفیت پزشکی تغییر چندانی نداشت، همان زمان هم یک دوره پنج ساله برای این مصوبه در نظر گرفته شده بود که پس از رسیدن به هدف تنفس داده شد.نیازهای حداقلی کشور با اجرای این مصوبه تامین شد و مشکلاتی برای ادامه آن وجود داشت یک دوره تنفس داده شد.دولت باید تدبیر کند که بودجه ها برای تامین زیرساخت ها لحاظ شود تا نیاز کشور در این حوزه برطرف شود.
فارس: آیا برنامه‌ای در نظر گرفته شده که در مدت زمان تنفس زیرساخت‌ها تامین شود؟
ساعی: بله، باید مدیریتی صورت گیرد و صرفه جویی‌هایی در بخش‌هایی انجام شود که بودجه‌ها برای تامین زیرساخت‌ها در نظر گرفته شود.
فارس: تغییرات در 2 مصوبه دیگر چطور صورت گرفت؟
ساعی: درباره دو مصوبه بعدی هم پیش فرض شورا این است که با مجریان برای اجرای مصوبات هماهنگ شود، اگر دولت‌ها مشکلاتی را در اجرای مصوبات داشته باشند شورا حتما همکاری می‌کند.درباره سازمان ملی سنجش هم عموم اعضای شورا بر این عقیده‌اند که این سازمان زیر مجموعه یک وزارتحانه نباشد، اما مشکلاتی در اجرا بود که شورا همکاری کرد؛ البته شهید رئیسی هم مصوبه سازمان ملی سنجش را با طرح سوالات و گفتگوهای جدی امضا و ابلاغ کردند.
|