مصوبه کنکور، چند وقتی است که به خبر روز حوزه آموزش عالی کشور تبدیل شده است؛ قطعی یا مثبت بودن تأثیر معدل در آزمون سراسری موضوعی است که در جلسه گذشته شورایعالی انقلاب فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت و طبق رأی اعضای شورا، تأثیر معدل پایه دهم در کنکور حذف و تأثیر پایه‌های یازدهم و دوازدهم قطعی شد.البته براساس گفته دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، بررسی برخی جزئیات مصوبه به جلسه آینده شورا در روز 16 بهمن‌ماه موکول شد.درباره جزئیاتی که قرار است در روز سه شنبه در جلسه شورایعالی انقلاب فرهنگی بررسی شود، با سعیدرضا عاملی استاد تمام دانشگاه تهران و عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت‌وگو کردیم.
* هدف مصوبه کنکور، پر کردن 2 خلأ مهم نظام آموزشی کشور بود
دکتر عاملی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس درباره آخرین تصمیم شورایعالی انقلاب فرهنگی مبنی بر حذف تأثیر معدل پایه دهم از کنکور و قطعی بودن تأثیر معدل پایه‌های یازدهم و دوازدهم گفت: تأثیر پایه دهم در کنکور از ابتدا در برنامه تصویب شده، نبود و حالا هم در مرحله بازنگری این پایه حذف شد.
وی درباره هدف مصوبه کنکور اظهار داشت: به هر حال هدف از مصوبه سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی در شهریور سال 1400، پر کردن دو خلأ مهم در نظام آموزشی کشور یعنی ارتقاء کیفی آموزش و پرورش و نقش آفرینی در ارزیابی نهایی دانش آموزان و دوم تقویت جایگاه دانشگاه در پذیرش داوطلبین بود.
به گفته عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی، ما با روش تاثیرگذاری 100 درصدی کنکور عملا آموزش و پرورش را از کارکرد انداخته بودیم، بچه‌ها کتاب‌های درسی را نمیخواندند و عمق یادگیریشان کم شده بود و اساسا توجه از مدرسه، کلاس و معلم به کنکور و کلاس های کنکور جلب شده بود، بیشتر کلاس‌های کنکور و مهارت تست‌زنی منبع گرفتن جایگاههای مهم در دانشگاه‌های کشور و خصوصا رشته‌های رقابت‌پذیر شده بود، از سوی دیگر دانشگاه هیچ نقشی در پذیرش دانشجو نداشت و برخلاف روش دانشگاه‌های پیشرفته جهان، کنکور 4 ساعته سرنوشت ارزیابی و پذیرش را قطعی می‌کرد و عملا مبدا و مقصد فاقد کارکرد اثر گذار بودند.
* با اجرای مصوبه کنکور، عمق یادگیری دانش‌آموزان بیشتر شده است
وی با بیان اینکه زیر ساخت اصلی رشد و پیشرفت یک ملت، برخورداری از آموزش و پرورش و نظام تعلیم و تربیت جامع و هدفمند است، خاطرنشان کرد: کشور برای آموزش و پرورش هزینه سنگینی می‌کند، 15 درصد بودجه کل کشور به آموزش و پرورش اختصاص یافته، یک میلیون معلم در آموزش و پرورش خدمت می کنند، 120 هزار مدرسه در کشور جریان علم را مدیریت می‌کند، وقتی تمام پذیرش براساس کنکور باشد عملا دانش‌آموزان به دروس مدرسه توجهی نمی‌کنند و این تلاش گسترده کم ثمر می‌شود، اما این سه سالی که مصوبه به صورت مرحله بندی اعمال شده است، توجه به کلاس، متن درسی و مدرسه و معلم بسیار بیشتر شده و عمق یادگیری دانش آموزان افزایش یافته است.
* پذیرش دانشجو در دانشگاه‌های کشورهای دیگر به چه صورت است؟
به گفته استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران؛ مطالعات گسترده‌ای در مورد روش ارزیابی نهایی دوره پایانی تحصیل قبل از دانشگاه صورت گرفت و تجربه‌های مختلف مورد مداقه قرار گرفت، سوابق تحصیلی در کشورهای مختلف مبنای ارزیابی نهایی است، حتی در بعضی از کشورها جایگاه معلم بسیار قوی و اثرگذار است و توصیه‌نامه‌های دقیق علمی در پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها بسیار اهمیت دارد.
وی ادامه داد: به عنوان مثال در آمریکا مبنا سوابق تحصیلی دوره دبیرستان است در عین حال آزمون SAT و ACT را که متمرکز بر مهارت‌های زبانی، قدرت تحلیل منطق و توان ریاضی دانش آموزان را به عنوان منبعی برای ارزیابی نهایی برای پذیرش در دانشگاه مورد توجه قرار می دهند، ولی مبنای اصلی سوابق تحصیلی است. از این مسیر برای دانشگاه‌های مختلف اقدام می‌کنند و ممکن است یک داوطلب از چند دانشگاه پذیرش بگیرد و بر آن مبنا قدرت انتخاب پیدا می کند؛ یا در نظام ارزیابی آلمان دانش آموزان باید مدرک Abitur را دریافت کنند که معدل دوره دبیرستان است البته برای بعضی از رشته‌ها مثل پزشکی آزمون اختصاصی برگزار می‌کنند، یا در فرانسه آزمون Le Bac که امتحان پایانی دبیرستان است برگزار می‌شود و مبنای پذیرش دانشجو می‌شود، یا در کشورهای مثل چین بسیار سخت گیرانه آزمون هایی را برگزار می کنند مثل آزمون GAOKAO که یک آزمون 9 ساعته است که بسیار سخت گیرانه است. در عین هم در چین و هم در بسیار از کشورهای جهان دانشگاه‌های مهم و برتر آزمون اختصاصی دارند.
* وزیر علوم در حال تدارک طرحی روشمند در راستای تکمیل مصوبه شورا پیرامون پذیرش دانشجو
دکتر عاملی تاکید کرد: شرایط فعلی در ارزیابی دانش آموزان مطلوب نیست و نیازمند کارهای تکمیلی است. حتما یکی از مهمترین اتفاقات، ظرفیت‌های ایجاد کردن برای دانشگاه‌ها برای دادن پذیرش نهایی به داوطلبان است و بنظر می رسد ضوابط اختصاصی برای دانشگاه های برتر نیز قابل بررسی است.
به گفته عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی، وزیر محترم علوم در حال تدارک برای ارائه طرحی روشمند در راستای تکمیل مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی در زمینه پذیرش دانشجویان بر اساس کارنامه نهایی ارزیابی شامل سوابق تحصیلی و آزمون تخصصی توسط سازمان سنجش است.
* مصوبه‌ای به نفع کم درآمدها
وی در پاسخ به این سؤال که آیا مصوبه در مدت اجرا به اهداف خود رسیده است یا خیر، گفت: در این سه سال به نظرم بخشی از اهداف تامین شده است، یعنی بازگشت توجه دانش آموز به مدرسه و تلاش برای عمق بخشیدن به دانش است، نتایج سوابق تحصیلی در سال 1402 نشان می‌دهد که متوسط معدل دانش آموزان سیر افزایش به خود گرفته است و دهک‌های 2، 3، 4 و 5 درآمدی، با عامل اثر قطعی 50 درصد سوابق تحصیلی در سال 1402 از نمره کل بالاتری برخوردار شده‌اند.
به گفته عاملی، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در مقایسه سال 1399 یعنی قبل از مصوبه و 1402 یعنی بعد از مصوبه نشان می‌دهد که دهک‌های بالای اقتصادی کاهش چشم گیری در جامعه 3000 نفر اول نتایج ارزیابی نهایی داشته‌اند، دهک 9 و 10 در سال 1399 به میزان 75.4 درصد 3000 نفر اول را به خود اختصاص داده بودند که در آزمون 1402، این آمار به 52.1 درصد کاهش پیدا کرد، پس ما به عدالت آموزش نزدیک‌تر شده‌ایم.