دکتر مسعود پزشکیان در آیین اختتامیه پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی که صبح امروز سه‌شنبه با حضور اساتید، پژوهشگران و صاحب‌نظران حوزه علوم انسانی برگزار شد، نقش این حوزه در حل مشکلات اجتماعی و اصلاح ساختارهای مدیریتی کشور را کلیدی توصیف و بر ضرورت تحقق عدالت و رفع بی‌عدالتی تأکید کرد.
رئیس جمهور در ابتدای سخنان خود در این مراسم اظهار داشت که حیات انسان وابسته به علم و عملی است که با اخلاص و در مسیر عدالت به کار گرفته شود و افزود: توجه به علوم انسانی و استفاده از ظرفیت‌های آن می‌تواند زمینه‌ساز اصلاح ساختارها و رفع بسیاری از چالش‌های اجتماعی و مدیریتی شود.
دکتر مسعود پزشکیان با اشاره به مشکلات موجود در کشور تصریح کرد: نادیده گرفتن شایستگی‌ها، بی‌عدالتی و رابطه‌محوری از مهم‌ترین عوامل ایجاد نارضایتی عمومی و ناکارآمدی در نظام‌های اداری و اجتماعی است. زمانی که افراد بدون توجه به تخصص و توانایی در جایگاه‌های مدیریتی قرار می‌گیرند و حقوق واقعی شایستگان نادیده گرفته می‌شود، نه تنها اعتماد عمومی از بین می‌رود بلکه توسعه کشور نیز با چالش جدی مواجه می‌شود.
رئیس جمهور در ادامه گفت که پیامبران برای پیاده‌سازی عدالت در جوامع انسانی مبعوث شدند و امروز این رسالت بر دوش علوم انسانی است؛ شاخص‌های عدالت و حق باید در جامعه تعریف و نهادینه شود و این امر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های متخصصان علوم انسانی مطرح است.
دکتر پزشکیان با انتقاد از ساختار نظام اداری کشور خاطرنشان کرد: پرداخت‌ها و ارزیابی عملکردها باید بر اساس شایستگی و اثرگذاری افراد اصلاح شود. زمانی که تفاوتی میان عملکرد کارمندان وجود نداشته باشد و پاداش‌ها بر مبنای شایستگی و تلاش واقعی پرداخت نشود، انگیزه تلاش و خلاقیت از میان می‌رود و ساختار اداری دچار رکود می‌شود.
رئیس جمهور به ضرورت ارتقای نظام آموزشی کشور اشاره کرد و گفت: اصلاح جامعه از مدارس آغاز می‌شود. آموزش صحیح اخلاق، انصاف و عدالت به نسل‌های آینده می‌تواند زمینه‌ساز تغییرات مثبت در جامعه باشد. روش‌های سنتی و مبتنی بر دستور و نهی دیگر کارساز نیستند و باید با برنامه‌ریزی علمی و استفاده از روش‌های نوین جایگزین شوند.
دکتر پزشکیان همچنین بر ضرورت سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد علمی تأکید کرد و افزود: علوم انسانی می‌تواند با ارائه داده‌های دقیق و تحلیل‌های علمی، مسیر صحیح را برای مدیران و سیاست‌گذاران ترسیم کند. مدیریت و سیاست‌گذاری بدون تکیه بر شواهد و مستندات علمی نتیجه‌ای جز ناکارآمدی نخواهد داشت.
رئیس جمهور در پایان ضمن قدردانی از پژوهشگران و متخصصان علوم انسانی گفت: این حوزه می‌تواند با ارائه راهکارهای عملی، جامعه‌ای مبتنی بر عدالت، اخلاق و انصاف بسازد. دولت نیز وظیفه دارد با بهره‌گیری از توان علمی علوم انسانی، مسیر توسعه و پیشرفت کشور را هموار کند.
همچنین در ابتدای این مراسم، دکتر سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تأکید بر اهمیت علوم انسانی، نقش آن را در توسعه کشور و حل مسایل اجتماعی و اقتصادی غیرقابل انکار دانست.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه جشنواره فارابی تشویق طرح‌های تحقیقاتی و تکریم محققان را در دستور کار دارد، افزود: جشنواره‌های علمی در جهان، نهادهایی برای اجتماعی‌سازی علم و ترویج تحقیقات هستند که در این میان، جشنواره فارابی می‌تواند با تشویق محققان علوم انسانی، به ارتقای کیفیت پژوهش‌ها کمک شایانی کنند.
دکتر سیمایی صراف ضمن اشاره به مشکلات اقتصادی و معیشتی موجود در جامعه علمی کشور تصریح کرد: بخش بزرگی از نظام مسایل کشور بدون کمک علوم انسانی قابل فهم و حل نیست. توسعه عمیق، موزون و پایدار، نیازمند فهم مسئله و تفسیر جهان از منظر علوم انسانی است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در بخش دیگری از سخنان خود به چالش‌های پژوهشی اشاره کرد و گفت: نظام ارزیابی غیر متناسب و تأکید بر خروجی‌های کمی، به کیفیت پژوهش‌ها آسیب زده است. باید به پژوهش‌های مسئله‌محور و کاربردی توجه بیشتری شود تا بتوان از این ظرفیت در سیاست‌گذاری‌ها استفاده کرد.
دکتر سیمایی صراف با استناد به سخنان استادان برجسته علوم انسانی تأکید کرد: توسعه بدون علوم انسانی ناممکن است. علوم انسانی نان و آب مستقیمی درست نمی‌کند، اما زمینه‌ساز پیشرفت و توسعه است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری از مسئولان و سیاست‌گذاران خواست که به نتایج پژوهش‌های علوم انسانی توجه کرده و از تکرار سیاست‌های ناکارآمد پرهیز کنند و گفت: اصرار بر سیاست‌های ناکام، نه تنها عار است، بلکه توسعه کشور را نیز به تأخیر می‌اندازد.
در پایان این مراسم، با حضور رئیس جمهور از محققان و پژوهشگران برگزیده این دوره جشنواره در 16 بخش داخلی و 3 بخش بین‌المللی با اهدای جوایزی قدردانی شد.
جشنواره فارابی که با هدف ارتقای تحقیقات علوم انسانی و شناسایی آثار برتر برگزار می‌شود، محلی برای تکریم محققان و ایجاد نشاط در فضای پژوهشی کشور است.