کد خبر:26313   تاریخ انتشار: شــنـبـه ، 10 آذر سال 1403 ساعت 10:12:0

تدوین رشته‌های جدید حوزوی؛ از فلسفه‌های مضاف تا سیاست‌گذاری فرهنگی

همایش حکمرانی دینی و سیاستگذاری علم و فرهنگ مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به همت شورای تخصصی حوزوی و با حضور حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، محمدرضا مخبردزفولی رئیس فرهنگستان علوم و سعیدرضا عاملی رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، حجت‌الاسلام و المسلمین احمد واعظی در سالن همایش شیخ طوسی دفتر تبلیغات اسلامی در قم برگزار شد.


حجت الاسلام و المسلمین حمید پارسانیا، رئیس شورای تخصصی حوزوی در این مراسم با تسلیت شهادت حضرت زهرا(س) و گرامیداشت چهلمین سالگرد شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: به مناسبت سالگرد تأسیس شورای حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۱۲ نشست در زمینه‌های مختلف برگزار شد. امروز نیز یکی از این نشست‌ها با حضور دبیران شورا و مسئولان برگزار شد.
وی ادامه داد: شورای حوزوی حدود ۲۰ سال پیش تأسیس شده است. پیشینه و فعالیت‌های این شورا نشان می‌دهد که این نهاد با هدف ایجاد تعامل میان حوزه‌های علمیه و نظام فرهنگی و علمی کشور شکل گرفته است. بخشی از فعالیت‌های شورا شامل کارشناسی دینی مصوبات فرهنگی و ارائه پیشنهادهای مرتبط با حوزه‌های علمیه است.
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه دو حوزه اصلی فعالیت شورای حوزوی است، گفت: این دو حوزه اصلی شامل کارشناسی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی از منظر دینی و  ایجاد تعامل میان حوزه‌های علمیه و نظام رسمی کشور برای تصویب و ابلاغ الزامات مرتبط با مدارک حوزوی و دیگر مسائل مهم است.
پارسانیا با تاکید بر اینکه ساختار شورای حوزوی به گونه‌ای طراحی شده که استقلال حوزه‌های علمیه را حفظ کند، عنوان کرد: مصوبات مرتبط با حوزه‌های علمیه ابتدا در شورای حوزوی بررسی و سپس به شورای عالی حوزه ارسال می‌شوند. این فرآیند تضمین‌کننده استقلال حوزه‌هاست و تمامی مصوبات با توصیه‌های مقام معظم رهبری و رعایت استقلال حوزه‌های علمیه هماهنگ است.
وی بیان کرد: همچنین شورای حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی نقش مهمی در ارتباط میان نظام آموزش عالی کشور و حوزه‌های علمیه ایفا کرده و توانسته است بخشی از نیازهای سیاست‌گذاری فرهنگی و آموزشی کشور را پوشش دهد.
رئیس شورای تخصصی حوزوی عنوان کرد: از زمان تأسیس، این شورا با همکاری مدیران و کارشناسان برجسته حوزه‌های علمیه، توانسته است به تدوین و تصویب رشته‌هایی بپردازد که نیازهای بنیادین و جدی حوزوی را تأمین کنند. رشته‌هایی مانند فلسفه‌های مضاف و سیاست‌گذاری فرهنگ از جمله دستاوردهای مهم این شورا هستند که با حمایت شورای عالی انقلاب فرهنگی اجرایی شده‌اند. این رشته‌ها ابتدا به صورت انحصاری در قم ارائه می‌شدند و بعدها در سایر نقاط نیز گسترش یافتند.
ساختار و ترکیب شورای حوزوی
حجت الاسلام پارسانیا درباره ترکیب شورای حوزوی عنوان کرد: شورای حوزوی از ترکیبی از شخصیت‌های حقیقی و حقوقی تشکیل شده است. در ابتدا تنها یک شخصیت حقوقی، یعنی رئیس جامعه‌المصطفی، در ترکیب شورا حضور داشت اما اخیراً تغییراتی ایجاد شده و تعداد شخصیت‌های حقوقی به شش نفر افزایش یافته است. از سوی دیگر، اعضای حقیقی شورا که توسط شورای عالی حوزه معرفی و توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تأیید می‌شوند، همچنان نقش محوری در تصمیم‌گیری‌ها دارند.
وی افزود: ترکیب شورای حوزوی امکان تصمیم‌گیری مناسب در رابطه با مسائل دینی و فرهنگی را فراهم کرده است و به عنوان یکی از نهادهای اثرگذار، نقش مهمی در سیاست‌گذاری‌ها ایفا می‌کند. با تشکر از دکتر مخبر و دیگر مسئولانی که در شکل‌گیری این شورا نقش داشتند، امید است که این همکاری‌ها به پیشبرد اهداف دینی و فرهنگی کشور ادامه یابد.
نقش شورای حوزوی در سیاست‌گذاری‌ها
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه مصوبات شورای حوزوی در دو دسته اصلی قرار می‌گیرند، ادامه داد: مصوبات مرتبط با فرهنگ عمومی که در شورای حوزوی مطرح می‌شوند و در صورت عدم مخالفت شورای عالی حوزه، به تصویب نهایی می‌رسند و مصوبات مربوط به حوزه‌های علمیه که علاوه بر تصویب در شورای حوزوی، نیازمند تأیید نهایی شورای عالی حوزه هستند تا استقلال حوزه‌های علمیه حفظ شود.
همکاری‌ها و دستاوردها  
حجت‌الاسلام پارسانیا عنوان کرد: یکی از نکات برجسته فعالیت‌های شورای حوزوی، همکاری با نهادهای مختلف نظام جمهوری اسلامی در سیاست‌گذاری و اجرا است. این همکاری‌ها منجر به تأسیس کمیسیون‌ها و کارگروه‌های تخصصی شده که در زمینه‌های مختلف فعالیت دارند. نمونه‌ای از این فعالیت‌ها، حضور بیش از ۳۰۰ استاد حوزه در شورای تحول علوم انسانی است که نشان از هم‌افزایی میان حوزه و دانشگاه دارد.
رئیس شورای تخصصی حوزوی ادامه داد: با وجود دستاوردهای چشمگیر، هنوز در برخی رشته‌ها، به‌ویژه در حوزه علوم انسانی، کاستی‌هایی وجود دارد و نیاز به تلاش بیشتر برای به‌روز رسانی و ارتقای فعالیت‌های شورای تخصصی حوزوی احساس می‌شود.
شورای تخصصی حوزوی در مسیر تحقق حکمرانی دینی گام‌های مؤثری برداشته است؟
در بخش دیگری از این همایش حجت الاسلام ابراهیمی، دبیر شورای تخصصی حوزوی با اشاره به نقش این شورا در سیاستگذاری علمی و فرهنگی کشور، گفت: شورای تخصصی حوزوی به عنوان نهاد واسط بین شورای عالی انقلاب فرهنگی و حوزه‌های علمیه کشور، مأموریت تأمین عقبه دینی و معرفتی برای سیاست‌ها و تصمیمات شورای عالی را بر عهده دارد.

ابراهیمی افزود: این شورا در راستای مطالبات مقام معظم رهبری و با هدف تزریق نگرش حوزوی به سیاست‌های علمی و فرهنگی کشور، اقدام به تشکیل کارگروه‌های تخصصی و کمیسیون‌های مختلف کرده است تا مشارکت نظام‌مند و اثرگذار فضلا و نخبگان حوزوی در فرآیند سیاستگذاری علم و فرهنگ کشور فراهم شود.

وی با اشاره به ساختار سه‌سطحی تحقق مأموریت‌های شورای تخصصی حوزوی، تصریح کرد: این سازوکار شامل تهیه پیشنهادهای راهبردی با استفاده از ظرفیت حوزه‌های علمیه، ارائه نظرهای فقهی و حکمی در دستور جلسات ستادهای راهبری و نظارت، و راهبری و نظارت بر مصوبات شورای عالی است.

دبیر شورای تخصصی حوزوی تصریح کرد: این همایش ملی در چهل‌سالگی تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، نمایانگر تلاش‌های شورای تخصصی حوزه برای گسترش مشارکت نخبگان حوزوی از طریق برگزاری جلسات هم‌اندیشی، اعزام نمایندگان، تهیه طرح‌های پژوهشی، نقد و ارزیابی طرح‌ها، و تعامل با مراکز علمی و پژوهشی است.

وی ضمن تقدیر از همکاری نهادهای مختلف حوزوی و دینی در برگزاری این نشست‌ها، گفت: مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، دفتر تبلیغات اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، دانشکده دین و رسانه، کتاب جمکران، پژوهشگاه زن و خانواده، بنیاد علمی و مرکز پژوهش‌های آستان قدس و دانشگاه باقرالعلوم، از جمله نهادهایی هستند که در این مسیر با شورای تخصصی حوزوی همکاری داشته‌اند.

حجت الاسلام ابراهیمی تأکید کرد که برگزاری ۱۲ نشست تخصصی با حضور اندیشمندان و صاحبنظران حوزوی، گام دیگری در راستای تحقق حکمرانی دینی و پیاده‌سازی سیاست‌های علمی و فرهنگی مطابق با منویات رهبر انقلاب بوده است.