دکتر جمیله علم الهدی و رییس شورای سیاستگذاری کنگره بینالمللی علم و قرآن در نخستین کنگره بینالمللی علم و قرآن که امروز یکشنبه سی ام اردیبهشت در دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: بهترین تبلیغ برای قرآن را کودکان غزه انجام دادند. این کنگره در این زمینه مقالات زیاد دارد.
وی ادامه داد: گرایش نیرومندی برای تبیین رویدادهای طبیعی کشف قوانین جاری و پیش بینی آینده وجود دارد که پشتوانه توسعه علم و فناوری بوده و هست با این حال رقابت بر سر بهره برداری از طبیعت رفته رفته ماهیت تهدید کننده علم و فناوری را آشکار ساخته و کوششهای بیشماری برای کاهش تهدیدهای زیست محیطی و بحرانهای اجتماعی برآمده از آن رقم خورده است.
رییس شورای سیاستگذاری کنگره بینالمللی علم و قرآن ادامه داد: احیای ارزشهای اخلاقی سالهاست که از مهمترین اهداف فعالیتهای نظری اندیشمندان و سرلوحه چاره جویی بیشتر سیاست گذاران و برنامه ریزان قرار گرفته. است. مطالعه گستردهای درباره سنتها مناسک دینی و آموزههای مذهبی توسط اغلب دانشمندان حوزه علوم انسانی به منظور یافتن بهترین راه حل برای رواج اخلاق در جوامع متمدن امروزی وجود دارد برخلاف شتاب گرفتن فعالیتهای آموزشی و پژوهشی درباره دین و، اخلاق انواع بدرفتاریهای اخلاقی از جمله انواع خشونت فساد بی، قیدی رفتارهایی پرخطر شده و سطوح متداولی از بی هویتی بی معنایی، بی هدفی آفت انگیزههای تحصیلی و شغلی و انواع نارضایتیها را پدید آورده است.
دبیر ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: نمونه بارز آن خودکشی است که به شکلهای مختلف در میان مردم متمدن امروز و در کشورهای توسعه یافته و حتی در طبقات مرفه و خوشبخت در حال گسترش است. توسعه الگوی کنشگر» عقلانی و بازتولید ماهیت متمایز کننده آنکه بر ویژگی محاسبه پذیری و جدا کردن هدف از وسیله متمرکز است میتواند این شرایط را تا اندازهای تبیین کند.
وی تاکید کرد: دور از نگاه تیزبین اندیشمندان، امروزه به روایتی از عقلانیت که در کسب و کار توسعه یافته است اجازه داده میشود تا جوهره یا صورت کلی عقلانیت را تعریف یا به بیان بهتر تحدید کند سه ایده مرکزی یعنی برابری ثروت با، رفاه، عقلانیت هدف وسیله و مجموعه سازی، کنشها به سیطره الگوی کنشگر عقلانی کمک میکند درواقع آنچه به صورت پنهان در الگوی کنشگر توسعه، یافته جهان بینی اخلاقی و مفروضهای عجیبی است که توانسته مرزهای عقلانیت را جابهجا. کند بهرهوری و اصول عقلانی بازگشت کننده به، آن افزون بر اینکه رفتار عقلانی را از غیر عقلانی جدا ساخته است تفکیک موجودات عاقل از غیر عاقل را که از علایق فیلسوفان و انسان شناسان به شمار میرود توانسته است به قوه تحلیل سود و زیان و محاسبات مربوط به آن وابسته سازد.
رئیس شورای سیاستگذاری کنگره بینالمللی علم و قرآن ادامه داد: توسعه توانمندیهای بیشینه سازی، بهرهوری افزون بر تبیین فلسفه فناوری و صورت بندی سیاستهای تن آسایی همچنان کار بزرگ کشف معنا یا معنا بخشی به جهان را نیز برعهده گرفته است. هویت بخشی به خلایق و مجموعه سازی و طبقه بندی موجودات به مشاهده پذیر / مشاهده ناپذیر، پیش بینی پذیر / پیش بینی ناپذیر و کنترل پذیر کنترل ناپذیر در واقع صورت بندیهای گوناگونی هستند.
دکتر علم الهدی بیان کرد: از طبقه بندی پنهان مخلوقات عالم به مفید و مضر و این نوع طبقه بندی ها حاصل توسعه همین الگوی کنشگر عقلانی است سیطره ابزار انگاری در جهان بینی و ملاحظه حقایق جهان هستی از زاویه فایده مندی با گسترش نگاه ابزاری به علم عالم و معلم همراه شده و رفته رفته علم را از قله فضیلتهای انسانی تا حد حرفه و پیشهای در بازار کسب و کار پایین میکشاند چه اینکه مشاهده، طبیعت همچون بانک انرژی که با ایده تبدیل پیوسته و ابدی ماده و انرژی هماهنگ پیش میروند امروزه افزون بر، طبیعت جامعه نیز موضوع مهم علم و فناوری برای تقویت بهرهوری است. وسوسه نیرومندی وجود دارد برای اینکه، خانواده، والدین، دوستان خویشاوندان، کارگزاران و شهروندان، همه و همه همچون بمبهای انرژی تلقی شوند و از زاویه بهرهوری مورد ارزیابی قرار میگیرند.
دبیر ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح داشت: هرچند این وسوسههای متعلق به الگوی کنشگر عقلانی توانسته برای اختراع انواع ماشینهای تبدیل انرژی و مهارکننده، هیجان درس آموز، باشد ولی عاطفه زدایی از عقلانیت، حتی عقلانیت صوری را نیز تهدید میکند و ازاین رو برای علم و فناوری خطرناک شده است. در واقع عاطفه زدایی در علم و عاطفه زدگی در، زندگی دو بردار معکوس و نیرومند حرکت شتابان و تمدنی ما هستند در حالی که سنتهای عاطفه زدایی در روش شناسی علمی با دقت و وسواس زیاد در دانشگاهها و مراکز پژوهشی دنبال میشود.
رییس شورای سیاستگذاری کنگره بینالمللی علم و قرآن افزود: مردم در زندگی روزمره با فناوریهایی درگیرند که آنها را بیشتر در عواطف و احساسات غرق میسازد آنها که بنا بر اسطورههای باستانی خود را تنها جانوران عاقل روی زمین میپندارند برای داوری و تصمیمگیری عقلانی در موقعیتهای خطرناک زندگی نسبت به پیشینیان با دشواریهای بیشتری روبهرو هستند وسوسه فناوریهای پول ساز و خوشبختی، آفرین کنترل عواطف را از دست اراده بیرون برده و آزادی عقلانی را به صفر رسانده است.
دبیر ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: از این رو نواندیشی خلاقیت آزادگی و عدالت عقلانی به شعار تبدیل شدهاند فوران احساسات هنگام داوری و تصمیمگیری و، عمل به این دلیل دشوارتر شده است که عقلانیت بهرهوری برای موقعیتهای خطرناک زندگی از ظرفیت کافی و کفایت لازم برخوردار نیست. محاسبه سود و زیان با ملاک، پول همیشه و همه جا ممکن نیست؛ چه اینکه جمع جبری سودها و زیانها در هر زمان معین برای همه کنشگران عاقل یکسان نیست.
دکتر علم الهدی گفت: باوجوداین، هنوز راه به طور کامل بسته نیست. قرآن کریم کتاب هدایت رب العالمین در میان ما حضور دارد. تنها و تنها اگر اندکی درنگ کنیم و دور از هیاهوی خودساخته و توهمات گویندگان مُخْتَالٍ فَخُور» به ندای دلنواز قرآن گوش فرا دهیم در مییابیم که این کتاب بلندمرتبه که دربردارنده گفتار و کردار پیامبران بزرگ الهی است عقلانیت واقعی فراگیر و چندسطحی را تبیین میکند، او خرد جهانی را با تعبیر تسبیح همگانی گوشزد میفرماید و عقلانیت را به ایمان و عمل صالح گره میزند قرآن که نظام مندی عالم را به ربوبیت رب العالمین متصل میسازد درواقع برتر از جهان بینی متمرکز بر صنع و ساختن به نوع خاصی از جهان بینی توجه میدهد که بر صفت، ربوبیت یعنی مربیگری حق، تعالی متمرکز است.
رییس شورای سیاستگذاری کنگره بینالمللی علم و قرآن ادامه داد: عالمی که تربیت شده این مربی ملکوتی است نه نمایشگاه عرضه محصولات طبیعی است نه سفرهای رنگارنگ؛ حتی این چنین جهانی یک کتابخانه، نیست بلکه درواقع دانشگاه یا مدرسهای، بزرگ پیشرفته و متحول است که بی شمار آموزگاران طبیعی و انسانی دارد. «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یَتَبَیَّنَ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ یَکْفِ بِرَبِّکَ أَنَّهُ عَلَی کُلّ شَیْءٍ شَهِیدٌ (فصلت: ۵۳).
وی اضافه کرد: قرآن همچنین ما را به پیوستن به حرکتی جهانی و استعلای همگانی ترغیب میکند که بر عقلانیت و تفکر در طبیعت و رویدادهای آن متمرکز. است أَفَلَا یَنْظُرُونَ إِلَی الْإِبِلِ کَیْفَ خُلِقَتْ وَإِلَی السَّمَاءِ کَیْفَ رُفِعَتْ الْجِبَالِ کَیْفَ نُصِبَتْ وَإِلَی الْأَرْضِ کَیْفَ سُطِحَتْ» (غاشیه: ۲۰۰۱۷).، قرآن نخست واژه دو پهلوی تسبیح را که هم مفید معنای عبادت است و هم مفید معنای حرکت به همه موجودات نسبت میدهد و آنها را در حال تسبیح معرفی میکند: «تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَکِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ إِنَّهُ کَانَ حَلِیمًا غَفُورًا» (إسرا: ۴۴؛ سپس ما تازه واردان را در این مرحله از آفرینش دعوت میکند تا به این حرکت جهانی پیوسته و درک و تنزیه و تحمید حقیقت یگانه و بنیادین عالم را که خاستگاه همه چیز است و صورتهای گوناگون هستی را با امر «کن» پدید میآورد، تجربه کنیم. مشاهده صورتهای گوناگون حقیقت و رسیدن به مقام «شهادت» و حتی دستیابی به مقام «لقاء»، غایت عقلانیت در نگاه قرآن کریم است.
رییس شورای سیاستگذاری کنگره بینالمللی علم و قرآن در پایان گفت: کنگره قرآن و «علم» راهی به سوی رهایی از عقلانیت در خود فرومانده و غیراخلاقی و خشونت زای معاصر میگشاید به یاری حق و با کمک دانشمندان علوم طبیعی و انسانی و اجتماعی، مسیری متفاوت برای دستیابی به عقلانیت واقعی و شایسته انسان گشوده خواهد شد. امید میرود این مسیر تازه افزون بر رفاه و آسایش، انسان بتواند آبادی، زمین، بقای طبیعت، حفظ محیط زیست بقای نسل تعالی جامعه اقامه عدالت به هم پیوستگی، جوامع گسترش صلح پایان جنگ و خونریزی را تحقق بخشد بیگمان این اهداف متعالی از راههای مختلف و با فناوریهای متناسب ممکن میشود دستیابی به جهانی بهتر زیباتر و تعالی بخش تر آرزویی واهی نیست بلکه آیندهای محتمل و ممکن برای ماست.
|