دکتر حمید امیدوار نوشت:
اگر چه در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی چارچوب اصلی دکترین چهل ساله دوم انقلاب اسلامی توسط رهبری معظم تبیین شده است لیکن بنا به ضرورت در هر سال لازم است تا برآیند سیاست‌های حاکم بر ارکان مختلف نظام در راستای شعار سال قرار گیرد. بطور مثال در دکترین چهل ساله توقع از دست اندرکاران حوزه علم و فناوری کشور اهتمام در جهت حفظ رشد علمی از یک سو و از سوی دیگر جهت‌دهی به‌منظور مرتفع نمودن نیازهای داخل است. در این راستا توجه ویژه به اخلاق و معنویت به مثابه فضایی است که تنفس در آن صورت می‌گیرد. به عبارتی فارغ از معنویت که هم در سخنرانی نوروزی رهبری انقلاب به آن اشاره شد و هم در بیانیه گام دوم به آن تاکید شده است، فضای تنفس نه تنها سنگین و بلکه مسموم می‌شود و به عبارتی مراقبت دائم تک تک احاد جامعه و دست اندرکاران حوزه‌های مختلف و به خصوص حوزه علم و فناوری کشور را می طلبد.
لذا در صورت حاکم شدن فضای مبتنی بر اخلاق، اتمسفر مناسب برای فعالیت در حوزه‌های مختلف فراهم می‌شود. بدین ترتیب در گام اول تحقق منویات رهبری انقلاب حاکم شدن اخلاق و معنویات و تبری از عوامل و وسوسه‌های خناسان و هوشیاری درخصوص دفع افراد با هر رنگ و سلیقه و حتی تبری جستن از نیروهایی با لباس خودی و غیر متخلق به اخلاق الهی است. در ثانی و به عبارتی پس از ایجاد فضای مناسب بسیج همه جانبه نیروها در جهت تحقق شعار سال امری واجب است.
در این خصوص وزارتین صمت و تعاون و رفاه از یکسو، وزارتین عتف و بهداشت و درمان و معاونت علمی و فناوری از سوی دیگر و وزارت دفاع و ستاد کل نیروهای مسلح سه ضلع اصلی تحقق شعار سال را تشکیل می‌دهند. زیرا از یکسو جهش در تولید به‌عنوان شعار سال منجر به افزایش در عدد تولید ناخالص داخلی بطور مستقیم و غیر مستقیم می‌شود و از سویی خواسته یا ناخواسته منجر به روانسازی سایر ساز و کارها و اقدامات می‌شود. در صورتی که اگر نیم نگاهی به سیاست‌های ابلاغی حوزه علم و فناوری مورخ سال ۱۳۹۳ و نیز اهداف نقشه جامع علمی کشور مصوب سال ۱۳۸۹ بیاندازیم با افزایش سهم تولید محصولات و خدمات مبتنی بـر دانـش و فناوری داخلی به بیش از ۵۰ درصد تولیـد ناخـالص داخلـی مواجه می‌شویم.
متاسفانه ضعف در تحقق برنامه‌های ۵ ساله کشور چه در برنامه پنجم و چه در برنامه ششم موجب بر زمین ماندن هدف مذکور شده است. اینکه چرا برنامه‌های ۵ ساله با عدم تحقق مواجه می‌شوند را باید در جای دیگر واکاوی نمود لیکن غالبا عدم پیش‌بینی منابع و یا هدف گیری نادرست و یا ضعف عملکرد موجب این امر شده است. البته این دلایل، توجیهی بیش نیست و پرواضح است جامعه دانش‌بنیان طی دهه گذشته باید سمت و سوی اهداف و برنامه‌ها را به سوی هدف فوق تنظیم می‌نمود.
لیکن اکنون با توجه به تاکید شعار سال مطروحه توسط رهبری انقلاب اسلامی اصلاح رفتارها و برنامه‌ها به این سو به شدت رخ می‌نماید. بطور مثال معاونت علمی و فناوری با دست مایه قراردادن قانون جهش تولید تا حدی می‌تواند نسبت به تسریع تحقق شعار سال کمک نماید. وزارت عتف نیز با اصلاح جهت‌گیری دانشگاهیان از آموزش‌محوری به سمت حل مشکلات تولید از یک سو به جهش تولید کمک خواهد کرد و از سویی ابزارهای ارتباطی دانشگاهیان و صنایع را وثیق‌تر خواهد نمود.
بد یا خوب جامعه دانشگاهی باید از سلبیت رفتاری خارج شود و دانشگاهیان باید بپذیرند که نسل دانشگاه‌های آموزش‌محور رو به انقراض است و تاکید بیش از حد بر این امر آب در هاون کوبیدن و راه به بیراهه رفتن است. تنها دستاورد پافشاری بیش از حد بر این آموزش‌های کلاسیک آماده کردن نیروها برای مهاجرت و تسهیل پذیرش در کشورهای غربی است. بیچاره صنعت داخلی که مدام از آماده نبودن و عدم کارایی فارغ التحصیلان به‌منظور جذب در صنعت علی رغم بالا بودن سطح آموزش‌های کلاسیک ندا بر می‌آورد ولی با مهر خاموشی و بالیدن به به سطح بالای آموزش‌ها مواجه می‌شود. باید از عادت‌ها عبور کرد و بنا بر مقتضیات، انعطاف به خرج داد تا آفت‌های پیش رو کمتر گزندی را به حوزه علم و فناوری کشور وارد کند.
پیشنهاد جدی به متولیان دانشگاه‌ها این است که حضور اساتید را به میزان نیمی در هفته در صنعت تسهیل نمایند و صنایعی که تماماً یا بخشی از آنها متعلق به دولت است مکلف شوند به جای اینکه هزینه‌های اضافی و پرداخت‌های خارج از عرف در درون بافت مدیریتی انجام دهند بخشی از منابع خود را بابت حضور دانشگاهیان در صنایع و مشاوره با آنان هزینه نمایند. با حضور مستمر دانشگاهیان در صنعت هم راهکارهای بهبود کیفیت و افزایش جهش تولید محقق می شود و هم بخشی از مشکلات معیشتی دانشگاهیان مرتفع خواهد شد. به قول استاد شهید مرتضی مطهری از شخصی که ادعای نبوت داشت جهت راست آزمایی ادعایش خواسته شد تا معجزه خود را با نزدیک آمدن درختی نشان دهد شخص که درمانده بود و جعلی ادعای نبوت داشت اظهار داشت که ما اهل تواضع هستیم و هم اینک ما به جلو درخت می رویم.
|