نقشه جامع علمی مهمترین سند تحول علمی کشور مُصوب سال ۱۳۸۹ است و مجموعهای جامع، هماهنگ و آیندهنگر از مبانی، اهداف، راهبردها، ساختارها و الزامات تحول راهبردی علم و فناوری مبتنی بر ارزشهای اسلامی بمنظور دستیابی به اهداف چشمانداز ۲۰ ساله ایران را دربرمیگیرد.
دکتر غلامرضا سلیمی در نخستین جلسه هیات اندیشهورز استانی ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی که با دستور جلسه تبیین کارکرد و اهداف هیأتهای اندیشهورز و همچنین تحویل احکام صادر شده توسط ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اعضای هیئت استان برگزار شد، بیان کرد: نقشه جامع علمی کشور بعنوان سند بالادستی توسعه فناوری دارای ۱۳ راهبرد کلان و ۲۲۴ اقدام ملی است.
وی که از طریق فضای مجازی در این نشست سخنرانی میکرد، اظهار داشت: اهداف و شاخصهایی برای نقشه جامع علمی کشور مشخص شده است که باید به همه آنها تا سال ۱۴۰۴ دست یابیم.
سلیمی با اشاره به اینکه ستاد راهبردی نقشه جامع علمی کشور نیز از سال ۱۳۸۹ در شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد، اضافه کرد: این بخش اکنون بعنوان یکی از ستادهای چهارگانه این شورا با عنوان «علم و فناوری» فعالیت می کند.
سایر ستادهای شورای عالی انقلاب فرهنگی شامل «فرهنگی اجتماعی»، «زنان و خانواده» و «تعلیم و تربیت» است.
وی به تصویب و ابلاغ سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال گذشته اشاره کرد و گفت: این شورا به وظایف حکمرانی، سیاستگذاری، تنظیمگری و تسهیلگری عمل میکند، از تصدیگری میپرهیزد و به سُکانداری و جهتدهی از طریق ستادهای چهارگانه میپردازد.
معاون آموزشی و پژوهشی ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: یکی از تحولات مهم و مورد تاکید این شورا، تمرکززُدایی و استفاده بهتر از ظرفیتهای کُل کشور با توجه به ظرفیتهای مُتنوع موجود است.
دکتر سلیمی افزود: هیاتهای اندیشهورز بمنظور پیادهسازی این تحول ساختاری، تحقق حکمرانی استانی و بهرهگیری بهتر از ظرفیتهای کُل کشور در استانها تشکیل میشود و بازوی اجرایی ما خواهد بود.
وی با بیاناینکه این هیاتها با محوریت دانشگاه مادر و مُعین هر استان و قائم مقامی دانشگاه علوم پزشکی تشکیل خواهد شد، خاطرنشان کرد: همه دانشگاهها و مراکز فعال در چرخه علم و فناوری استان عضو هیات اندیشهورز هستند.
دکتر سلیمی تصریح کرد: ما هنوز با وضعیت مطلوب در تحقق اسناد بالادستی و سیاستهای کُلی فناوری کشور مقداری فاصله داریم که باید شناسایی و اولویتبندی شود و هیاتهای اندیشهورز استانها در این زمینه میتوانند کمک کنند.
وی با تاکید بر لزوم تدوین نظام مسائل هر استان و طراحی بستههای سیاستی و حکمرانی برای حل آنها با مشارکت هیاتهای اندیشهورز افزود: این بستهها برای تصویب باید به شورای عالی انقلاب فرهنگی و ستاد علم و فناوری آن ارسال شود.
وی همچنین با اشاره به ضرورت تدوین بُرشهای استانی نقشه جامع علمی کشور توسط هیاتهای اندیشهورز استانی گفت: میزهای تخصصی بمنظور بهرهگیری بهتر از ظرفیت نُخبگان در ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده است.
میزهای تخصصی ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی شامل حکمرانی آموزش عالی، آمایش آموزش عالی، آییننامه ارتقای مرتبه اعضای هیات علمی، تحول و ارتقای علوم انسانی، علوم پایه، آموزش پزشکی و هنر، آموزش مهارتی، تعاملات علمی بینالمللی، «جذب، حمایت و بازگشت نخبگان» و «اقتصاد و فرهنگ» است.
دکتر سلیمی، تشکیل هیاتهای اندیشهورز را فرصتی استثنایی و مدلی از حکمرانی محلی در حوزه علم و فناوری دانست که در اختیار استانها قرار گرفته است تا فعالتر شوند و در تنظیم اَسناد بالادستی مشارکت داشته باشند.
دکتر حسین هرسیج رییس دانشگاه اصفهان نیز در
نخستین جلسه «هیات اندیشهورز استان اصفهان» اظهار کرد: برخی از موارد همچون آمایش آموزش عالی، نظریهپردازی، ارزیابی، نظارت و تضمین کیفیت در حوزه تصمیمگیری استانها قرار دارد.
وی افزود: استانها به هیئت اندیشهورز متصل هستند که در شورای عالی انقلابفرهنگی برخی وظایف را برعهده دارند و اهدافی را دنبال میکنند. در مقام عمل با توجه به تجربههایی که وجود دارد به این نتیجه میرسیم در حوزه فرهنگی، علمی، ستاد علم و فناوری باید تمرکز زدایی شود و به استانها اختیار داده شود. همچنین براساس برش آمایش آموزش عالی استانی در حوزه علم و فناوری و در بخش سیاست گذاری، تفهیم سیاستها، اجرای سیاستها، نظارت و پایش با توجه به ظرفیتهای هر استان این کار بر عهده هیئت اندیشهورزی قرار گیرد.
رئیس دانشگاه اصفهان در خصوص اهمیت تشکیل اتاق فکر عنوان کرد: اهمیت هیئت اندیشهورزان و اتاق فکر سابقه بسیاری در کشورهای مختلف دارد و به همین دلیل هر فعالیتی که انجام میشود باید بر اساس فکر صورت گیرد.
وی ادامه داد: قبل از اقدام در خصوص هر فعالیتی به ویژه در محیطهای علمی باید تفکر و اندیشه وجود داشته باشد و از نخبگان فکری این انتظار وجود دارد که پیش از هر عملی در زمینه پژوهش، علم، فرهنگ و فناوری نشستهایی را در دانشگاههای مختلف برگزار کنند تا مسائل بررسی و اولویت بندی شود.
هرسیج پیرامون عملکرد هیئت اندیشهورزی دانشگاه اصفهان خاطر نشان کرد: باید گزارشهایی به ستاد عالی انقلاب فرهنگی و ستاد علم و فناوری با مضمون تشکیل هیئت اندیشهورزان ارسال شود. هرچند که در دانشگاه اصفهان این هیئت تشکیل شده است و زمانیکه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به اصفهان آمد گزارش کاملی از فعالیتهای ما در اختیار وی قرار گرفت.
وی تصریح کرد: برخی از احکام مرتبط با شخصیتهای حقوقی است و صدور حکم آنها توسط دبیر فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شد و تعدادی نیز به عنوان شخصیت حقیقی پیشنهاد شدهاند و پس از بررسیهای لازم احکام آنها نیز صادر خواهد شد. پس از آن گفتوگو و برنامهریزی در سطح دانشگاه و استان صورت خواهد گرفت تا در تعامل با یکدیگر وظیفهای که برعهده ما است به نحو شایسته انجام شود.