ناصر باقری‌مقدم، قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان در برنامۀ «صبحانۀ ایرانی»، با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب عمده دلیل مهاجرت نخبگان را عدم‌استفاده از توان تخصصی این افراد در کشور می‌دانند، تصریح کرد: خود نخبگان نیز به دنبال اثربخشی در جامعه بومی هستند و این موضوع را یکی از مهمترین نیازهای خود معرفی کردهاند. بنیاد ملی نخبگان این نیاز را در بحث اشتغال مؤثر و فعال تعریف کرده و تلاش دارد با ایجاد زمینۀ مناسب برای اشتغال تخصصی و مؤثر این افراد، از خروج نخبگان جلوگیری کند.
وی افزود: بیش از 7 هزار شرکت دانش‌بنیان با حضور نخبگان و مستعدان برتر در کشور فعال است که این عدد به نسبت ابتدای دهۀ ۹۰ رشد چشمگیری داشته و توانسته بخش زیادی از نیاز به اشتغال نخبگان را پوشش دهد؛ با این حال، در دولت سیزدهم استخدام نخبگان در دستگاه‌های اجرایی نیز به تصویب هیئت دولت رسید تا از این طریق، بنیاد ملی نخبگان با کمک سازمان اداری استخدامی، زمینه را برای جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی فراهم کند.
باقری‌مقدم با بیان اینکه امید است در این برنامه در سال جاری یک هزار نفر و در سال آینده ۵ هزار نفر از نخبگان جذب دستگاه‌های اجرایی کشور شوند، تأکید کرد: در موضوع اشتغال نخبگان، هدف اینست که تا چند سال آینده نزدیک به ۵۰ هزار نفر از نخبگان در بخش‌های مختلف دولت از جمله وزارتخانه‌ها و شرکتهای دولتی و عمومی مثل شرکت ملی نفت و شستا و همچنین صنایع بزرگ و شرکتهای دانش‌بنیان استخدام شود.
وی با بیان اینکه بخش زیادی از نخبگان در کشور فعال هستند اما نباید کتمان کرد تعدادی از نخبگان نیز از کشور خارج شده‌اند، گفت: معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با همکاری بنیاد ملی نخبگان در سال‌های گذشته برنامۀ مناسبی را برای بازگشت این افراد به کشور طراحی و اجرا کرده اند، به‌طوری‌که در پنج سال اخیر، بیش از ۲۷۰۰ نفر از نخبگان به کشور بازگشتند و در قالب شرکتهای دانش‌بنیان و یا به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها مشغول فعالیت شده‌اند.
قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان افزود: در حال حاضر، نزدیک به ۱۰ هزار درخواست همکاری یا بازگشت به کشور از سوی نخبگان ایرانی ساکن خارج از کشور ارائه شده و برخی از این افراد مایل به همکاری در پروژه‌های مشترک و یا برگزاری ورک‌شاپ هستند و برخی دیگر درخواست بازگشت و اشتغال در کشور را دارند که خوشبختانه در همۀ این موارد، زمینۀ مناسب فراهم است و تنها مانع موجود، تخصیص منابع مالی است چراکه این افراد پس از بازگشت به کشور و پیش از اشتغال تخصصی، باید در قالب‌هایی مانند طرح پژوهشی پسادکترا فعال شوند تا از این طریق ضمن خدمت‌رسانی به جامعه، مورد حمایت قرار بگیرند.
باقری‌مقدم با بیان اینکه هدف بنیاد ملی نخبگان بازگشت سالانه هزار نخبه به کشور است، تصریح کرد: مهمترین مسئلۀ نخبگان برای بازگشت به کشور، فراهم شدن زیرساخت‌های معیشتی و فعالیت حرفه‌ای است. در واقع در صورت حمایت مالی از این افراد و همچنین فراهم کردن بستر لازم برای انجام فعالیت‌های تحقیقاتی، نه‌تنها آمار خروج نخبگان به شدت کاهش خواهد یافت، بلکه بخش زیادی از نخبگان ساکن خارج کشور نیز به کشور باز می‌گردند و در چرخۀ خدمت‌رسانی به کشور قرار می‌گیرند.
قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان در ادامه بیان داشت: اثربخشی، زیرساخت معیشتی و اشتغال پایدار، ارکان اصلی فعالیت‌های بنیاد ملی نخبگان در دور جدید است که همۀ این ارکان باید در یک بستر فرهنگی، رسانه‌ای و هویتی محقق شود. در این بین، صداوسیما نقش ویژه‌ای در فضای رسانه‌ای کشور ایفا می‌کند؛ به ویژه آن‌که در شرایط کنونی، رسانه‌های بیگانه با بزرگنمایی مشکلات و ارائه اطلاعات ناقص به جامعه، تلاش بسیار زیادی برای ناامید کردن جامعه نخبگانی دارند.
وی با بیان اینکه برگزاری برنامه‌های بازدید از آخرین دستاوردها و موفقیت‌های محققان و متخصصان کشور یکی از مهمترین برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان است، تصریح کرد: با این اقدام، علاوه بر ایجاد انگیزه برای تلاش بیشتر، حس خودباوری ملی و دلبستگی ملی در این افراد افزایش می‌یابد.
باقری‌مقدم با اشاره به لزوم رفع مشکلات نخبگان در بخش مسکن، اضافه کرد: در کنار موضوع اشتغال مؤثر و پایدار، یکی از مشکلات عمدۀ نخبگان، مسئلۀ تأمین مسکن است. در این موضوع، بنیاد ملی نخبگان ظرفیت‌های خود را برای رفع مشکل به‌کار گرفته تا از این طریق پاسخ مناسبی نیز به چالش مهاجرت نخبگانی ارائه دهد.
قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان گفت: اقدام دیگر بنیاد ملی نخبگان در دور جدید، به‌کارگیری نخبگان در حوزۀ حل مسائل کشور است. در همین زمینه، در سال جاری ۵۰۰ هستۀ نخبگانی حول مسائل واقعی کشور ایجاد شده و امید است سال آینده این عدد به هزار هسته افزایش یابد.
وی خاطرنشان کرد: یکی از اقدامات بنیاد ملی نخبگان در ایجاد اشتغال مؤثر، اعطای بورسیۀ صنعتی به مستعدان از دوره کارشناسی است. در این طرح، دانشجویان مستعد دورۀ کارشناسی برای اشتغال در حین دوران تحصیل، در صنعت و شرکتهای دانش‌بنیان بورسیه می‌شوند. از طرف دیگر تمهیداتی اندیشیده شده تا خدمت نظام‌وظیفۀ این افراد نیز در قالب فعالیت پژوهشی در شرکت‌ها و صنایع میزبان طی شود. این طرح در سال جاری نیز با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به صورت آزمایشی انجام شد.
باقری‌مقدم با اشاره به لزوم توسعۀ برنامه‌های فرهنگی در حوزۀ نخبگان، تأکید کرد: بنیاد ملی نخبگان در سال‌های گذشته نیز برنامه‌های فرهنگی متعددی را طراحی کرده و اغلب برنامه‌ها و فعالیت‌های بنیاد پیوست فرهنگی داشتند اما در دور جدید، این برنامه‌ها با جدیت بیشتری طراحی و اجرا می‌شوند. اعتکاف نخبگانی، بازدید تفریحی، صنعتی و مذهبی، بخشی از این اقدامات هستند تا فضای مثبتی در جامعه نخبگان برای خدمت به جامعه بومی ایجاد شود.
وی در پایان تأکید کرد: در حال حاضر بیش از ۶۰ هزار نفر در سطوح مختلف توسط بنیاد ملی نخبگان شناسایی شده‌اند که البته روند و فرایند شناسایی فعال همچنان ادامه دارد چراکه بنیاد ملی نخبگان معتقد است جامعۀ نخبگانی کشور عددی بسیار بالاتر از ۶۰ هزار نفر است.
|