نشست معرفی و بررسی «پنج گانه افول آمریکا» در آستانه سالروز تسخیر لانه جاسوسی با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سعید کرمی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیرعامل انتشارات سروش، محمدعلی شفیعی مترجم کتاب «آمریکا تور وداع»، غلامزاده نطنزی، مترجم، حسینی استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور، معاونان و مدیران کل نهاد کتابخانههای عمومی کشور در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.
در این نشست محمدمهدی اسماعیلی با تاکید بر این که تقابل انقلاب اسلامی و امریکا یک مقوله فکری و فرهنگی است، گفت: خوشبختانه در سالهای اخیر گامهای خوبی در این زمینه برداشته شده و مجموعه مراکز مطالعاتی که نگاههای عمومی موجود در بخش سیاسی نظام را دنبال میکنند، نسبت به این موضوع اهتمام خوبی داشتهاند. به عنوان مثال در مرکز اسناد انقلاب اسلامی که سالها حضور داشتم بیش از ۱۵ مجموعه قابل توجه در ۵ سال اخیر در این حوزه تولید شده است و کاری که به صورت منسجم و دقیق در انتشارات سروش اتفاق افتاد، ادبیات خوبی را به این موضوع اضافه کرد.
اسماعیلی با اشاره به چالشهای پیش روی چنین فعالیتهایی گفت: ما در این بحث در بخش «تولید ادبیات» و مهمتر از همه در «توزیع» این بحث با مشکلاتی مواجه هستیم؛ اینکه بتوانیم این بحث را وارد حوزههای دانشگاهی کنیم. امروز در عموم رشتهها به خصوص در رشته علوم سیاسی، که من هم افتخار معلمی علوم سیاسی در دانشگاه تهران را دارم، با این موضوع روبهرو هستیم.
وی در این باره توضیح داد: متاسفانه دچار یک ادبیات غالب هستیم که تغییر و تحول آن در محافل علمی و دانشگاهی دشوار است و اساس این که «تمدن امریکا رو به زوال و رو به پایان است» را خیلی نمیتوانیم با قاطعیت در فضایی که به وجود آمده بیان کنیم.
عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی درباره تلاشهای صورت گرفته برای تغییر این نگاه در جامعه گفت: این ادبیات در دنیا بسیار قوی تر از کشور ما است. این بحث بیش از دو دهه پیش در کشور ما شروع شده و اولین بار در مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما با حضور جناب آقای زرشناس نشریه ای بنام «غرب شناسی» راه اندازی شد که مجموعه مقالات مرتبط با این موضوع را ترجمه و منتشر میکردند. خوشبختانه امروز با نهادهای علمی خوبی که داریم این فعالیتها و نگاهها در حال تقویت است. اما به هر حال در مقابل کاری که در حوزه های دانشگاهی ما از سالیان گذشته رسوب کرده، این تفکر یک تفکر نوین است که نیازمند کار پژوهشی، علمی و رسانهای کامل است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: امیدوارم کاری که آغاز شده با کارها و پیوستهایی در دانشکده مطالعات جهان با حضور و راهنمایی استادان خوبی مانند آقای دکتر حسینی اتفاق افتاده، گسترش و تعمیق پیدا کند. خوشبختانه از نظر مجموعه های فرهیخته ای که امروز در این مباحث در حال فعالیت هستند و در دانشگاه حضور دارند دست مان پر است. اما سیطره و غلبه با این بحث نیست که باید گسترش پیدا کند، چرا که بخشی از این کار به تغییر نگاه های فرهنگی در جامعه منجر میشود.
اسماعیلی تصریح کرد: در مقابل تلاش هایی که دوستان ما داشتند، شاهد هستیم در سال های بعد از انقلاب با بودجه هایی در مراکز علمی و تحقیقاتی، ادبیاتی تولید شده که توصیه آن پیوستن به نظم آمریکایی حاکم بر دنیا بوده است. واقعیت از نگاه آن ها «غلبه نظم و تمدن امریکایی بود و اینکه هر کسی که میخواهد موفق باشد ناگزیر است از این مسیر عبور کند!» اینها نظریههای توصیه ای بودند که به ویژه در مکتب نوسازی پس از جنگ جهانی دوم مطرح شد و در کشور ما به طور ناقص حدود ۷۰ سال است که در نظام بودجه و برنامه ریزی غلبه پیدا کرده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه «به هم زدن این تفکر حاکم کار دشواری است» گفت: امروز در ادبیات سیاسی ما ادبیاتی غالب شده که سال هاست در آمریکا از آن گذر شده است. آن روایت های درونی از آمریکا که این کتابها بخشی از آن را بازنمایی میکند نشان میدهد چه میزان مشکلات در بخشهای مختلف وجود دارد و مهمترین آن همان مولفه قومیتی است که در حال آسیب زدن به آینده یکپارچه آمریکا است. ما نیاز داریم که این مباحث را دامن بزنیم، جلو ببریم، حمایت کنیم و آن را به عنوان فرهنگ غالب در دانشگاههای خودمان در میان دانشجویان که تصمیم گیران و تصمیم سازان آینده کشور هستند گسترش دهیم.
این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت: اگر امروز بتوانیم در حوزه دانشگاهی این ادبیات را جابه جا کنیم، می توانیم امیدوار باشیم در آینده از این مرحله عبور کرده باشیم. امیدوارم اینگونه اقدامات رفتهرفته این زمینه را به وجود آورد تا گامهای بلندی را در این زمینه برداریم. انقلاب اسلامی و امام عزیز ما با همین فکر و ایده شالوده شکنانه مسیر را برای ما باز کردهاند.
وی با اشاره به برگزاری این نشست در آستانه ۱۳ آبان گفت: این نشست در چنین روزی پیوندی با مسیر پر فراز و نشیبی که انقلاب اسلامی ما طی کرده است برقرار می کند. امام عزیز ما در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ به واسطه سخنرانی ۴ آبان خود در اعتراض به طرح مصونیت اتباع آمریکایی تبعید شدند. امام همان روز از عظمت پایمال شده ایران بر اساس همین قانون صحبت کردند و ۱۳ آبان دیگری که دانشآموزان جلوی دانشگاه تهران آن عظمت را آفریدند و رژیم وابسته به آمریکا آن جنایت را مرتکب شد و در نهایت گام آخر ۱۳ آبان تسخیر لانه جاسوسی آمریکا بود.
اسماعیلی یادآور شد: به تعبیر یکی از دانشمندان علوم سیاسی تنها جایی که آمریکا موفق نشد کودتا کند خود آمریکا است؛ چراکه آنجا سفارتخانه ندارد. اگر آن روز سفارت آمریکا جمع نمی شد انقلاب اسلامی دچار توطئه های پیچیده ای می شد. قضاوت در مورد این موضوع باید در آن فضا صورت بگیرد. رهبر انقلاب توصیه کردند که بتوانیم اسناد بیرون آمده از لانه جاسوسی را وارد حوزه مطالعات عمومی و کتب درسی کنیم تا این فاصله گذاری و فضایی که بعد از گذشت چهل سال پدید آمده روشن کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: انقلاب اسلامی بیش از آنکه به لحاظ سیاسی و نظامی با آمریکا درگیر باشد، به لحاظ فکری و فرهنگی با آمریکا درگیر بوده است. این خطی که از ابتدای نهضت از سال ۱۳۴۱ در جمهوری اسلامی در اعتراض به طرح اصلاحات اجتماعی در ایران آغاز شده بود، با اعتراض و مقابله امام مواجه شد. بر این اساس تقابل انقلاب اسلامی و نهضت امام با آمریکا پیش از اینکه سیاسی امنیتی و نظامی باشد، یک مقوله فکری و فرهنگی است و انقلاب اسلامی به واسطه پشتوانه فکری و تمدنی که دارد، امروز در یک ستیزه تمدنی قرار دارد و ان شاءالله این مرحله را با پیشگامی جریان مومن انقلابی که با دانش و تسلط کامل بر مبانی علمی امروز در جامعه فعالیت میکنند، با موفقیت پشت سر خواهد گذاشت.
وی با تقدیر از دست اندرکاران برگزاری این نشست گفت: از زحمات آقای مختارپور، دبیرکل فهیم و فرهنگی نهاد کتابخانههای عمومی کشور و همچنین از انتشارات سروش و آقای کرمی که این همت را داشتند که با همکاری با دوستان در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران این کار بزرگ را انجام دهند تشکر میکنم.
همچنین در این مراسم علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور با تقدیر از دستاندرکاران برگزاری این برنامه، در سخنان کوتاهی گفت: از مترجمین و پژوهشگران و انتشارات سروش تشکر میکنم که در این طرح تبیینی به نهاد کتابخانهها کمک کردند تا قدمی در مسیر مباحث معرفتشناسی سیاسی در کشور برداشته شود. همچنین از حضور دکتراسماعیلی در این نشست تشکر میکنم که نه به عنوان وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، بلکه به عنوان یک پژوهشگر و کارشناس آگاه و بصیر در حوزه مسائل سیاسی در این مراسم حضور پیدا کردند.
در پایان این برنامه با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور از پنج کتاب معرفی شده در این نشست رونمایی شد.
گفتنی است، در این نشست که به همت اداره کل کتابخانههای عمومی استان تهران و با همکاری انتشارات سروش برگزار شد، پنج عنوان کتاب «آمریکا تور وداع» نوشته کریس هجز با ترجمه محمدعلی شفیعی؛ «جامعه انحطاط زده» نوشته روس دوتات با ترجمه حمید رضا غلام زاده نطنزی؛ «در سایه قرن آمریکایی» نوشته آلفرد مک کوی با ترجمه روح الله عبدالملکی؛ «زوال هژمونی ایالات متحده در نیمکره غربی» نوشته توماس اندرواکیف با ترجمه الهه نوری غلامی زاده و «مرگهای ناامیدی» نوشته آن کیس و آنگیس دیتون با ترجمه پرناز طالبی معرفی و بررسی شد.
این آثار ضمن پرداختن به ماهیت و سابقه تمدن آمریکایی، افول امریکا را از دیدگاه پژوهشگران برجسته و از منظر زوال عناصر اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در جامعه آمریکایی بررسی میکنند.
یادآور میشود، در حاشیه این مراسم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران بازدید کرد.
|