موضوع اسلامی شدن دانشگاه‌ها همواره در صدر مطالبات مقام معظم رهبری از مسئولان و متولیان امر قرار داشته و ایشان طی دیداری با مسئولان وزارت فرهنگ و آموزش عالی در سال ۷۵ به صراحت از اینکه «دانشگاه امروز ما اسلامی نیست» گلایه کردند و خواستار اسلامی شدن دانشگاه‌ها شده و فرمودند: «اسلامی کردن دانشگاه‌ها به مفهوم یک تحول بنیادین است که در تاریخ این کشور، ماندگار خواهد شد و تحقق این مهم مستلزم یک تصمیم‌گیری کلان و عملی و نیز اجرای یک روش صحیح، مدون، قانونی، منطقی و حساب شده است. دانشگاه امروز ما اسلامی نیست و باید اسلامی شود و برای این منظور یک تحول عمیق، بنیادین، دلسوزانه، بلند مدت، برنامه‌ریزی شده و همه‌جانبه، ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.».
پیرو بیانات رهبر انقلاب و بر اساس مصوبه جلسه ۴۰۲ مورخ ۱۴ مرداد ۷۶ شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای اسلامی شدن مراکز آموزشی به‌منظور تدوین، راهبری و نظارت بر حُسن اجرای سیاست‌های لازم برای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی با عنایت به دیدگاه‌های مقام معظم رهبری تشکیل شد.
بر اساس آئین نامه شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، مصوب جلسه ۴۲۴ مورخ ۱۳ مرداد ۷۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تدوین و پیشنهاد سیاست‌ها و راهبردهای مرتبط با اسلامی شدن اولویت اصلی شورا قرار گرفت. برای تحقق این منظور، شورا به نقد و ارزیابی دقیق اقدامات و فعالیت‌های گذشته در مورد اسلامی شدن دانشگاه‌ها پرداخته و با شناسایی نقاط قوت و ضعف، زمینه‌های فکری و مطالعاتی لازم برای سیاستگذاری دقیق و اصولی و برنامه‌ریزی جامع و واقع‌بینانه را فراهم آورد که نتیجه آن تدوین «سند دانشگاه اسلامی» در سال ۷۷ شد. این سند اولین سند مدون ملی در راستای تحقق آرمان انقلاب اسلامی است که با مشارکت صاحب‌نظران حوزوی و دانشگاهی، تدوین شد.
پس از گذشت بیش از یک دهه از تصویب سند فوق و تلاش و تدبیر مدیران و مجریان وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی در اجرای سیاست‌های مصوب سند مذکور و بررسی آسیب شناسانه مفاد و محصول سند در بازه زمانی سال‌های ۸۹-۷۷ و برخورداری از بلوغ و بالندگی علمی- مدیریتی کشور در عرصه تدوین اسناد کلان ملی، ضرورت به روزسازی سند و تعیین نسبت و مناسبات آن با اسناد فرادستی و پیرامونی جهت استفاده بهینه از ظرفیت ملی برای دستیابی به اهداف، در مسیر اسلامی سازی دانشگاه‌ها بر متولیان امر محرز شد.
بر همین اساس دبیرخانه شورا در سال ۹۱ مأموریت بازنگری و به‌روزرسانی سند را با نگرشی نظام واره به ابعاد (فرهنگی- تربیتی، آموزشی، پژوهشی، فناوری و مدیریتی) دانشگاه اسلامی به انجام رساند و این سند در سال ۱۳۹۲ به دانشگاه‌ها ابلاغ شد.
بر همین اساس گفتگویی با حجت الاسلام روح الله شاطری دبیر شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها درباره آخرین وضعیت اجرایی شدن «سند دانشگاه اسلامی» داشتیم که متن کامل آن به شرح زیر است:
*از زمان ابلاغ «سند دانشگاه اسلامی» تاکنون چه میزان از اهداف این سند عملیاتی و اجرایی شده است؟
همانطور که می‌دانید سند دانشگاه اسلامی در سال ۹۲ به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است. برای اجرای بهتر سند در دور جدید، اولین اقدام دبیرخانه تدوین مدل و نقشه راه مسیر اجرای سند دانشگاه اسلامی بود. برای این منظور و با هدف ارتقای مشارکت دستگاه‌ها در اجرای سند، در جلسه ۲۶۲ شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، کمیته‌های تخصصی نظامات چهارگانه سند دانشگاه اسلامی به تصویب رسید.
بر اساس این مصوبه اجرای هریک از نظامات چهارگانه سند دانشگاه اسلامی به یکی از دستگاه‌ها محول شد: مسئولیت کمیته نظام آموزشی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مسئولیت کمیته نظام فرهنگی- تربیتی به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، مسئولیت کمیته نظام پژوهش و فناوری به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مسئولیت کمیته نظام مدیریت به دانشگاه آزاد اسلامی واگذار شد که با هدف هماهنگی و انسجام فعالیت‌های انجام شده در کمیته‌های چهارگانه، کمیسیون تلفیق هم تشکیل و جلسات خود را برگزار کرده است.
در کنار این کمیته‌ها و با هدف وضوح‌بخشی به مفاهیم اساسی سند دانشگاه اسلامی و ایجاد اتفاق‌نظر بین صاحب‌نظران و مدیران، کارگروه تبیین نظری و عملیاتی مفاهیم راهبردها و اقدامات سند دانشگاه اسلامی نیز با حضور نمایندگان علمی دستگاه‌های عضو شورا، توسط دبیرخانه تشکیل شده است.
در فاز اول اجرای سند، اقدامات به سه دسته تقسیم بندی شدند: اقدامات تأسیسی، تأکیدی و تکمیلی. بر اساس تعریف انجام شده، اقدامات تأکیدی، آن دسته از اقدامات در حال انجام، نیازمند حمایت، ایجاد انگیزه مجدد، نیازمند ابلاغ و گزارش‌گیری و ارزیابی هستند.
اقدامات تکمیلی شامل اقدامات ناقص و دارای انتقاد در محتوا یا شیوه اجرا هستند که نیازمند اصلاح و تکمیل و ابلاغ مجدد هستند. اقدامات تأسیسی هم هر اقدام بدیع با رویکرد جدید که تا کنون اجرا نشده و نیازمند مطالعات و تحقیقات پژوهشی است را شامل می‌شود. در این زمینه، اقدامات تأکیدی توسط رؤسای دستگاه‌ها به دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی ابلاغ شد و گزارشات خوبی از اجرای این اقدامات به دبیرخانه رسیده است.
در فاز بعد اقدامات پیشران سند توسط کمیته‌های چهارگانه تعیین شده است. در واقع یکی از وظایف این کمیته‌ها شناسایی اقدامات پیشران سند دانشگاه اسلامی بوده است. این اقدامات شامل ۲۰ درصد اقداماتی بودند که با اجرای آنها، ۸۰ درصد اجرای سند محقق می‌شود. کمیته‌ها در این خصوص بودجه لازم و زمانبندی اجرا برای هریک از اقدامات را مشخص و با تقسیم کار بین‌دستگاهی، مجری اصلی و سازوکارهای اجرایی را تعریف کرده‌اند.
در این خصوص نیز دبیرخانه هر ۶ ماه یکبار گزارشات دستگاه‌ها را دریافت و در کمیته‌های مربوطه ارزیابی و در نهایت به شورا گزارش می‌دهد. کمیته‌ها نیز با بررسی اقدامات نظامات چهارگانه در مواردی که نیاز به تدوین یک آئین نامه و یا دستورالعمل باشد، دستورالعمل‌های مورد نیاز را تهیه کرده و به شورا پیشنهاد می‌کنند. همچنین این کمیته‌ها، فرایندهای جاری در دانشگاه را ضمن اجرای این اقدامات بررسی می‌کنند، تا اگر آسیب‌ها و یا موانعی مقابل اجرای «سند دانشگاه اسلامی» وجود داشته باشد آن را شناسایی کرده و برطرف کنند.
*سند دانشگاه اسلامی چه ضعف یا آسیب‌هایی دارد که اجرای آن آنطور که باید پیش نرفته است؟
از جمله آسیب‌های سند دانشگاه اسلامی مصوب سال ۱۳۷۹ که زمینه ساز تدوین سند جدید در سال ۱۳۹۲ شد، وجود ابهام در معنا و مقصود دانشگاه اسلامی و نداشتن مدل مفهومی و عملیاتی، عدم تبیین مبانی نظری دانشگاه اسلامی در ابعاد علم دینی و فرهنگ اسلامی، فقدان تدوین شاخص‌های دانشگاه اسلامی، نداشتن نقشه راه و ابتلاء به بخشی نگری و روزمرگی در صف و ستاد و از همه مهمتر بی توجهی به ضمانت اجرایی مصوبات شورا به دلایلی از جمله عدم مشارکت مدیران دانشگاهی در تصمیم‌سازی، ابهام مفهومی در سیاست‌های ابلاغی، عدم رعایت مقتضیات زمان، مکان و شرایط اجرا، عدم رعایت عقلانیت و تدریج در اجرا و عدم تأمین بودجه و امکانات مورد نیاز و عدم تعیین متولی اجرا بوده است.
یکی دیگر از نقاط آسیب سند این است که به دلیل تراکم مأموریت و وظایفی که برای دانشگاه‌ها در بخش آموزشی و پژوهشی وجود دارد و از طرفی هیأت‌های امنا با توجه به اینکه در طول سال چند جلسه محدود بیشتر ندارند، در این جلسات بیشتر به مسائل اعتباری و مالی می‌پردازند، در حالی که شاید لازم باشد یک هیأتی در رأس دانشگاه و هیأت رئیسه باشد و دغدغه اش تحقق اهدافی باشد که برای دانشگاه در نظر گرفته شده است. قطعاً اهداف آرمانی، ارزشی، فرهنگی و علمی در حوزه صف جز اهدافی است که باید هیأت امنا به آن توجه کرده و در اولویت قرار دهد. در حالی که در حال حاضر هیأت‌های امناهای دانشگاه‌ها این را جز اولویت‌های خود نمی‌دانند و به نظرم یکی از نقاطی که می‌تواند زمینه‌های تحقق سند را اجرایی تر کند، همین مسئله قرار دادن اولویت‌های فرهنگی تربیتی و سیاست گذاری این حوزه‌ها در وظایف پیش بینی شده برای هیأت‌های امنا است.
کاری که برای اجرایی شدن این مسئله به ذهن ما رسید این بود که یک الحاقیه به اساسنامه هیأت‌های امنا پیشنهاد دهیم که براساس آن اولویت‌های فرهنگی تربیتی و اجرای «سند دانشگاه اسلامی»، جز اولویت‌های هیأت‌های امنا باشد و ما شاهد اجرای سند باشیم.
*چرا تاکنون برای رفع این آسیب‌ها اقدامی نشده است؟
در فرایند اجرای سند در دور جدید، دبیرخانه شورا تصمیم گرفته است تا به گونه‌ای برنامه ریزی و سیاستگذاری کند که سند مجدد دچار این آسیب‌ها نشود. از جمله این اقدامات مشارکت گسترده دانشگاه‌ها در زمان تدوین سند در دور جدید بوده است. به عبارتی ذینفعان سند در تدوین آن سهیم بوده‌اند. همچنین در حال حاضر سه نفر از رؤسای دانشگاه‌ها به عنوان عضو در جلسات شورا شرکت می‌کنند تا شورا از نظرات مدیران صف نیز بهره مند شود.
گفتمان سازی سند و برگزاری جلسات متعدد با دانشگاه‌ها در خصوص اجرایی شدن سند، یکی دیگر از محورهای فعالیت دبیرخانه از ابتدای تصویب سند بوده است.
*الزام رؤسای دانشگاه‌ها به انطباق سند راهبردی دانشگاه خود با سند دانشگاه اسلامی به چه نحوی است؟ آیا در شرح وظایف آنها اجرای سند اسلامی شدن دانشگاه گنجانده شده است؟
بله. یکی دیگر از اقدامات تعیین متولی اصلی اجرای سند در دانشگاه است که رئیس دانشگاه قرار داده شده است تا انجام این سند را جز مأموریت‌ها، وظایف و دغدغه‌های خود بداند.
با ابلاغ سند به دانشگاه‌ها، تصور اولیه این بود که رؤسای دانشگاه‌ها آن را وظیفه خود می‌دانند، اما در مطالعه‌ای که صورت گرفت، مشخص شد در آئین نامه جامع مدیریت یک سری وظایف برای روسا و معاونانشان تعریف شده است و آنها براساس آن عمل می‌کنند. از طرفی دیگر هر دانشگاه یک سند راهبردی دارد که روسا وظیفه خود می‌دانند که در جهت تحقق اهداف سند راهبردی که برای آن دانشگاه تدوین شده است حرکت کنند.
*میزان انطباق سند دانشگاه اسلامی با اسناد راهبردی دانشگاه‌ها چقدر است؟
براساس بررسی‌ها و مطالعه‌ای که بر روی اسناد راهبردی دانشگاه‌ها انجام شد، مشخص شد میزان انطباق این اسناد با سند بالادستی «دانشگاه اسلامی» در برخی موارد ناچیز است و در برخی موارد تمایزات و مغایرت‌هایی داشت.
برهمین اساس با مشورت وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان رئیس شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و دکتر باقری مشاور وزیرعلوم و رئیس هیأت امنای دانشگاه‌ها توافق کردیم که یک بخشنامه به روسای دانشگاه‌ها ابلاغ شود که براساس آن نسبت به انطباق سند راهبردی که مأموریت مسلم رئیس دانشگاه است با «سند دانشگاه اسلامی» اقدام کنند، تا چند صدایی در دانشگاه‌ها نداشته باشیم و یک انسجام ایجاد شود که این کار جز یکی از مطالبات جدی «شورای اسلامی شدن دانشگاه ها» است.
*در حال حاضر بزرگترین انتقادی که می‌شود به ساختار دانشگاه‌ها به لحاظ فرهنگی کرد چیست و سند دانشگاه اسلامی در برطرف کردن این نقص چه نقشی را ایفا می‌کند؟
در حوزه مباحث تئوریک سند، یک سری اقداماتی داریم که نظام‌های فکری و مباحث تئوریک دانشگاه اسلامی را باید تبیین کنند؛ به عنوان مثال نظام جامع فرهنگی تربیتی. یعنی ما یک مانیفستی می‌خواهیم برای مدیریت و راهبری فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها. از ابتدای تأسیس دانشگاه‌ها تاکنون، معاونان فرهنگی دانشگاه‌ها منصوب می‌شوند تا دانشجویان ورودی دانشگاه‌ها را با سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی به وضعیت مطلوب تعریف شده‌ای برسانند، اما متأسفانه هنوز هیچ مانیفست مشخصی برای مدیریت فرهنگی در دانشگاه‌ها تا کنون تدوین نشده است.
ما یک مانیفستی می‌خواهیم برای مدیریت و راهبری فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها. از ابتدای تأسیس دانشگاه‌ها تاکنون، معاونان فرهنگی دانشگاه‌ها منصوب می‌شوند تا دانشجویان ورودی دانشگاه‌ها را با سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی به وضعیت مطلوب تعریف شده‌ای برسانند، اما متأسفانه هنوز هیچ مانیفست مشخصی برای مدیریت فرهنگی در دانشگاه‌ها تا کنون تدوین نشده استطبیعی است که چون این مانیفست وجود ندارد- که ما از این مانیفست تعبیر می‌کنیم به نظام جامع فرهنگی تربیتی- لذا ارزیابی مناسب فرهنگی هم از وضع موجود نمی‌تواند صورت گیرد و آسیب شناسی دقیقی انجام نمی‌شود و طبیعتاً راهکارهای مناسبی را نمی‌توانند ارائه دهند و به صورت یکپارچه نمی‌توانند صف و دانشگاه‌ها را مدیریت و راهبری کنند، این یک اشکال است.
یک اشکال دیگر این است که ما در حوزه پژوهش در برنامه ریزی و سیاست گذاری پژوهشی تا حال حاضر، شاهد این هستیم که یک هم پوشانی، پژوهش‌های موازی و پرداختن به اولویت‌های غیر اول وجود دارد. این در حالی است که برای مدیریت بهینه حوزه پژوهش، یک نظام موضوعات و اولویت‌های پژوهشی لازم است که در سازمان‌ها تدوین و طراحی شود. تدوین و طراحی این نظام پژوهش نیازمند یک ساختار مدیریتی و راهبری برای هدایت فرایند پژوهش است. یعنی باید یک مرکز باشد که کار رصد را انجام دهد که متأسفانه تا همین الان ما چیزی به اسم یک مرکز انسجام بخشی و راهبری مشخص که یک نظام سوالات و سنجه های مشخص داشته باشد که با یک عقلانیت تدریجی به سمت یک مطالعه دقیق مستمر در حوزه‌های فرهنگی و تربیتی دانشگاه‌ها پیش برود، نداریم.
همانند پیمایش «سیمای زندگی دانشجویان» که در وزارت علوم اجرا می‌شود، باید پیمایش‌هایی به صورت مستمر انجام شود و این گزارش‌های دوره‌ای و مستمر باید در یک مرکز علمی انجام شود که سیر سوالات دقیقاً مدیریت و طراحی شود تا محصول و نتیجه مطالعات میدانی، قابل تحلیل، ارزیابی، برنامه ریزی و سیاست گذار ی باشد تا مدیران ما را به سمت شناسایی راهکارهای این آسیب شناسی ها هدایت کند.
*برگزاری جلسات نقد و مناظره و کرسی‌های آزاد اندیشی نیز یکی از بندهای مهم سند دانشگاه اسلامی است اما در دانشگاه‌ها با اقبال خوبی مواجه نشده است. دلیل آن چیست؟
دربحث کرسی‌های نظریه پردازی شورای عالی انقلاب فرهنگی، یک دبیرخانه اختصاصی دارد ولی ما اقداماتی در سند داریم و تکلیف کرده است که حتماً باید به این جلسات در دانشگاه‌ها پرداخت شود. ایجاد زمینه مناسب برای توسعه آزاد اندیشی در قالب کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه‌ها جز وظایف اصلی و قطعی معاونان فرهنگی دانشگاه‌ها و جز اولویت‌های ضروری پیگیری و تحقق توسط کمیته فرهنگی است که با ترکیب معاونان فرهنگی دانشگاه‌ها شکل گرفته است.
از پیش‌نیازهای قطعی این حوزه یکی بحث تعیین حقوق و تکالیف آزاد اندیشان است؛ یعنی یک آزاد اندیش در فضای دانشگاهی وقتی بر کرسی آزاد اندیشی قرار می‌گیرد و شروع به سخن می‌کند، باید وقتی از اینجا فارغ می‌شود، عواقبی متوجه وی نباشد تا احساس امنیت و آرامش داشته باشد؛ البته باید این صحبت بر مدار اخلاق و رعایت حقوق دیگران و منطق گفتگو باشد، یعنی باید به دور از غوغا سالاری، افترا، سطحی نگری صحبت‌ها و مباحث بیان شود باشد و مفاد آئین نامه موجود در این زمینه اجرا شود.
ما برای تحقق و تعیین حقوق و تکالیف آزاد اندیشان، ماده واحده ای با همفکری مجموعه‌های قضائی و حتی امنیتی کشور تحت عنوان «لایحه مصونیت قضائی آزاد اندیشان» را پیشنهاد داده و پیگیری می‌کنیم تا محقق شود. یک مذاکرات اولیه ای نیز انجام شده و چند وقتی هست که به همان صورت مانده است. امیدواریم این موضوع را جهت دفاع از حقوق آزاد اندیشی در چار چوب آئین نامه‌های قانونی دانشگاه‌ها اجرایی کنیم تا امنیت و صیانت را برای آزاد اندیشی که علمی، منطقی و قانونی حرف می‌زند، تأمین و شاهد رونق بازار آزاد اندیشی در دانشگاه‌ها باشیم.
*به نظر شما هم اکنون شاهد نشاط سیاسی و اجتماعی در میان دانشگاهیان هستیم؟ چقدر در این زمینه موفق عمل کردیم؟
جمهوری اسلامی در بحث نشاط و شادی هنوز موفق نبوده است و ما نتوانستیم مصادیق مجاز نشاط و شادی در دانشگاه‌ها را به وفور و به صراحت و شفافیت بیان کنیم و اکثر ابهامات و سو برداشت‌ها در این حوزه باعث کدورت‌ها و احیاناً مشکلاتی شده است و لذا تفسیر و تبیین جامعه از شادی و نشاط و ارائه الگوی مطلوب یکی از ضرورت هاست.
ما نتوانستیم مصادیق مجاز نشاط و شادی در دانشگاه‌ها را به وفور و به صراحت و شفافیت بیان کنیم و اکثر ابهامات و سو برداشت‌ها در این حوزه باعث کدورت‌ها و احیاناً مشکلاتی شده است و لذا تفسیر و تبیین جامعه از شادی و نشاط و ارائه الگوی مطلوب یکی از ضرورت هاستبه طور حتم، وظیفه سیاست گذاران و برنامه ریزان این است که به سمت تبیین مصادیق مجاز نشاط و شادی در دانشگاه‌ها باشند و این فضا را پیش روی دانشجویانی که دوست دارند هم شاد و سرزنده زندگی کنند و هم سالم و حلال به شادی بپردازند ایجاد کنند، باید ما با یک نگرش مشترک دینی و علمی و با شناسایی و بهره‌مندی از ظرفیت‌های دانشگاهی و غیردانشگاهی به منظور افزایش روحیه نشاط و پویایی به این سمت حرکت کنیم.
*آیا تا کنون دسته بندی از دانشگاه‌هایی که بهترین عملکرد را در زمینه اجرای مصوبات شورای اسلامی شدن دارند، داشته اید؟ کدام دانشگاه‌ها بهترین عملکرد را داشتند؟
پیشنهاد دادیم که برخی دانشگاه‌ها به صورت پایلوت نسبت به اجرای سند اقدام کنند. در یک دوره زمانی نیز مقداری جلو رفتیم که کار نهایی نشد، ولی شاید جای این هم خالی باشد. می‌توان این کار را هم انجام داد، اما در مجموع در بخش تحقق و اجرای اقدامات نظری و تئوریک سند قوی عمل نکردیم که در این بخش دانشگاه‌ها می‌توانند به خوبی به ما کمک کنند.
در بخش فعالیت‌هایی مانند برگزاری دوره‌های دانش افزایی، ایجاد تنوع دروس معارف اسلامی، ایجاد زمینه ساختارمند فعالیت‌های فرهنگی کانون‌های دانشجویی، ایجاد توسعه معنویت مثل مباحث اعتکاف در دانشگاه‌ها و شعائر مذهبی کارهای خوبی صورت گرفته و در بخش اجرایی آن موفق عمل شده است.
یکی از الزاماتی که در مشخص شدن میزان اجرای سند دانشگاه اسلامی به ما کمک می‌کند، تدوین شاخص‌های دقیق ارزیابی میزان اجرای سند است. گزارشات زیادی از دانشگاه‌ها در خصوص انجام اقدامات سند دریافت نموده‌ایم ولی ارزیابی دقیق این گزارشات بدون وجود شاخص‌های دقیق نظارت و ارزیابی میسر نیست. در همین این راستا، دبیرخانه تلاش کرده است به منظور ایجاد انسجام و همسویی اولویت‌ها و مأموریت‌های جاری در دستگاه‌های آموزش عالی با اولویت‌ها و مأموریت‌های مصوب سند دانشگاه اسلامی، نسبت به انطباق شاخص‌های نظارت و ارزیابی موجود دستگاه‌ها با شاخص‌های سند دانشگاه اسلامی بر مبنای نظر کارشناسی کمیته‌های چهارگانه اقدام نماید.
در این زمینه و پس از انتخاب اقدامات پیشران سند دانشگاه اسلامی و تقسیم کار این اقدامات با دستگاه‌های عضو شورا، مأموریت تدوین شاخص‌های دانشگاه اسلامی در سال ۹۷ به جهاد دانشگاهی واگذار شده است. در حال حاضر جلسات متعددی فیمابین جهاد دانشگاهی و دبیرخانه برگزار شده است تا با رایزنی و استفاده از ظرفیت دستگاه‌ها، شاخص‌های مذکور با استفاده از توانمندی و پتانسیل اعضای هیأت علمی و پژوهشگران پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی تدوین شود.
*یکی دیگر از بندهای سند دانشگاه اسلامی به ارزیابی حجاب و عفاف در دانشگاه‌ها پرداخته است اجرای این بند از سند را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در سال گذشته، بسته سیاستی در باب پوشش و رفتار حرفه‌ای تدوین و اقدامات اجرایی سازی موضوع عفاف و حجاب در سطح ستاد و صف پس از چند جلسه کارشناسی در شورا به تصویب و جهت اجرا به دستگاه‌ها ارسال شده است.
اعتقاد ما این است که جامعه ما، جامعه عفیفی است به ویژه جوانان ما، منتهی عفت و عفیف بودن جامعه جوان ما منافاتی با نیازهای طبیعی و غریزی جامعه جوان ندارد. طبیعتاً مدیران سیاست گذار در عرصه دانشگاه‌ها باید برای ایجاد زمینه مناسب و برای تأمین طبیعی این نیازهای جامعه جوان اقدام و برنامه ریزی کنند و به گونه‌ای پیش بروند که زمینه آسیب را کاهش دهند.
یکی از مباحثی که به طور جدی در دانشگاه‌ها با آن مواجه هستیم توسعه روابط دختر و پسران است، این یک رفتار طبیعی برای دو جنس مخالف در عنفوان جوانی است. بخشی برای ایجاد زمینه شناخت برای شکل گیری یک زندگی مشترک است و بخشی هم شاید به خاطر برقراری زمینه انس و برخورداری از همدم و مونس است.
همه اینها در چارچوب ارزش‌ها و احکام دینی قابل مدیریت است.
*شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها در راستای ترویج ازدواج آسان و گسترش ازدواج در میان دانشجویان چه برنامه‌ای را در دستور کار دارد؟
ما در این مجموعه به دنبال این بودیم و مصوبه‌ای نیز داشتیم در ارتباط با اینکه ما وقتی می‌توانیم جوانان دانشجو را به سمت رعایت ارزش‌های عفاف و حجاب دعوت کنیم که حد طبیعی نیازهای فیزیولوژیک و غریزی آنها را برای تأمین ارضای معقول و مشروع آن راه را آماده کرده باشیم. یکی از مصادیق بارز این اقدامات بحث تسهیل فرایند انتخاب فرد مناسب و ازدواج است. بحث ازدواج دانشجویی چند سالی است مثل همه جامعه دچار یک نوع شرایط خاص شده است و باید فرایند انتخاب و ازدواج سالم و آسان تقویت شود.
یک مصوبه در شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها تصویب شده که بر اساس این ماده واحده به منظور تشریک مساعی و بهره‌گیری از ظرفیت نهادهای مرتبط با هدف ترویج ازدواج آسان و پایدار، کاهش طلاق، ازدیاد جمعیت و تحکیم بنیان خانواده با سبک زندگی اسلامی ایرانی برای دانشگاهیان و اجرایی‌سازی سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری و اسناد بالادستی به ویژه سند دانشگاه اسلامی و قانون تسهیل ازدواج جوانان مجلس شورای اسلامی ماموریتی به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها محول شد.
این نهاد باید ظرف دو ماه ستاد راهبری تشکیل و تحکیم خانواده را تشکیل دهد و ستاد باید با استفاده از ظرفیت ذینفعان و ذی‌ربطان و بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی در عرصه ملی نسبت به تدوین سند تشکیل و تحکیم خانواده و برنامه عملیاتی مؤثر اقدام کند و پیشنهادی را با رویکرد شبکه‌ای یکپارچه بر پایه نظام مسائل این حوزه با نگرش مسئله‌محور در چارچوب و قالب اسناد مصوب به شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها جهت تصویب ارائه کنند.
این موضوع با حضور نمایندگان مجلس بحث شده و حمایت‌های مناسبی هم از سوی مجلس انجام شده است. اگر این حرکت صورت گیرد ما شاهد افزایش زمینه انتخاب سالم و ازدواج آسان و رونق ازدواج دانشجویی در دانشگاه‌ها خواهیم بود، چون ازدواج دانشجویی یکی از مصادیق ازدواج‌های پایدار بر اساس آمارها و بررسی‌ها انجام شده است.
|