حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی روز شنبه در آستانه 12 اردیبهشت ماه و روز معلم در دیدار جمعی از معلمان، با گرامیداشت یاد معلمین بزرگی همچون شهید مطهری، شهید رجایی و شهید باهنر، اظهار داشت: این معلمین گرانقدر نه تنها با زبان خود بلکه با اخلاق، سلوک و رفتارشان در مسیر تعلیم و تربیت، تأثیرگذاری فراوانی داشتند و مهم این است که معلم نه تنها با زبان و تدریس بلکه با اخلاق، رفتار و شیوه زندگی خود دانش‌آموزان و جامعه را در مسیر درست هدایت کند.
رئیس جمهور با تجلیل از شخصیت والای شهید مطهری و گرامیداشت هفته معلم، اظهار داشت: شهید مطهری از شخصیت‌های بسیار ارزشمند جامعه ما هستند که برای فرهنگ و دین جامعه ایران، دلسوزی و تعصب داشتند و معلمی است که برای ده‌ها و حتی صدها سال هم می‌تواند معلمی کند.
دکتر روحانی اهمیت انتخاب شیوه مناسب برای تدریس را مورد تأکید قرار داد و گفت: در روش تدریس و معلمی مهم این است که به نوعی آموزش دهیم که در جان دانش‌آموزان بنشیند و به مرور زمان فراموش نشود.
رئیس جمهور در ادامه با اشاره به ایام ضربت خوردن مولا علی(ع) و با گرامیداشت شب‌های قدر، اظهار داشت: فتوت، مردانگی و عدالت امیرالمؤمنین علی(ع) در تاریخ بی‌نظیر است و الگویی بالاتر از پیامبر اسلام(ص)، امام علی(ع)، فاطمه اطهر(س) و ائمه هدی(ع) وجود ندارد و اینان معلم بزرگ بشریت و تاریخ هستند.
دکتر روحانی خاطر نشان کرد: ما مسلمان و شیعه علی بن ابیطالب(ع) هستیم آنها به ما می‌آموزند که چگونه زندگی کنیم و حیف است که معلم باشیم و این فرهنگ دینی و تاریخ اسلام را به خوبی به دانش‌آموزان منتقل نکنیم.
رئیس جمهور در ادامه اهمیت تدریس در پیش‌دبستانی و دبستان را مورد تأکید قرار داد و گفت: بی‌تردید در مقاطع تحصیلی، دوره ابتدایی و پیش‌دبستانی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و در طول 8 سال گذشته اقدامات ارزشمندی در این مقاطع تحصیلی انجام شده است. در این دوره تحصیلی خداوند نعمت و سرمایه بزرگی را در اختیار معلمین قرار داده است و اگر معلمی بتواند در طول دوره فعالیت خود حتی یک نفر را هدایت کند، این کار برای دنیا و آخرت‌شان کفایت می‌کند. چرا که هدایت انسان با هیچ کار دیگری قابل مقایسه نیست.
دکتر روحانی با تجلیل از تلاش و مجاهدت معلمان در حوزه تعلیم و تربیت دانش‌آموزان، گفت: معلمین عزیز با عشق و فداکاری بدون اینکه هیچ دستورالعملی صادر شود، چند روز پس از شیوع کرونا کلاس‌های درس را از طریق فضای مجازی شروع کردند و این کار بسیار ارزشمند و تحسین برانگیز است.
رئیس جمهور با اشاره به آموزش دانش‌آموزان از طریق شبکه سراسری شاد، خاطر نشان کرد: بدون تردید اگر نمی‌توانستیم در طول دوران کرونا، دانش‌آموزان را به نوعی تحت آموزش قرار دهیم وجود فاصله زمانی می‌توانست مشکل‌آفرین بوده و چه بسا روند زندگی برخی از دانش‌آموزان را دچار اخلال کند، اما به فضل الهی روند آموزش حتی برای یک روز متوقف نشد.
دکتر روحانی با اشاره به اقدامات دولت یازدهم و دوازدهم در گسترش شبکه مجازی، خاطر نشان کرد: در ابتدای دولت یازدهم با اقدامات دولت برای گسترش فضای سایبری، مخالفت‌هایی انجام می‌شد، اما با این حال در دولت یازدهم، پهنای باند تا 30 برابر افزایش دادیم، ضمن اینکه باید کاری کنیم که آسیب‌های فضای مجازی به حداقل برسد.
رئیس جمهور اصلاح و ارتقاء روش‌های آموزش و تربیت را مورد تأکید قرار داد و گفت: دنیای آینده، دنیای هوش مصنوعی، ربات‌ها و فضای مجازی است و دانش‌آموز را باید برای دنیای فردا تربیت کنیم و در این راستا آشنایی دانش‌آموزان با دانش الکترونیک و تسلط و استفاده از این دانش ضروری است. باید دانش‌آموزان با سواد استفاده از این دانش و خطرات آن آگاه شوند.
دکتر روحانی افزود: لازم است در فضای آموزش و تعلیم صرفاً روی چندین نکته اساسی به طور مداوم تأکید شود تا آن نکات تا آخر عمر فراموش نشوند.
رئیس جمهور در ادامه سخنان خود در جمع معلمان و فرهنگیان، زبان فارسی را نتیجه هم افزایی همه اقوام ایرانی دانست و با اشاره به اهمیت نقش زبان ملی و رسمی در فرهنگ سازی ملی، بر ضرورت توجه ویژه به زبان رسمی کشور از سوی معلمان در مدارس تاکید کرد.
دکتر روحانی با بیان اینکه نباید اجازه دهیم "آموزش زبان محلی" را به غلط "آموزش به زبان محلی" تعبیر کنند، اظهار داشت: متاسفانه امروز بخشی از بدخواهان هویت ملی ما، زبان فارسی و مرجعیت آن را هدف قرار داده و سعی در ایجاد دوگانه کاذبی به نام زبان مادری و زبان رسمی و ملی هستند و معلمان عزیز تنها کسانی هستند که می توانند و باید این توطئه را خنثی کنند.
دکتر روحانی در ادامه سخنان خود در جمع معلمان با تاکید بر لزوم اثربخشی بیشتر نظام تعلیم و تربیت در زمینه تربیتی و مهارت آموزی، گفت: توجه به دو عرصه تربیتی و مهارت آموزی در کنار آموزش های عادی همیشه مورد تاکید این دولت بوده است.
رئیس جمهور اهتمام به مهارت آموزی و آموزش های فنی و حرفه ای را برای بهبود نیروی کار و اقتصاد کشور، یک ضرورت اجتناب ناپذیر خواند و اظهار داشت: مهارت و مهارت آموزی باید ضروری ترین و مهمترین جهت گیری آموزش و پرورش باشد.
رئیس جمهور همچنین اضافه کرد: بهتر است که دانش‌آموزان در طول 12 سال تحصیل خود یک زبان خارجی را تا حد قابل قبول یاد بگیرند.
دکتر روحانی در ادامه با اشاره به اینکه دولت 1.5 میلیارد دلار برای خرید واکسن و نهاده‌های تولید واکسن در داخل در نظر گرفته است، اظهار داشت: بسیار امیدوار هستیم به اینکه از مهرماه و شروع سال تحصیلی جدید، در شرایطی باشیم که حداقل بخشی از آموزش به صورت حضوری انجام شود.
در این مراسم تعدادی از معلمان در سخنانی پیشنهادات، دیدگاه‌ها و مطالبات خود را با رئیس جمهور در میان گذاشتند.
تخفیف اعتبارات لازم برای حمایت از آموزش، توجه به تولید محتوای با کیفیت، هموار کردن راه ادامه تحصیل برای معلمان، توجه به رفاه و معیشت معلمین و فرهنگیان، وجود سیستمی برای تشویق معلمان تولیدکننده و محتواساز از جمله موضوعاتی بود که در این مراسم از سوی معلمان مطرح گردید.
در این مراسم همچنین شماری از معلمان برگزیده کشور، توسط وزیر آموزش و پرورش با اهداء لوح سپاس مورد تقدیر قرار گرفتند.
متن کامل سخنان رئیس جمهور به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطاهرین و صحبه المنتجبین
هفته معلم، هفته بسیار مبارکی است، افتخار می‌کنیم به معلمین بزرگی چون شهید مطهری، شهید رجایی، شهید باهنر که با اخلاق و سلوک و رفتارشان بیشتر ما را تعلیم دادند تا با زبانشان. خیلی مهم است که معلمی بتواند نه تنها با زبان و تدریس که با اخلاق و رفتار و شیوه زندگی‌اش دانش‌آموزان و بلکه جامعه را در مسیر درست هدایت کند و بیاموزد.
بعضی از معلم‌ها، معلم کلاس خودشان نیستند، معلم محله خودشان هم نیستند، گاهی معلم یک جامعه بزرگ هستند. در دوران دبیرستان معلمی داشتم که نه تنها سر کلاس، معلم و مربی به معنی واقعی کلمه بود،
اساساً در کوچه که راه می‌رفت، راه رفتنش هم نوعی تعلیم و تربیت بود و مورد احترام همگان بود. در مسجد که می‌آمد وقتی با مردم سلوک می‌کرد، سخن می‌گفت و حرف می‌زد، جایگاه رفیعی را در آن جامعه داشت و همه به او احترام می‌کردند.
شهید مطهری یکی از شخصیت‌های بسیار ارزشمند جامعه بود. کمتر سراغ داریم، حداقل در تاریخ زندگی خودمان، شاید تعدادشان به 10 نفر هم نرسد. شخصیتی دلسوز جامعه، فرهنگ دین و ایران بود، هر چه نوشت خوب نوشت و کتابی از شهید مطهری نیست که بخوانید و استفاده نکنید.
همین الان هم گاهی وقت‌ها که فرصت پیدا می‌کنم در قفسه کتاب هایم، یک قفسه مخصوص همین کتاب‌های شهید مطهری است، چند دقیقه که فرصت پیدا می‌کنم یک کتاب را از قفسه برداشته و ورق می‌زنم همانجا و در همان صفحه استفاده می‌کنم.
شهید مطهری معلمی است که به اعتقاد من برای ده‌ها سال بعد و حتی برای صدها سال بعد هم می‌تواند معلم باشد. او در میان ما نیست و روحش به جنان پرواز کرده است اما همچنان معلم ما است .
بسیار انسان دلسوزی نسبت به فرهنگ بود و با غیرت صحبت می‌کرد . خداوند به این شخصیت والا و بزرگ، جایگاهی داد که همه معلمین جامعه امروز و فردا به وجود یک همچون شخصیتی فخر و افتخار کنند.
هر بخشی از درس را که خوانده بود خوب فهمیده بود و دقیق خوانده بود و یکی از نکاتی که امروز می‌خواهم محضر معلمین عزیز عرض کنم اینست که چگونه درس بدهیم و درس بگوییم که در جان دانش‌آموز بنشیند نه در گوش‌اش.
بعضی وقت‌ها آدم با گوش می‌شنود اما در قلب نقش نمی‌بندد. آن عبارت معروف است که " الْعِلْمُ مِنَ الصِّغَرِ کَالنَّقْشِ فِی الْحَجَرِ"؛ آدمی که در دوره کودکی و نوجوانی درس می‌خواند اساساً بهتر یادش می‌ماند و در حافظه‌اش می‌ماند. مثل اینکه روی سنگ نوشته می‌شود که برای سال‌ها و قرن‌ها و هزارها سال می‌ماند
اساساً سنین نوجوانی، سنین دریافت دقیق مطالب است.
سن که بالا می‌رود، گفت "الْعِلْمُ فِی الکبر کَالنَّقْشِ فِی الْماء" آدم وقتی سنش زیاد می‌شود وقتی چیزی بهش می‌گویند مثل نوشته‌ای روی آب است همین‌جور که می‌نویسید از بین می‌رود
شهید مطهری شخصیتی بود که درس را خیلی خوب خوانده بود. استادش علامه طباطبایی که یکی از افتخارات ایران و کشور در فلسفه شرق است و مورد احترام همگان است. ایشان بعد ازشهادت شهید مطهری گریه می‌کرد و می‌گفت. وقتی آقای مطهری پای درس من بود می‌دانستم هیچ چیزی گم نمی‌شود هر چه بگویم او می‌گیرد. و بعد او این تعبیر را کرد، گفت وقتی آقای مطهری در کلاس درس من نشسته بود من به رقص می‌آمدم یعنی هیجان پیدا می‌کردم، و این چقدر زیباست.
یک شخصیتی که از دوره جوانی‌اش و نوجوانی‌اش تا در سنین بالا یک استاد بزرگ و فرهیخته شده از سخن متین و قلم دقیق برخوردار است و امروز هم ما از آن استفاده می‌کنیم .
همچنین می‌خواهم تکریم کنم از جایگاه آن رادمرد بزرگی که امشب و این ایام به نام اوست. امشب و شب‌های آینده بنام شخصیت بزرگ مولا امیرالمؤمنین(ع) است. واقعاً اگر آدم بخواهد بفهمد اسلام حق است یا نیست، اصلاً نیاز به این همه کتاب و استدلال نیست، چند صفحه نهج‌البلاغه را بخوانید شما ببنید که اصلاً یک فرد و انسان معمولی هزار و 400 سال پیش کمتر و بیشتر چگونه می‌تواند این چنین جملاتی را بگوید. تازه آنچه امیرالمؤمنین(ع) گفته بعد از روی حافظه روی کاغذ آمده و تدوین شده، ممکن است یک نکاتی هم از قلم افتاده باشد در عین حال وقتی شما نهج‌البلاغه را می‌خوانید چقدر زیباست .
مولا امیرالمؤمنین(ع) درباره تعلیم و تربیت وقتی سخن می‌گوید. "أُوصِیکُمْ بِخَمْسٍ لَوْ ضَرَبْتُمْ إِلَیْهَا آبَاطَ الْإِبِلِ لَکَانَتْ لِذَلِکَ أَهْلًا، لَا یَرْجُوَنَّ أَحَدٌ مِنْکُمْ إِلَّا رَبَّهُ؛ وَ لَا یَخَافَنَّ إِلَّا ذَنْبَهُ"؛ همین‌جور می‌آید تا جایی که می‌گوید وقتی شما می‌خواهید چیزی را یاد بگیرید، یادگرفتن در تمام عمر برایت فخر و افتخار باشد و اگر چیزی نمی‌دانی با افتخار بگو من نمی‌دانم.
ما فکر می‌کنیم که سر کلاس درس یا هر کجا، در جامعه اگر کسی از ما سوال کرد ما حتماً باید جواب آن سوال را بدانیم نه می شود گفت که جواب این سوال را نمی‌دانم می‌روم بررسی می‌کنم جلسه و کلاس بعد توضیح می‌دهم.
"وَ لَا یَسْتَحِیَنَّ أَحَدٌ مِنْکُمْ إِذَا سُئِلَ عَمَّا لَا یَعْلَمُ أَنْ یَقُولَ لَا أَعْلَمُ وَ لَا یَسْتَحِیَنَّ أَحَدٌ إِذَا لَمْ یَعْلَمِ الشَّیْءَ أَنْ یَتَعَلَّمَهُ"
امیر المؤمنین علی (ع) می‌گوید اگر آدم چیزی بلد نیست باید برود یاد بگیرد اینجا جای شرم و حیا نیست ممکن است معلمی سنش هم کمتر باشد، و سن شاگردش بیشتر باشد. در قم زیاد اینجور است.
"وَ لَا یَسْتَحِیَنَّ أَحَدٌ إِذَا لَمْ یَعْلَمِ الشَّیْءَ أَنْ یَتَعَلَّمَهُ" اگر آدم چیزی بلد نیست باید برود و یاد بگیرد استاد هر که می‌خواهد باشد. سنش هر چه می‌خواهد باشد او عالم است و می‌داند و من باید بروم یاد بگیرم. مولا امیرالمؤمنین(ع) بیان زیبایی درباره تعلیم، تربیت، یادگیری و آموزش دارد.
البته این جمله که خواندم از نهج‌البلاغه و مربوط به بخش قصار بود . اگر زندگی امیرالمؤمنین(ع) را نگاه کنید، بهترین معلم و بهترین دانش‌آموخته را می‌بینید هیچ معلمی بالاتر از رسول خدا(ص) و پیامبر اسلام(ص) در تاریخ نمی‌یابید .
گر چه فخر آدمیان از دید قرآن، علم است. آنجا هم که خداوند به فرشته‌ها می‌خواهد بگوید که من این آدم را خلق کردم و آنها سوال داشتند ، گفت که در برابر این موجود تواضع کنید. "وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ" که در برابر او سجده کردند آنجا بعد از داستانی که در سوره بقره خداوند توضیح می‌دهد و می‌گوید "وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ کُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلائِکَةِ" آنجا ما حقایق عالم را به آدم تعلیم دادیم و به فرشتگان گفتیم حالا شما بگویید اینها چه هستند.
این موجودات چه است بگو این و آن چه است. مثلاً این سنگ و آب است . آنها درماندند و این آدم بود که توانست توضیح دهد و خداوند عظمت انسان را به فراگیری و یادگرفتن و با بیانش دانست. گاهی وقت‌ها بعضی موجودات هستند ممکن است یاد بگیرند، ولی قادر نیستند به فرد دیگر یا به موجود دیگر، انتقال دهند و خداوند این قدرت را به انسان داد.
امیرالمؤمنین(ع) شاگرد بزرگ پیامبر اسلام(ص) بود و پیامبر(ص) بزرگترین معلم تاریخ بود. به زندگی مولا امیرالمؤمنین(ع) نگاه کنید که این دانش‌آموخته مکتب رسول خدا، چگونه بود، همین سحرگاه امشب که امیرالمؤمنین(ع) ضربت خورد و او را به خانه آوردند و اولین غذایی که برایش آوردند که یک مقدار شیر بود، قبل از اینکه شیر را بنوشد ، گفت آیا برای عبدالرحمن ابن ملجم که قاتل اوست و در یک اتاقی زندانی است، غذا برده اید؟.
آن، شعر زیبایی که سروده "بجز از علی که گوید به پسر که قاتل من، چو اسیر توست اکنون به اسیر کن مدارا"، شهریار به قشنگی و زیبایی این شعر را سروده است .فتوت و مردانگی امیرالمؤمنین(ع)، را در کجای تاریخ پیدا می‌کنید؟
امیرالمؤمنین علی (ع) حتی در آخرین لحظات زندگی‌اش به امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و فرزندانش، در آخر وصیت می‌گوید که "إِذَا أَنَا مِتُّ مِنْ ضَرْبَتِهِ هَذِهِ فَاضْرِبُوهُ ضَرْبَةً بِضَرْبَةٍ" اگر من از دنیا رفتم اگر می‌خواهید عفو کنید که خودتان می‌دانید، اما اگر خواستید قصاص کنید، بیش از یک ضربت حق ندارید به او بزنید، او یک ضربت بیشتر به من نزده است و شما هم حق ندارید یک ضربت بیشتر بزنید. شما یک همچون عدالتی در کجای تاریخ پیدا می‌کنید؟
واقعاً اگر برای زندگی الگو می‌خواهیم، الگویی بالاتر از پیامبر(ص)، امیرالمؤمنین(ع)، فاطمه اطهر(س) و ائمه هدی(ع)، پیدا نمی‌کنیم و معلم بزرگ بشریت و تاریخ، همان بود که امشب به شهادت رسید او الگوی عدالت، مروت، مردانگی و فتوت است و وقتی امیرالمؤمنین(ع) جایگاه اخروی خودش را موقع پرواز روحش مشاهد کرد، این آیه شریفه را خواند گفت "لِمِثْلِ هذا فَلْیَعْمَلِ الْعامِلُونَ".
ما چنین بزرگانی را در تاریخ داریم، ما مسلمانیم، ما شیعه علی بن ابیطالب هستیم. ما پیرو این خاندان هستیم آنها به ما می‌آموزند که چگونه باید زندگی کنیم و این حیف است که ما معلم کلاس باشیم و این فرهنگ دینی و مبانی دینی را و این تاریخ اسلامی را به خوبی به بچه‌ها منتقل نکنیم.
در دوره دبستان یک معلمی داشتم او معلم تاریخ نبود، اما در عین حال همیشه اواخر کلاس یک تکه‌ای را از تاریخ اسلام بیان می‌کرد و تمام کلام‌اش در ذهن من نقش بسته است.
حرکت بزرگی در پیش‌دبستانی را در این 8 سال و در دولت یازدهم و دوازدهم شروع کردند پیش‌دبستانی و بعد دبستان، بهترین دوره است. دیگر از آن دوره بهتر نداریم. در دوره پیش‌دبستانی و در دوره دبستان، خداوند یک نعمت بزرگی در اختیار شما معلمین عزیز قرار داده است. سرمایه عظیمی در اختیار شماست. حالا در یک کلاس ممکن است 15 دانش‌آموز 20 دانش‌آموز، کمتر و بیشتر باشد. شما اگر بتوانید در کلاس درس‌تان یک نفر را در تمام طول معلمی‌تان ،هدایت کنید، برای دنیا و آخرت شما کافی است. چه برسد به اینکه، انشاء الله بتوانید صدها و هزارها نفر را در طول زندگی‌تان هدایت کنید. اصلاً کار هدایت انسان و یک نوجوان قابل مقایسه با هیچ‌چیز نیست.
آن چیزی که معلم را معلم می‌کند آن عشقی است که آدم دارد، الان دیدیم یک معلمی می‌گوید در روز آخر بهمن ماه کرونا آمد، که روز چهارشنبه بود و روز شنبه که سوم اسفند است کلاس درس را از داخل خانه به صورت مجازی شروع کردم در حالیکه کسی به او تکلیف نکرده بود و بخشنامه‌ای و دستورالعملی در کار نبود و این عشق یک معلم است.
من واقعاً به همچون معلمی افتخار می‌کنم. این عشق به کار است، دیگر حقوق نیست. این که دستورالعمل اداری نیست. کسی به او نگفته است، خودش دیده که نمی‌تواند به مدرسه برود، این بچه‌ها در خانه بدون تعلیم و تربیت نمانند و برنامه‌ریزی کرده و از اتاق خانه خودش برای آموزش بچه ها استفاده کرده است کاری که در دوران کرونا انجام گرفت، کار بسیار ارزشمندی بود.
در کشورهای دیگر هم این کار را کردند به هر حال بعدها می‌شود کاری که در ایران و کشورهای همسایه و پیشرفته انجام شده را مقایسه کرد. شبکه‌ای که بتواند سراسری باشد و این همه دانش‌آموز و معلم بتوانند از این شبکه استفاده کنند، کار بسیار ارزشمندی بود.
اگر نمی‌توانستیم در طول دوران کرونا بچه‌ها را از طریقی آموزش بدهیم، واقعاً کار. هم برای معلم و هم دانش آموز سخت می‌شد و شاید اصلاً زندگی دانش آموزان مسیر دیگری پیدا می‌کرد. اصلاً بحث این نیست که دانش‌آموز یکسال سر کلاس نیاید فقط یک سال را از دست داده باشد، گاهی آدم از محیط کلاس و آموزش جدا می‌شود و دانش‌آموز اگر یک سال درس نخواند سال‌های قبلی‌اش هم دچار صدمه می‌شود. اما این کار نشد، الحمدالله در کشور همه به میدان آمدند، آموزش و پرورش با راه‌اندازی این شبکه کار بزرگی کرد.
باید تشکر کنم از همه آنهایی که در دولت یازدهم و آغاز دولت دوازدهم شبکه مجازی و فضای مجازی را برای این کشور آماده کردند. اول دولت یازدهم که می‌خواستیم فضای سایبری را توسعه دهیم، دعوا بود. جلساتی که با سایر مسئولین کشور داشتیم، شوراها داشتیم یک عده مخالف بودند می‌گفتند شما توسعه ندهید. چون پهنای باند را در دولت یازدهم 30 برابر کردیم. می‌گفتند نه این کار را نکنیم و نمی‌شود و اشکالاتی می‌کردند،
ممکن است آدم هر کاری می‌کند یک گوشه‌اش مشکلی درست کند، همیشه اینجوری است. وقتی شما شتر، الاغ، استر و اسب را کنار می‌گذارید و اتومبیل می آورید، ممکن است اتومبیل یک جایی فرمان و ترمز‌اش دچار مشکل شود، یک کسی را زیر بگیرد لذا وقتی تکنولوژی مدرن بیاید یک تبعاتی هم دارد. ولی آیا می‌توانیم بگوییم، همان مرکب قدیم باشد، دیگر اتومبیل، هواپیما و قطار را کنار بگذاریم چون اینها مشکلات و تصادفات هم دارد. باید کاری کنیم که آن تصادفات را به حداقل برسانیم.در فضای مجازی اینطوری است. باید آسیب ها را به حداقل برسانیم اما کار بزرگی است.
یک نکته‌ای را عزیزان فرمودند که ما سال‌های پیش درس خواندیم، می‌خواهیم افرادی را تربیت کنیم برای سال‌های بعد و دانش‌آموز امروز قرار است 5 الی 15 سال دیگر وارد فضای مدیریت و کار و فعالیت شود. در دنیای آینده زندگی به طور کامل متحول خواهد شد.
این چیزی که الان هست 10 سال الی 20 سال دیگر نیست همه‌اش عوض می‌شود دنیای آینده، دنیای هوش مصنوعی، ربات‌ها و فضای مجازی است. یک دنیای دیگری خواهد بود ممکن است ببینیم روزی که اتومبیل‌ها در خیابان بدون راننده راه می‌رود، الان شروع شده این کار ممکن است ما هم ببینیم و به راحتی انجام بگیرد.
ممکن است روزی ببنیم ربات همه کارهای خانه را انجام می دهد. آینده دنیا یک آینده دیگری خواهد شد. بچه‌های ما، دانش‌آموزهای ما باید برای آینده درس بیاموزند،. امروز در دانشگاه‌های اروپا یک کسی بخواهد وارد دانشگاه بشود اولین چیزی که باید مسلط باشد، کامپیوتر است. اگر به کامپیوتر مسلط نباشد اصلاً راه نمی‌دهند.
آن وقت‌هایی که در روایت ها برای ما می‌خواندند که امام زمان(عج) در مکه سخنرانی می‌کند، هر کسی در خانه خودش می‌بیند، حتی روایتی است که در دست خودش یک چیزی می‌گیرد و حضرت را نگاه می کند. می‌گفتیم یعنی چی در دست خودش چیزی را می‌گیرد و نگاه کند. مگر می‌شود در ایران و چین باشد و امام زمان(عج) در عربستان سعودی در مکه سخنرانی می‌کند و کسی در کف دست‌اش آنرا بیند. ما این روایات را 40 الی 50 سال پیش قبل از انقلاب می‌خواندیم و نمی‌توانستیم درک کنیم چه شرایطی ایجاد می‌شود . به هر حال دنیای امروز عوض شده است. فردا هم عوض می‌شود. ما باید دانش‌آموز را برای دنیای فردا تربیت کنیم و این بسیار مهم است.
به نظر من آشنایی با دانش الکترونیکی تسلط و استفاده از این فضا یک اصل است. همه دانش‌آموزها باید سواد الکترونیکی را بیاموزند و هم باید خطرات‌اش را ببینند. بله خطراتی هست، باید دانش‌آموزان عزیز یاد بگیرند و بیاموزند و معلمین عزیز باید تلاش کنند اینها را یاد بدهند.
در بخش علوم ، دانش‌های فراوانی به بچه‌ها یاد می‌دهید، اگر بشود در فضای تعلیم و تربیت کاری کنیم، که بخش‌های مهم را با روش و متدی درس بدهیم که یادش نرود چون خیلی کتاب در دبستان، دبیرستان می‌خوانیم که بعد از 2، 3 سال یادمان می‌رود ولی نکاتی است که همیشه در ذهن ما است. باید در فضای تعلیم مثلا روی 9 نکته اساسی باید آنقدر تأکید شود و آنقدر بالا و پایین کند و سوال کند که آن نکات مهم تا آخر عمر یادش نرود.
الان ما هم که مثلاً در حوزه درس خواندیم یا در دانشگاه درس خواندیم خیلی چیزها یادمان رفته یادمان نیست، درس‌هایی که مثلاً 60 سال پیش خواندیم الان یادمان نیست اما یک نکات اصلی هست که اصلاً یادمان نمی‌رود .
امروز باید روی متدی که درس می‌دهیم فکر کنیم در دنیا با چه متدی درس می‌دهند، الان متدی که در اروپا بیشتر است اینکه دانش‌آموز تحقیق می‌کند. یعنی معلم می‌گوید این موضوع را بررسی کن 2الی 3 کتاب را معرفی می‌کند و دانش آموز روی آن دقیق می شود و سر کلاس توضیح می‌دهد.
آدم وقتی چیزی را تحقیق می‌کند و یاد می‌گیرد و ناچار است آن مسأله را سر کلاس در حضور معلم‌اش بیان کند، خیلی دیرتر یادش می‌رود پس متد تدریس به نظر من یکی از مسایل مهمی است که باید مطالعه شود ببینیم متدی که امروز درس می‌دهیم بهترین است یا بهتر از این می‌شود.
یک سری نکات هم خیلی مهم است. زبان مسیر تماس ما با جامعه است. زبان فارسی را درست آموختن و درست نوشتن مهم است. زبان فارسی، یا کلاس فارسی و انشاء بسیار مهم است . اگر زبان فارسی را یک دانش‌آموز نداند، نمی‌تواند سعدی و گلستان و بوستان و حافظ و مولانا را بفهمد.اینها سرمایه‌های عظیم کشور است. مثل این می‌ماند که شما فضای مجازی، این موبایل را دست دانش‌آموز بدهید و بلد نباشد، آنرا روشن کند.
کسی که انشاء بلد نیست. اصلاً نمی‌دانید در زندگی با چه مشکلی مواجه می شود. می‌خواهد از حق خودش دفاع کند، نمی‌تواند. می‌خواهد به بالادستی خودش بنویسد که مشکل اش چیست؟ نمی‌تواند تبیین کند بعضا انشاء و فارسی مهم گرفته نمی شود. در صورتی که زبان فارسی خیلی مهم است. زبان وحدت ما است. این هم که در قانون اساسی آمده زبان محلی می‌شود یاد گرفت، زبان محلی را می‌شود خواند، ولی تدریس به زبان فارسی است. می‌شود زبان دیگر را هم یاد گرفت یا تعلیم داد، اما سیستم آموزش و پرورش و تعلیم در سراسر کشور، با زبان فارسی است.
این زبان، زبان وحدت ملی است. اساس انسجام ماست. مگر می‌توانیم به زبان کوتاهی کنیم. خیلی این مسأله مهم است.
یک دانش‌آموز خوب است در12 سال یک زبان خارجی را یاد بگیرد. حالا آن زبان خارجی هر چه می‌خواهد باشد تا وقتی تمام شد بتواند با یک زبان، تکلم کند، یا جملات ساده بنویسد.
متأسفانه در ایران همه دانش‌آموزهایی که در دوره دبیرستان را تمام می‌کنند، 2 تا زبان را عربی است یک و انگلیسی را می‌خوانند اما نمی‌توانند یک نامه به آن زبان نوشته یا یکی دو دقیقه با صحبت کند.
باید در متد تدریس در آموزش و پرورش، فکر کنیم. البته این نکاتی که الان عرض می‌کنم، در اولین جلسه‌ای که با وزیر اسبق آقای فانی و معاونین‌اش پیش من آمدند هم گفتم همه این 8 سال هم در سخنرانی‌هایی که با معلمین عزیز داشتم به این مسأله اشاره کردم.
نکته دیگری که باز روی آن همیشه تأکید کردم، مسأله مهارت است. به هر حال دانش‌آموز باید یک کار را یاد بگیرد، حتی در دوره دبستان، در دوره دبستان هم دانش‌آموز می‌تواند، یک حرفه را یاد بگیرد. وقتی تمام می‌کند یک کاری را یاد بگیرد. یعنی فردا وقتی دوره دبستان‌اش تمام شد اگر خواست کشاورزی برود، مثلاً اگر به کشاورزی علاقه دارد، چیزی را بلد باشد. اگر خواست خیاطی برود چیزی را بلد باشد. اگر خواست بنایی و کچکاری چیزی را بلد باشد.
ما که دبستان بودیم یک چیزهایی یاد می‌گرفتیم یعنی پایان دبستان یک خرده نجاری و بنایی و کشاورزی بلد بودیم. اینها همه مهم است. این مهارت هر چه می‌خواهد باشد، این مهارت در فضای مجازی باشد، الان بخشی از مشاغل در همین فضای مجازی است. بیش از یک میلیون شغل در فضای مجازی انجام می‌گیرد، یک نوع مهارت ها را باید به دانش‌آموز یاد دهیم .
می‌خواهم تشکر کنم از همه معلمین عزیز در سراسر کشور و از وزارت آموزش و پرورش، وزیر محترم بخاطر اینکه در این دوره کرونا، کار بزرگی انجام گرفت.
هم معلمین کار بزرگی انجام دادند، هم دانش‌آموزها و هم خانواده‌ها، همه دست به دست هم دادند و درست است که جایگزین کلاس حضوری نمی‌شود. مثل آب و تیمم می‌باشد. آب که نبود آدم نمی‌تواند نماز نخواند، باید تیمم کند خلاصه این مثل آب و تیمم می‌ماند جای آن را نمی‌گیرد ولی در عین حال مهم است در شرایطی که نمی‌شود بصورت حضوری فعالیت آموزش و پرورش را انجام داد.
البته خیلی امید دارم که سال آینده یعنی از مهرماه شرایطی باشد که مدارس گشایش پیدا کند، الان در بخش واکسن تلاش ما این است که انشاء الله در تابستان در حد وفور هم واکسن داخلی و هم خارجی را داشته باشیم. ما 1.5 میلیارد دلار پول برای خرید واکسن گذاشتیم و شما نمی‌دانید در این شرایط سختی که داریم این کار برای ما چقدر سنگین است ولی الان داریم این کار را می‌کنیم و 1.5 میلیارد دلار را به خرید واکسن و یا نهادهایی که واکسن‌سازهای داخلی نیاز دارند اختصاص می‌دهیم.
واکسیناسیون مدافعین سلامت بعنوان گروه اول که بنا بود واکسن بزنند، انجام گرفت ،گروه دوم هم شروع شده است و آن افراد مسن جامعه است و بعد آنهایی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند. من همین امروز در ستاد ملی کرونا گفتم که پس از اتمام گروه دوم به بقیه می‌رسیم که آنجا هم باید اولویت‌هایی را قایل شویم برای آنهایی که کار زیاد دارند البته با هر گروهی که امروز ملاقات داریم، آنها می‌گویند ما جزو اولویت‌ها هستیم، چند روز پیش با کارگرها ملاقات داشتیم آنها هم می‌گفتند ما اولویت هستیم ما صبح تا شب در کارخانه‌ها کار می‌کنیم و راست هم می‌گویند خیلی کار بزرگی به عهده آنها است، معلمین هم با بچه ها سروکار دارند. البته فراموش نکنیم کسی که واکسن می‌زند، ناقل است، یک کسی ممکن است واکسن بزند خودش تا حدی مصون بشود ولی ویروس را ناقل است می‌تواند جای دیگر ببرد.
همه توان‌مان را بکار می ببریم. انشاء الله سال آینده اگر هم به طور کامل تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش و دانشگاه‌های ما صد در صد حضوری نباشد لااقل یک بخشی حتماً حضوری باشد تا دانش‌آموزها بتوانند استفاده بیشتری کنند و شما هم بتوانید خدمت بیشتری کنید.
اینکه این جلسه را به عنوان سپاس معلمان نامگذاری کردند کاملاً درست است من هم خدمت همه معلمان سراسر کشور می‌گویم سپاس، واقعاً سپاس، واقعاً تشکر، واقعاً تقدیر، نسبت معلمین عزیزی که بار سنگین و بزرگی را بر دوش دارند ما در این دولت هر کاری توانستیم برای رفاه معلمین در حد توان‌مان انجام دادیم باز هم انشاء الله در ماه‌های آینده که ماه‌های پایانی دولت است این کار را ادامه خواهیم داد.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
|