اولین برنامه رادیویی افق در سال ۱۴۰۰ امروز، ۱۴ فروردین‌ماه از رادیو قرآن پخش شد، این برنامه با مجری‌گری جواد نصیری در حوزه تحلیل و بررسی فعالیت‌های دینی و قرآنی کشور با حضور کارشناسان در روزهای شنبه برگزار می‌شود.
رضا سلامت‌پناه، معاون مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی شورای توسعه فرهنگ قرآنی که میهمان این هفته این برنامه بود، در شروع سخنانش گفت: امروز که صحبت از ماجرای کرونا و آنچه که بر ما در طی این مدت گذشته، می‌کنیم تفاوت بسیاری با سال قبل از آن دارد. الان انباشتی از آداب و برنامه‌ها و کمتر خطر کردن را پیش رویمان داریم که متفاوت با وضعیت سال گذشته‌مان است.
وی افزود: اگر از شروع مواجهه با کرونا بخواهم بگویم، در ابتدا خیلی پریشان بودیم و حتی نمی‌دانستیم که با چه مسئله‌ای مواجه هستیم. ما هنوز برنامه دقیقی برای مواجهه با کرونا نداریم و امکان دارد موارد دیگری نیز غیر از شیوع کرونا پیش بیاید؛ مثل آلودگی هوا و ... که منجر به تعطیلی بشود.
سلامت‌پناه اظهار کرد: مهم‌ترین آسیب کرونا این بود که اجتماعات انسانی را با چالش مواجه کرد. وصف ذاتی انسان، اجتماعی بودن آن است. الان این ویژگی اجتماعی بودن انسان تحت تأثیر قرار گرفته است و چه بسا بعد از کرونا نیز این فناوری که سبک زندگی ما را درگیر کرده، ادامه پیدا کند.
معاون مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی شورای توسعه فرهنگ قرآنی اظهار کرد: ما برنامه‌های خوب و متقنی را در سال ۹۹ نداشتیم، اما این امید را دارم که در سال ۱۴۰۰ جدی‌تر به این مسئله بپردازیم، کرونا فقط قضیه منع ارتباطات اجتماعی نبود، چه بسا در بسیاری از موارد منجر به گسستگی فرهنگی شود، برخی از مؤسسات به دلیل اینکه فضای فعالیت‌هایشان در فضای حضوری شکل نمی‌گیرد، به تعطیلی کشیده شدند. از فروردین سال ۹۹، از هفته بازگشایی فضاهای اداری و نهادها در جلسه‌ای بنا شد که با مؤسسات و ذی‌نفعان برنامه‌هایی را تدارک ببینیم که برنامه‌هایی از جمله تشکیل کمیته حمایت از مؤسسات آسیب‌دیده، تعیین تکلیف ساز و کارهای حمایتی از مؤسسات، به جریان افتادن برنامه‌های معوق نیز تدارک دیده شد.
وی ادامه داد: عمده بحث این است که به بحث برنامه‌ریزی برای فعالیت در فضای کرونا و فضاهای مشابه آن باید بسیار جدی بپردازیم. وقتی ما ابزار تکنولوژی را به کار می‌بریم، چقدر مزایا و معایب دارد. عمده چیزی که از تزکیه و تربیت گفته می‌شود، در فضای حضوری شکل می‌گیرد. ما در فضای مجازی این امر را نداریم و مهم‌ترین آسیب در فضای آموزش رسمی و غیررسمی ما این است که آموزش به عنوان زمینه‌ای برای تزکیه رفتار محسوب می‌شود. وقتی این آموزش از حضور تهی می‌شود، آن اثربخشی نهایی صورت نمی‌گیرد یا کم صورت می‌گیرد.
سلامت‌پناه گفت: هم در برنامه‌ریزی باید بحث عملیاتی جدی داشته باشیم و هم بحث نظری در حوزه فلسفی فناوری داشته باشیم. بحث جدی است و نیازمند تفکر جدی و عمل همه‌جانبه است. همه ما اخبار را رصد می‌کنیم، اما نمی‌خواهم سخنان ناامیدکننده بزنم، اما با مواجه شدن با پیک چهارم، قطعاً ما با موارد جدی‌تری مواجه می‌شویم. بسیاری از مأموریت‌های ما برای عملی شدن با مشکل مواجه شد و خیلی از برنامه‌ها اجرا نشد، با این توجیه قابل قبول که این برنامه‌ها را نمی‌توان در فضای اجتماعی برگزار کرد.
معاون مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی شورای توسعه فرهنگ قرآنی اظهار کرد: حالا بسته جایگزین باید به چه صورت باشد؟ قرار شد که کمیسیون‌ها و دستگاه‌های ما برنامه‌ها و تدابیر خود را به فرض ادامه کرونا به ما بدهند، ما در درجه اول در تلقی این مسئله مشکل داشتیم. سال قبل با مشکل مواجه شدیم، هر چند که بسیاری از نهادها برنامه‌های اجرایی داشتند، اما برنامه مدون و بسته جایگزین فعالیت‌هایی که انجام می‌دادند را نداشتیم.
وی ادامه داد: در سال گذشته در عین حال دستاوردهای خوبی نیز داشتیم. استقرار اتحادیه واحد را شاهد بودیم که این وحدت نویدبخش آینده فرخنده‌ای است. در حوزه مؤسسات، بحث دو سویه‌ای وجود دارد. ۱۷ مؤسسه باید بحث ارتقا و قدرتمندی و توانمندی خود را جدی بگیرند. ما الان نیازمند مؤسساتی هستیم که فعالیت‌های نو داشته باشند. در حوزه دانش‌بنیان و فرهنگ‌بنیان به مؤسسات نوآور قرآنی نیاز جدی داریم. از دستگاه‌ها هم می‌خواهیم تصدی‌های خود را به مؤسسات واگذار کنند.
ایجاد منابع پایدار برای ارتقای فعالیت‌های قرآنی
در ادامه مهدی قرهشیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه به‌صورت تلفنی مهمان این برنامه شد. وی در مورد برنامه‌های راهبردی قرآنی این نهاد در سال ۱۴۰۰، گفت: در سال جدید، برنامه‌هایمان را در پنج محور مشخص کرده‌ایم. در حوزه مسابقات، چهل و چهارمین دوره مسابقات ملی جمهوری اسلامی ایران و سی و هشتمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن را خواهیم داشت. برنامه‌های آموزشی نیز در حوزه ارتقای سطح شرکت‌کنندگان و آموزش عمومی دیده شده است، برنامه‌های مناسبتی نیز دیده شده و بحث حمایتی نیز با نگاه ارتقای فعالیت‌های آموزشی تعریف شده و بحث نظارتی که میزان موفقیت برنامه‌ها در آن سنجیده می‌شود.
وی ادامه داد: برای ارتقای سطح وقف قرآنی تلاش خواهیم کرد که در ایجاد منابع پایدار برای ارتقای فعالیت‌های قرآنی مؤثر خواهد بود. عناوین برنامه‌های ستادی نیز مشخص است؛ مثل بحث ساماندهی داوران، دوره‌های آموزشی متمرکز و ... که ان‌شاءالله جزئیات آن در زمان‌های خودش اطلاع‌رساتی می‌شود.
قرهشیخلو اظهار کرد: چون شرایط متغیر است، ما هم باید متغیر فعالیت کنیم. به استان‌ها ابلاغ شده که شرایط را مدیریت کنند و نگذارند که فعالیتی تعطیل شود و برنامه‌ها را متناسب با شرایط استان، اجرا کنند.
در ادامه سلامت‌پناه گفت: مهم‌ترین مسئله‌ای که با آن مواجه هستیم، به‌عنوان برنامه اصلی فعالیت‌های قرآنی نظام جمهوری اسلامی ایران، اسناد تخصصی حوزه قرآن است. چهار سند داریم که در حوزه‌های آموزش عمومی، تبلیغ و ترویج، پژوهش و آموزش عالی و ... تدوین شده‌اند. این اسناد آفاقی را ترسیم کرده است. همچنین پژوهشی هم در یکی دو سال اخیر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی چالش‌های یک دهه آینده انجام دادیم و این مسائل را تا حد زیادی استخراج کرده‌ایم. مثلاً در حوزه آموزش عمومی قرآن، هنجار نشدن آن در فرهنگ خانواده یک مسئله مهم است. در همه این محیط ها مسائل را احصا کرده‌ایم و اینکه نحوه مواجه ما با آن‌ها باید به چه شکلی باشد.
سلامت‌پناه عنوان کرد: بحث بسیار جدی‌ای که بارها بر آن تأکید شده، بحث اسناد است. برنامه‌ریزی کلان تا حد زیادی انجام شده و برای اینکه این اسناد در بوته عمل قرار بگیرند، با همکاری و همیاری ذی‌نفعان تدوین شده‌اند. این اسناد، اسناد نظام است و مربوط به زمان و دولت خاصی هم نیست و باید به‌صورت جدی به آن‌ها بپردازیم. این اسناد مسئولان را پاسخگو می‌کند.
|