در این نشست که ظهرامروز (شنبه) به صورت مجازی برگزار شد، دکتر غلامی با قدردانی از اقدامات انجام شده دانشگاه‌ها در حوزه پژوهش و فناوری با اشاره به منویات مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت استمرار رشد و توسعه علمی کشور اظهار داشت: این جریان بالنده باید پرقدرت و به صورت پایدار پیش رود و همواره در توسعه علم و انجام پژوهش‌های تاثیرگذار پیشرو باشیم.
وی افزود: پیشنهاد اکید ما این است که از توجه به پژوهش در علوم پایه و نیز مباحث مربوط به تحصیلات تکمیلی در علوم پایه غفلت نشود. طی سال‌های اخیر شاهد حضور و ورود کمتر دانشجویان و استعدادهای تحصیلی قوی به مجموعه رشته های علوم پایه بودیم که باید در دانشگاه‌ها برای آن تدبیری اندیشیده شود.
دکتر غلامی ادامه داد: این نشست‌ها باعث همفکری، هم‌اندیشی و مشارکت در انتقال تجربیات شده و دست‌مایه رشد و توسعه عمیق‌تر و گسترده‌تر خواهد شد. پیشرفت علمی حاصل انجام کار علمی دقیق در دانشگاه‌ها و بخش‌های پژوهش و فناوری است.
وزیر علوم با اشاره به بروزرسانی آزمایشگاه‌های تحقیقاتی دانشگاه‌های کشور و ساماندهی تجهیزات آن، گفت: خدماتی که در این حوزه اتفاق افتاده، موجب کیفی‌سازی تحقیقات و رشد و توسعه خدمات پژوهشی در مراکز جوان‌تر شده است.
وی تاکید کرد: وظیفه دانشگاه‌های معین استان‌ها یک وظیفه کلیدی است که با اطلاع‌رسانی جامع در مجموعه‌های علمی داخل استان، باید آنها را در جریان وجود امکانات موجود در حوزه پژوهشی قرار دهند. مراکز غیردولتی هم می‌توانند از این امکانات در ازای تأمین تعرفه‌های تعریف شده استفاده کنند. نباید از ارتقای کیفی پژوهش‌های موسسات غیردولتی نیز غفلت کنیم.همچنین به هیچ عنوان نباید به دلیل خلاء امکانات و تجهیزات شاهد کارهای سطح پایین و ضعیف در مجموعه آموزش عالی باشیم. برون‌دادهای پژوهشی ما با این اقدامات و تجهیزات است که ارتقاء پیدا خواهند کرد.
*توجه به علوم پایه در انجام پژوهش‌ها
وزیر علوم تحقیقات و فناوری اظهار داشت: در حوزه‌های مختلف علمی از جمله علوم پایه، شخصیت‌های علمی توانمند بسیاری هستند که وجود آنها ظرفیت مهمی برای توجه دادن جمعیت جوان دانشجویان و نخبگان برای گرایش به سمت علوم پایه و بهره‌مندی از تجربیات آنان است.
وی همچنین با بیان اهمیت تاثیرگذاری دانشگاه‌ها در محل جغرافیایی استقرار خود، یادآور شد: همان‌طور که در طرح ساماندهی آموزش عالی نیز مطرح شده است؛ دانشگاه‌ها باید در محل استقرار خود نیز با معرفی ظرفیت‌ها و استعدادهای منطقه و انجام تحقیق و پژوهش در آن زمینه‌ها موثر باشند. یعنی مدیریت و ساماندهی آموزش عالی از سطح منطقه‌ای آغاز شود.
دکتر غلامی ادامه داد: تمام این تلاش‌ها به سمت تاثیرگذاری دانشگاه‌ها در حوزه علم و فناوری و پژوهش در مجموعه جغرافیایی اطرافشان می‌رود. هر چه قدر مجموعه‌ها به صورت منسجم و قوی بیشتر فعالیت داشته باشند، تمرکززدایی بهتر انجام می‌شود.
* ساماندهی قوانین مربوط به نشریات علمی
وی همچنین با اشاره به تغییرات اساسی که در صدور مجوز برای نشریات طی سال‌های گذشته اتفاق افتاده است، گفت: انتظار داریم نظارت بیشتری بر نشریات صورت بگیرد. برای مثال یک مشکلی که به وجود آمده این است که هزینه‌هایی نشریات برای بررسی و چاپ مقالات دریافت می‌کردند، متاسفانه غیر‌معقول و غیر‌منطقی بود که با حساب و کتاب‌های هزینه‌های انجام یک کار علمی، انطباق نداشت. لذا در همین راستا اقداماتی برای آن انجام شده است که به زودی مقررات جدید در این زمینه ابلاغ می شود. رفتارهای کاسب کارانه در فضای علمی جایگاهی ندارد و نباید اجازه دهیم این موضوع خدشه‌ای به آموزش عالی وارد کند.
دکتر غلامی در ادامه همچنین نگاه جدی به علوم انسانی را مورد نظر قرار داد و گفت: اکنون در دنیا علوم انسانی است که جامعه را مدیریت و رهبری می‌کند. از این رو حضور استعدادهای قوی و توانمند برای تحقیق و تحصیل در این حوزه بسیار مهم است و بخش علوم انسانی باید جاذبه کافی و وافی برای جلب توجه علاقه‌مندان به این حوزه را داشته باشد و مجموعه آموزش عالی را با پذیرش نخبگان در این حوزه باید روزبه‌روز تقویت کنیم. نباید شاخص‌های علمی را پایین بیاوریم بلکه مشوق‌ها را نسبت به سایر علوم گسترده‌تر و همه‌گیرتر کنیم تا ظرفیت برای جذب و پذیرش استعدادها در این حوزه فراهم شود، زیرا این موضوع با مدیریت آینده کشور ارتباط دارد.
*اهمیت اخلاق در انجام پژوهش‌ها
وزیر علوم با اشاره به اهمیت موضوع توجه به اخلاق پژوهشی در دانشگاه‌ها گفت: توجه به اخلاق علم به طور جامع در محیط‌های دانشگاهی بسیار مهم است و تشکیل کارگروه اخلاق در علم و فناوری که اتفاق افتاده است باید با جدیت تشکیل و پیگیری شود. در نحوه نظارت و اعمال شاخص‌ها نیز همفکری کرده و تصمیم‌گیری کنند. بخش‌های مختلف آموزش عالی با درجات متفاوتی با این آفت رو به رو است و باید با اعمال قانون و مقررات دانشگاه‌ها را از این آفت برهانیم.
دکتر غلامی ادامه داد: در توسعه زیرساخت‌های پژوهش و فناوری و نظام‌مند کردن آنها برای هدایت در نحوه تحصیلات تکمیلی فعالیت‌های خوبی انجام شده و دانشگاه‌ها باید به این نکات توجه داشته باشند تا شاهد افزایش شتاب علمی در حوزه‌های پژوهش و فناوری باشیم. در وزارت علوم در چند سال اخیر تعداد زیادی از ضوابط و مقررات را بازنگری و مقررات جدیدی را تدوین کرده‌ایم که در راستای اصلاح و بهبود شرایط برای انجام تحقیقات در دانشگاه‌ها بوده و البته لازم است باز هم این قوانین بروزرسانی شوند.
* اعلام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها طی هفته جاری
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری از اعلام نتیجه رتبه‌بندی دانشگاه‌ها در هفته جاری خبر داد و افزود: در این موضوع که تکلیف قانونی وزارت علوم بوده است، تلاش کرده‌ایم این رتبه‌بندی جامع و کامل باشد اما چون دوره اول اجرایی‌سازی این نوع رتبه‌بندی است ممکن است اصلاحاتی نیز داشته باشد و این رتبه‌بندی هر سال انجام خواهد شد.
دکتر غلامی ادامه داد: در رتبه بندی سال ۱۴۰۰ با تکمیل شاخص‌ها دقت و جامعیت این رتبه بندی را بالاتر خواهیم برد. همچنین به طور موکد اعلام می‌کنم که سطح‌بندی دانشگاه‌های دولتی ملغی شده و هیچ مقام رسمی حق استفاده از عنوان سطح‌بندی در دانشگاه‌های دولتی را ندارد. ۱۳ دانشگاه بزرگ از نظر سازمانی هیچ رسمیتی ندارند و جز ساختارهای رسمی وزارت علوم نیستند.
* آئین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اعلام کرد: بر اساس مصوبه ابلاغی شورای عالی انقلاب فرهنگی، باید تا پایان اردیبهشت ماه ۱۴۰۰، پیشنهادات خود را برای اصلاح آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه دهیم. این مصوبه به دانشگاه‌ها اعلام می‌شود و اعضای هیئت علمی می‌توانند نظرات خود را برای اصلاح آن ارسال کنند و جمع بندی‌ها نهایتاً تا پایان فروردین ۱۴۰۰ به ستاد وزارت علوم منتقل شود تا فرصت کافی برای تلفیق و جمع‌بندی نهایی برای عرضه به شورای عالی انقلاب فرهنگی فراهم شود.
وی خاطرنشان کرد: بخش علوم انسانی، هنر و پروژه‌های کاربردی در این آئین‌نامه دیده شود ولی شاخص‌های ارزیابی نباید پایین آورده شود و شاخص‌های ویژه گروه‌های مختلف را در این اصلاحیه در نظر می‌گیریم و اگر در اصلاحیه این آیین‌نامه دقت نشود باید نگران باشیم که در جمع‌بندی نهایی نظراتی اعمال و درج خواهد شد که به دلیل عدم توجه دانشگاه‌ها رخ داده است.
|