به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، شناخت عالمانه مصرف فرهنگی؛ جزئیات، الگوهای اصلی و روندهای نوپدید؛ گامی در راستای بازنگری و بررسی ذائقه فرهنگی مردم ایران، به منزلۀ یکی از نشانگرهای تحولات فرهنگی و اجتماعی کلان و بهعنوان منبعی موثق در تحلیل تمایزات و نابرابریها در دسترسی به تولیدات فرهنگی و نیز معیاری برای سنجش کارآمدی و اثربخشی سیاستهای فرهنگی است.
لذا هدفکلی پژوهشگران این پیمایش به شرح ذیل است:
فراهم ساختن مجموعهای از دادهها درباره شیوه گذرندان زمان فراغت مردم در شهرها و روستاهای ایران و «مصرف فرهنگی» آنان بوده است. همچنین این پژوهش از نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر زمانی، از نوع مقطعی میباشد. از نظر گستره، از نوع پهنانگر میباشد. در این پژوهش در دو سطح توصیفی و تحلیلی و با بهرهگیری از پارادایم مطرح در چهارچوب نظری، یافتههای بهدست آمده ارائه شده است.
دادههای این پژوهش به شیوه پیمایش گردآوری شده است. اطلاعات مربوط به شهروندان ایرانی از طریق پرسشنامه ساختاریافته بهصورت مصاحبه رودرو، جمعآوری شده است.همچنین جمعیت آماری این پژوهش، شامل تمامی افراد 15 سال به بالای ساکن شهر و روستاهای کشور است.
تعداد نمونه در این بررسی 15606 نفر در 31 استان کشور هستند.
بخش «مسافرت» این پیمایش که یکی از راههای گذران اوقات فراغت است از سوی افراد، تعدد آن در سال گذشته، منظور از مسافرت و مقصد آن مورد پرسش قرار گرفته است.
از پاسخگویان پرسیده شده که "در سال گذشته برای تفریح، زیارت یا دیدن اقوام به مسافرت رفتهاید؟"
58.5 درصد پاسخ مثبت و 41 درصد پاسخ منفی دادهاند.
در جدول ذیل «انجام سفر، تعداد و هدف از آن» مشخص شده است:
با افزایش سواد و تحصیلات، منزلت شغلی و پایگاه اقتصادی افراد، سفر رفتن افزایش مییابد.
با افزایش سن، رفتن به سفر کاهش مییابد.
در جدول ذیل «تعداد سفر در سال گذشته» و «هدف از سفر» نشان داده شده است:
همچنین از پاسخگویان پرسیده شده که "چندبار در سال گذشته به سفر رفتهاید؟"
40 درصد سفرکردهها گفتهاند که یکبار، 26.8 درصد دو بار، 13.9 درصد سه بار و 19.3 درصد بیش از سه بار در سال گذشته به سفر رفتهاند.
این پیمایش میافزاید: تعداد سفر افراد دارای منزلت شغلی بالا نسبت به دیگر دستهبندیهای منزلتی بیشتر است.
در بخش «هدف از مسافرت» این پیمایش از پاسخگویان پرسیده که "این مسافرت بیشتر به چه منظوری بوده است؟"
تفریحی، زیارت، دیدن اقوام و آشنایان و دیگر موارد و در پاسخ به این سؤال، 38.1 درصد سفرکردهها گفتهاند که سفر آنها بیشتر تفریحی، 32.4 درصد بیشتر برای زیارت، 27.8 درصد بیشتر برای دیدن اقوام و آشنایان و 1.7 درصد دیگر موارد بوده است.
در جدول ذیل «تعداد سفر در سال و ویژگیهای فردی و پایگاهی» نگاشته شده است:
بنابراین با افزایش سن، سفر تفریحی نیز کمتر و سفر زیارتی و دیدن اقوام و آشنایان افزایش مییابد.
با افزایش سطح سواد و تحصیلات و نیز منزلت شغلی و پایگاه اقتصادی، سفر تفریحی زیادتر شده و سفر زیارتی و دیدن اقوام و آشنایان کمتر میشود.
بیکاران و افراد در حال تحصیل، بیش از خانهدارها و افراد دارای درآمد بدون کار به سفر تفریحی و کمتر از آنها به سفرهای زیارتی میروند.
افراد در حال تحصیل و شاغلان، کمتر از خانهدارها و افراد دارای درآمد بدون کار برای دیدن اقوام و آشنایان به سفر میروند.
زنان نیز کمتر از مردان به سفرهای تفریحی میروند و تا حدودی بیشتر از آنان به سفرهای زیارتی و دیدن اقوام و آشنایان میروند.
در بخش «مقصد مسافرت» پرسیده شده که "این مسافرت به چه مقصدی (شهر، آبادی،کشور) بوده است؟
شهرها، آبادیها و کشورهای مختلفی ذکر شده که در دستهبندی آنها جدول زیر تنظیم شده است:
لذا بیشترین سفرها در میان سفرکردهها، مشهد مقدس با 29.2 درصد و سواحل شمالی با 13.8 درصد و سپس به ترتیب، آبادیها و شهرهای حومه (مسافرت درون استانی)، با 9 درصد، تهران با 7.3 درصد، سواحل جنوبی و فارس با 5.6 و 5.2 درصد در ردههای بعدی مقصد مسافرت افراد است.
مقصد حدود 4.6 درصد افراد نیز خارج از کشور است که شامل مکه، عتبات و کشورهای همسایه نیز میشود.
مشهد مقدس با 15.6 درصد و سواحل شمالی با 7.3 درصد و سپس به ترتیب، آبادیها و شهرهای حومه (مسافرت درون استانی)، با 4.8 درصد، تهران با 3.9 درصد، سواحل جنوبی و فارس با 3 و 2.8 درصد در ردههای بعدی مقصد مسافرت افراد است.
بیشترین سفرها در میان سفرکردهها، مشهد مقدس با 29.2 درصد و سواحل شمالی با 13.8 درصد است.
مقصد حدود 2.5 درصد افراد نیز خارج از کشور است که شامل مکه، عتبات و کشورهای همسایه است.
گفتنی است این پیمایش در سال 1398 قبل از شیوع کرونا منتشر شده است.
|