به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، شناخت عالمانه مصرف فرهنگی؛ جزئیات، الگوهای اصلی و روندهای نوپدید؛ گامی در راستای بازنگری و بررسی ذائقه فرهنگی مردم ایران، به منزلۀ یکی از نشانگرهای تحولات فرهنگی و اجتماعی کلان و به‌عنوان منبعی موثق در تحلیل تمایزات و نابرابری‌ها در دسترسی به تولیدات فرهنگی و نیز معیاری برای سنجش کارآمدی و اثربخشی سیاست‌های فرهنگی است.
لذا هدف‌کلی پژوهشگران این پیمایش به شرح ذیل است:
فراهم ساختن مجموعه‌ای از داده‌ها درباره شیوه گذرندان زمان فراغت مردم در شهرها و روستاهای ایران و «مصرف فرهنگی» آنان بوده است. همچنین این پژوهش از نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر زمانی، از نوع مقطعی می‌باشد. از نظر گستره، از نوع پهنانگر می‌باشد. در این پژوهش در دو سطح توصیفی و تحلیلی و با بهره‌گیری از پارادایم مطرح در چهارچوب نظری، یافته‌های به‌دست آمده ارائه شده است.
دادههای این پژوهش به شیوه پیمایش گردآوری شده است. اطلاعات مربوط به شهروندان ایرانی از طریق پرسشنامه ساختاریافته به‌صورت مصاحبه رودرو، جمع‌آوری شده است.همچنین جمعیت آماری این پژوهش، شامل تمامی افراد 15 سال به بالای ساکن شهر و روستاهای کشور است.
تعداد نمونه در این بررسی 15606 نفر در 31 استان کشور هستند.
بخش «ورزش» این پیمایش انواع ورزش‌ها، مدت زمان اختصاص یافته برای انجام ورزش، مکان انجام ورزش، عضویت در باشگاه‌ها و کلوپ‌های ورزشی و تماشای ورزش در مجامع ورزشی و از تلویزیون مورد بررسی قرار گرفته است.
در بحث انجام ورزش از پاسخگویان پرسیده شده که "عمدتاً چه ورزش‌هایی انجام می‌دهید؟"
50 درصد گفته‌اند که ورزش نمی‌کنند و 50 درصد نیز ورزش می‌کنند که در جدول ذیل نگاشته شده است:
لذا مشخص شد با کاهش سن، افزایش سطح تحصیلات، منزلت شغلی و پایگاه اقتصادی افراد، ورزش کردن نیز بیشتر می‌شود.
مردان بیشتر از زنان، دانش‌آموزان و دانشجویان بیشتر از بیکاران، این هر دو بیشتر از شاغلان و متقابلاً خانه‌دارها کمتر از افراد دارای درآمد بدون کار و این هر دو کمتر از دیگران ورزش می‌کنند.
در جدول ذیل «میزان انجام ورزش در هفته» و «مکان انجام ورزش» مشخص شده است:
در بخش «مدت زمان ورزش» در این پیمایش از پاسخگویان پرسیده شده "به‌طور متوسط چند ساعت از وقت خود در هفته را صرف ورزش می‌کنید؟" 4.8 درصد اهالی ورزش گفته‌اند تا نیم ساعت، 13.3 درصد تا یک ساعت، 22.3 درصد تا دو ساعت، 18.1 درصد تا سه ساعت، 18.7 درصد سه تا پنج ساعت و 22.8 درصد بیش از پنج ساعت در هفته ورزش می‌کنند. میانگین مدت زمان انجام ورزش در میان اهالی ورزش 3.95 ساعت در هفته است.
متوسط صرف وقت برای ورزش و ویژگی‌های فردی و پایگاهی افراد با یکدیگر ارتباط داده شده است که در جدول ذیل نگاشته شده است:
لذا معلوم شد افراد جوان‌تر مدت زمان بیشتری برای ورزش صرف می‌کنند. با افزایش سطح تحصیلات و پایگاه اقتصادی افراد مدت زمان بیشتری برای انجام ورزش صرف می‌شود.
افراد دارای منزلت شغلی بالا نسبت به دیگران و مردان نسبت به زنان مدت زمان بیشتر و متقابلاً خانه‌دارها نسبت به دیگر گروههای فعالیت، مدت زمان کمتری ورزش می‌کنند.
در بخش «انواع ورزش» در پاسخ سؤال "عمدتاً چه ورزش‌هایی انجام می‌دهید؟"
در اولویت اول، 34.9 درصد اهل ورزش گفته‌اند پیاده‌روی می‌کنند. 18.3 درصد نیز فوتبال، 9.5 درصد بدن‌سازی، 6.4 درصد نرمش، 5.5 درصد والیبال، 4.8 درصد ورزش‌های مختلف، 4.2 درصد آیروبیک، 2.9 درصد کوهنوردی و شنا، 1.4 درصد ورزش‌های رزمی، 1.2 درصد دوچرخه‌سواری و 1.1 درصد دو میدانی می‌کنند.
دیگر ورزش‌ها به ترتیب با کمتر از یک درصد عبارتند از: کشتی، بوکس، بسکتبال، تکواندو، یوگا، کاراته، پیلاتس، تنیس، پینگ پنگ، بدمینتون، ژیمناستیک، هندبال، ورزش‌های باستانی و جودو.
اما در اولویت دوم به ترتیب، پیاده‌روی با 17.4 درصد، والیبال با 13.7 درصد، فوتبال با 11.5 درصد، بدن‌سازی با 11 درصد، شنا با 9.3 درصد، نرمش با 6.5 درصد، کوهنوردی با 5.7 درصد، آیروبیک با 3.2 درصد، دو میدانی با 3 درصد، دوچرخه‌سواری با 2.6 درصد، پینگ پنگ با 1.9 درصد، تنیس با 1.7 درصد، بسکتبال با 1.6 درصد، کشتی با 1.4 درصد، ورزش‌های رزمی با 1.3 درصد، بوکس و بدمینتون با 1.1 درصد انجام می‌شوند.
34.9 درصد اهل ورزش گفته‌اند پیاده‌روی می‌کنند.
دیگر ورزش‌ها به ترتیب باکمتر از یک درصد عبارتند از: شطرنج، کاراته و هندبال، تکواندو.
در جدول ذیل «نوع ورزش» نگاشته شده است:
افراد بالاتر از 64 سال در پیاده‌روی و نرمش، افراد در سن 26 تا 40 ساله درشنا، 40 تا 64 ساله‌ها در بدن‌سازی، کوهنوردی و والیبال تا حدودی از دیگر گروههای سنی بارزتر هستند.
مردان بیشتر از زنان پیاده‌روی می‌کنند. با افزایش سطح تحصیلات، شنا کردن تا حدودی افزایش می‌یابد.
با افزایش منزلت شغلی، بدن‌سازی و آیروبیک کاهش می‌یابد. با افزایش پایگاه اقتصادی نیز، بدن‌سازی، نرمش افزایش و کوهنوردی و فوتبال کاهش می‌یابد. شاغلان و بیکاران بیشتر از دیگر گروههای فعالیت پیاده‌روی می‌کنند.
دانش‌آموزان و دانشجویان بیشتر ورزش والیبال و آیروبیک می‌کنند.
در جدول ذیل «تماشای ورزش و میزان آن» مشخص شده است:
تنها 10.7 درصد گفته‌اند که برای تماشای ورزش به سالن‌ها، اماکن و میدان‌های ورزشی می‌روند.
دانش‌آموزان و دانشجویان بیشتر ورزش والیبال و آیروبیک می‌کنند.
با کاهش سن، افزایش سطح تحصیلات، منزلت شغلی و پایگاه اقتصادی، رفتن به اماکن ورزشی برای تماشای ورزش افزایش می‌یابد.
مردان بیشتر از زنان، دانش‌آموزان و دانشجویان بیشتر از بیکاران و این دو بیشتر از شاغلان و متقابلاً خانه‌دارها و افراد دارای درآمد بدون کار کمتر از دیگر گروههای فعالیت برای تماشای ورزش به اماکن ورزشی می‌روند.
همچنین از پاسخگویان پرسیده شده که "به‌طور متوسط در هفته چند ساعت وقت برای تماشای ورزش از تلویزیون اختصاص می‌دهید؟" 6.8 درصد گفته‌اند تا نیم ساعت، 11.6 درصد تا یک ساعت، 14.5 درصد تا دو ساعت و 15.9 درصد بیش از دو ساعت در هفته برای تماشای ورزش به اماکن، سالن‌ها یا میدان‌های ورزشی می‌روند.
میانگین تماشای ورزش از تلویزیون 1.18 ساعت در هفته است.
در جدول ذیل «متوسط صرف وقت برای تماشای ورزش از تلویزیون در هفته (به ساعت) و ویژگی‌های فردی و پایگاهی» نگاشته شده است:
با کاهش سن، افزایش سطح تحصیلات، پایگاه اقتصادی افراد میزان تماشای ورزش از تلویزیون بیشتر می‌شود.
افراد دارای منزلت شغلی، چندان در تماشای ورزش از یکدیگر تفاوت نمی‌کنند.
مردان بیشتر از زنان، خانه‌دارها نیز کمتر از افراد دارای درآمد بدون کار و این دو نیز کمتر از دیگر گروههای فعالیت از تلویزیون ورزش تماشا می‌کنند.
افراد جوان‌تر مدت زمان بیشتری برای ورزش صرف می‌کنند. با افزایش سطح تحصیلات و پایگاه اقتصادی افراد مدت زمان بیشتری برای انجام ورزش صرف می‌شود.
|